Thạc Sĩ Đổi mới cơ chế tài chính tập đoàn điện lực Việt Nam

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ
MỞ ĐẦU
CHƯƠNG 1 : MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CƠ CHẾ TÀI CHÍNH CỦA
TẬP ĐOÀN . 1
1.1. Những vấn đề lý luận về tập đoàn kinh tế – Cơ chế tài chính trong tập đoàn
kinh tế . 1
1.1.1. Quan niệm về Tập đoàn kinh tế (TĐKT) . 1
1.1.2. Đặc điểm của Tập đoàn kinh tế . 2
1.1.3. Nguyên nhân ra đời 3
1.1.4. Phương thức hình thành và phát triển tập đoàn kinh tế . 4
1.1.5. Cơ chế tài chính trong tập đoàn kinh tế . 5
1.1.5.1. Về báo cáo tài chính hợp nhất 5
1.1.5.2. Mối quan hệ giữa công ty mẹ và công ty con . 9
1.1.5.2.1. Việc đầu tư vốn, huy động vốn 10
1.1.5.2.2. Về quản lý doanh thu, chi phí, lợi nhuận và phân phối lợi nhuận 11
1.2. Một số đặc điểm trong hoạt động của ngành điện – vai trò của điện năng đối
với nền kinh tế . 12
1.2.1. Đặc điểm trong hoạt động của ngành điện . 12
1.2.1.1. Sản phẩm mang tính đặc thù . 12
1.2.1.2. Cơ cấu tổ chức độc quyền liên kết dọc . 12
1.2.1.3. Quan hệ mua bán đặc thù và chịu sự chi phối của Chính Phủ 13
1.2.2. Vai trò của điện năng đối với nền kinh tế . 14
1.3. Xu hướng cải cách ngành điện ở các nước trên thế giới – những bài học kinh
nghiệm 14
1.3.1. Xu hướng cải cách ngành điện ở các nước trên thế giới . 14
1.3.1.1. Cơ cấu lại các Công ty điện lực . 15
1.3.1.2. Xu thế xây dựng thị trường điện cạnh tranh 16
1.3.1.3. Cải cách về sở hữu 17
1.3.2. Những kinh nghiệm về quá trình cải cách ngành điện một số nước trên thế
giới . 18
1.3.2.1. Australia 18
1.3.2.2. New Zealand 20
1.3.2.3. Trung Quốc 20
1.3.2.4. Kinh nghiệm một số nước khác trong những năm gần đây . 22
1.3.3. Bài học kinh nghiệm cho ngành điện Việt Nam . 23
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 . 25

CHƯƠNG 2 : THỰC TRẠNG CƠ CHẾ TÀI CHÍNH TẬP ĐOÀN ĐIỆN LỰC VIỆT NAM . 26
2.1. Giới thiệu về Tập đoàn Điện lực Việt Nam . 26
2.1.1. Lịch sử hình thành Tập đoàn Điện lực Việt Nam 26
2.1.2. Cơ cấu tổ chức quản lý . 27
2.2. Cơ chế tài chính Tập đoàn Điện lực Việt Nam 28
2.2.1. Về báo cáo tài chính . 28
2.2.2. Về đầu tư vốn, huy động vốn 28
2.2.3. Về quản lý doanh thu, chi phí, lợi nhuận và phân phối lợi nhuận . 29
2.3. Phân tích thực trạng cơ chế tài chính Tập đoàn Điện lực Việt Nam . 32
2.3.1. Về báo cáo tài chính . 33
2.3.2. Về huy động vốn 33
2.3.3. Về đầu tư vốn . 35
2.3.4. Về quản lý doanh thu, chi phí, lợi nhuận và phân phối lợi nhuận . 37
2.3.5. Một số tồn tại, yếu kém . 39
2.3.5.1. Mối liên kết trong nội bộ Tập đoàn vẫn chưa thực sự là liên kết tài
chính . 39
2.3.5.2. Các doanh nghiệp thành viên vẫn chưa thực sự tự chủ về tài chính 40
2.3.5.3. Hiệu quả sản xuất kinh doanh thấp, năng lực cạnh tranh yếu . 41
2.3.5.4. Thiếu vốn đầu tư làm chậm quá trình tích tụ, tập trung vốn, áp lực trả
lãi nợ vay cao . 42
2.3.5.5. Rào cản đối với các doanh nghiệp bên ngoài tham gia kinh doanh điện
còn lớn 44
2.3.6. Nguyên nhân của những tồn tại . 45
2.3.6.1. Thiếu các văn bản quy định làm cơ sở pháp lý cho hoạt động của mô
hình Tập đoàn cũng như hoạt động kinh doanh điện . 45
2.3.6.2. Ảnh hưởng nặng nề của cơ chế hành chính tập trung 45
2.3.6.3. Mô hình quản lý chưa thực sự đổi mới theo hướng Tập đoàn kinh tế 46
2.3.6.4. Công ty tài chính Điện lực chưa được thành lập 47
2.3.6.5. Cơ chế đầu tư vốn không đồng đều giữa các khâu 47
2.3.6.6. Cơ chế xác định giá điện không dựa trên mối quan hệ cung cầu điện
trên thị trường và còn bù chéo lớn. 48
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 . 52

CHƯƠNG 3 : MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM ĐỔI MỚI CƠ CHẾ TÀI CHÍNH TẬP ĐOÀN ĐIỆN LỰC VIỆT NAM . 53
3.1. Định hướng phát triển ngành điện Việt Nam . 53
3.2. Phương hướng phát triển Tập đoàn Điện lực Việt Nam 57
3.3. Một số giải pháp đổi mới cơ chế tài chính Tập đoàn Điện lực Việt Nam . 59
3.3.1. Nhóm giải pháp về chính sách của Nhà nước 59
3.3.1.1. Xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật cần thiết cho hoạt động của
Tập đoàn . 59
3.3.1.2. Làm cho nền kinh tế tích cực hội nhập quốc tế và tuân thủ các quy tắc
thị trường, thông lệ quốc tế 59
3.3.1.3. Phát triển và tổ chức vận hành tốt thị trường vốn 60
3.3.1.4. Hoàn thiện hệ thống chuẩn mực kế toán . 61
3.3.1.5. Xây dựng môi trường kinh doanh điện lành mạnh thu hút các nhà đầu tư
tham gia kinh doanh điện . 62
3.3.1.6. Xây dựng cơ chế công ích và quỹ công ích cho ngành điện để tách các
hoạt động công ích ra khỏi sản xuất kinh doanh . 63
3.3.2. Nhóm giải pháp về chính sách của Tập đoàn 65
3.3.2.1. Tiếp tục sắp xếp cơ cấu lại các doanh nghiệp thành viên trong Tập đoàn
theo hướng phát triển cơ cấu công ty mẹ – công ty con là cơ cấu chủ đạo
kết hợp với xây dựng thị trường điện . 65
3.3.2.1.1. Chuyển đổi công ty mẹ Tập đoàn sang hình thức công ty TNHH một
thành viên . 66
3.3.2.1.2. Tiếp tục rà soát từng đơn vị thành viên trong Tập đoàn, đối chiếu
với các điều kiện chuyển đổi, xác định cơ cấu, phương thức chuyển
đổi, hình thức pháp lý của từng loại doanh nghiệp thành viên 70
3.3.2.2. Mở rộng và thu hút các thành phần kinh tế cùng liên kết trong tập
đoàn . 73
3.3.2.3. Xây dựng quy chế quản lý tài chính mới . 73
3.3.2.4. Tiếp tục thực hiện tốt các giải pháp huy động vốn để đầu tư và nhanh
chóng tích tụ vốn 74
3.3.2.5. Đào tạo đội ngũ cán bộ quản lý . 74
3.4. Một số kiến nghị . 75
3.4.1. Công khai báo cáo tài chính 75
3.4.2. Đổi mới cơ chế xây dựng Bảng giá điện . 75
3.4.3. Ưu tiên bố trí vốn tín dụng ưu đãi cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam để thực
hiện đầu tư các công trình điện trọng điểm của quốc gia 75
3.4.4. Xem xét các tác động môi trường-xã hội khi phát triển nguồn điện 75
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 . 76
KẾT LUẬN 77

TÀI LIỆU THAM KHẢO
Phụ lục 1 : Bảng cân đối kế toán hợp nhất toàn Tập đoàn (2004 – 2006)
Phụ lục 2 : Kết quả hoạt động kinh doanh (2004 – 2006)
Phụ lục 3 : Các chỉ tiêu tài chính
Phụ lục 4 : Sản lượng điện thương phẩm giai đoạn 2001 – 2006
Phụ lục 5 : Biểu giá bán điện
Phụ lục 6 : Dự báo nhu cầu điện giai đoạn 2005 – 2010 -2020
Phụ lục 7 : Giải thích một số thuật ngữ sử dụng trong luận văn


DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT

ADB
BOO
BOT
Ngân hàng phát triển Châu Á (Asia Development Bank)
Xây dựng - vận hành - Sỡ hữu (Build-Operate-Own)
Xây dựng - vận hành - chuyển giao (Build-Operate-Transfer)
BLT
BROT

CfD
CIRR
Xây dựng – thuê – chuyển giao (Build-Lease-Transfer)
Xây dựng – sắp xếp lại – vận hành – chuyển giao (Build-
Rehabilitate-Operate-Transfer)
Hợp đồng sai khác (Contract for Difference)
Lãi suất thương mại tham chiếu
EVN Tập đoàn Điện lực Việt Nam (Electricity of Vietnam)
GDP Tổng sản phẩm quốc nội (Gross of Domestic Product)
IPP
JBIC

LIBOR

ODA
Nhà máy điện độc lập (Independent Power Producers)
Ngân hàng hợp tác quốc tế Nhật Bản (Japan Bank for
International Cooperation)
Lãi suất thị trường liên ngân hàng London (London Interbank
Offered Rate)
Viện trợ phát triển chính thức (Official Development
Assistancy)
OECD

PPA
SIBOR
Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế ( Organization for
Economic Cooperation and Development)
Hợp đồng mua bán điện (Power Purchase Agreement)
Lãi suất thị trường liên ngân hàng Singapore (Singapore
Interbank Offered Rate)
TNHH Trách nhiệm hữu hạn
WB Ngân hàng thế giới (World Bank)

DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ
Bảng 2.1 : Đầu tư các công trình điện giai đoạn 2001 – 2005 36
Bảng 2.2 : Bảng cân đối nguồn vốn dùng cho đầu tư các công trình điện giai đoạn
2006 – 2010 .36
Hình 2.1 : Doanh thu EVN giai đoạn 2001 – 2006 38
Hình 2.2 : Tỷ lệ tổn thất điện năng giai đoạn 2001 – 2006 .38
Bảng 2.3 : Lợi nhuận sau thuế và tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên tổng tài sản
giai đoạn 2001 – 2006 .39
Hình 2.3 : Mô hình liên kết dọc 46
Bảng 2.4 : Lộ trình điều chỉnh giá điện .48
Bảng 2.5 : Giá bán điện của việt nam cho các khách hàng công nghiệp so với một
số nước Châu Á năm 2002 49
Bảng 2.6 : Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu giai đoạn 2001 – 2006 .50
Bảng 3.1 : Khối lượng đầu tư nguồn điện giai đoạn 2006 2015 .54
Bảng 3.2 : So sánh doanh nghiệp nhà nước và công ty TNHH một thành viên .67
Hình 3.1 : Mô hình Tập đoàn Điện lực Việt Nam sau khi sắp xếp, cơ cấu lại 72