Thạc Sĩ Định hướng phát triển các khu công nghiệp huyện Nhơn Trạch tỉnh Đồng Nai trong thời kì công nghiệp h

TÊN ĐỀ TÀI: Định hướng phát triển các khu công nghiệp huyện Nhơn Trạch tỉnh Đồng Nai trong thời kì công nghiệp hóa hiện đại hóa​
Information
MS:LVDL-DLH012
SỐ TRANG: 145
TRƯỜNG: DHSP TPHCM
NGÀNH: ĐỊA LÝ
CHUYÊN NGÀNH: ĐỊA LÝ HỌC
NĂM:2009

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Đồng Nai từ lâu được biết đến như là vùng đất của công nghiệp, đặc biệt hấp
dẫn đối với các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Đồng Nai không chỉ có vị trí địa lý
thuận lợi mà còn nổi tiếng với Khu kỹ nghệ Biên Hòa, được thành lập đầu tiên trong
cả nước từ năm 1963 và nay là khu công nghiệp Biên Hòa 1. Tiếng lành đồn xa, từ
khu công nghiệp đầu tiên đó, Đồng Nai đã trở thành thương hiệu hấp dẫn nhiều nhà
đầu tư trong và ngoài nước và con số dự án đầu tư vào các khu công nghiệp Đồng
Nai cứ thế gia tăng. Từ lợi thế này, Đồng Nai luôn là địa phương đi đầu trong lĩnh
vực xây dựng và phát triển khu, cụm công nghiệp. Các khu công nghiệp của Đồng
Nai phát triển mạnh cả về số lượng, khả năng thu hút vốn đầu tư nước ngoài lẫn
diện tích đất cho thuê. Một số khu công nghiệp như: Biên Hoà 1, Biên Hoà 2, Nhơn
Trạch 2 . đã cho thuê hết diện tích, trong đó Biên Hoà 2 là khu công nghiệp thành
công nhất cả nước trong lĩnh vực thu hút đầu tư nước ngoài. Đồng Nai cũng là một
trong số ít địa phương thu hút được nhiều dự án có quy mô vốn trên 100 triệu USD.
Vốn đầu tư nước ngoài đã thật sự trở thành nguồn lực quan trọng để đầu tư phát
triển sản xuất, tạo nguồn thu ngân sách lớn, góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa
phương, nhất là đẩy nhanh chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa,
hiện đại hóa. Thành công của các khu công nghiệp tại Đồng Nai được các bộ, ngành
trung ương đánh giá cao và huyện Nhơn Trạch được coi là điển hình của Đồng Nai
về công nghiệp hóa nông thôn thông qua hình thức phát triển khu công nghiệp. Với
9 khu công nghiệp đang hoạt động, Nhơn Trạch chuyển mình từ một huyện thuần
nông trở thành một thành phố công nghiệp với các khu đô thị, khu thương mại lớn,
kết cấu hạ tầng phát triển nhanh và ổn định Đô thị mới Nhơn Trạch với 9 KCN ra
đời trên diện tích 3.500 ha trở thành vùng đất hấp dẫn đối với các nhà đầu tư trong
và ngoài nước. Những năm gần đây, Nhơn Trạch luôn là địa phương dẫn đầu trong
các huyện thị của tỉnh Đồng Nai về thu hút đầu tư nước ngoài trong phát triển công
nghiệp. Quá trình hình thành và phát triển các khu công nghiệp đã tác động mạnh
mẽ đến sự phát triển kinh tế-xã hội, môi trường của địa phương và thành phố Nhơn Trạch tương lai. Làm thế nào để thu hút nhiều vốn đầu tư vào các khu công nghiệp
nhưng vẫn đảm bảo phát triển bền vững về kinh tế- xã hội, môi trường là một thách
thức lớn đối với chính quyền địa phương và là vấn đề cần được quan tâm, nghiên
cứu. Giải quyết được vấn đề này sẽ góp phần vào thực hiện tốt mục tiêu phát triển
kinh tế - xã hội của huyện Nhơn Trạch.trong hiện tại và tương lai.Vì thế tác giả đã
chọn đề tài “ Định hướng phát triển các khu công nghiệp huyện Nhơn Trạch tỉnh
Đồng Nai trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá” làm đề tài nghiên cứu.

2. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu

2.1. Mục tiêu

- Đánh giá tiềm năng phát triển công nghiệp trên địa bàn huyện Nhơn Trạch
tỉnh Đồng Nai.
- Đánh giá tác động của các khu công nghiệp đến tình hình phát triển kinh tế -
xã hội, môi trường của huyện Nhơn Trạch tỉnh Đồng Nai, đề xuất những định
hướng và giải pháp trên cơ sở phát huy lợi thế của thành phố công nghiệp tương lai
nhằm phát triển các khu công nghiệp của địa phương theo hướng phát triển bền
vững.

2. 2. Nhiệm vụ

- Tổng quan cơ sở lý luận về khu công nghiệp, các nhân tố ảnh hưởng, nguyên
tắc phát triển, tiêu chí đánh giá hiệu quả và thực trạng phát triển khu công nghiệp ở
nước ta.
- Phân tích tiềm năng phát triển công nghiệp đồng thời cho thấy vai trò của các
khu công nghiệp đối với sự phát triển kinh tế-xã hội, môi trường của địa phương.
- Căn cứ vào hiện trạng phát triển các khu công nghiệp từ đó định hướng và đề
xuất các giải pháp phát triển bền vững.

3. Nội dung và phạm vi nghiên cứu

3.1. Nội dung

Đề tài tập trung vào :
- Tiềm năng phát triển công nghiệp của Nhơn Trạch.
- Hiện trạng phát triển của các khu công nghiệp Nhơn Trạch. - Tác động tích cực và tiêu cực của các khu công nghiệp đến tình hình phát
triển kinh tế, xã hội, môi trường địa phương.
- Định hướng phát triển các khu công nghiệp đến năm 2020.
- Các giải pháp và kiến nghị phát triển khu công nghiệp theo hướng bền vững.

3.2. Không gian – thời gian

- Về không gian: Đề tài tập trung nghiên cứu các khu công nghiệp đang hoạt
động trên địa bàn huyện Nhơn Trạch tỉnh Đồng Nai. Các khu công nghiệp được đề
cập bao gồm Nhơn Trạch 1, Nhơn Trạch 2, Nhơn Trạch 3, Nhơn Trạch 5, Nhơn
Trạch 6, Nhơn Trạch 2- Lộc Khang, Nhơn Trạch 2- Nhơn Phú, Dệt may Nhơn
Trạch, khu công nghiệp Ông Kèo. Đề tài không đề cập đến các cụm tiểu thủ công
nghiệp.
- Về thời gian: Đề tài nghiên cứu quá trình phát triển các khu công nghiệp trên
địa bàn huyện Nhơn Trạch từ năm 2001 đến nay. Sau năm 2001, một số khu công
nghiệp đi vào hoạt động ổn định và đạt hiệu quả cao có tác động mạnh mẽ đến tình
hình phát triển kinh tế-xã hội, môi trường của địa phương.

4. Lịch sử nghiên cứu vấn đề

Sự hình thành và phát triển các khu công nghiệp đã lôi cuốn nhiều tác giả quan
tâm nghiên cứu cả về lý luận lẫn đánh giá thực tiễn từ đầu những năm 90 cho đến
nay. Năm 1993 Lưu Vũ Mai đã cho xuất bản quyển kinh nghiệm của thế giới và
khả năng phát triển khu chế xuất ở Việt Nam chuyên đề thông tin. Năm 1995, Văn
Thái thực hiện một công trình đánh giá tổng kết toàn bộ các khu chế xuất Việt
Nam, bên cạnh việc xem xét và đúc kết kinh nghiệm từ một số khu chế xuất trên thế
giới. Cũng trong năm này, Lê Văn Nin đưa ra một công trình nghiên cứu về cơ sở
hình thành, phát triển các khu công nghiệp tập trung ở Việt Nam. Năm 2002 Bộ
kế hoạch và đầu tư – cơ quan đại diện phía Nam xuất bản cuốn khu chế xuất và
khu công nghiệp ở các tỉnh phía Nam. Tháng 3/2003 Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ
chức hội nghị tổng kết tình hình hoạt động các khu công nghiệp và vạch ra phương
hướng phát triển. Đề tài nghiên cứu cấp Bộ của Thạc sĩ Lê Thị Hường (và các cộng
tác viên) trường Đại học kinh tế TP. Hồ Chí Minh tháng 5/2004 : Các khu công nghiệp – khu chế xuất Việt Nam, hiệu quả hoạt động và xu hướng phát triển. Kỷ
yếu Hội nghị - Hội thảo quốc gia “15 năm (1991-2006) xây dựng và phát triển các
khu công nghiệp, khu chế xuất ở Việt Nam” của Bộ Kế hoạch và Đầu tư tháng
7/2006.
Về phía tỉnh Đồng Nai có: Đề tài “ Tổng kết quá trình xây dựng phát triển
các khu công nghiệp và thu hút đầu tư trên địa bàn tỉnh Đồng Nai” của Tỉnh uỷ-
UBND tỉnh Đồng Nai năm 2005, Kỹ Sư Võ Thanh Lập quyền Trưởng Ban Quản lý
các khu công nghiệp tỉnh Đồng Nai năm 2007 với “ Xây dựng hệ thống tiêu chí
xếp hạng các khu công nghiệp Đồng Nai”, đề tài “Phân tích hiệu quả hoạt động
của các doanh nghiệp trên địa bàncác khu công nghiệp Nhơn Trạch giai đoạn
2001-2005 và những dự báo cho giai đoạn 2006-2010” của Kiều Thị Mỹ Linh
trường Đại Học Lạc Hồng và “ Phân tích tình hình thu hút vốn đầu tư vào các
khu công nghiệp Nhơn Trạch giai đoạn 2001-2006 và dự áo đến năm 2010” của
Huỳnh Thị Kim Hương trường Đại học Lạc Hồng. Ngoài ra còn có một số bài báo
trong và ngoài tỉnh Đồng Nai viết về huyện Nhơn Trạch với nhiều khu công nghiệp
phát triển có hiệu quả và một thành phố công nghiệp Nhơn Trạch tương lai.
Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa có công trình nào nghiên cứu đầy đủ và chi
tiết về thực trạng phát triển các khu công nghiệp trên đia bàn huyện Nhơn Trạch
tỉnh Đồng Nai. Các công trình trên sẽ là những tài liệu tham khảo quý giá để tác giả
nghiên cứu đề tài “ Định hướng phát triển các khu công nghiệp huyện Nhơn
Ttrạch tỉnh Đồng Nai trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá”

5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn đề tài nghiên cứu

5. 1. Ý nghĩa khoa học

Góp phần hoàn thiện cơ sở lý luận và thực tiễn về xây dựng các khu công
nghiệp tại một huyện của tỉnh Đồng Nai thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía Nam
nói riêng, ở Việt Nam nói chung.

5. 2. Ý nghĩa thực tiễn

Đề tài cung cấp cho các nhà hoạch định chính sách, Ban quản lý KCN, khu
chế xuất những ý kiến đóng góp cho việc hoàn thiện hệ thống pháp lý cũng như những giải pháp thiết thực để thu hút vốn đầu tư đặc biệt là đầu tư nước ngoài, hạn
chế tối đa những vấn đề mà hầu hết các khu công nghiệp nước ta hiện nay đang mắc
phải. Đồng thời, thông qua đề tài cung cấp cho các nhà đầu tư trong nước và ngoài
nước cơ sở nhận định tình hình đầu tư tại địa phương từ đó có chiến lược đầu tư
thích hợp nhằm đem lại hiệu quả kinh tế cao nhất cho mình và góp phần thúc đẩy
phát triển kinh tế của huyên nói riêng và của cả nước nói chung.

6. Quan điểm và phương pháp nghiên cứu

6.1. Quan điểm

6.1.1. Quan điểm hệ thống

Các khu công nghiệp huyện Nhơn Trạch được coi là hệ thống lãnh thổ được
đặt trong một hệ thống lớn hơn, đó là hệ thống các khu công nghiệp của tỉnh Đồng
Nai, có quan hệ với các khu công nghiệp của thành phố Hồ Chí Minh, Vũng Tàu,
Bình Dương và cả nước. Khi đánh gía các điều kiện ảnh hưởng đến sự phát triển
khu công nghiệp Nhơn Trạch phải đặt trong sự ảnh hưởng chung của các điều kiện
ảnh hưởng đến các trung tâm công nghiệp ở vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và
cả nước.

6.1.2. Quan điểm tổng hợp lãnh thổ

Đối tượng nghiên cứu là các khu công nghiệp. Chúng được phân bố trên một
không gian nhất định và có đặc trưng lãnh thổ riêng. Áp dụng quan điểm tổng hợp -
lãnh thổ cho phép xem xét các yếu tố trong mối quan hệ tác động lẫn nhau, phát
hiện ra quy luật phát triển, các nhân tố trội tác động đến sự phát triển các khu công
nghiệp. Vì vậy việc hình thành và phát triển các khu công nghiệp ở Nhơn Trạch nếu
có sự kết hợp tổng lực các yếu tố tự nhiên, kinh tế-xã hội, đường lối chính sách phát
triển của địa phương sẽ tạo điều kiện cho sự phát triển các khu công nghiệp một
các nhanh chóng và hiệu quả.

6.1.3. Quan điểm lịch sử viễn cảnh

Những tác động của sự biến đổi kinh tế xã hội tới sự hình thành và phát triển
các khu công nghiệp là quá trình lâu dài, vận động theo thời gian. Hiện trạng phát
triển các khu công nghiệp và xu hướng phát triển là cơ sở đề xuất giải pháp quản lý và phát triển các khu công nghiệp trong tương lai.

6.1.4. Quan điểm phát triển bền vững

Trong quá trình phát triển các khu công nghiệp sẽ xuất hiện nhiều vấn đề về
sinh thái và phát triển bền vững, các vấn đề như xử lý nước thải, rác thải, khói
thải Vì vậy dựa trên quan điểm này mới có thể định hướng phát triển sao cho một
mặt phát huy sức mạnh tổng hợp để phát triển các khu công nghiệp có hiệu quả
đồng thời đảm bảo môi trường sinh thái.

6.2. Phương pháp nghiên cứu

6.2.1. Phương pháp phân tích thông tin

Thông tin thu được từ nguồn niên giám thống kê, từ báo chí và các phương
tiện thông tin đại chúng khác được sắp xếp, kiểm tra mức độ chính xác của các
nguồn thông tin và phân loại, phân tích các thông tin đã được thu thập.

6.2.2. Phương pháp thống kê

Các tài liệu thống kê được thu thập và triệt để khai thác bởi vì đây là các tài
liệu có “giá trị pháp lý”. Các tài liệu được thu thập nhiều nguồn khác nhau như Sở
Công nghiệp Đồng Nai, Sở Khoa học và Công nghệ Đồng Nai, Ban quản lý các khu
công nghiệp Đồng Nai, UBND tỉnh Đồng Nai, UBND huyện Nhơn Trạch, Phòng
kinh tế huyện Nhơn Trạch và các website có liên quan để so sánh, tìm ra nguyên
nhân phát triển các khu công nghiệp Nhơn Trạch.Từ đó đưa ra kết luận và khả năng
phát triển trong tương lai.

6.2.3. Phương pháp bản đồ, biểu đồ

Trong nghiên cứu các vấn đề địa lý nói chung và các vấn đề về địa lý kinh tế
xã hội nói riêng thì phương pháp bản đồ, biểu đồ rất quan trọng và là đặc thù của
khoa học địa lý. Các bản đồ, biểu đồ trong đề tài cho phép ta thể hiện kết quả
nghiên cứu một cách sinh động hơn. Các bản đồ trong đề tài được thành lập trên cơ
sở phần mềm Mapinfo

6.2.4. Phương pháp thực địa

Đây là phương pháp cần thiết. Trong quá trình thực hiện đề tài tác giả đã đến
tham quan thực tế các khu công nghiệp của huyện, các cơ quan ban ngành và địa
điểm có liên quan. 6.2.5. Phương pháp phỏng vấn chuyên gia, nhà quản lý
Thu thập ý kiến của các chuyên gia, nhà quản lý và những người có kinh
nghiệm trong lĩnh vực nghiên cứu về quá trình phát hình thành và phát triển các khu
công nghiệp, đồng thời phân tích sự liên quan của nó đến những vấn đề phát triển
kinh tế-xã hội. Qua những ý kiến của chuyên gia cho phép tác giả có những nhận
định khách quan, chủ quan về sự phát triển các khu công nghiệp và những dự kiến
các biện pháp khách quan, thiết thực và hiệu quả hơn.

7. Cấu trúc luận văn

Tên đề tài: “ Định hướng phát triển các khu công nghiệp huyện Nhơn Trạch
tỉnh Đồng Nai trong thời kỳ công nghiệp hóa-hiện đại hóa”. Đề tài gồm có 3
phần: mở đầu, nội dung và kết luận. Phần nội dung gồm có 3 chương
Chương 1: Cơ sở lí luận về khu công nghiệp
Chương 2: Thực trạng phát triển các khu công nghiệp huyện Nhơn Trạch
tỉnh Đồng Nai
Chương 3 Định hướng và giải pháp phát triển các khu công nghiệp huyện
Nhơn Trạch tỉnh Đồng Nai đến năm 2020
Ngoài ra, đề tài còn có phần phụ lục và danh mục các tài liệu tham khảo