Tài liệu điều trị đau thần kinh thường gặp

ĐIỀU TRỊ ĐAU THẦN KINH THƯỜNG GẶP
Lê Văn Nam1


Đau do thần kinh là một bệnh lý thường gặp trong lâm sàng, đây là các bệnh mà bệnh nhân
có các cơn đau tự phát do tổn thương thần kinh chứ không phải do sự kích thích các cảm thụ
đau. Các nguyên nhân gây đau thần kinh thường gặp:
ã Tổn thương ngoại biên
– Bệnh lý thần kinh do tiểu đường
– Viêm đa dây thần kinh do rượu
– AIDP
– Đau thần kinh sau Zona
– Đau thần kinh V
– Đau thần kinh do chấn thương
– Đau thần kinh do bệnh lý cột sống
ã Tổn thương trung ương
– Nhồi máu đồi thị
– Hội chứng chèn ép tủy


Đau do thần kinh có một số triệu chứng lâm sàng chung:
ã Đau tự phát: bệnh nhân có triệu chứng đau rát bỏng hay nhưđiện giật mà không cần có
kích thích.
ã Hyperesthesia: khi kích thích gây đau thì bệnh nhân có triệu chứng tăng cảm giác đau.
ã Allodynia: bệnh nhân có cảm giác đau ngay với các kích thích nhẹ bình thường không gây
đau.
ã Paresthesia: cảm giác dị cảm như kiến bò, tê rần nhưđiện giật.
ã Dysesthesia: các kích thích bình thường gây cảm giác tê bì rất khó chịu.
ã Bệnh nhân có thể có các triệu chứng tổn thương vận động:
– Mất phản xạ gân cơ
– Yếu cơ
Cơ chế của đau thần kinh
ã Cơ chế của đau thần kinh rất phức tạp, tuy nhiên có thể có một số cơ chế:
– Tăng nhạy cảm với kích thích của các thụ thểđau ngoại biên.
– Thay đổi chức năng thần kinh trung ương làm tăng sự nhạy cảm với kích thích bình thường không gây
đau.
– Kích thích bình thường vẫn có thể gây đau do hiện tượng giao thoa các dẫn truyền thần kinh.
– Giảm chức năng ức chế của thần kinh trung ương trên sự dẫn truyền cảm giác đau.
ã Trong các loại bệnh lý đau dây thần kinh có ba loại thường gặp nhất:
– Đau thần kinh V
– Đau thần kinh chẩm
– Đau thần kinh sau Zona
Đau thần kinh V
ã Đau thần kinh V là loại đau có cường độđau rất dữ dội.
ã Tần xuất 2-5/100000/năm và gia tăng theo tuổi.
ã Bệnh nhân có các cơn đau nhưđiện giật thường ở một bên mặt theo vùng chi phối của thần
kinh V và V , ít khi bị nhánh V .
2 3 1


ã Cơn đau có thể xảy ra tự phát hay khi bị kích thích nhẹ, vùng da khi kích thích gây cơn
đau được gọi là vùng cò súng.
ã Cơn đau ảnh hưởng tới hoạt động của bệnh nhân: các động tác của mặt như: nói, cười
đều có thể gây cơn đau.
ã Sau cơn đau thường có thời gian trơ, lúc này kích thích có thể không gây cơn đau.
ã Bệnh có thể kéo dài trong nhiều tháng, tự lui rồi tái phát.


1 BS CKI, Bộ môn Thần Kinh, ĐHYD TPHCM


1