Tài liệu Điều kiện

Điều kiện


Mục tiêu:

Kết thúc bài học này, bạn có thể:

Ø Sử dụng:
§ Câu lệnh if
§ Câu lệnh if – else
§ Câu lệnh với nhiều if
§ Câu lệnh if lồng nhau
§ Câu lệnh switch.

Các bước trong bài học này được trình bày chi tiết, rõ ràng và cẩn thận. Điều này giúp ta hiểu rõ về công cụ lập trình. Thực hiện theo các bước sau thật cẩn thận.

Phần I - Trong thời gian 1 giờ 30 phút đầu:

8.1 Lệnh if:


Ví dụ 1:
Trong phần này chúng ta sẽ viết một chương trình để tính tiền hoa hồng phải trả cho người bán hàng dựa vào số lượng hàng họ bán được.

Bài toán:
Công ty SARA sẽ trả 10% tiền hoa hồng cho nhân viên bán hàng của công ty nếu doanh số bán hàng của nhân viên đạt $10,000 hoặc hơn. Tính tiền hoa hồng phải trả cuối mỗi thánng.
Bài toán khai báo hai biến kiểu ‘float’ là sales_amt và com. Chú ý, các biến được khai báo trong cùng một dòng trong chương trình thì sử dụng dấu phẩy (,) để phân cách giữa các biến.

Theo dõi đoạn mã lệnh dưới đây:

printf(“Enter the Sales Amount: “);
scanf(“%f”,&sales_amt);

Trong hàm printf(), chúng ta hiển thị thông điệp yêu cầu nhập doanh số bán hàng, và trong hàm scanf() sử dụng %f để nhận một giá trị từ người dùng. Giá trị nhập vào sẽ được gán cho biến sales_amt.

if (sales_amt >= 10000)
com = sales_amt * 0.1;

Câu lệnh trên được dùng để kiểm tra giá trị của biến sales_amt có lớn hơn hoặc bằng 10000 không. >= là toán tử so sánh, sẽ trả về giá trị đúng hoặc sai. Trong trường hợp, nếu bạn nhập vào giá tri 15000, điều kiện (sales_amt >= 10000) có kết quả là đúng. Nếu đúng, nó sẽ thực thi câu lệnh com = sales_amt * 0.1. Bây giờ giá trị của biến com sẽ là 1500. Nếu điều kiện là sai, nó sẽ in ra giá trị tiền hoa hồng là 0. Ở đây chúng ta thấy, điều kiện if chỉ có một lệnh duy nhất. Nếu có nhiều hơn một lệnh cho điều kiện if, các lệnh phải được đặt trong cặp dấu ngoặc {}.

printf(“
Commission = %f”, com);

Câu lệnh trên được sử dụng để hiển thị giá trị tiền hoa hồng. ‘%f’ được sử dụng để hiển thị giá trị của một biến ‘float’ được đưa ra sau dấu phẩy ở cuối của hàm printf(). Vì vậy, printf() ở đây hiển thị tiền hoa hồng tính được.

8.1.1 Tính tiền hoa hồng:


[TABLE]
[TR]
[TD]1. Tạo một tập tin mới.
2. Nhập vào đoạn mã lệnh sau đây trong của sổ ‘Edit Window’:
#include <stdio.h>
#include <conio.h>
void main()
{ float com = 0, sales_amt;
clrscr();
printf(“Enter the Sales Amount: “);
scanf(“%f”, &sales_amt);
if (sales_amt >= 10000)
com = sales_amt * 0.1;
printf(“
Commission = %f”, com);
}
3. Lưu tập tin với tên comm.C.
4. Biên dịch tập tin comm.C.
5. Thực thi chương trinh comm.C.
6. Trở về cửa sổ ‘Edit Window’.
[/TD]
[/TR]
[/TABLE]

KẾT QUẢ:

[TABLE]
[TR]
[TD] Enter the Sales Amount: 15000
Commission = 1500.000
[/TD]
[/TR]
[/TABLE]

8.2 Lệnh ‘if-else’:


Trong phần này chúng ta sẽ viết một chương trình sử dụng lệnh if-else. Chương trình hiển thị số lớn hơn trong hai số.

Theo dõi các dòng mã lệnh sau:

if (num1 > num2)
printf(“
The greater number is: %d”, num1);
else
printf(“ The greater number is: %d”, num2);

Trong đoạn mã lệnh này hàm printf() đầu tiên chỉ được thực thi nếu giá trị của biến num1 lớn hơn giá trị của biến num2, khi đó phần else được bỏ qua. Nếu giá trị của biến num1 không lớn hơn giá trị của biến num2, hàm printf() được bỏ qua. Trong trường hợp này hàm printf() thứ hai, lệnh theo sau else, được thực thi.

Trong chương trình sau, bởi vì giá trị của biến num1 lớn hơn num2, hàm printf() đầu tiên được thực thi.

[TABLE]
[TR]
[TD]1. Tạo một tập tin mới.
2. Nhập vào đoạn mã lệnh sau đây trong của sổ ‘Edit Window’:
#include <stdio.h>
#include <conio.h>

void main()
{
int Num1, Num2;
clrscr();
Num1 = 540;
Num2 = 243;
if (Num1 > Num2)
printf(“
The Greater Number Is: %d”, Num1);
else
printf(“
The Greater Number Is: %d”, Num2);
}
1. Lưu tập tin với tên ifelse.C.
2. Biên dịch chương trình ifelse.C.
3. Thực thi chương trình ifelse.C.
4. Trở về cửa sổ ‘Edit Window’.
[/TD]
[/TR]
[/TABLE]

KẾT QUẢ: