Báo Cáo đề tài khoa học: Thiết kế định hình các mẫu nhà vệ sinh nông thôn

Sức khoẻ và vệ sinh môi trường có quan hệ chặt chẽ với nhau và là một trong các
tiêu chí của chất lượng sống. Trên 75% dân số Việt Nam sống tập trung ở các
vùng nông thôn, vùng núi, hải đảo, . mà những nơi đó, theo một số khảo sát cho
thấy, không quá 35% số hộ gia đình có nhà xí hợp vệ sinh. Điều này cũng liên
quan đến tỉ lệ các bệnh truyền nhiễm cao ở nông thôn. Có nhiều nguyên nhân lý
giải cho mức tỉ lệ thấp này, tuy nhiên, điều này là một trong các khác biệt giữa
nông thôn và thành thị .
Hầu hết, chính phủ các nước trên thế giới đều có chương trình quốc gia về cấp
nước và vệ sinh môi trường cho cư dân nông thôn với nhiều phương cách tiếp
cận khác nhau. Quĩ UNICEF đã tiến hành Chương trình Cấp nước và Vệ sinh Môi
trường tại nhiều tỉnh thành của Việt Nam từ năm 1982 đến nay. Nước ta cũng có
Chiến lược Quốc gia Cấp nước sạch và Vệ sinh Nông thôn đến năm 2020 và đã
được Thủ tướng Chính phủ ký duyệt ngày 25/8/2002 theo Quyết định số
104/2000/QĐ-TTg.
Với mục tiêu góp phần vào việc quảng bá và truyền thông với các phương cách
xây dựng nhà vệ sinh cho người dân nông thôn, tài liệu Thiết kế Định hình các
mẫu Nhà Vệ sinh Nông thôn này được biên soạn như một tài liệu kỹ thuật nhằm
giới thiệu các kiểu nhà vệ sinh cũng như cách xử lý chất thải người tương đối đơn
giản, hiệu quả, vừa tầm thực hiện cho các vùng nông thôn Việt Nam cho các vùng
sinh thái khác nhau, điều kiện kinh tế, xã hội, tập quán, . Tài liệu này có thể phân
phát cho các cán bộ Phát triển Nông thôn, Cấp thoát nước, Môi trường, .
Các thuật ngữ sử dụng trong tài liệu là các từ tương đối quen thuộc trong nước.
Để tránh nhầm lẫn, một số thuật ngữ có phần chú thích tiếng Anh đi kèm. Người
đọc có thể đọc thêm các tài liệu tham khảo trình bày ở cuối quyển tài liệu . Tài liệu
được biên soạn theo các kiến thức và kinh nghiệm thu thập của tác giả. Do không
có điều kiện tiếp xúc, trao đổi để xin phép, một số được trích dịch từ tác giả của
các tài liệu tham khảo, mong quí vị miễn chấp.
MỤC LỤC iii
1. NHÀ VỆ SINH NÔNG THÔN Ở VIỆT NAM - HIỆN TRẠNG VÀ VẤN ĐỀ 1
1.1 TỔNG QUAN 1
1.1.1 Vấn đề 1
1.1.2 Các nguyên nhân hạn chế việc xây dựng nhà vệ sinh nông thôn 1
1.2 BỆNH TẬT LIÊN QUAN ĐẾN NGUỒN NƯỚC VÀ THIẾU NHÀ VỆ SINH 3
1.3 THÀNH PHÂN PHÂN VÀ NƯỚC TIỂU NGƯỜI 7
1.4 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 8
1.4.1 Lược khảo tài liệu trong và ngoài nước 8
1.4.2 Các chủ trương và chính sách Quốc tế và Chính phủ 10
1.4.3 Thuyết minh sự cần thiết của đề tài 11
1.4.4 Mục tiêu của đề tài 11
1.4.5 Khả năng ứng dụng kết quả của đề tài 11
2. KIẾN THỨC CƠ SỞ VỀ NHÀ VỆ SINH NÔNG THÔN 12
2.1 MỘT SỐ NGUYÊN TẮC CƠ BẢN ĐỐI VỚI NHÀ VỆ SINH 12
2.1.1 Bố trí nhà vệ sinh 12
2.1.2 Phân loại nhà vệ sinh 13
2.2 YÊU CẦU XÂY DỰNG MỘT NHÀ VỆ SINH 18
2.3 QUI MÔ XÂY DỰNG NHÀ VỆ SINH 19
2.4 CẤU TRÚC CƠ BẢN VÀ TÊN GỌI CÁC BỘ PHẬN MỘT NHÀ VỆ SINH 24
2.5 CAO TRÌNH CƠ BẢN CỦA MỘT NHÀ VỆ SINH 39
2.6 XÁC ĐỊNH ĐỘ THẤM CỦA ĐẤT NỀN NHÀ VỆ SINH 40
3. NHÀ VỆ SINH NÔNG THÔN KHÔNG DÙNG NƯỚC 41
3.1 KHÁI QUÁT 41
3.1.1 Định nghĩa và ưu khuyết điểm 41
3.1.2 Ủ phân compost 41
3.2 CÁC KIỂU HỐ XÍ KHÔ CÓ CHUYỂN VẬN PHÂN 42
3.2.1 Hố xí thùng 42
3.2.2 Hố ủ phân "Bốn trong Một" kiểu Tàu 44
3.2.3 Hố xí ủ phân 2 ngăn kiểu Việt Nam 45
3.2.4 Hố xí tự hoại do chủ nhà tự xây 48
3.2.5 Hố xí tự hoại kiểu Guatemalan 48
3.2.6 Hố xí tự hoại có đường dẫn 49
3.2.7 Hố xí lấy phân ủ bằng xe 51
3.2.8 Nhà vệ sinh kiểu trống quay 52
3.2.9 Nhà vệ sinh dùng mặt trời 52
3.3 CÁC KIỂU NHÀ XÍ KHÔ KHÔNG CÓ CHUYỂN VẬN PHÂN 53
3.3.1 Nhà xí trên sông hay cầu tõm 53
----------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------
PHẦN MỞ ĐẦU - MỤC LỤC
iii
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.comThiết kế định hình các mẫu nhà vệ sinh nông thôn ThS. Lê Anh Tuấn
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3.3.2 Hố xí cạn 55
3.3.3 Hố xí đào chìm 56
3.3.4 Hố xí đào chìm kiểu ROEC 57
4. NHÀ VỆ SINH CÓ DÙNG NƯỚC 59
4.1 KHÁI QUÁT 59
4.2 THÙNG XÍ ĐƠN GIẢN 60
4.3 NHÀ TIÊU SINH THÁI VINASANRES 63
4.4 NHÀ TIÊU NƯỚC 65
4.5 NHÀ VỆ SINH CHO KHU DÂN CƯ VƯỢT LŨ 67
4.6 NHÀ VỆ SINH TỰ HOẠI 69
4.7 GÒ LỌC 71
5. QUẢN LÝ NHÀ VỆ SINH TRÊN CƠ SỞ CỘNG ĐỒNG 72
5.1 VẤN ĐỀ 72
5.2 CÁC XEM XÉT KHI QUYHOẠCH, THIẾT KẾ VÀ XÂY DỰNG 72
5.3 MỘT SỐ KIỂU NHÀ VỆ SINH TẬP THỂ 77
5.3.1 Hố vệ sinh kiểu rãnh trong trường hợp khẩn cấp 77
5.3.2 Một số kiểu nhà vệ sinh 78
5.4 XỬ LÝ PHÂN VÀ NƯỚC TIỂU NHÀ VỆ SINH CÔNG CỘNG 82
5.5 MỘT SỐ BÀI TOAN LAO ĐỘNG CHO NHÀ VỆ SINH CÔNG CỘNG 83
5.6 CHI PHÍ VÀ ĐỊNH MỨC NHÀ VỆ SINH 85
5.7 CHỌN LỰA CÁCH Ủ PHÂN COMOST 86
5.8 CÁCH CHỐNG RUỒI 88
5.9 CÁC VẤN ĐỀ CẦN NGHIÊN CỨU THÊM 92
Phụ lục TỰ ĐIỂN TOILET ANH - VIỆT 93
TÀI LIỆU THAM KHẢO 99