Luận Văn Dạy học Luyện từ và câu cho học sinh khối lớp 4,5 ( Kiểu bài hình thành khái niệm về kiểu câu và thà

Phần mở đầu

1. Lí do chọn đề tài
Một trong những mục tiêu của môn Tiếng Việt ở trường tiểu học là hình thành và phát triển ở học sinh kĩ năng sử dụng tiếng Việt để học tập và giao tiếp trong môi trường hoạt động của lứa tuổi. Là một bình diện quan trọng của ngôn ngữ, ngữ pháp chi phối việc sử dụng các đơn vị ngôn ngữ để tạo thành lời nói, làm cho ngôn ngữ thực hiện được chức năng là công cụ giao tiếp.
Vai trò của ngữ pháp trong hệ thống ngôn ngữ đã quy định tầm quan trọng của việc dạy ngữ pháp ở trường tiểu học. Nếu từ được xem là đơn vị trực tiếp nhỏ nhất để tạo câu thì chương trình ngữ pháp ở tiểu học lấy câu làm trung tâm dạy học, trang bị cho học sinh một hệ thống khái niệm, sự hiểu biết về cấu trúc câu và quy luật hành chức của nó. Bên cạnh đó, chương trình cũng đặc biệt quan tâm tới vấn đề thành phần câu - một nội dung quan trọng trong ngữ pháp tiếng Việt nói riêng và ngữ pháp học nói chung. Vì vậy, ngay từ những ngày đầu đến trường, học sinh đã làm quen với ngữ pháp, được cung cấp những kiến thức sơ giản về câu và các thành phần câu, về cấu tạo ngữ pháp của câu. Thông qua dạy câu và các thành phần câu mà rèn luyện cho học sinh các kĩ năng về sử dụng từ theo đúng từ loại, nói đúng ngữ điệu câu, sử dụng dấu câu và rèn luyện các thao tác tư duy. Yên cầu đặt ra là học sinh nắm vững kiến thức về thành phần câu, biết cách phân tích cấu trúc ngữ pháp của câu, xác định đúng kiểu câu và các thành phần câu được học và có kĩ năng vận dụng thành phần câu để tạo ra những câu đúng ngữ pháp, câu gợi tả, gợi cảm. Có như vậy học sinh mới có được nền tảng để hình thành và bồi dưỡng năng lực hoạt động ngôn ngữ, nói - viết đúng chuẩn ngữ pháp, rèn luyện tư duy và phát triển năng lực thẩm mỹ cho các em. Nói ngắn gọn, kiến thức và kĩ năng vận dụng câu và thành phần câu định hướng cho học sinh nói đúng, viết đúng tiếng Việt văn hoá.
Thực tế hiện nay vẫn phổ biến hiện tượng học sinh tiểu học còn đặt câu sai ngữ pháp, còn nhiều lúng túng trong phân tích cấu tạo ngữ pháp của câu hay diễn đạt câu mà nội dung chưa trọn vẹn. Chủ yếu là do học sinh chưa nắm vững kiến thức về câu và thành phần câu. Vấn đề câu và thành phần câu là nội dung rất phong phú với nhiều quan điểm khác nhau của nhiều nhà nghiên cứu song lượng kiến thức dành cho học sinh tiểu học chỉ ở một mức độ nhất định, phù hợp với lứa tuổi; đảm bảo cho các em có cơ sở lý thuyết để thực hành luyện tập, đặt câu, dùng câu đúng quy tắc tiếng Việt và xây dựng tiềm năng cho trẻ học lên các bậc học cao hơn. Muốn làm được điều đó trên cơ sở chung, mỗi giáo viên tiểu học cần tìm tòi và xác định phương pháp dạy học về câu và thành phần câu thực sự phù hợp, có hiệu quả thiết thực.
Hiểu rõ vai trò rất quan trọng của câu trong rèn luyện kĩ năng sử dụng tiếng Việt - ngôn ngữ giao tiếp của dân tộc - đồng thời qua tìm hiểu thực tế dạy học của giáo viên và học sinh tiểu học cũng như điều tra khả năng nắm bắt kiến thức của học sinh, chúng tôi đã chọn đề tài: “ Dạy học Luyện từ và câu cho học sinh khối lớp 4,5 ( Kiểu bài hình thành khái niệm về kiểu câu và thành phần câu). Bên cạnh những ứng dụng thiết thực cho bản thân với vai trò là một giáo viên tiểu học, đề tài sẽ góp phần cụ thể hóa lý thuyết chung về việc dạy và học , nâng cao chất lượng dạy học câu và thành phần câu nói riêng cũng như chất lượng dạy học tiếng Việt ở tiểu học nói chung.