Tiến Sĩ Đấu tranh chính trị ở Tây Nguyên trong kháng chiến chống Mỹ từ năm 1961 đến năm 1968

LUẬN ÁN TIẾN SĨ
NĂM 2015
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU 4
1. Lý do chọn đề tài 4
2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 6
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu .7
4. Nguồn tài liệu, cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu 7
5. Đóng góp của luận án .9
6. Bố cục của luận án 9
Chương 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU . 10
1.1. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài 10
1.1.1. Nhóm các công trình nghiên cứu về đấu tranh chính trị trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước 2 .10
1.1.2. Nhóm các công trình nghiên cứu về chính sách của Mỹ và chính quyền Sài Gòn đối với Tây Nguyên
.17
1.1.3. Nhóm các công trình nghiên cứu về đấu tranh chính trị ở Tây Nguyên trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước .22
1.2. Những vấn đề luận án cần tập trung nghiên cứu . 27
Chương 2: ĐẤU TRANH CHÍNH TRỊ Ở TÂY NGUYÊN GIAI ĐOẠN 1961-1965 . 30
2.1. Những yếu tố tác động đến đấu tranh chính trị ở Tây Nguyên . 30
2.1.1. Đặc điểm tự nhiên và kinh tế- xã hội Tây Nguyên .30
2.1.2. Truyền thống yêu nước và cách mạng của nhân dân Tây Nguyên 35
2.1.3. Tình hình Tây Nguyên trước năm 1961 .38
2.1.4. Mỹ tiến hành chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” ở Tây Nguyên 41
2.1.5. Chủ trương của Đảng 47
2.3. Đấu tranh chính trị ở Tây Nguyên giai đoạn 1961-1965 52
2.3.1. Đấu tranh chính trị ở nông thôn .52
2.3.2. Đấu tranh chính trị ở đô thị 58
Chương 3: ĐẤU TRANH CHÍNH TRỊ Ở TÂY NGUYÊN GIAI ĐOẠN 1965-1968 . 65
3.1. Mỹ tiến hành chiến lược “Chiến tranh cục bộ” ở Tây Nguyên và chủ trương của Đảng . 65
3.1.1. Chính sách của Mỹ và chính quyền Sài Gòn đối với Tây Nguyên trong “Chi ến tranh cục bộ” 65
3.1.2. Chủ trương của Đảng 72
3.2. Đấu tranh chính trị ở Tây Nguyên giai đoạn 1965-1968 78
3.2.1. Đấu tranh chính trị ở đô thị (1965-1967) 78
3.2.2. Đấu tranh chính trị ở nông thôn (1965-1967) 89
3.2.3. Đấu tranh chính trị trong Tổng tiến công và nổi dậy năm 1968 93
Chương 4: ĐẶC ĐIỂM, VAI TRÒ VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM 110
4.1. Đặc điểm 110
4.1.1. Có sự tham gia đông đảo của các dân tộc thiểu số .110
4.1.2. Hình thức,biện pháp đấu tranh phong phú và đa dạng 113
4.1.3. Quy mô của đấu tranh chính trị ở Tây Nguyên thường không lớn .116
4.2. Vai trò . 118
4.2.1. Góp phần đánh bại chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” và“Chiến tranh cục bộ” của Mỹ ở Tây Nguyên 118
4.2.2. Tăng cường tình đoàn kết, gắn bó giữa đồng bào các dân tộc trên địa bàn Tây Nguyên .121
4.2.3. Khẳng định vai trò to lớn, vị trí quan trọng của đấu tranh chính trị trong “ba mũi giáp công” trên địa bàn chiến lược Tây Nguyên .125
4.3. Bài học kinh nghiệm 129
4.3.1. Phát huy vai trò của các già làng, trưởng buôn để tập hợp lực lượng4.3.2. Quan tâm xây dựng, phát triển tổ chức cơ sở Đảng và các đoàn thể
quần chúng phù hợp với điều kiện miền núi 131
4.3.3. Bám dân, hiểu dân và tôn trọng lợi ích của dân; phát huy quyền làm chủ của nhân dân .135
KẾT LUẬN .140
DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN .145
TÀI LIỆU THAM KHẢO 146
3 129
MỞ ĐẦU
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân Việt Nam (1954-1975), đ
ấu tranh chính trị (ĐTCT) và đấu tranh quân sự (ĐTQS) là hai hình thức đấu tranh cơ bản có tác dụng quyết định đối với thắng lợi của cuộc kháng chiến.
Nhân dân miền Nam nói chung và nhân dân Tây Nguyên nói riêng với sự kết hợp
chặt chẽ giữa ĐTCT và ĐTQS đã từng bước làm thất bại các chiến lược chiến tranh
của đế quốc Mỹ, hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân trong cả nước.
ĐTCT trong các giai đoạn phát triển của cách mạng miền Nam từ năm 1954 đến năm 1975 l
à hình thức đấu tranh của đông đảo quần chúng nhân dân như công nhân, nông dân, sinh viên - h
ọc sinh (SV- HS), trí thức, tín đồ các tôn giáo, tiểuthương, tư sản dân tộc, . diễn ra dưới nhiều hình thức như mít tinh, biểu tình, tuyệt
thực, bãi khóa, đình công, bãi thị, . với tính chất hợp pháp, nửa hợp pháp và không hợp
pháp, chống lại các chính sách thực dân mới của Mỹ và chính quyền Sài Gòn (CQSG).
Trên cơ sở phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, ĐTCT đã hình thành
nên những đội quân chính trị hùng hậu làm lực lượng nòng cốt trong các cuộc đấu
tranh giành dân, giữ đất,nổi dậy giành quyền làm chủ; hỗ trợ đắc lực cho ĐTQS và
làm ch
ỗ dựa cho các lực lượng vũ trang tiêu hao, tiêu diệt sinh lực đối phương.
ĐTCT đã gây chođế quốc Mỹ và chính quyền Việt Nam Cộng hoà (VNCH) không
ít khó khăn trong quá trình áp đặt chủ nghĩa thực dân mới và triển khai các chiến
lược chiến tranh ở miền Nam. Do sự chi phối bởi điều kiện tự nhiên và kinh tế
- xã hội của từng địa phương ở miền Nam mà ĐTCT diễn ra phong phú, đa dạng với
nhiều hình thức và cấp độ khác nhau. ĐTCT ở Tây Nguyên cũng làm ột trong
những trường hợp như vậy.
Tây Nguyên là địa bàn chiến lược quan trọng đối với cả hai phía. Trong quá
trình tiến hành chiến tranh, Mỹ và chính quyền VNCH cho rằng “muốn chiến thắng
ở miền Nam Việt Nam thì phải kiểm soát cho được vùng Cao nguyên Trung phần
Đông Dương” [89, tr. 8]. Với lực lượng cách mạng, “Tây Nguyên một địa bàntr
ọng yếu đóng vai trò xương sống chiến lược của toàn bộ chiến trường miền Nam”
[66, tr. 35]. Tây Nguyên có thể làm bàn đạp để tiến xuống các tỉnh đồng bằng Khu
V, Nam Bộ,qua Hạ Lào và Đông Bắc Campuchia
. Âm mưu của đế quốc Mỹ và CQSG đối với Tây Nguyên là bằng mọi giá phải chiếm lĩnh địa bàn chiến lược
trọng yếu này , bi ến nơi đây thành bàn đạp quân sự để khống chế miền Trung và Đông Nam Bộ,khóa chặt biên giới Việt Nam
- Lào, Việt Nam- Campuchia, cắt đứt tuyến giao thông chiến lược Bắc- Nam, tiêu diệt lực lượng và cơ sở cách mạng ở
miền núi,từ đó tiến lên tiêu diệt lực lượng cách mạng trên toàn miền Nam
. Mỹ và CQSG còn dùng những thủ đoạn vừa khủng bố, vừa mua chuộc để
chia rẽ khối đoàn kết các dân tộc, nhằm thực hiện ý đồ giành thắng lợi về chính trị tại đây.
Do vậy, trong suốt quá trình kháng chiến chống Mỹ, nhất là trong hai giai đoạn chống
chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” (1961
-1965) và “Chiến tranh cục bộ” (1965-1968),
cuộc đấu tranh ở Tây Nguyên đã diễn ra
mạnh mẽ trên cả hai mặt trận chính trị và quân sự. Để chống lại âm mưu và các thủ đoạn đánh phá của Mỹ và CQSG,
cùng với từng bước xây dựng lực lượng vũ trang ba thứ quân, Đảng bộ các tỉnh Tây
Nguyên đã không ngừng phát huy vai trò của lực l
ượng chính trị, phát động ĐTCT,liên tiếp tiến công địch, góp phần làm suy yếu từng bước, đánh đổ từng bộ phận, tiến
tới làm tan rã bộ máy cai trị chủ nghĩa thực dân kiểu mới trên địa bàn Tây Nguyên.