Luận Văn Đánh giá việc thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng và tái đình cư khi nhà nư

ĐẶT VẤN ĐỀ

Tính cấp thiết của đề tài
Đất đai là tài sản Quốc gia có giá trị lớn, có vị trí đặc biệt quan trọng đối với đời sống của từng hộ gia đình, cá nhân, là tư liệu sản xuất đặc biệt, là điều kiện tối quan trọng đảm bảo cho quá trình tái sản xuất giúp xã hội không ngừng phát triển.
Nhằm phục vụ cho công cuộc đổi mới và phát triển, thực hiện sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, khắp nơi trên đất nước ta đã và đang triển khai nhiều dự án đầu tư xây dựng, cải thiện cơ sở hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, cơ sở sản xuất, chỉnh trang đô thị, mở rông khu dân cư Để thực hiện dự án đầu tư, Nhà nước phải thu hồi đất của người đang sử dụng và tổ chức việc bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng (GPMB) và tái định cư.
Việc triển khai thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, GPMB và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất là vấn đề hết sức nhạy cảm và phức tạp, tác động tới mọi mặt đời sống, kinh tế, xã hội, tập quán sinh sống của cả cộng đồng dân cư. Trong điều kiện quỹ đất cũng như các tài nguyên khác ngày càng hạn hẹp và nền kinh tế thị trường ngày càng phát triển thì vấn đề lợi ích về kinh tế của các tổ chức, cá nhân khi Nhà nước thu hồi đất và giao đất ngày càng được quan tâm hơn. Vì vậy, việc thực hiện công tác này là vấn đề mang tính thời sự. Hiện tại mặc dù các ngành, các cấp và nhất là ở cơ sở đã có nhiều cố gắng song cả trong chính sách và công tác tổ chức bồi thường thiệt hại, tái định cư vẫn còn nhiều tồn tại: Nhân dân kêu ca, khiếu kiện kéo dài, thậm chí có nơi gây cản trở đã làm chậm tiến độ giải phóng mặt bằng, chậm tiến độ triển khai dự án, có những dự án không thể thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng.
Huyện Vĩnh Lộc nằm trong vùng đồng bằng sông Mã, trung tâm huyện lỵ cách thành phố Thanh Hóa 45km về phía Tây- Bắc theo quốc lộ 45, cách thị xã Bỉm Sơn 40 km về phía Tây theo quốc lộ 217. Cùng với công cuộc đổi mới và phát triển của toàn tỉnh và cả nước, huyện Vĩnh Lộc đang tiến hành chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa - hiện đại hóa. Nhiều công trình dự án trọng điểm trên địa bàn huyện Vĩnh Lộc đã được triển khai.
Việc thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, GPMB và tái định cư trên địa bàn Huyện những năm qua đã đạt được nhiều kết quả, song cũng còn một số vấn đề cần phân tích, đánh giá một cách có cơ sở khoa học.
Xuất phát từ những lí do nêu trên, dưới sự hướng dẫn của kỹ sư Bùi Nguyên Hạnh - giảng viên bộ môn Quản lý đất đai, tôi tiến hành thực hiện đề tài:
“Đánh giá việc thực hiện Chính sách bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất tại một số dự án trọng điểm trên địa bàn huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa”.

MỤC LỤC


PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1
1.1. Tính cấp thiết của đề tài 1
1.2. Mục đích yêu cầu. 2
1.2.1. Mục đích. 2
1.2.2. Yêu cầu. 2
PHẦN II TỔNG QUAN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 4
2.1 Khái niệm về bồi thường, hỗ trợ, GPMB và tái định cư. 4
2.1.1 Bồi thường, hỗ trợ. 4
2.1.2 Giải phóng mặt bằng. 4
2.1.3 Tái định cư. 4
2.2. Vai trò của công tác bồi thường, hỗ trợ, GPMB và tái định cư đối với việc phát triển cơ sở hạ tầng và kinh tế - xã hội 5
2.3. Tổng quan về các chính sách bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất 6
2.3.1. Tính tất yếu của việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. 6
2.3.2. Chính sách bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng và tái định cư. 7
2.3.3. Trình tự thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. 9
2.4. Bồi thường, hỗ trợ và tái định cư tại Việt Nam 10
2.5. Chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của một số nước, tổ chức quốc tế. 18
2.5.1. Chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của Ngân hàng thế giới (WB). 18
2.5.2. Chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định của Ngân hàng phát triển Châu Á (ADB) 19
2.5.3. Chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư tại Trung Quốc. 20
2.5.4. Chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư tại Úc (Australia). 20
2.6. Một số vấn đề đặt ra trong quá trình thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, GPMB và tái định cư ở Việt Nam hiện nay. 22
2.6.1. Một số vấn đề đặt ra trong quá trình thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, GPMB 22
2.6.2. Những tồn tại và hạn chế của công tác định giá đất 23
2.6.3. Những tồn tại vướng mắc trong công tác tái định cư. 24
PHẦN III NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 27
3.1. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu của đề tài 27
3.1.1. Đối tượng nghiên cứu. 27
3.1.2. Phạm vi nghiên cứu. 27
3.2. Nội dung và phương pháp nghiên cứu. 27
3.2.1. Nội dung nghiên cứu. 27
3.2.2. Phương pháp nghiên cứu. 28
PHẦN IV KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 30
4.1. Khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội 30
4.1.1. Điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên. 30
4.1.2. Thực trạng phát triển kinh tế - xã hội 32
4.2. Tình hình quản lý và sử dụng đất đai trên địa bàn huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hoá 34
4.2.1. Tình hình quản lý đất đai trên địa bàn huyện Vĩnh Lộc. 34
4.2.2. Hiện trạng sử dụng đất đai năm 2012 của huyện Vĩnh Lộc. 36
4.3. Công tác bồi thường, hỗ trợ GPMB và tái định cư trên địa bàn huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa 37
4.3.1. Các văn bản pháp lý liên quan đến công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. 38
4.3.2. Nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. 39
4.3.3. Quy trình thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. 40
4.3.4. Thực trạng công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trên địa bàn huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa. 46
4.4. Tóm tắt các dự án nghiên cứu. 48
4.4.1. Dự án xây dựng cầu Yên Hoành bắc qua sông Mã. 48
4.4.2. Dự án khai quật, mở rộng để bảo tồn và phát huy giá trị di tích Đàn tế Nam Giao. 49
4.4.3. Dự án xây dựng Nhà máy may mặc xuất khẩu APPAREL TECH Vĩnh Lộc. 50
4.5. Đánh giá việc thực hiện các chính sách bồi thường, hỗ trợ, GPMB và tái định cư tại các dự án nghiên cứu. 50
4.5.1. Đối tượng và điều kiện được bồi thường tại các dự án nghiên cứu. 51
4.5.2. Đánh giá việc thực hiện bồi thường về đất và các tài sản trên đất 56
4.5.3. Đánh giá chính sách hỗ trợ và tái định cư tại 3 dự án nghiên cứu. 69
4.5.4. Phân tích, đánh giá công tác tổ chức, trình tự thực hiện, trách nhiệm của các cấp các ngành trong công tác bồi thường, hỗ trợ, GPMB và tái định cư tại 3 dự án nghiên cứu 77
4.5.5. Đánh giá chung việc thực hiện các chính sách bồi thường, hỗ trợ, GPMB và tái định cư tại 3 dự án nghiên cứu trên địa bàn huyện Vĩnh Lộc. 82
PHẦN V. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 84
5.1. Kết luận. 84
5.1.1. Việc xác định đối tượng và điều kiện được bồi thường, hỗ trợ. 84
5.1.2. Việc xác định giá bồi thường. 84
5.1.3. Các chính sách hỗ trợ và tái định cư. 84
5.1.4. Công tác tổ chức và trình tự thực hiện của các cấp, các ngành trong công tác bồi thường, hỗ trợ, GPMB và tái định cư. 85
5.2. Kiến nghị 86
5.2.1. Đối với Chính phủ, Bộ, ngành Trung ương. 86
5.2.2. Đối với UBND tỉnh Thanh Hóa. 86
5.2.3. Đối với UBND huyện Vĩnh Lộc. 87
TÀI LIỆU THAM KHẢO 88