Chuyên Đề đánh giá tổn thương và khả năng thích nghi ở hộ gia đình trước thiên tai và biến đổi khí hậu trong k

TÓM TẮT
Một cuộc khảo sát bằng phương pháp phỏng vấn về tác động của thiên tai và biến đổi khí
hậu lên quy mô hộ gia đình đã được thực hiện tại 4 khu vực thuộc quận Bình Thủy và
huyện Vĩnh Thạnh, thành phố Cần Thơ. Có đến 200 hộ đã được chọn một cách ngẫu
nhiên trong các khu vực khảo sát của hai quận huyện.
Kết quả khảo sát cho thấy các thông tin thu được là thực tế và thể hiện các kỳ vọng của
cư dân địa phương. Người dân tại các khu vực nông thôn bị tổn thương do các tác động
của biến đổi khí hậu nhiều hơn so với người dân sống ở vùng đô thị hoặc ven đô. Trẻ em,
người già, người khuyết tật và người nghèo là các nhóm bị tổn thương nhất. Việc phòng
ngừa thiên tai của người dân địa phương chưa đủ tốt. Sự chuẩn bị của người dân, thông
tin, tập huấn từ chính quyền và các tổ chức dân sự liên quan đến ô nhiễm, thiên tai, biến
đổi khí hậu đến với dân chúng chưa nhiều và chưa làm thay đổi nhiều về hành vi của
người dân. Qua thảo luận, một số khuyến cáo cho việc giảm nhẹ tổn thương và nâng cao
khả năng thích ứng đã được đề xuất.

1 GIỚI THIỆU
Biến đổi khí hậu và thiên tai có thể làm ảnh hưởng đến sinh kế, sức khỏe và sự ổn
định của người dân, đặc biệt là người dân nghèo sống ở vùng ven đô. Để đánh giá
tính tổn thương, khả năng chịu đựng trước các rủi ro thiên nhiên ở mức độ hộ gia
đình, một khảo sát giới hạn ở quy mô 200 hộ gia đình vùng ven đô, là nơi đang
diễn ra quá trình chuyển đổi từ cuộc sống nông thôn qua thành thị. Theo đề xuất
của chính quyền địa phương, ở 4 địa điểm thuộc Quận Bình Thủy và Huyện Vĩnh
Thạnh, thành phố Cần Thơ đã được chọn để điều tra khảo sát. Mục tiêu của khảo
sát này là lấy kết quả từ thăm dò cộng đồng làm tiền đề cho việc đề xuất các thực
hiện dự án xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế - xã hội địa phương với sự lồng
ghép các biện pháp thích ứng với biến đổi khí hậu.
2 ĐỊA ĐIỂM VÀ PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN
Phường Bùi Hữu Nghĩa là nơi được chọn làm khảo sát của quận Bình Thủy.
Phường có 637,12 ha đất tự nhiên. Hai địa điểm thuộc phường Bùi Hữu Nghĩa
được chọn để phỏng vấn hộ gia đình là Khu vực 3 và Cồn Sơn. Khu vực 3 nằm
dọc theo đường Cách mạng Tháng 8 hướng từ puận Ninh Kiều đi về phía cầu Bình
Thủy. Đặc điểm cư dân khu vực này đa số thuộc nhóm hộ nghèo và trung bình,
không có đất canh tác, sống chủ yếu là lao động tay chân, buôn bán nhỏ, Cồn
Sơn là một cù lao nằm phía hữu ngạn sông Hậu, kế cận phường Bình Thủy. Cồn
Sơn thuộc khu vực 1 của phường Bùi Hữu Nghĩa, có khoảng 90 hộ. Đặc điểm dân
cư đa số là nghèo, làm nghề nông, có đất canh tác, các điều kiện hạ tầng rất thiếu
thốn, khó khăn, đi lại hạn chế do phải dùng đò. Vĩnh Thạnh là một huyện nông
thôn, nằm về phía Tây Bắc của thành phố Cần Thơ có diện tích tự nhiên là 410
km². Hai địa điểm được chọn để phỏng vấn hộ gia đình là ấp Bờ Bao và ấp Phụng
Quới A. Ấp Phụng Quới A có vị trí thuận lợi về giao thông hơn ấp Bờ Bao vì có
đường trải bê-tông đến thị trấn, trong khi ấp Bờ Bao phải dùng đò. Đa số cư dân
sống bằng nghề nông, có ruộng đất, chăn nuôi heo. Cuộc sống của họ còn không ít
khó khăn do phải chịu đựng các ô nhiễm trong nông nghiệp, thiếu điều kiện thu
gom rác, đặc biệt ở ấp Bờ Bao, điều kiện nước sạch và nhà vệ sinh nông thôn rất
hạn chế.
Tiếp cận nhanh cộng đồng có thể bằng cách khá