Thạc Sĩ Đánh giá thực trạng và đề xuất các giải pháp phát triển loại hình du lịch tham quan chợ nổi Cái Răng

CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU
–µ—
1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1.1. Sự cần thiết của đề tài
Ngày nay, trên phạm vi toàn thế giới, du lịch đã trở thành một hiện tượng phổ biến, là một nhu cầu không thể thiếu được trong đời sống văn hóa - xã hội. Hội đồng Lữ hành và Du lịch quốc tế (World Travel and Tourism Council - WTTC) đã công nhận du lịch là một ngành kinh tế lớn nhất thế giới, vượt lên cả ngành sản xuất ô tô, thép, điện tử và nông nghiệp. Đối với một số quốc gia, du lịch là nguồn thu ngoại tệ quan trọng nhất trong ngoại thương. Tại nhiều quốc gia khác, du lịch là một trong những ngành kinh tế hàng đầu. Du lịch đã nhanh chóng trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn của nhiều quốc gia trên thế giới.
Hòa vào xu thế chung của thời đại, những năm gần đây, Nhà nước ta đã và đang có chủ trương tăng tỉ trọng của ngành Du lịch - Dịch vụ, cố gắng đưa du lịch trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước. Nhà nước ta cũng chú trọng phát triển cơ sở hạ tầng và mạng lưới giao thông xuyên quốc gia . Đặc biệt, nước ta là một trong những quốc gia có nhiều danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử, điều kiện chính trị ổn định . là nơi mà nhiều du khách trong và ngoài nước lựa chọn làm điểm dừng chân trong hành trình du lịch của họ. Đây chính là những điều kiện thuận lợi cho kinh tế du lịch cả nước nói chung và TP Cần Thơ nói riêng ngày càng phát triển.
Cần Thơ, nơi mệnh danh là thủ phủ miền Tây, là trung tâm kinh tế - văn hóa của vùng ĐBSCL nằm ngay bên bờ sông Hậu hiền hòa, có địa hình thuộc dạng đồng bằng phù sa châu thổ thấp, bằng phẳng, có hệ thống sông ngòi, kênh rạch chằng chịt, cung cấp một trữ lượng nước khá lớn cho những vườn cây ăn trái bốn mùa xanh tươi, những cánh đồng lúa bạt ngàn. Con người Cần Thơ chân thành và hiếu khách, lối sống mộc mạc mang đậm sắc thái văn hóa của vùng sông nước Tất cả những điều đó đã tạo nên bức tranh bình dị nhưng rất đỗi ấn tượng với khách thập phương khi chỉ một lần ghé thăm Cần Thơ. Từ đây có thể khẳng định Cần Thơ có lợi thế rất lớn trong việc khai thác các giá trị tự nhiên sẵn có, đặc biệt là trong lĩnh vực du lịch sinh thái và du lịch sông nước.
Cùng với sự phát triển của ngành du lịch, chợ nổi Cái Răng - Cần Thơ đã trở thành địa chỉ hấp dẫn du khách trong, ngoài nước đến tham quan tìm hiểu về nét sinh hoạt đặc trưng của cư dân vùng sông nước Nam Bộ.
Tuy nhiên trong những năm gần đây, nhiều công ty du lịch và các dịch vụ tư nhân ồ ạt nổi lên nhưng chỉ chú trọng đến lợi nhuận, chạy theo số lượng mà không quan tâm đến việc nâng cao chất lượng, không tìm hiểu nhu cầu của du khách, từ đó làm mất lòng tin của họ, gây thiệt hại cho nền kinh tế quốc dân. Nghiêm trọng hơn là tình hình vệ sinh nguồn nước, vệ sinh rác thải ở các khu chợ nổi đang là một vấn đề bức xúc cần được quan tâm giải quyết.
Bên cạnh đó, một vấn đề cũng không kém phần quan trọng được đặt ra là làm sao có thể tận dụng được những tiềm năng sẵn có, duy trì và phát huy nét sinh hoạt văn hóa mang đậm bản sắc của nền văn minh sông nước có từ hàng trăm năm nay mà không để cho nó bị mai một và bị “thương mại hóa”.
Để giải quyết những vấn đề này Cần Thơ cần xây dựng cho mình những mô hình du lịch mang nét đặc trưng của mình- du lịch vùng sông nước và cần có những định hướng đúng đắn nhằm tận dụng hiệu quả nguồn tài nguyên du lịch sẵn có, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, góp phần quan trọng vào việc phát triển kinh tế- xã hội, xóa đói, giảm nghèo, giữ gìn an ninh, quốc phòng, trật tự an toàn xã hội . Đó là lý do mà tôi chọn đề tài: “Đánh giá thực trạng và đề xuất các giải pháp phát triển loại hình du lịch tham quan chợ nổi Cái Răng- Cần Thơ” làm đề tài nghiên cứu của mình, với hy vọng rằng đề tài sau khi hoàn thành sẽ góp phần vào sự phát triển bền vững của du lịch Cần Thơ trong tương lai.
1.1.2. Căn cứ khoa học và thực tiễn
Du lịch là ngành kinh tế “không khói” và được coi là thế mạnh “xuất khẩu tại chỗ” nên được nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, quan tâm đầu tư phát triển. Tất cả 63 tỉnh, thành phố trên cả nước hiện nay đều chọn du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn và đầu tư vào đó những món tiền không nhỏ.
Với những tiềm năng được thiên nhiên ưu đãi, cộng với sự chủ động vào cuộc và đặc biệt là khi Cần Thơ đã được đông đảo du khách trong và ngoài nước biết đến với tư cách là chủ nhà của năm du lịch quốc gia năm 2008 thì du lịch Cần Thơ đang có rất nhiều cơ hội để “chuyển mình”.
Thực tế cho thấy, những năm gần đây du lịch Cần Thơ đã có những bước tiến đáng kể, khách du lịch đến với Cần Thơ ngày càng nhiều, đặc biệt là lượng khách quốc tế ngày càng tăng. Và một trong những điểm du lịch “hot” nhất tại Cần Thơ là chợ nổi Cái Răng. “Sản phẩm chợ nổi Cái Răng” không chỉ để lại dấu ấn trong văn minh thương mại sông nước mà nó còn được xem là sản phẩm đặc thù, là “đặc sản” của thành phố Cần Thơ và sông nước đồng bằng.
Có thể nói, du khách, đặc biệt là khách nước ngoài đã góp phần giúp chợ nổi Cái Răng được biết đến như là một trong những điểm tham quan đặc sắc nhất ở Cần Thơ. Tuy nhiên, bên cạnh những nguồn lợi do du khách mang lại, khúc sông khu chợ lại phải đối mặt với vấn đề rác thải, dầu máy tàu và đặc biệt vấn đề an toàn trên sông đang trở thành một vấn đề đáng lo ngại vì đây là những nhân tố cấu thành nên chất lượng của sản phẩm du lịch. Nó đã và đang làm “mất cảm tình” khách du lịch khi đến với Cần Thơ. Cho nên vấn đề đặt ra hiện nay là phải xây dựng được những giải pháp, những định hướng phù hợp để chợ nổi Cái Răng thực sự trở thành “điểm son” của du lịch Cần Thơ và vẫn giữ được “cái hồn” của chợ nổi.
1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1. Mục tiêu chung
Phân tích thực trạng và các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng cũng như sự hài lòng của du khách đối với tour tham quan chợ nổi Cái Răng - Cần Thơ để nhằm đưa ra những giải pháp, phương hướng phát triển cho loại hình du lịch này.
1.2.2. Mục tiêu cụ thể
- Mục tiêu 1: Phân tích thực trạng của loại hình du lịch tham quan chợ nổi Cái Răng ở Cần Thơ.
- Mục tiêu 2: Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng của chuyến đi và sự hài lòng của du khách đối với tour tham quan chợ nổi.
- Mục tiêu 3: Từ tình hình thực tế đưa ra những giải pháp, phương hướng phát triển cho loại hình du lịch tham quan chợ nổi nhằm nâng cao mức độ hài lòng của du khách và đưa du lịch chợ nổi trở thành tour tham quan chủ lực của thành phố, là một điểm đến thực sự thu hút du khách.
1.3. CÁC GIẢ THUYẾT CẦN KIỂM ĐỊNH VÀ CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
1.3.1. Các giả thuyết cần kiểm định
- Giả thuyết 1: Các biến số trong mô hình SERVQUAL đều có tương quan thuận chiều với sự hài lòng của du khách.
- Giả thuyết 2: Có sự khác biệt trong việc đánh giá sự hài lòng của du khách theo độ tuổi, giới tính, quốc tịch (loại khách), trình độ và thu nhập.
- Giả thuyết 3:Có sự khác biệt trong việc đánh giá chất lượng dịch vụ của du khách theo độ tuổi, giới tính, quốc tịch (loại khách), trình độ và thu nhập.
1.3.2. Câu hỏi nghiên cứu
- Chợ nổi Cái Răng - Cần Thơ có làm hài lòng du khách hay chưa?
- Các nhân tố nào ảnh hưởng đến chất lượng của chuyến đi và sự hài lòng của du khách đối với chuyến tham quan chợ nổi?
- Các giải pháp nào có thể giúp cho tour tham quan chợ nổi phát triển bền vững?
1.4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.4.1. Thời gian nghiên cứu
Các thông tin số liệu của bài nghiên cứu được thu thập và phân tích từ 02/02/2009 đến 01/05/2009. Trong đó, các số liệu về ngành du lịch Cần Thơ sẽ được lấy từ năm 2006 đến năm 2008.
1.4.2. Không gian
Việc khảo sát và phỏng vấn được thực hiện tại khu chợ nổi và các khu vực xung quanh. Đặc biệt là hai bến tàu dọc bến Ninh Kiều, các bến đò đưa đón khách tham quan tại chợ nổi.
1.4.3. Đối tượng nghiên cứu
- Trong hoạt động du lịch có nhiều loại hình du lịch khác nhau như: du lịch sinh thái, du lịch văn hóa, du lịch tôn giáo, du lịch Mice, du lịch khám phá, nghỉ dưỡng, thể thao, lễ hội, chữa bệnh, mua sắm, ẩm thực và du lịch dã ngoại . Tuy nhiên, ở Cần Thơ hiện nay, bên cạnh loại hình du lịch Mice đang được chú ý đầu tư phát triển, chỉ có 3 loại hình du lịch chính là: du lịch sinh thái sông nước - du lịch văn hóa truyền thống - du lịch vườn. Trong phạm vi nghiên cứu này ta chỉ tập trung phân tích một bộ phận nhỏ của du lịch sinh thái sông nước, đó là loại hình du lịch tham quan chợ nổi. Và cụ thể ở đây là loại hình du lịch tham quan chợ nổi Cái Răng, một điểm du lịch được xem là “điểm son” của du lịch Cần Thơ trong những năm gần đây.
- Ngoài ra, để có cơ sở so sánh và phân tích khi xây dựng các giải pháp phát triển, đề tài còn nghiên cứu thêm mô hình du lịch tham quan chợ nổi của một số tỉnh ở vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long[1] và đặc biệt là mô hình du lịch tham quan chợ nổi của Thái Lan[2] - một mô hình được đánh giá tương đối cao trong khu vực và thế giới.
1.4.4. Giới hạn của đề tài
Bất kỳ một mô hình nào dù nhỏ hay lớn cũng cần phải được phân tích trong một thời gian dài và người thực hiện cần phải có một khối kiến thức đủ rộng, thông hiểu nhiều lĩnh vực để có thể đưa ra những nhận định, đánh giá chính xác. Tuy nhiên ở đây, do hạn chế về thời gian, tài chính, năng lực và trình độ nên đề tài này đề tài chỉ tập trung nghiên cứu thực trạng và đề xuất giải pháp phát triển cho một điểm du lịch là chợ nổi Cái Răng mà không tiến hành phân tích các tuyến, điểm du lịch có liên quan.
Ở Cần Thơ có hai khu chợ nổi được nhiều người biết đến là chợ nổi Phong Điền và chợ nổi Cái Răng. Mặc dù chợ nổi Phong Điền được nhiều người đánh giá là có sức hấp dẫn không thua kém gì chợ nổi Cái Răng nhưng do hạn chế về điều kiện tiếp cận điểm đến (chợ nổi Phong Điền cách trung tâm TP Cần Thơ 18km, đường hẹp, cầu yếu khó đi trong khi đó thì chợ nổi Cái Răng chỉ cách trung tâm TP Cần Thơ 7km và dễ dàng đi ô tô đến) cũng như về những đóng góp trong du lịch (có đến 80% số khách du lịch đến Cần Thơ chỉ đi chợ nổi Cái Răng) [Nguồn: Báo Cần Thơ] nên bài nghiên cứu này chỉ tập trung nghiên cứu chợ nổi Cái Răng mà không xét đến chợ nổi Phong Điền.