Thạc Sĩ Đánh giá thực trạng hoạt động của văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất thành phố Hạ Long giai đoạn 20

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ii
LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình thực hiện nghiên cứu đề tài, tôi đã nhận được sự quan
tâm giúp đỡ nhiệt tình, sự đóng góp quý báu của nhiều cá nhân và tập thể, đã
tạo điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành bản luận văn này.
Lời đầu tiên, tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS. Đỗ Thị Lan - Trường
Đại học Nông lâm Thái Nguyên đã trực tiếp hướng dẫn tôi trong suốt thời
gian tôi nghiên cứu thực hiện đề tài.
Tôi xin cảm ơn sự góp ý chân thành của các Thầy, Cô giáo, Phòng
Quản lý đào tạo Sau Đại học, Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên đã tạo
điều kiện cho tôi thực hiện đề tài.
Tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo, cán bộ phòng Tài nguyên và Môi
trường, phòng Thống kê, Văn phòng UBND thành phố Hạ Long, Văn phòng
đăng ký QSD đất thành phố Hạ Long, UBND các phường, cán bộ và người
dân tham gia phỏng vấn đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong thời gian nghiên
cứu thực hiện luận văn.
Tôi xin cảm ơn tới gia đình, những người thân, đồng nghiệp và bạn bè
đã giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện đề tài.
Một lần nữa tôi xin trân trọng cảm ơn!
Tác giả luận văn


Nguyễn Thị Mỹ Hạnh
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iii
MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN i
LỜI CẢM ƠN . ii
MỤC LỤC iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT vi
DANH MỤC CÁC BẢNG vii
MỞ ĐẦU 1
1. Tính cấp thiết của đề tài 1
2. Mục đích của đề tài . 3
3. Ý nghĩa của đề tài 3
4. Yêu cầu của đề tài . 3
Chương 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU 4
1.1. Cơ sở khoa học của đề tài 4
1.1.1. Cơ sở lý luận . 4
1.1.2. Cơ sở thực tiễn 7
1.2. Tổng quan các vấn đề về đăng ký đất đai 7
1.2.1. Đăng ký đất đai, bất động sản . 7
1.2.2. Cơ sở lý luận về đăng ký đất đai, bất động sản 8
1.2.3. Hệ thống đăng ký đất đai và bất động sản Việt Nam . 11
1.3. Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất . 13
1.3.1. Cơ sở pháp lý về tổ chức và hoạt động của VPĐK 13
1.3.2. Chức năng, nhiệm vụ, vai trò của Văn phòng Đăng ký quyền sử
dụng đất . 14
1.4. Mô hình tổ chức đăng ký đất đai, bất động sản ở một số nước . 16
1.4.1. Australia: Đăng ký quyền (hệ thống Toren) . 16
1.4.2. Cộng hòa Pháp 17
1.4.3. Thụy Điển 18
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iv
1.5. Thực trạng hoạt động của Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất ở
nước ta . 19
1.5.1. Tình hình thành lập . 19
1.5.2. Chức năng, nhiệm vụ của Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất 20
1.5.3. Tình hình triển khai thực hiện các nhiệm vụ của VPĐK 20
1.6. Đánh giá chung tổng quan . 21
Chương 2. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU . 22
2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 22
2.2. Địa điểm và thời gian tiến hành . 22
2.3. Nội dung nghiên cứu 22
2.3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của thành phố Hạ Long . 22
2.3.2. Sơ lược về hiện trạng sử dụng đất và công tác quản lý nhà
nước về đất đai của thành phố Hạ Long . 23
2.3.3. Sơ lược về văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất thành phố Hạ Long . 23
2.3.4. Đánh giá thực trạng hoạt động của Văn phòng đăng ký quyền
sử dụng đất thành phố Hạ Long 23
2.4. Phương pháp thực hiện . 24
2.4.1. Phương pháp thu thập số liệu 24
2.4.2. Phương pháp điều tra ngoại nghiệp và khảo sát thực địa . 24
2.4.3. Phương pháp kế thừa các tài liệu có liên quan . 25
2.4.4. Phương pháp chuyên gia . 25
2.3.5. Phương pháp phân tích tổng hợp 25
Chương 3. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC . 26
3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội 26
3.1.1. Điều kiện tự nhiên . 26
3.1.2. Các nguồn tài nguyên 29
3.1.3. Thực trạng phát triển kinh tế - xã hội 32
3.1.4. Thực trạng hệ thống hạ tầng kĩ thuật 35
3.1.5. Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội, môi
trường thành phố Hạ Long 38
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

v
3.2. Hiện trạng sử dụng đất và công tác quản lý nhà nước về đất đai của
thành phố Hạ Long 40
3.2.1. Hiện trạng sử dụng đất 40
3.2.2. Tình hình quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn thành phố Hạ Long 41
3.3. Hoạt động của văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất giai đoạn
2008 đến nay . 48
3.3.1. Thực trạng hoạt động của Văn phòng đăng ký quyền sử dụng
đất thành phố Hạ Long 48
3.3.2. Quy trình thực hiện các thủ tục hành chính về đất đai . 52
3.3.3. Kết quả hoạt động của Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất 52
3.1.4. Đánh giá chung về thực trạng hoạt động. . 68
3.3.5. Đánh giá chung . 75
3.3.6. Nguyên nhân làm hạn chế hiệu quả hoạt động của Văn phòng
đăng ký quyền sử dụng đất 75
3.2. Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của Văn phòng
đăng ký quyền sử dụng đất 78
3.2.1. Giải pháp về cơ chế, chính sách 78
3.2.2. Giải pháp về tổ chức, quản lý (phân công nhiệm vụ) . 79
3.2.3. Giải pháp về kỹ thuật, nghiệp vụ 79
3.2.4. Giải pháp về phát triển nguồn nhân lực (đào tạo, bồi dưỡng cán bộ) . 80
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 81
TÀI LIỆU THAM KHẢO 83
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

vi
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

BTNMT : Bộ Tài nguyên Môi trường
CN-TTCN : Chuyển nhượng - Tách thửa
chuyển nhượng
ĐGHC : Địa giới hành chính
ĐKQSD : Đăng ký quyền sử dụng đất
HSĐC : Hồ sơ địa chính
TN&MT : Tài nguyên & Môi trường
TNHH : Trách nhiệm hữu hạn
UBND : Ủy ban nhân dân
VPĐK : Văn phòng đăng ký

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

vii
DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1: Hiện trạng sử dụng đất năm 2013 của thành phố Hạ Long 40
Bảng 3.2: Hệ thống cán bộ địa chính văn phòng đăng ký quyền sử
dụng đất thành phố Hạ Long 51
Bảng 3.3: Tiến độ cấp GCN của thành phố Hạ Long năm 2008-2013 . 54
Bảng 3.4: Tình hình thực hiện công tác chuyển nhượng quyền sử
dụng đất 59
Bảng 3.5: Tình hình lập hồ sơ địa chính của thành phố Hạ Long . 62
Bảng 3.6: Kết quả thực hiện cung cấp thông tin địa chính cho Chi cục
thuế thành phố để thực hiện nghĩa vụ tài chính từ năm
2008- 2013 65
Bảng 3.7: Kết quả thực hiện thống kê, kiểm kê đất đai trên địa bàn
thành phố Hạ Long . 66
Bảng 3.8: Tình hình thực hiện công tác xác nhận đăng ký thế chấp và
xóa thế chấp 68
Bảng 3.9: Mức độ công khai thủ tục hành chính 69
Bảng 3.10: Đánh giá tiến độ giải quyết hồ sơ của VPĐK . 70
Bảng 3.11: Đánh giá Thái độ tiếp nhận hồ sơ . 72
Bảng 3.12: Đánh giá mức độ hướng dẫn của cán bộ 73

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Hiện nay nước ta đang thực hiện quá trình đổi mới phát triển nền kinh tế
theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước, nhu cầu sử dụng đất ngày
càng tăng. Do đó đòi hỏi công tác quản lý nhà nước về đất đai phải có sự
đồng bộ. Cũng như công tác thực hiện các thủ tục hành chính trong lĩnh vực
đất đai phải được cải cách phù hợp với nhu cầu và đảm bảo đúng quy định
của pháp luật để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của cá nhân, tổ chức trong quá
trình sử dụng đất cũng như công tác quản lý nhà nước về đất đai thực hiện
một cách có hiệu quả.
Đăng ký đất đai là một trong những nội dung quan trọng của quản lý Nhà
nước về đất đai. Việc đăng ký Nhà nước về đất đai có ý nghĩa: các quyền về
đất đai được bảo đảm bởi nhà nước, liên quan đến tính tin cậy, sự nhất quán
và tập trung, thống nhất của dữ liệu địa chính. Đăng ký đất đai là một công cụ
của Nhà nước để bảo vệ lợi ích nhà nước, lợi ích cộng đồng cũng như lợi ích
của người sử dụng đất.
Trên cơ sở đánh giá thực trạng hoạt động phát huy những kết quả đã đạt
được; đồng thời đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động
của Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất. Để từ đó có những chiến lược
được đưa ra trong công tác quản lý đất đai nhằm đạt được hiệu quả cao nhất,
phù hợp nhất trong công cuộc đổi mới hiện nay.
Luật đất đai 2003 quy định: “Cơ quan quản lý đất đai ở địa phương có
văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất là cơ quan dịch vụ công thực hiện chức
năng quản lý hồ sơ địa chính gốc, chỉnh lý thống nhất hồ sơ địa chính, phục
vụ người sử dụng đất thực hiện các quyền và nghĩa vụ” (Điều 64).
Sự hình thành của hệ thống văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất cùng
với việc thực hiện chủ trương cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

2
cửa”, “một cửa liên thông”, “trung tâm dịch vụ hành chính công” đã góp
phần đổi mới nâng cao chất lượng công tác đăng ký đất đai, cấp giấy chứng
nhận quyền sử dụng đất theo hướng công khai, minh bạch, giảm thời gian và
chi phí cho các chủ sử dụng đất đã phát huy được hiệu quả góp phần nâng cao
hiệu lực quản lý Nhà nước về đất đai. Tuy nhiên hoạt động của Văn phòng
đăng ký quyền sử dụng đất còn nhiều bất cập, việc cung cấp các dịch vụ về
đăng ký, cấp giấy chứng nhận và chỉnh lý biến động về đất đai hiện vẫn là
một trong những vấn đề bức xúc, chưa thực hiện được ở 3 cấp đặc biệt là khu
vực đô thị có số lượng giao dịch bất động sản ngày càng cao.
Thành phố Hạ Long gồm có 20 phường, là trung tâm của tỉnh Quảng Ninh,
một tỉnh lớn nằm trong tam giác trọng điểm kinh tế phía bắc: Hà Nội - Hải
Phòng - Quảng Ninh. Thành phố Hạ Long còn là trung tâm kinh tế, chính trị, văn
hoá của tỉnh, cách thủ đô Hà Nội 165 km về phía tây theo quốc lộ 18A, cách
trung tâm thành phố cảng biển Hải Phòng 70 km về phía nam theo quốc lộ 10,
cách cửa khẩu quốc tế Móng Cái 180 km về phía đông theo quốc lộ 18A.
Công tác đăng ký đất đai trên địa bàn thành phố Hạ Long trong những
năm qua đã đạt một số kết quả nhất định, đặc biệt là khi Văn phòng Đăng ký
quyền sử dụng đất được thành lập (tháng 5 năm 2008). Tuy nhiên, trong quá
trình hoạt động Văn phòng còn gặp nhiều khó khăn do địa bàn rộng, điều kiện
cơ sở vật chất kỹ thuật chưa đáp ứng được yêu cầu. Việc tìm giải pháp tốt
nhất nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của Văn phòng Đăng ký quyền sử
dụng đất của Thành phố là cần thiết, góp phần không nhỏ trong việc quản lý
Nhà nước về đất đai.
Xuất phát từ những yêu cầu thực tế, dưới sự hướng dẫn của giảng viên
PGS. TS Đỗ Thị Lan tôi tiến hành nghiên cứu chuyên đề: “Đánh giá thực
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

3
trạng hoạt động của văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất thành phố Hạ
Long giai đoạn 2008 đến nay”.
2. Mục đích của đề tài
- Đánh giá thực trạng hoạt động của văn phòng đăng ký quyền sử dụng
đất thành phố Hạ Long giai đoạn 2008 đến nay.
- Đánh giá những kết quả đạt được và khó khăn còn tồn tại.
- Đề xuất các giải pháp để nâng cao hiệu quả hoạt động của Văn phòng.
3. Ý nghĩa của đề tài
- Ý nghĩa học tập và ý nghĩa khoa học: Củng cố trau dồi kiến thức, hiểu,
nắm vững được những kiến thức về chức năng nhiệm vụ và quyền hạn của
Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất. Trên cơ sở đó có thể có những sáng
kiến góp phần vào việc nâng cao hiệu quả hoạt động của Văn phòng đăng ký
quyền sử sụng đất.
- Ý nghĩa thực tiễn: Tích lũy cho bản thân vốn kiến thức để áp dụng vào
công tác chuyên môn thực hiện tốt nhiệm vụ được giao. Đồng thời, chủ động
được những hoạt động chuyên môn nhằm nâng cao hiệu quả trong quá trình
phối hợp thực hiện nhiệm vụ.
4. Yêu cầu của đề tài
- Nắm vững các quy định trong các văn bản pháp luật, pháp quy của Nhà
nước, địa phương trong công tác quản lý nhà nước về đất đai, về chức năng
nhiệm vụ và quyền hạn của cơ quan đăng ký quyền sử dụng đất.
- Đánh giá được thực trạng hoạt động của Văn phòng đăng ký quyền sử
dụng đất.
- Số liệu thu thập đầy đủ, khách quan, chính xác và trung thực.
- Đề xuất các giải pháp có tính khả thi phù hợp với thực trạng địa phương.