Thạc Sĩ đánh giá tác dụng khung cố định ngoài fessa trong điều trị gãy hở xương cẳng chân tại bệnh viện việt

Đặt vấn đề
Gãy hở hai xương cẳng chân là loại gãy khá phổ biến. Theo thống kê tại Bệnh viện Việt Đức gãy hở 2 xương cẳng chân chiếm 37,72% trong các trường hợp gãy hở xương dài, nguyên nhân chủ yếu là TNGT.
Do đặc điểm giải phẫu mặt trước trong xương chày nằm sát ngay dưới da nên dễ dẫn đến gãy hở, mô mềm tổn thương nặng, khả năng nhiễm bẩn nhiều, nguy cơ nhiễm khuẩn cao gây khó khăn cho điều trị. Các phương pháp cắt lọc cố định bằng bột, kết hợp xương bên trong hay xuyên đinh kéo liên tục đã bộc lộ các nhược điểm, đặc biệt trong các trường hợp gãy hở có thương tổn mô mềm nặng và đến muộn.
Trong thực tế hiện nay việc xử trí gãy hở hai xương cẳng chân ở các tuyến còn một số sai sót gây nhiều tai biến và biến chứng. Bệnh viện Việt Đức đã tiếp nhận một số trường hợp các tuyến gửi về với phần mềm bị nhiễm trùng nặng, vết mổ rộng lộ xương và viêm xương.
Ngoài ra một số tuyến điều trị khi tiếp nhận bệnh nhân gãy hở hai xương cẳng chân chỉ sơ cứu rồi chuyển về các bệnh viện tuyến trên gây nên sự tốn kém, chậm thời gian phẫu thuật và gây nên sự quá tải ở các bệnh viện tuyến sau.
Trong thời gian gần đây việc sử dụng CĐN để cố định xương gãy kèm theo một số biện pháp can thiệp như tưới rửa dồi dào dưới áp lực, cắt lọc triệt để và che phủ xương bằng các vạt tại chỗ trong trường hợp lộ hoặc khuyết hổng xương đã được nhiều tác giả trong và ngoài nước áp dụng có kết quả.
Hiện nay tại khoa chấn thương chỉnh hình Bệnh viện Việt Đức thường sử dụng khung cố định ngoài điều trị gãy hở hai xương cẳng chân chủ yếu là
2
khung F.E.S.S.A. Khung F.E.S.S.A không những cố định vững chắc xương gãy, kỹ thuật đặt khung không mấy phức tạp và là loại khung một bên đơn giản gọn nhẹ giúp cho việc chăm sóc vết thương sau mổ dễ dàng, điều trị các khuyết hổng phần mềm, xương và thiếu da thuận lợi.
Để có một đánh giá đầy đủ về khung cố định ngoài FESSA trong điều trị gãy hở phức tạp hai xương cẳng chân chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài:
Đánh giá tác dụng khung CĐN FESSA trong điều trị gãy hở xương cẳng chân tại Bệnh viện Việt Đức trong năm 2004 - 2005.
Mục tiêu đề tài:
1. Đánh giá kết quả điều trị gãy hở xương cẳng chân bằng khung CĐN FESSA tại Bệnh viện Việt Đức.
2. Nhận xét chỉ định sử dụng khung FESSA trong điều trị gãy hở xương cẳng chân.

Mục lục
Đặt vấn đề 1
Chương 1. Tổng quan tài liệu 3
1.1. Đặc điểm giải phẫu cẳng chân liên quan đến tổn thương gãy xương và kỹ thuật điều trị. 3
1.2. Thương tổn giải phẫu trong gãy hở hai xương cẳng chân . 7
1.3. Lịch sử phát triển của phương pháp CĐN 10
1.4. Phân loại dụng cụ kết xương bên ngoài 13
1.5. Một số khía cạnh cơ sinh học của cố định ngoài 14
1.6. Những ưu điểm của phương pháp Cố định ngoài. 18
1.7. Các biến chứng của phương pháp kết xương bên ngoài. 19
1.8. Các chỉ định điều trị của cố định ngoài 19
1.9. Tình hình sử dụng khung cố định ngoài để điều trị gãy hở hai xương cẳng chân trên thế giới và Việt Nam hiện nay. . 20
1.10. Vài nét về khung cố định ngoài FESSA 22 Chương 2. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu 26
2.1. Đối tượng nghiên cứu 26
2.2. Phương pháp nghiên cứu . 26
2.3. Kỹ thuật điều trị gãy hở 2 xương cẳng chân bằng khung CĐN FESSA . 28
2.4. Săn sóc bệnh nhân sau mổ . 31
2.5. Kỹ thuật xử trí phẫu thuật tiếp theo . 31
2.6. Cơ sở đánh giá kết quả . 33
Chương 3. Kết quả nghiên cứu 35
3.1. Phân bố tuổi và giới . 35
3.2. Nguyên nhân gãy xương cẳng chân . 36
3.3. Nơi gửi bệnh nhân và xử trí của các tuyến 37
3.4. Vị trí, hình thái gãy xương . 38
3.5. Phân độ gãy hở xương các bệnh nhân theo GUSTILO . 39
3.6. Tổn thương kết hợp 40

3.7. Thời gian tính từ lúc bị thương tới khi được mổ CĐN khung FESSA tại Bệnh viện Việt Đức (n=102). . 42
3.8. Biện pháp xử trí vết thương phần mềm kì đầu và kết quả điều trị vết thương phần mềm . 43
3.9. Kết quả cố định xương gãy sau phẫu thuật (n=102) 45
3.10. Kết quả liền xương và thời gian liền xương 46
3.11. Các biến chứng trong quá trình điều trị . 47
3.12. Các phương pháp điều trị bổ sung . 48
3.13. Thời gian mang khung và phương pháp thay thế khung sau khi tháo 49
3.14. Kết quả nuôi cấy vi khuẩn trên bệnh nhân mổ CĐN khung FESSA 49
3.15. Kết quả phục hồi chức năng 50
Chương 4. Bàn luận 51
4.1. Tỷ lệ gãy hở hai xương cẳng chân 51
4.2. Ứng dụng cách phân loại của GUSTILO trong điều trị gãy hở hai xương cẳng chân . 52
4.3. Nhận xét về chỉ định điều trị 52
4.4. Độ vững chắc của khung 56
4.5. Kết quả điều trị phần mềm . 58
4.6. Điều trị phẫu thuật tiếp theo . 58
4.7. Xử trí các mảnh rời lớn . 60
4.8. Kết quả phục hồi chức năng . 61
4.9. Bàn luận về biến chứng nhiễm khuẩn chân đinh 61
4.10.Bàn về việc sử dụng khung FESSA trong các trường hợp gãy hở xương cẳng chân kết hợp gãy xương đùi và xương bánh chè cùng bên và thương tổn mạch máu lớn. . 62
Kết luận . 67
Ý kiến đề xuất 69
Một số bệnh án minh họa . 70
Một số hình ảnh minh họa . 77
Phụ lục