Thạc Sĩ Đánh giá năng lực tự học của sinh viên các ngành sư phạm được đào tạo theo học chế tín chỉ tại Trườn

LUẬN VĂN THẠC SĨ
NĂM 2013


MỤC LỤC
Danh mục các từ viết tắt 4
Danh mục hình vẽ, sơ đồ, biểu đồ 5
Danh mục bảng biểu 6
MỞ ĐẦU 8
1. Lý do chọn đề tài .8
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài .9
3. Giới hạn nghiên cứu của đề tài .10
4. Câu hỏi / giả thuyết nghiên cứu .10
4.1.Câu hỏi nghiên cứu: 10
4.2. Giả thuyết nghiên cứu 10
5. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 11
5.1. Đối tượng nghiên cứu .11
5.2. Khách thể nghiên cứu: 11
6. Phương pháp nghiên cứu .11
7. Phạm vi nghiên cứu .12
8. Phương pháp chọn mẫu 12
9. Mô tả mẫu .12
10. Cấu trúc của luận văn 13

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ TỔNG QUAN . 14
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề 14
1.1.1. Ở nước ngoài .14
1.1.2. Ở trong nước .15
1.2. Một số lý thuyết về dạy và học .17
1.2.1. Lý thuyết học tập chủ động (HTCĐ) 17
1.2.2. Lý thuyết học tập hợp tác (HTHT) .18
1.2.3. Dạy học theo chủ đề 18
1.2.4. Dạy học phát huy chức năng của toàn não bộ 19
1.2.5. Lý thuyết điều khiển 20
1.2.6. Dạy học với sự trợ giúp của thiết bị kỹ thuật hiện đại .21
1.3. Một số vấn đề về năng lực tự học của sinh viên 21
1.3.1. Quan niệm về năng lực 21
1.3.2. Các năng lực cần bồi dưỡng cho sinh viên ngành sư phạm .22
1.3.2.1. Năng lực nhận biết, tìm tòi và phát hiện vấn đề 22
1.3.2.2. Năng lực giải quyết vấn đề .23
1.3.2.3. Năng lực xác định những kết luận đúng từ quá trình giải quyết vấn đề23
1.3.2.4. Năng lực vận dụng kiến thức vào thực tiễn .23
1.3.2.5. Năng lực đánh giá và tự đánh giá .24
1.3.3. Hệ thống kỹ năng học tập .24

Chương 2: PHƯƠNG PHÁP VÀ CÁCH TIẾN HÀNH NGHIÊN CỨU . 43
2.1. Bối cảnh và địa bàn nghiên cứu 43
2.2. Phương pháp và cách tiến hành nghiên cứu 45
2.2.1. Quy trình nghiên cứu .45
2.2.2. Mô hình lý thuyết nghiên cứu của đề tài 46
2.2.3. Thiết kế công cụ đo lường .47
2.2.4. Đánh giá độ tin cậy và độ hiệu lực của công cụ đo lường 48
2.2.4.1. Điều tra thử nghiệm 48
2.2.4.1. Giai đoạn điều tra chính thức 54

Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ VỀ NĂNG LỰC TỰ HỌC
CỦA SINH VIÊN CÁC NGÀNH SƯ PHẠM TRƯỜNG ĐHSP ĐÀ NẴNG . 57
3.1. Năng lực tự học của sinh viên biểu hiện qua nhận thức về vai trò và tầm quan
trọng của việc tự học đối với sinh viên 57
3.2. Năng lực tự học của sinh viên biểu hiện qua thái độ của sinh viên đối với việc
tự học 59
3.3. Năng lực tự học của sinh viên biểu hiện qua mức độ thực hiện các kĩ năng tự
học của sinh viên .64
3.3.1. Mức độ thực hiện kĩ năng xây dựng kế hoạch tự học của sinh viên .65
3.3.2. Mức độ thực hiện kĩ năng đọc sách, tài liệu chuyên môn của sinh viên .68
3.3.3. Mức độ thực hiện kĩ năng học tập trên lớp của sinh viên .71
3.3.4. Mức độ thực hiện kĩ năng làm việc theo nhóm của sinh viên .74
3.3.5. Mức độ thực hiện kĩ năng giải quyết vấn đề của sinh viên .77
3.3.6. Mức độ thực hiện kĩ năng đánh giá kết quả tự học của sinh viên .79
3.3.7. Đánh giá chung về kĩ năng tự học của sinh viên các ngành sư phạm tại
Trường Đại học Sư phạm Đà Nẵng .82
3.4. Đánh giá thực trạng năng lực tự học của sinh viên các ngành sư phạm Trường
Đại học Sư phạm Đà Nẵng 84
Chương 4: NHỮNG YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN NĂNG LỰC TỰ HỌC CỦA
SINH VIÊN CÁC NGÀNH SƯ PHẠM .89
4.1. Xây dựng mô hình hồi quy chung .89
4.2. Phân tích những yếu tố ảnh hưởng tới năng lực tự học của sinh viên sư phạm91
KẾT LUẬN . 99


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Cuộc cách mạng khoa học và công nghệhiện đại đang tạo ra sựbiến đổi sâu
sắc, toàn diện đối với cảnền kinh tế, từng bước chuyển từnền kinh tếcông nghiệp
sang nền kinh tếtri thức. Nền kinh tếtri thức, với những đặc trưng cơ bản là coi tri
thức khoa học, công nghệlà một tư liệu sản xuất quan trọng đã đặt ra nhiều yêu cầu
mới cho giáo dục đào tạo, trong đó có cảviệc dạy và học ở đại học. Trong bối cảnh
toàn cầu hoá, khối lượng tri thức nhân loạităng lên theo hàm số mũ, cùng với mạng
viễn thông toàn cầu cho phép trao đổi thông tin một cách nhanh chóng,việc tiếp cận
của mỗi người với tri thức nhân loại rất thuậnlợi và với khối lượng lớn như hiện
nay, nhà trường không thểchỉ giới hạn ởviệc trang bị cho người học một lượng tri
thức nhất định. Điều quan trọng hơn rất nhiều là nhà trường đại học cần phải chú
trọng đến việc bồi dưỡng và rèn luyện cho sinh viên phương pháp học tập, phương
pháp khai thác và xửlý tri thức, trong đó, đặc biệt quan trọng là phương pháp tự
học, tựnghiên cứu. Chỉ có nhờ vào phương pháp tựhọc, tựnghiên cứu, sinh viên
sau khi ra trường mới có đủkhả năng đểtựmình làm giàu vốn tri thức của mình,
phục vụtốt hơn cho hoạt động thực tiễn.
Việc nâng cao năng lực tựhọc, tựnghiên cứu cho sinh viên cần phải đặt vào
nhiệm vụtrọng tâm của nhà trường đại học, đặc biệt là đối với các trường sưphạm.
Bởi vì, sinh viên các ngành sư phạm sau này là những thầy cô giáo giảng dạy trong
các trường phổthông, có nhiệm vụquan trọng là bồi dưỡng và rèn luyện cho học
sinh phổ thông phương pháp tựhọc, phương pháp học tập chủ động, tích cực. Hơn
ai hết, chính họcần phải được trang bịkỹ năng đó ngay từtrên ghế trường đại học.
Mục 2 điều 40 của Luật Giáo dục sửa đổi bổsung có hiệu lực thi hành ngày
01 tháng 07 năm 2010ghi rõ: “Phương pháp đào tạo trình độ cao đẳng, trình độ đại
học phải coi trọng việc bồi dưỡng ý thức tựgiác học tập, năng lực tựhọc, tựnghiên
cứu, phát triển tư duy sáng tạo, rèn luyện kỹ năng thực hành, tạo điều kiện cho
người học tham gia nghiên cứu, thực nghiệm, ứng dụng”.

Quy chế đào tạo đại học, cao đẳng hệchính quy theo hệthống tín chỉ của Bộ
Giáo dục và Đào tạo hiện nay cho phép sinh viên tựchủ hơn trong việc học. Theo
đó, sinh viên có thểtính toán thời gian và năng lực của mình đểcó thể điều tiết việc
học của mình theo từng học kỳmột cách phù hợp nhất.
Tuy nhiên, thực tếviệc bồi dưỡng năng lực tựhọc, tựnghiên cứu cho sinh
viên ở các trường đại học và cao đẳng hiện nay còn nhiều bất cập. Báo cáo của Ủy
ban văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội ngày
15/11/2004 đã nêu: “Chất lượng giáo dục nhìn chung còn yếu kém, bất cập; lối học
khoa cửvẫn còn nặng nề, giáo dục chỉ chú ý đến truyền đạt kiến thức, nhằm ứng
phó với các kỳ thi, chưa chú trọng đến việc xây dựng tư duy sáng tạo, tựhọc, tự
nghiên cứu ”. Tựhọc, tựnghiên cứu là kỹ năng hết sức cần thiết đối với sinh viên,
đặc biệt là đối với sinh viên các ngành sư phạm. Việc rèn luyện kỹ năng tựhọc, tự
nghiên cứu cho sinh viên muốn đạt được hiệu quảtốt phải được dựa trên những cơ
sởlý luận và đặc biệt là dựa trên các sốliệu khoa học vềkhả năng tựhọc, tựnghiên
cứu hiện thời của sinh viênở các ngành đào tạo khác nhau. Chính vì vậy, tôi chọn
đềtài “Đánh giá năng lực tựhọc của sinh viên các ngành sư phạmđược đào
tạo theo học chếtín chỉ tại Trường Đại học Sư phạm Đà Nẵng”làm đề tài luận
văn thạc sĩ chuyên ngành Đo lường đánh giá trong giáo dục.
- Những mong đợi từ kết quả nghiên cứu của đề tài:
Kết quảnghiên cứu của đềtài được kỳvọng là các số đo năng lực tựhọc của
sinh viên ngành sư phạmđược đào tạo theo học chếtín chỉ tại Trường Đại học Sư
phạm Đà Nẵng. Ngoài ra, kết quả mong đợi từ đềtài là những phân tích vềcác yếu
tố ảnh hưởng đến việc tựhọc của sinh viên thuộc nhóm đối tượng nghiên cứu.
Những kết quảnày sẽ là cơ sởkhoa học cho việc bồi dưỡng năng lực tựhọc cho
sinh viên ngành sư phạm tại trường sởtại và các đơn vị đào tạo có đặc điểm tương
tự.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
- Xây dựng bộcông cụ đo lường năng lực tựhọc của sinh viên ngành sư
phạm được đào tạo theo học chếtín chỉtại trường Đại học sư phạm Đà Nẵng.
10
- Sửdụng bộcông cụ đó để đánh giá được năng lực tựhọc hiện thời của sinh
viên các ngành sư phạmđược đào tạo theo học chếtín chỉtại Trường.
- Nghiên cứu phân tích một sốyếu tốchính ảnh hướng đến năng lực tựhọc
của các sinh viên này.

3. Giới hạn nghiên cứu của đềtài
-Đềtài chỉ giới hạn nghiên cứu trên nhóm sinh viên của các ngành sư phạm
thuộcTrườngĐại học Sư phạm –Đại học Đà Nẵngđược đào tạo theo học chếtín
chỉtừ năm 2010 đến năm 2013.
-Đềtài chỉ đánh giá năng lực tựhọc trong việc học tập trong nhà trường, còn
năng lực tựhọc, tựnghiên cứu trong khi làm việc thì trong khuôn khổcủa luận văn
này chưa đềcập đến.
4. Câu hỏi / giả thuyết nghiên cứu
4.1.Câu hỏi nghiên cứu:
Câu hỏi 1: Năng lực tựhọc của sinh viên các ngành đại học sư phạm được đào tạo
theo học chếtín chỉtừ năm 2010 đến năm 2013 như thếnào?
Câu hỏi 2: Những yếu tốnào ảnh hưởng đến năng lực tựhọc của sinh viên và ảnh
hưởng như thế nào đến năng lực tựhọc của họ?
4.2. Giả thuyết nghiên cứu
Giảthuyết rằng sinh viên có năng lực tựhọc vềhai mặt:
- Sinh viênđã có được những nhận thức đúng vềvai trò của việc tựhọc và có
thái độ đúng đắn với việc tựhọc.
- Sinh viên đã hình thành được các kỹ năng quan trọng trong việc tựhọc.
Giảthuyết là các yếu tố ảnh hưởngđến năng lực tựhọc của sinh viên bao
gồm:
- Nhóm các yếu tố bên ngoài: Phương pháp giảng dạy của giảng viên; Phương
pháp kiểm tra đánh giá; Điều kiện về cơ sởvật chất của Trường; Số năm học đại
học; Nơi cư trú trước khi học đại học.
- Nhóm các yếu tốbên trong: Giới tính; Điểm trung bình học kỳgần nhất; Năng
lực ngoại ngữ; Thời gian tựhọc.