Đánh giá năng lực giáo dục bảo vệ môi trường của giáo viên tiểu học khu vực Bắc miền Trung

1. Thông tin chung về đề tài

Mã số: V2010-08NCS
Chủ nhiệm đề tài: ThS. Nguyễn Như An
Các thành viên tham gia: Nguyễn Thị Nhân
Nguyễn Thị Hường

2. Tính cấp thiết của đề tài

Thực tiễn triển khai công tác GDBVMT ở nước ta trong những năm qua cho thấy, GDBVMT đã được thực hiện tại các trường học ở các cấp học, bậc học, từ mầm non đến các trường phổ thông và cao đẳng, đại học. Tuy nhiên, chất lượng và hieeujq ủa GDBVMT chưa được như mong muốn. Hệ quả này có nhiều nguyên nhân, trong đó nguyên nhân cơ bản là năng lực GDBVMT của GV còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu của công tác GDBVMT và phát triển bền vững.

Hình thành và phát triển năng lực sư phạm nói chung, năng lực GDBVMT nói riêng của GV là chiến lược lâu dài của cả ngành giáo dục và là một trong những mục tiêu cơ bản của quá trình đào tạo GV tiểu học có trình độ đại học theo chương trình mới. Trong đó, việc phát triển năng lực sư phạm và phẩm chất đạo đức cho sinh viên sư phạm hiện nay (nhà giáo tương lai) giữ vai trò là nền tảng cho nhân cách của nhà giáo trong xã hội ngày mai. Giáo dục tiểu học là cấp học nền tảng của hệ thống giáo dục quốc dân, do vậy GV tiểu học có vị trí, vai trò quan trọng, GV tiểu học là người góp phần quyết định trong việc thực hiện hoạt động giáo dục HS tiểu học có chất lượng. kết quả giáo dục ở cấp tiểu học là sơ sở ban đầu hết sức quan trọng cho việc đào tạo trẻ em trở thành những công dân tốt cho đất nước. Vai trò đặc biệt quan trong của giáo dục tiểu học đã được khẳng định: Cái gì (về nhân cách) không làm được ở cấp tiểu học thì khó làm được ở bậc học sau.

Trong thời gian qua, việc rèn luyện năng lực sư phạm nói chung, năng lực GDBVMT nói riêng cho sinh viên ngành giáo dục tiểu học của các trường Đại học sư phạm đã có nhiều cố gắng, vì vậy sinh viên ngành đào tạo này khi ra trường đã có được một vốn năng lực nghề nghiệp nhất định. Tuy nhiên, cho đến nay, năng lực GDBVMT của sinh viên tốt nghiệp chưa đạt được kết quả như mong muốn, chưa đáp ứng được yêu cầu của công tác GDBVMT cho HS tiểu học. Thực trạng này có nhiều nguyên nhân mà cơ bản là: nội dung, cấu trúc và việc hình thành, phát triển các năng lực GDBVMT trong quá trình đào tạo hiện còn có nhiều vấn đề chưa tường minh, mặt khác sự hình thành chúng còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác ngoài quá trình đào tạo như: những đặc điểm bẩm sinh, năng khiếu sư phạm, sở thích cá nhân, nhận thức xã hội, hoàn cảnh và kinh nghiệm sống . của sinh viên. Vì vậy, quá trình đào tạo ở trường sư phạm chưa đảm bảo hình thành một cách chắc chắn, ở mức độ tối thiểu phải có những kĩ năng cơ bản nhất cho sinh viên ngành giáo dục tiểu học thực hiện nhiệm vụ GDBVMT cho HS tiểu học. Năng lực GDBVMT mà họ có được khi ra trường chủ yếu bằng con đường mò mẫm, kinh nghiệm trên cơ sở những tiền đề có sẵn trước đó. Để có cơ sở thực tiễn cho việc nghiên cứu, đề xuất các giải pháp phát triển năng lực GDBVMT cho sinh viên ngành giáo dục tiểu học tác giả nghiên cứu đề tài ”Thực trạng năng lực giáo dục bảo vệ môi trường của GV tiểu học khu vực Bắc miền Trung” làm đề tài nghiên cứu, với mong muốn góp phần nân cao năng lực GDBVMT cho sinh viên ngành này đáp ứng yêu cầu GDBVMT, vì mục tiêu phát triển bền vững của nhân loại.

3. Mục tiêu nghiên cứu

Đánh giá được thực trạng năng lực giáo dục bảo vệ môi trường của giáo viên tiểu học khu vực Bắc miền Trung, làm cơ sở cho việc để xuất các hoạt động nhằm nâng cao chất lượng GDBVMT cho GV tiểu học.

4. Phạm vi nghiên cứu

Đề tài đánh giá thực trạng năng lực GDBVMT của GV tiểu học trên địa bàn các tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa và Hà Tĩnh.

5. Phương pháp nghiên cứu

Đề tài sử dụng những phương pháp nghiên cứu sau: 1/ Phương pháp nghiên cứu lí luận; 2/ Phương pháp nghiên cứu thực tiễn.

6. Kết cấu của đề tài

Nội dung đề tài: đề tài gồm 2 phần

Phần 1. Cơ sở lí luận về đánh giá năng lực giáo dục bảo vệ môi trường
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.2. Một số khái niệm công cụ
1.3. Về GV tiểu học và đánh giá năng lực GV tiểu học

Phần 2. Đánh giá thực trạng năng lực GDBVMT của GV tiểu học
2.1. Nội dung khảo sát thực trạng năng lực giáo dục BVMT của GV tiểu học
2.2. Đối tượng khảo sát thực trạng
2.3. Phương pháp khảo sát thực trạng năng lực GDBVMT của GV tiểu học
2.4. Kết quả nghiên cứu thực trạng năng lực GDBVMT của GV tiểu học
2.5. Kết luận thực trạng

7. Những đóng góp chính của đề tài

Đề tài đã tổng quan tình hình nghiên cứu vấn đề quan tâm của đề tài ở Việt Nam và thế giới. Đồng thời, đề tài tổng hợp và phân tích những khái niệm cơ bản liên quan, như: 1/ Năng lực; 2/ Năng lực sư phạm, năng lực giáo dục; 3/ Giáo dục bảo vệ môi trường và năng lực GDBVMT. Đề tài phân tích vai trò của người giáo viên tiểu học và đánh giá năng lực giáo viên tiểu học.

Đề tài đã đánh giá thực trạng năng lực GDBVMT của GV tiểu học thông qua nội dung , đối tượng khảo sát thực trạng năng GDBVMT của GV tiểu học. Kết quả khảo sát đánh giá thực trạng năng lực GDBVMT của GV tiểu học cho thấy, thái độ của giáo dục tiểu học đối với công tác GDBVMT là tương đối tốt. Tuy nhiên, hệ thống tri thức về môi trường, bảo vệ môi trường và GDBVMT của GV tiểu học thuộc địa bàn khảo sát còn nhiều hạn chế. Mức độ một số kĩ năng GDBVMT của GV tiểu học thuộc địa bàn khảo sát còn nhiều hạn chế.
8. Kết luận và khuyến nghị

Đề tài đã tổng quan các vấn đề về năng lực sư phạm và khẳng định, năng lực sư phạm của GV là yếu tố quyết định chất lượng và hiệu quả giáo dục. Nền giáo dục hiện đại có nhiều nội dung giáo dục mới đáp ứng yêu cầu phát triển con người vì mục tiêu phát triển bền vững. GDBVMT là một nội dung cần được đưa vào nhà trường phổ thông Việt Nam, trong đó có các trường tiểu học nhằm đáp ứng yêu cầu trên. Vì thế, năng lực GDBVMT của GV là một thành phần quan trọng trong cấu trúc năng lực sư phạm của người GV hiện nay.

Đề tài đã làm rõ các khái niệm như năng lực, năng lực sư phạm, năng lực GDBVMT và phát triển năng lực GDBVMT, phân tích yêu cầu của người GV tiểu học trong nhà trường hiện nay.
Trước yêu cầu cấp thiết về bảo vệ môi trường và phát triển bền vững, GDBVMT là một bộ phần của quá trình giáo dục nhân cách. GDBVMT cho học sinh tiểu học có vai trò quan trọng đối với việc thực hiện mục tiêu GDBVMT cho thế hệ trẻ. Phát triển năng lực GDBVMT cho GV tiểu học có ý nghĩa quan trọng đến việc nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác GDBVMT. Đề tài đã xây dựng cấu trúc khung năng lực GDBVMT của GV, bao gồm hệ thống tri thức về môi trường và bảo vệ môi trường, về khoa học giáo dục, về tin học, xã hội có liên quan đến bảo vệ môi trường, hệ thống kĩ năng GDBVMT; hệ thống thái độ đối với công tác GDBVMT.

Đề tài đánh giá thực trạng năng lực giáo dục BVMT của GV tiểu học trẻ ở khu vực Bắc miền Trung. kết quả đánh giá thực trạng cho thấy, năng lực GDBVMT của GV tiểu học khu vực Bắc miền Trung chưa đáp ứng được yêu cầu của công tác GDBVMT hiện nay. Chúng ta cần đề xuất các hoạt động để phát triển năng lực GDBVMT cho GV tiểu học.

Từ khóa: 1/ Năng lực giáo viên tiểu học; 2/ Giáo dục bảo vệ môi trường; 3/ Giáo dục tiểu học.

Chi tiết xin liên hệ: Phòng Thư viện, số điện thoại: 04-39423754 hoặc theo địa chỉ thư điện tử: [email protected] 

Theo vnies.edu.vn - Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam