Thạc Sĩ Đánh giá năng lực giải quyết vấn đề của học sinh trong dạy học Toán lớp 11 Trung học phổ thông

MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU 1
1. Lí do chọn đề tài 1
2. Mục đích nghiên cứu. 5
3. Phạm vi nghiên cứu. 5
4. Giả thuyết khoa học. 5
5. Nhiệm vụ nghiên cứu. 5
6. Phương pháp nghiên cứu. 6
7. Những đóng góp của luận án. 6
8. Những luận điểm đưa ra bảo vệ. 7
9. Bố cục luận án. 7
Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 8
1.1. Một số khái niệm cơ bản. 8
1.1.1. Vấn đề và giải quyết vấn đề trong dạy học toán Trung học phổ thông. 8
1.1.2. Năng lực và năng lực GQVĐ của học sinh trong học toán THPT 10
1.1.3. Đánh giá và ĐG năng lực GQVĐ của HS trong dạy học toán THPT 17
1.2. Hoạt động giải quyết vấn đề trong dạy học toán Trung học phổ thông. 19
1.2.1. Hoạt động giải quyết vấn đề của học sinh trong học toán. 19
1.2.2. Quá trình giải quyết vấn đề trong dạy học toán Trung học phổ thông. 20
1.2.3. Một số HĐ cơ bản trong DH toán giúp HS bộc lộ năng lực GQVĐ 23
1.3. Các thành tố năng lực GQVĐ của học sinh trong dạy học toán THPT 34
1.3.1. Năng lực hiểu vấn đề. 34
1.3.2. Năng lực phát hiện và triển khai giải pháp GQVĐ 38
1.3.3. Năng lực trình bày giải pháp giải quyết vấn đề. 43
1.3.4. NL phát hiện giải pháp khác để GQVĐ, năng lực phát hiện VĐ mới 44
1.4. Đánh giá năng lực giải quyết vấn đề. 47
1.4.1. Mục đích, mục tiêu ĐG năng lực GQVĐ của HS trong DH toán THPT 47
1.4.2. Nội dung đánh giá năng lực giải quyết vấn đề. 48
1.4.3. Quan hệ giữa hoạt động GQVĐ, năng lực GQVĐ và ĐG năng lực GQVĐ 48
1.5. Tìm hiểu về đánh giá năng lực của học sinh trên thế giới 49
1.5.1. Thang đo năng lực (rubrics). 49
1.5.2. Đánh giá theo thang đo năng lực. 49
1.5.3. Tình hình đánh giá năng lực của học sinh ở một số quốc gia. 52
1.5.4. Khảo sát quốc tế đánh giá năng lực học sinh. 54
1.6. Thực trạng ĐG năng lực GQVĐ của HS trong DH toán TPPT ở Việt Nam hiện nay 55
1.6.1. Khảo sát thực trạng. 55
1.6.2. Phân tích nguyên nhân của thực trạng. 56
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1. 57
Chương 2. ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ CỦA HỌC SINH TRONG DẠY HỌC TOÁN LỚP 11 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG 58
2.1. Đánh giá năng lực GQVĐ của học sinh trong dạy học toán lớp 11 THPT 58
2.2. Công cụ đánh giá năng lực giải quyết vấn đề. 60
2.2.1. Thang đánh giá năng lực giải quyết vấn đề. 60
2.2.2. Các bài toán. 68
2.2.3. Các công cụ hỗ trợ khác. 69
2.3. Phương pháp ĐG năng lực GQVĐ của HS. 70
2.3.1. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm GQVĐ của học sinh. 70
2.3.2. Phương pháp vấn đáp. 70
2.3.3. Phương pháp quan sát quá trình giải quyết vấn đề. 71
2.3.4. Phương pháp tự đánh giá và đánh giá lẫn nhau. 72
2.4. Một số kĩ thuật đánh giá năng lực giải quyết vấn đề. 80
2.4.1. Kĩ thuật đánh giá bằng điểm số. 80
2.4.2. Kĩ thuật đánh giá bằng nhận xét 87
2.4.3. Kĩ thuật đánh giá bằng quan sát 89
2.4.4. Kĩ thuật ĐG bằng các phiếu đánh giá một thành tố năng lực GQVĐ 95
2.5. Quy trình đánh giá năng lực giải quyết vấn đề. 103
2.5.1. Xác định mục tiêu và đối tượng. 103
2.5.2. Lựa chọn phương pháp, công cụ, kĩ thuật đánh giá. 103
2.5.3. Thực hiện đánh giá. 104
2.6. Một số định hướng chủ yếu giúp GV thực hiện ĐG năng lực GQVĐ của HS trong DH toán THPT 105
2.6.1. Bồi dưỡng cách thức ĐG năng lực GQVĐ của HS cho cán bộ quản lí và GV toán trường THPT 105
2.6.2. Trang bị KT, KN đánh giá năng lực GQVĐ của HS cho sinh viên ngành sư phạm Toán học ở trường đại học. 107
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2. 108
Chương 3. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM . 110
3.1. Mục đích thực nghiệm 110
3.2. Nội dung thực nghiệm 110
3.3. Tổ chức thực nghiệm 112
3.4. Đánh giá kết quả thực nghiệm 113
3.4.1. Đánh giá định tính. 113
3.4.2. Đánh giá định lượng. 114
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3. 124
KẾT LUẬN 126
MỘT SỐ CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA NGHIÊN CỨU SINH
CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI ĐƯỢC CÔNG BỐ 128
TÀI LIỆU THAM KHẢO 130
PHỤ LỤC 140
Phụ lục 1.1. 140
Phụ lục 1.2. 144
Phụ lục 1.3. 149
Phụ lục 1.4. 155
Phụ lục 1.5. 156
Phụ lục 2.1. 162
Phụ lục 2.2. 173
Phụ lục 2.3. 175
Phụ lục 2.4. 176
Phụ lục 2.5. 181
Phụ lục 2.6. 183
Phụ lục 2.7. 184
Phụ lục 2.8. 186
Phụ lục 2.9. 188


DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH, BẢNG TRONG LUẬN ÁN
Trang
Sơ đồ:
Sơ đồ 1.1. Minh họa cấu trúc năng lực. 14
Sơ đồ 1.2. Sơ đồ tổng quát về hoạt động trí tuệ trong giải Toán. 20
Sơ đồ 1.3. Quá trình GQVĐ 23
Sơ đồ 1.4. Minh họa HĐ khái quát hóa. 45
Sơ đồ 1.5. Minh họa HĐ cá biệt hóa. 45
Sơ đồ 1.6. Các thành tố của năng lực GQVĐ 46
Sơ đồ 1.7. Quan hệ HĐ GQVĐ - Năng lực GQVĐ - ĐG năng lực GQVĐ 49
Sơ đồ 2.1. Sử dụng phương pháp, kĩ thuật ĐG năng lực GQVĐ 102
Sơ đồ 2.2. Quy trình đánh giá. 105

Hình:
Hình 1.1. 25
Hình 1.2. 26
Hình 1.3. 28
Hình 1.4. 29
Hình 1.6. 32
Hình 1.7. 34
Hình 1.8. 35
Hình 1.9. 37
Hình 1.10. 37
Hình 1.11. 41
Hình 2.1. 97


Bảng:
Bảng 2.1. Tóm tắt thang ĐG năng lực GQVĐ của HS trong DH toán THPT 65
Bảng 3.1. Kết quả HS tự ĐG và ĐG lẫn nhau năng lực GQVĐ (lớp 11A[SUB]3[/SUB]). 115
Bảng 3.2. Kết quả GV ĐG năng lực GQVĐ của HS trong sổ nhật kí DH (11A[SUB]3[/SUB]). 116
Bảng 3.3. Kết quả ĐG năng lực GQVĐ của HS qua các bài kiểm tra (11A[SUB]3[/SUB]). 117
Bảng 3.4. Kết quả học tập của học sinh qua các bài kiểm tra (11A[SUB]3[/SUB]). 117
Bảng 3.5. Kết quả HS tự ĐG và ĐG lẫn nhau năng lực GQVĐ (11A[SUB]4[/SUB]). 118
Bảng 3.6. Kết quả GV đánh giá NL GQVĐ của HS trong sổ nhật kí DH (11A[SUB]4[/SUB]). 119
Bảng 3.7. Kết quả ĐG năng lực GQVĐ của HS qua các bài kiểm tra (11A[SUB]4[/SUB]). 120
Bảng 3.8. Kết quả học tập của học sinh qua các bài kiểm tra (11A[SUB]4[/SUB]). 120