Thạc Sĩ Đánh giá khả năng các ngân hàng thương mại cổ phần đạt mục tiêu tăng vốn điều lệ theo Nghị định 1412

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ
NĂM 2011

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, TỪ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ
TÓM TẮT
PHẦN MỞ ĐẦU
CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ QUÁ TRÌNH QUY ĐỊNH VỐN PHÁP ĐỊNH ĐỐI VỚI CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG TẠI VIỆT NAM VÀ MỘT SỐ NƯỚC1
1.1 Các quy định về vốn pháp định đối với các TCTD tại Việt Nam . 1
1.2 Quy định về vốn pháp định tại một số nước . 2
CHƯƠNG 2 KHẢO SÁT THỰC TRẠNG TĂNG VỐN ĐIỀU LỆ CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN 8
2.1 Quá trình tăng vốn của các NHTMCP trong thời gian qua 8
2.2 Kết quả từ quá trình tăng vốn vừa qua 14
CHƯƠNG 3 ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG ĐẠT MỤC TIÊU CỦA NGHỊ ĐỊNH 141/2006/NĐ-CP NĂM 2010 . 19
3.1 Mục tiêu vốn pháp định 3.000 tỷ đồng năm 2010 19
3.1.1 Kế hoạch tăng vốn điều lệ của một số NHTMCP hiện nay 19
3.1.1.1 Phát hành cổ phần . 19
3.1.1.2 Phát hành trái phiếu chuyển đổi 22
3.1.1.3 Sáp nhập và hợp nhất các NHTMCP 24
3.1.1.4 Các biện pháp khác . 27
3.2 Mục tiêu tăng cường năng lực tài chính, quản lý và quản trị rủi ro . 28
3.2.1 Năng lực tài chính 28
3.2.2 Quản trị rủi ro 33
3.2.3 Năng lực quản trị điều hành 35
CHƯƠNG 4 ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG ĐỐI VỚI THỊ TRƯỜNG KHI VỐN PHÁP ĐỊNH TĂNG LÊN 3.000 TỶ ĐỒNG . 38
4.1 Trường hợp tất cả ngân hàng đều có đủ vốn pháp định 3.000 tỷ năm 2010 38
4.2 Trường hợp các ngân hàng không tăng đủ vốn pháp định 3.000 tỷ năm 2010 . 40
CHƯƠNG 5 KIẾN NGHỊ CHÍNH SÁCH 45
5.1 Tạo điều kiện để các NHTMCP có kế hoạch sử dụng vốn khả thi tăng vốn đúng thời hạn 45
5.2 Giãn thời hạn thực hiện Nghị định . 46
5.3 Sáp nhập, hợp nhất các ngân hàng không đủ vốn pháp định 46
5.4 Xây dựng lộ trình áp dụng Basel II . 48
KẾT LUẬN 50
TÀI LIỆU THAM KHẢO 52
PHỤ LỤC . 57

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tổng quan
Để thúc đẩy các ngân hàng Việt Nam nâng cao năng lực tài chính, quản trị và quản lý rủi ro, bước vào môi trường cạnh tranh sau khi gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), ngày 22/11/2006, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị định 141/2006/NĐ-CP quy định mức vốn pháp định đối với các tổ chức tín dụng (TCTD) thành lập và hoạt động tại Việt Nam; theo đó các ngân hàng thương mại cổ phần (NHTMCP) phải có mức vốn pháp định 1.000 tỷ đồng chậm nhất vào ngày 31 tháng 12 năm 2008 và 3.000 tỷ đồng vào ngày 31 tháng 12 năm 2010.
Mốc 1.000 tỷ đồng năm 2008 đã được đa số các ngân hàng hoàn thành đúng thời hạn, các ngân hàng còn lại cũng đã hoàn tất quá trình nâng vốn của mình trong năm tiếp theo nhờ điều kiện kinh tế phát triển thuận lợi, thị trường chứng khoán (TTCK) đang ở giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ và ngành ngân hàng đang có lợi nhuận cao. Tuy nhiên, tình hình kinh tế từ cuối năm 2008 tới nay đã có nhiều biến đổi, đặc biệt là những ảnh hưởng tiêu cực của khủng hoảng kinh tế thế giới đến nền kinh tế Việt Nam và sự suy giảm của TTCK trong nước. Trong bối cảnh đó, liệu các NHTMCP có thể hoàn thành mục tiêu tăng vốn điều lệ lên 3.000 tỷ đồng và tăng cường được năng lực tài chính, quản trị, quản lý rủi ro theo Nghị định 141/2006/NĐ-CP1 hay phải sáp nhập, hợp nhất để tăng quy mô đúng theo yêu cầu của Nghị định. Mục đích của luận văn này nhằm đánh giá khả năng hoàn thành mục tiêu Nghị định 141/2006/NĐ-CP của các NHTMCP và đưa ra một số khuyến nghị chính sách nâng cao tính khả thi và hiệu quả của quá trình thực hiện Nghị định.
2. Phương pháp luận và nguồn thông tin
Nghiên cứu đã sử dụng phương pháp định tính và nguồn thông tin được công bố tại website và báo cáo tài chính của các NHTMCP Việt Nam về quá trình tăng vốn điều lệ của các ngân hàng này từ 1997 đến 2009 nhằm rút ra các ưu, nhược điểm của quá trình tăng vốn, các biện pháp tăng vốn phổ biến đối với từng quy mô ngân hàng. Dựa trên kinh nghiệm của quá trình tăng vốn vừa qua và kế hoạch đã tuyên bố của một số ngân hàng, cũng như tình hình kinh tế trong, ngoài nước, nghiên cứu sẽ đánh giá quá trình tăng vốn tiếp theo trong năm 2010 để trả lời câu hỏi liệu tất cả các NHTMCP có thể đáp ứng được vốn pháp định theo Nghị định 141/2006/NĐ-CP hay không. Đồng thời, nghiên cứu sẽ đánh giá khả năng đạt mục đích nâng cao năng lực tài chính, quản trị và quản lý rủi ro khi tăng vốn pháp định lên 3.000 tỷ đồng bằng cách so sánh các chỉ tiêu liên quan đến các mục tiêu này của nhóm các NHTMCP đã đạt vốn pháp định 3.000 tỷ đồng và nhóm các NHTMCP chưa đạt vốn pháp định 3.000 tỷ đồng trong các năm 2007, 2008 với số liệu được tính toán dựa trên báo cáo tài chính của các ngân hàng này. Tiếp theo, nghiên cứu sẽ đánh giá tác động đối với thị trường khi các NHTMCP tăng vốn pháp định lên 3.000 tỷ đồng. Cuối cùng, nghiên cứu sẽ đưa ra các khuyến nghị chính sách nhằm nâng cao tính khả thi và hiệu quả của quá trình thực hiện Nghị định 141/2006/NĐ-CP.
3. Giới hạn và hạn chế của nghiên cứu
Trong 39 NHTMCP Việt Nam tính đến năm 2010, nghiên cứu chỉ quan sát quá trình tăng vốn điều lệ của 37 ngân hàng do VietcomBank và Vietinbank là hai NHTM mà nhà nước vẫn giữ phần lớn cổ phần nên hai ngân hàng trên được xem như là hai NHTM nhà nước. Do khó khăn trong việc thu thập đầy đủ báo cáo tài chính của các ngân hàng nên trong phần so sánh các tiêu chí về năng lực tài chính, quản trị và quản lý rủi ro của hai nhóm NHTMCP như đã nêu trên, nghiên cứu chỉ tính toán số liệu dựa trên báo cáo tài chính của 30 NHTMCP trong năm 2007 và 2008.
4. Kết cấu của luận văn
Luận văn được kết cấu gồm 5 chương. Chương 1 trình bày tổng quan quá trình quy định vốn pháp định đối với các TCTD tại Việt Nam và một số nước. Chương 2 trình bày quá trình tăng vốn điều lệ của NHTMCP Việt Nam trong giai đoạn 1997 đến 2009. Chương 3 sẽ đánh giá khả năng các NHTMCP đáp ứng mục tiêu vốn pháp định 3.000 tỷ đồng vào năm 2010 và các mục tiêu nâng cao năng lực tài chính, quản trị, quản lý rủi ro theo Nghị định 141/2006/NĐ-CP. Chương 4 đánh giá tác động đối với thị trường khi vốn điều lệ tăng lên 3.000 tỷ đồng. Chương 5 sẽ trình bày các khuyến nghị chính sách nhằm nâng cao tính khả thi và hiệu quả của quá trình thực hiện Nghị định 141/2006/NĐ-CP.