Tiến Sĩ Đánh giá kết quả sớm của phẫu thuật nội soi ngoài phúc mạc cắt tuyến tiền liệt tận gốc

LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC
NĂM 2015
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ . 01
Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU . 03
1.1. Giải phẫu học 03
1.2. Chẩn đoán ung thư khu trú 07
1.3. Chẩn đoán giai đoạn ung thư 11
1.4. Tiên lượng kết quả trước khi phẫu thuật . 13
1.5. Điều trị . 15
Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 31
2.1. Đối tượng nghiên cứu 31
2.1.1. Tiêu chuẩn chọn bệnh 31
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ . 31
2.2. Phương pháp nghiên cứu . 32
2.3. Các bước tiến hành 32
2.4. Đánh giá kết quả điều trị . 39
2.5. Thu thập và xử lý số liệu . 42
2.6. Vấn đề y đức . 43
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU . 44
3.1. Kết quả lâm sàng . 44
3.2. Kết quả cận lâm sàng 47
3.3. Kết quả điều trị 56
3.4. Đánh giá kết quả điều trị . 72
3.5. Kiểm chứng các yếu tố ảnh hưởng kết quả điều trị 76
Chương 4: BÀN LUẬN 83
4.1. Bàn luận về điều trị . 83
4.2. Phân tích trường hợp phẫu thuật nội soi thất bại 110
4.3. Phân tích các trường hợp tái phát sinh hóa . 112
4.4. Đánh giá kết quả điều trị . 114
4.5. Bàn luận về các yếu tố ảnh hưởng kết quả điều trị . 117
KẾT LUẬN . 123
KIẾN NGHỊ 124
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Phụ lục 1: Bệnh án mẫu
Phụ lục 2: Danh sách bệnh nhân nghiên cứu tại khoa Niệu-C, BV Bình Dân
Phụ lục 3: Bảng phân loại giai đoạn ung thư TNM theo NCCN
Phụ lục 4: Đánh giá tình trạng tiểu không kiểm soát dựa bảng câu hỏi ICIQ
Phụ lục 5: Ước tính tuổi thọ trung bình
Phụ lục 6: Bảng tiên lượng độ xâm lấn ung thư Partin
ĐẶT VẤN ĐỀ
Ung thư tuyến tiền liệt là một bệnh phức tạp với nhiều khía cạnh tranh
cãi trong chẩn đoán và điều trị [11], [96]. Bệnh đa dạng, có trường hợp ung
thư diễn tiến chậm không nguy hại tính mạng bệnh nhân, nhưng có trường
hợp ung thư gây tử vong cho người bệnh. Hơn một thế kỷ đã trôi qua, từ khi
Hugh H. Young thực hiện thành công phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt tận gốc
qua ngả đáy chậu, phẫu thuật được công nhận là một phương pháp điều trị
ung thư tuyến tiền liệt [34], [56].
Đầu những năm 1980 với sự tiến bộ vượt bậc về kỹ thuật nội soi, phẫu
thuật nội soi bắt đầu được áp dụng trong y học. Năm 1997 Schuessler là
người đầu tiên thực hiện thành công phẫu thuật nội soi cắt tuyến tiền liệt tận
gốc. Tuy nhiên, kết quả phẫu thuật chưa đủ sức thuyết phục vì thời gian phẫu
thuật dài (8-11 giờ) [83]. Chính vì lý do đó, phẫu thuật nội soi chưa chứng
minh tính ưu việt hơn so với phẫu thuật mở. Vào đầu những năm 2000, dụng
cụ phẫu thuật nội soi cải tiến rất nhiều, nhất là phát minh dụng cụ ghi hình kỹ
thuật số, phẫu thuật nội soi cắt tuyến tiền liệt tận gốc lại được nhiều trung tâm
tiến hành. Tiên phong và thành công trong lãnh vực này là Abbou và
Guillonneau. Kết quả từ các công trình này rất khả quan, tỉ lệ thành công của
phẫu thuật nội soi tương đương với phẫu thuật mở [39]. Từ đó, thúc đẩy nhiều
trung tâm áp dụng phẫu thuật nội soi trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt.
Phẫu thuật nội soi cắt tuyến tiền liệt tận gốc cũng có những bất lợi như khâu



nối cổ bàng quang vào niệu đạo khó khăn . Để giải quyết vấn đề này, vào
năm 2002 những tiến bộ của khoa học kỹ thuật đã phát minh ra những dụng
cụ trợ giúp robot trong phẫu thuật. Khuyết điểm của phẫu thuật nội soi có trợ
giúp robot là giá thành cao [56].
Vào năm 2004, phẫu thuật nội soi cắt tuyến tiền liệt tận gốc bắt đầu
được thực hiện tại Bệnh Viện Chợ Rẫy. Tác giả Trần Ngọc Sinh và cộng sự
báo cáo một trường hợp phẫu thuật nội soi ngoài phúc mạc cắt tiền liệt tuyến
tận gốc [10]. Năm 2006, tác giả Vũ Lê Chuyên và cộng sự báo cáo 11 trường
hợp phẫu thuật tuyến tiền liệt tận gốc tại Bệnh Viện Bình Dân, trong đó có 4
trường hợp phẫu thuật nội soi [4]. Ngoài ra, có 2 báo cáo về phẫu thuật nhưng
đều là phẫu thuật mở [1], [14]. Đây là những báo cáo riêng lẻ, cho tới nay tại
Việt Nam chưa có công trình nghiên cứu đầy đủ về phẫu thuật nội soi ngoài
phúc mạc cắt tuyến tiền liệt tận gốc. Những thiếu sót trong đánh giá giai đoạn
bệnh, những bất cập trong tiên lượng bệnh nhân trước mổ, cũng như những
kinh nghiệm để hạn chế các biến chứng phẫu thuật vẫn còn là một vấn đề
được đặt ra và cần giải quyết.
Để có thể hiểu rõ hơn về phương pháp phẫu thuật nội soi nghiên cứu
thực hiện đề tài nghiên cứu:
“ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ SỚM CỦA PHẪU THUẬT NỘI SOI
NGOÀI PHÚC MẠC CẮT TUYẾN TIỀN LIỆT TẬN GỐC”.
Đề tài này được thực hiện với mục tiêu nghiên cứu:
1. Đánh giá kết quả sớm của phẫu thuật nội soi ngoài phúc mạc cắt
tuyến tiền liệt tận gốc.
2. Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả của phẫu thuật nội soi
ngoài phúc mạc cắt tuyến tiền liệt tận gốc.