Thạc Sĩ Đánh giá kết quả nong hẹp bao quy đầu kết hợp bôi Betamethasone 0,05% cho học sinh từ 6-10 tuổi tại

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

MỤC LỤC

ĐẶT VẤN ĐỀ 1
Chương 1. TỔNG QUAN 3
1.1. Phôi thai học, giải phẫu và sinh lý bao quy đầu 3
1.1.1. Phôi thai học và tiến triển tự nhiên của bao quy đầu 3
1.1.2. Giải phẫu bao quy đầu 5
1.1.3. Một số đặc điểm mô học của bao quy đầu 6
1.1.4. Sinh lý bao quy đầu 9
1.2. Hẹp bao quy đầu . 10
1.3. Biến chứng của hẹp bao quy đầu 12
1.4. Điều trị hẹp bao quy đầu . 15
1.4.1. Điều trị phẫu thuật cắt bao quy đầu 16
1.4.2. Điều trị bảo tồn hẹp bao quy đầu 17
1.5. Tình hình nghiên cứu điều trị bảo tồn hẹp bao quy đầu bằng steroid trên
thế giới và Việt Nam 20
1.5.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới . 20
1.5.2. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam 23
Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . 24
2.1. Đối tượng nghiên cứu . 24
2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu . 24
2.3. Phương pháp nghiên cứu 25
2.4. Chỉ tiêu nghiên cứu 29
2.5. Biến số nghiên cứu và cách đánh giá 29
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

2.6. Phương pháp thu thập và xử lý số liệu . 32
2.7. Đạo đức trong nghiên cứu 33
2.8. Hạn chế của đề tài 33
Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 34
3.1. Thực trạng hẹp bao quy đầu ở đối tượng nghiên cứu. 34
3.2. Kết quả nong hẹp bao quy đầu kết hợp bôi Betamethasone 0,05% 44
Chương 4. BÀN LUẬN 48
4.1. Thực trạng hẹp bao quy đầu ở học sinh từ 6 - 10 tuổi tại 2 xã Hợp Thành
và Tức Tranh của huyện Phú Lương - Thái Nguyên . 48
4.2. Kết quả nong hẹp bao quy đầu kết hợp bôi Betamethasone 0,05% 54
KẾT LUẬN . 64
KHUYẾN NGHỊ . 65
TÀI LIỆU THAM KHẢO 66
PHỤ LỤC
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

DANH MỤC HÌNH

Hình 1.1. Hẹp bao quy đầu sinh lý 11
Hình 1.2. Viêm xơ chít hẹp bao quy đầu 11
Hình 1.3. Thắt nghẹt bao quy đầu . 14
Hình 1.4. Hình ảnh Ung thư dương vật . 15
Hình 1.5. Hình vẽ trên bia mộ Ankhmahor ở Saqquara, Ai Cập (2345-2182
trước Công Nguyên) đại diện cho buổi lễ cắt bao quy dầu người
lớn . 16
Hình 2.1. Đọc kết quả xét nghiệm nước tiểu bằng que thử 10 thông số 27
Hình 2.2. Phân loại bao quy đầu . 30
Hình 3.1. Hình ảnh bao quy đầu trước và sau khi can thiệp . 45





Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

DANH MỤC BẢNG
Bảng 3.1. Tỷ lệ hình thái bao quy đầu 34
Bảng 3.2. Phân loại hình thái bao quy đầu theo tuổi 35
Bảng 3.3. Tỷ lệ hẹp bao quy đầu theo tuổi . 36
Bảng 3.4. Tình trạng niêm mạc bao quy đầu theo tuổi . 37
Bảng 3.5. Liên quan giữa viêm niêm mạc bao quy đầu với hình thái bao
quy đầu . 38
Bảng 3.6. Kết quả Leucocyte, nitrit nước tiểu theo tuổi . 39
Bảng 3.7 Kết quả Leucocyte, nitrit nước tiểu và hình thái bao quy đầu 40
Bảng 3.8. Kết quả leucocyte, nitrit nước tiểu và tình trạng niêm mạc bao
quy đầu . 41
Bảng 3.9. Phân bố tiền sử có sưng, đau vùng quy đầu theo tuổi 42
Bảng 3.10. Phân bố tiền sử có đái buốt, đái rắt theo tuổi 43
Bảng 3.11. Tỷ lệ hình thái bao quy đầu trước và sau khi điều trị 44
Bảng 3.12. Hình thái bao quy đầu trước và sau khi điều trị 45
Bảng 3.13. Liên quan giữa kết quả điều trị và hình thái bao quy đầu . 46
Bảng 3.14. Liên quan giữa kết quả điều trị và tình trạng niêm mạc bao
quy đầu . 46
Bảng 3.15. Liên quan giữa kết quả điều trị và sự tuân thủ điều trị 47




1

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ĐẶT VẤN ĐỀ

Bao quy đầu là một nếp mô nhỏ, cấu tạo mặt ngoài là da, mặt trong là
niêm mạc, có tác dụng che phủ và bảo vệ quy đầu, giúp làm giảm nhẹ các yếu
tố kích thích và gây bệnh từ bên ngoài ở trẻ trai [7],[16]. Bình thường, trong
thời kỳ bào thai mặt trong bao quy đầu và quy đầu được phủ một lớp biểu mô
làm cho quy đầu dính vào mặt trong bao quy đầu. Lớp biểu mô này tan đi
trước ngày sinh hoặc trong năm đầu tiên sau khi sinh giúp bao quy đầu dần
tách khỏi quy đầu. Sau khi sinh, khoảng 54% trường hợp trẻ trai lộ được đỉnh
quy đầu nhưng chỉ 4% bao quy đầu lộn được ra hoàn toàn. Bao quy đầu vẫn
chưa lộn ra hoàn toàn trong 80% các trường hợp lúc 6 tháng tuổi, 50% lúc 12
tháng tuổi, 20% lúc 2 tuổi và 10% trước 3 tuổi [10], [16], [19]. Trong quá
trình phát triển, bao quy đầu sẽ dãn dần ra và tiếp tục tách dính khỏi quy đầu,
đến 16 tuổi thì chỉ còn lại 1% là không lộn được hoàn toàn [19].
Hẹp bao quy đầu là tình trạng thường gặp ở trẻ trai, xảy ra khi lỗ mở của
bao quy đầu bị hẹp, không thể lộn bao quy đầu để hở quy đầu ra được. Hẹp
bao quy đầu có thể là hẹp sinh lý hoặc bệnh lý. Hẹp sinh lý (hẹp tiên phát) là
hẹp do dính, bao quy đầu dính với quy đầu để bảo vệ quy đầu và lỗ sáo lúc trẻ
mới sinh ra. Còn hẹp bệnh lý (hẹp thứ phát, mắc phải) là hẹp thật sự, khi có
sự hiện diện của sẹo xơ. Sẹo xơ được hình thành thường là do viêm nhiễm tái
đi tái lại ở bao quy đầu, cũng có thể do những lần nong bao quy đầu trước đó
mà thủ thuật nong quá thô bạo [18], [36]. Hẹp bao quy đầu nếu không được
xử trí có thể dẫn đến các biến chứng như viêm bao quy đầu và quy đầu, nhiễm
khuẩn tiết niệu, ảnh hưởng tới sự phát triển của dương vật, thậm chí có thể
dẫn đến ung thư dương vật [4].
Có nhiều phương pháp điều trị hẹp bao quy đầu. Cắt bao quy đầu không
phải là phẫu thuật lớn, tuy nhiên, phương pháp này vẫn làm mất sinh lý bình 2

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

thường của bao quy đầu [18], [34]. Mặt khác, chỉ định phẫu thuật vẫn còn
nhiều tranh cãi [4]. Tình trạng hẹp bao quy đầu sinh lý hay bệnh lý nhiều khi
chưa được chẩn đoán chính xác dẫn đến nhiều chỉ định điều trị chưa hợp lý.
Một số nghiên cứu cuối thập niên 80 cho thấy, có đến 2/3 phẫu thuật cắt bao
quy đầu là không cần thiết [52] [55]. Nong bao quy đầu đơn thuần hay bôi
kem chống viêm steroid tại chỗ trong hẹp bao quy đầu chỉ áp dụng có hiệu
quả ở những trường hợp hẹp bao quy đầu sinh lý [13], [25], [39], [40], [41].
Nong hẹp bao quy đầu kết hợp bôi kem chống viêm steroid là phương pháp
điều trị bảo tồn hẹp bao quy đầu đạt hiệu quả cao [42], [43], [44], [48], [49].
Phương pháp này giúp tránh được các biến chứng của gây mê và phẫu thuật
như chảy máu, phù nề, nhiễm trùng, tổn thương quy đầu hoặc niệu đạo, hẹp lỗ
sáo, dò niệu đạo, sẹo xấu ., đồng thời chi phí điều trị cũng thấp hơn [51],
[54], [59], [61], [65].
Phú Lương là một huyện miền núi của tỉnh Thái Nguyên. Đây là huyện
có nhiều xã thuộc vùng sâu, vùng xa, đường xá đi lại còn khó khăn nên dịch
vụ chăm sóc sức khỏe cho người dân đặc biệt là chăm sóc sức khỏe lứa tuổi
học đường còn chưa được quan tâm, chú trọng. Để tránh được các biến chứng
do phẫu thuật, đồng thời giảm bớt chi phí trong điều trị hẹp bao quy đầu cho
các trẻ trai ở vùng kinh tế còn khó khăn của huyện Phú Lương, chúng tôi tiến
hành nghiên cứu đề tài: “ Đánh giá kết quả nong hẹp bao quy đầu kết hợp
bôi Betamethasone 0,05% cho học sinh từ 6 - 10 tuổi tại 2 xã của huyện
Phú Lương - Thái Nguyên” nhằm mục tiêu:
1. Mô tả thực trạng hẹp bao quy đầu của học sinh nam từ 6 - 10 tuổi tại
2 xã Hợp Thành và Tức Tranh của huyện Phú Lương - Thái Nguyên.
2. Đánh giá kết quả nong hẹp bao quy đầu kết hợp bôi Betamethasone
0,05% cho học sinh nam từ 6 - 10 tuổi tại 2 xã Hợp Thành và Tức Tranh của
huyện Phú Lương - Thái Nguyên