Luận Văn Đánh giá hiệu quả vấn đề tham vấn về giáo dục dinh dưỡng cho các bà mẹ có con bị suy dinh dưỡng tại

ĐẶT VẤN ĐỀ
Theo Tổ chức Y tế thế giới công bố có 178 triệu trẻ dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng (SDD) thể thấp còi, chủ yếu ở vùng cận sa mạc Sahara châu Phi và Trung Nam Á [36]. Trong số này có 160 triệu (90%) đang sinh sống tại 36 nước (trong đó có Việt Nam), chiếm khoảng gần một nửa (46%) tổng số trẻ em ở các quốc gia này. Trong khi tỷ lệ SDD gầy còm và tỷ lệ mắc mới SDD gầy còm cấp tính đang hạ thấp đáng kể ở Việt Nam thì tỷ lệ SDD thấp còi vẫn còn rất cao là một thách thức về dinh dưỡng đối với Việt Nam khi đất nước đang dần dần trở thành một quốc gia có thu nhập trung bình [31],[33]
Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu đáng khích lệ trong cải thiện sức khoẻ nhân dân đặc biệt là về tình trạng dinh dưỡng. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều việc phải làm trong việc giải quyết vấn đề thiếu dinh dưỡng ở bà mẹ và trẻ em.
Với phương châm “Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai”, trẻ em là đối tượng chính của suy dinh dưỡng, nếu không can thiệp kịp thời quãng thời gian phát triển nhanh nhất và quan trọng nhất sẽ trôi qua và các hậu quả của suy dinh dưỡng khó có cơ hội phục hồi. Vì vậy, phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em đã lấy phương châm dự phòng là chính, nghĩa là đảm bảo trẻ em sinh ra khỏe mạnh, được chăm sóc để trẻ không bị suy dưỡng. Để làm được điều đó thì công tác vận động, truyền thông giáo dục đến từng hộ gia đình ở tuyến cơ sở để thực hiện đạt các nội dung phòng chống và phục hồi suy dinh dưỡng trẻ em là rất cần thiết.
Tổ chức Y tế thế giới và UNICEF đã đưa ra mục tiêu phấn đấu giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em xuống dưới 15% vào năm 2015 [34], [35].
Việc giải quyết vấn đề suy dinh dưỡng phổ biến tại các nước đang phát triển đòi hỏi cần xác định tình trạng dinh dưỡng và các yếu tố nguy cơ của suy dinh dưỡng hiện tại của cộng đồng.
Phấn đấu để hạ thấp tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em là một việc làm cần thiết và cấp bách vì con người là động lực của sự phát triển, trẻ em là tài sản quý giá nhất của tương lai. Chính vì vậy nhà nước ta đã rất quan tâm đến vấn đề này bằng các chương trình dinh dưỡng quốc gia [29]. Qua nhiều năm triển khai thực hiện, nước ta đã giảm được số trẻ dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng xuống từ 36,7% (năm 1999) còn 19,6% (năm 2008), trung bình mỗi năm giảm 2%, vượt mức đề ra là giảm 1,5% năm [18], [19],[31],. Ban chỉ đạo chương trình Quốc gia phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em của tỉnh Thừa Thien Huế xác định giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em đến năm 2010 xuống còn 20% là một trong những nhiệm vụ chiến lược của Tỉnh.
Từ 1966 đến nay, Bộ môn Nhi đã can thiệp phục hồi dinh dưỡng cho các trẻ dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng ở xã Hương Hồ, phần nào mang lại hiệu quả giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng ở Hương Hồ nói riêng và tỷ lệ suy dinh dưỡng trong tỉnh nhà nói chung.
Trong khuôn khổ chương trình phục hồi dinh dưỡng của Bộ môn Nhi chúng tôi nghiên cứu đánh giá cụ thể hiệu quả của vấn đề tham vấn, chúng tôi tiến hành đề tài: "Đánh giá hiệu quả vấn đề tham vấn về giáo dục dinh dưỡng cho các bà mẹ có con bị suy dinh dưỡng tại xã Hương Hồ năm 2009-2010". Với 2 mục tiêu:
1. Đánh giá về sự hiểu biết của các bà mẹ trước và sau khi tham vấn giáo dục dinh dưỡng-suy dinh dưỡng cho các bà mẹ có con bị suy dinh dưỡng.
2. Đánh giá hiệu quả can thiệp của vấn đề tham vấn dinh dưỡng tại xã Hương Hồ năm 2009-2010.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ Y tế (2003), "Tiêm chủng", Xử lý lồng ghép các bệnh thường gặp ở trẻ em, NXB y học Hà Nội, tr.75,147.
2. Phan Thanh An, Nguyễn Đức Hưng (2007), Đánh giá tình trạng dinh dưỡng và một số yếu tố liên quan ở trẻ dưới 5 tuổi tại xã Hương Hồ-Hương Trà-Thừa Thiên Huế, Luận văn tốt nghiệp bác sĩ Y khoa
3. Nguyễn Thị Hải Anh, Lê Thị Hợp và cộng sự (2006), "Tình trạng dinh dưỡng và một số yếu tố liên quan đến suy dinh dưỡng trẻ em dưới 5 tuổi Lào Cai năm 2005", Tạp chí Dinh dưỡng và thực phẩm, Vol.2, số 3.4, tr.18-26
4. Bộ giáo dục và đào tạo, trường đại học Y khoa Huế (2002), "Suy dinh dưỡng protein - năng lượng", Giáo trình giảng dạy Bác sỹ đa khoa hệ 4 năm, tr.169-170.
5. Bộ Y tế viện dinh dưỡng (2000), Cải thiện tình trạng dinh dưỡng của người Việt Nam, Nhà xuất bản Y học Hà Nội, tr.70-71.
6. Võ Đức Chu, Nguyễn Đức Tiển (2008), Tìm hiểu sự hiểu biết và thực hành dinh dưỡng của bà mẹ có con dưới 5 tuổi tại xã Hương Hồ, huyện Hương Trà, Thừa Thiên Huế, Luận văn tốt nghiệp bác sĩ Y khoa
7. Hùynh Tấn Dũng (2009), Đánh giá nhận thức của bà mẹ có con dưới 5 tuổi về phòng chống suy dinh dưỡng tại xã Phước Năng, huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam năm 2008, Luận văn chuyên khoa 1, Y tế công cộng
8. Hoàng Giang (2008), Tỷ lệ suy dinh dưỡng và còi xương ở Việt Nam vẫn cao, http://tintuc.xalo.vn/001425012140/tylesuydinhduong cao.html
9. Đồ Văn Hàm (2007), "Chăm sóc dinh dưỡng cộng đồng", Dinh dưỡng và an toàn thực phẩm, NXB Y học, tr.61-65
10. Hồ Viết Hiếu, Nguyễn Thị Cự (2009), "Dinh dưỡng trẻ em", Lây-Tiêu hóa-Dinh Dưỡng, Nhi Khoa tập 3, Giáo trình sau đại học, NXB Đại học Huế. tr. 11-25.
11. Vũ Thị Thanh Hương, Phạm Văn Hoan (2006), "Tình trạng dinh dưỡng trẻ em dưới 5 tuổi tại huyện Sóc Sơn, Hà Nội, năm 2001, 2006 và một số yếu tố liên quan", Y học thực hành (566 - 567), số 3/2007.
12. Hoàng Trọng Kim (2004), Khoa Nhi nhà xuất bản Y học, trường Đại học Y dược thành phố Hồ Chí Minh.
13. Hà Huy Khôi (1997), "Phương pháp dịch tể học dinh dưỡng", Nhà xuất bản y học Hà Nội, tr. 127-134.
14. Hà Huy Khôi (2000), "Phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em", Hỏi đáp dinh dưỡng, Nxb Y học, tr. 59-69,
15. Phan Thị Kim Ngân và Trương Bá Lưu (2000), Khảo sát yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến SDD trẻ em tại xã Hương Hồ, huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế. Kỷ yếu nhi khoa lần II, tr.40-45
16. Phan Thị Kim Ngân (1997), "Bài giảng phòng chống SDD trẻ em, Bộ môn Nhi, trường Đại học Y khoa Huế.
17. Hoàng Thị Phương (2006), Giáo trình phương pháp chăm sóc vệ sinh trẻ em, Nxb Giáo dục,
18. Quyết định 576/QĐ-TTg ngày 16/9/1995 của Thủ tướng Chính phủ “Phê duyệt kế hoạch hành động quốc gia về dinh dưỡng giai đoạn 1995-2000”.
19. Quyết định số 170/2005/QĐ-TTg ngày 08/7/2005 của Thủ tướng Chính phủ ban hành chuẩn nghèo áp dụng cho giai đoạn 2006-2010.
20. Quyết định số 21/QĐ-TTg ngày 22/02/2001 của Thủ tướng Chính phủ “Phê duyệt chiến lược quốc gia về dinh dưỡng giai đoạn 2001-2010 ”.
21. Đoàn Văn Sen (2009), Nghiên cứu tình hình suy dinh dưỡng trẻ dưới 5 tuổi ở xã Bình Trị, huyện Thăng Bình, Tỉnh Quảng Nam, Luận văn chuyên khoa 1.
22. Võ Thị Thu Thuỷ (1998), “Đánh giá kiến thức nuôi con bằng sữa mẹ của các bà mẹ xã Hương Hồ - Hương Trà, Thừa Thiên Huế”, Tạp chí y học thực hành Số 4, tr.30-37.
23. Hồ Văn Tuấn ( 2007), Nhận xét tình trạng nhẹ cân so với tuổi của trẻ em dưới 5 tuổi tại xã Hương Hồ, Thừa Thiên Huế.Tạp chí y học thực hành, số 391/2000
24. Nguyễn Văn Tuấn, “ Suy dinh dưỡng trẻ em: Vấn đề của kinh tế”. Viện nguyên cứu y khoa Garvan, Úc (01/2008). http:// www. ykhoanet. Com /binhluan/nguyenvantuan/080120_nguyenvantuan_suydinhduongtreem.
25. Trường Đại học Y Hà Nội, Bộ môn dinh dưỡng và an toàn thực phẩm (2000), "nuôi dưỡng trẻ nhỏ", Hướng dẫn thực hành dinh dưỡng ở cộng đồng, tr.119.
26. Trường Đại học Y Dược Huế (1999) “SDD Protein- năng lượng”, Giáo trình dạy cao học nhi khoa, Bộ môn Nhi tr. 78-98.
27. Trường Đại học Y Dược Huế (1999). “Phòng chống SDD”, Giáo trình dạy cao học nhi khoa-,Bộ môn Nhi, tr 100-106.
28. Trường Đại học y Huế. Bộ môn nhi (2004) (giáo trình giảng dạy nhi khoa).
29. Viện dinh dưỡng (2002), "Báo cáo kết quả điều tra tình trạng suy dinh dưỡng trẻ em năm 2002", Nhà xuất bản y học Hà Nội.
30. Viện dinh dưỡng (2001), "Hướng dẫn nuôi dưỡng trẻ", Nhà xuất bản Y học Hà Nội.
31. Viện dinh dưỡng quốc gia, Tổng cục thống kê (2001), Tình trạng dinh dưỡng trẻ em và bà mẹ Việt Nam năm 2000, Nhà xuất bản Y học Hà Nội.
32. Lê Cảnh Xôn, Nguyễn Đăng Khoa (2007), Tìm hiểu thực trạng và kiến thức nuôi con của các bà mẹ có con dưới 5 tuổi ở xã Thủy Vân, huyện Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế, Luận văn Tốt nghiệp bác sỹ y khoa.
33. www.nutrition.org.vn/news/vi/106/61/a/so-lieu-thong-ke-ve-tinh-trang-dinh-duong-tre-em-qua-cac-nam.aspx (Tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em dưới 5 tuổi theo các mức độ 2007, 2008, 2009)
TIẾNG ANH
34. UNICEF (2008) , The state of the World’s children 2008, http:// www. unicef. org/sowc09/statistics/tables.php
35. UNICEF (2009) , The state of the World’s children 2009, http:// www. unicef. org/sowc09/statistics/tables.php
36. WHO (2009), Underweight: Nutritional status according to the NCHS/ WHO/ CDC reference. http:// www. childinfo. org/ undernutrition_ underweight.php