Thạc Sĩ Đánh giá hiệu quả và định hướng sử dụng đất canh tác trên địa bàn huyện Can Lộc tỉnh Hà Tĩnh

Luận văn thạc sĩ
Đề tài: Đánh giá hiệu quả và định hướng sử dụng đất canh tác trên địa bàn huyện Can Lộc tỉnh Hà Tĩnh
Mô tả bị lỗi font vài chữ, file tài liệu thì bình thường


MỤC LỤC
Lời cam ñoan i
Mục lục iii
Danh mục các chữviết tắt vi
Danh mục bảng vii
Danh mục biểu ñồ viii
Danh mục ảnh viii
1 ðẶT VẤN ðỂ 1
1.1 Tính cấp thiết của ñềtài 1
1.2 Mục ñích và yêu cầu 2
1.3 Ý nghĩa 2
2 TỔNG QUAN CÁC VẤN ðỀNGHIÊN CỨU 3
2.1 Tổng quan vềtình hình nghiên cứu ñánh giá ñất 3
2.2 Loại hình sửdụng ñất 7
2.3 Một sốvấn ñềlý luận vềhiệu quảkinh tếsửdụng ñất 9
2.4 Lý luận vềhiệu quảkinh tếsửdụng ñất canh tác 15
2.5 Nghiên cứu, ñánh giá hiệu quảkinh tếsửdụng ñất canh tác trên
thếgiới và Việt Nam 25
2.6 Nhận xét chung vềcác vấn ñềnghiên cứu 40
3 NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 41
3.1 ðối tượng nghiên cứu 41
3.2 Phạm vi nghiên cứu 41
3.3 Nội dung nghiên cứu 41
3.4 Phương pháp nghiên cứu 41
4 KẾT QUẢNGHIÊN CỨU 45
4.1 ðiều kiện tựnhiên, tài nguyên và cảnh quan môi trường 45
4.1.1 Vịtrí ñịa lý 45
4.1.2 ðịa hình ñịa mạo 45
4.1.3 Khí hậu 46
4.1.4 Thuỷvăn 48
4.1.5 Các nguồn tài nguyên 48
4.2 Thực trạng phát triển kinh tế- xã hội 53
4.2.1 Thực trạng phát triển các ngành kinh tế 53
4.2.2 Dân số, lao ñộng, việc làm và mức sống 55
4.2.3 Cơsởhạtầng kỹ thuật phục vụsản xuất nông nghiệp 56
4.2.4 ðánh giá thực trạng phát triển kinh tế- xã hội 60
4.3 Hiện trạng sửdụng ñất và sản xuất nông nghiệp 61
4.4 Thực trạng sản xuất nông nghiệp và chuyển dịch cơcấu cây
trồng vật nuôi 63
4.4.1 Trồng trọt 63
4.4.2 Chăn nuôi 65
4.4.3 Lâm nghiệp 66
4.4.4 Nuôi trồng thuỷsản 67
4.5 ðánh giá hiệu quảsửdụng ñất canh tác 69
4.5.1 Kết quả ñiều tra các loại hình sửdụng ñất trên ñịa bàn huyện 69
4.5.2 ðánh giá hiệu quảcác loại hình sửdụng ñất 72
4.6 ðịnh hướng sửdụng ñất canh tác huy ện Can Lộc trong thời gian tới 82
4.6.1 Phương hướng mục tiêu phát triển nông nghiệp huyện Can Lộc 82
4.6.2 ðịnh hướng các loại hình sửdụng ñất canh tác trên ñịa bàn huyện
Can Lộc 85
4.7 Một sốgiải pháp chủyếu nhằm nâng cao hiệu quảsửdụng ñất
canh tác 88
4.7.1 Giải pháp vềthịtrường tiêu thụnông sản 88
4 7.2 Biện pháp khuyến nông và áp dụng khoa học công nghệtiên tiến 88
4.7.3 Giải pháp vềnguồn nhân lực và khoa học kỹthuật 90
4.7.4 Giải pháp vềvốn 90
4.7.5 Các giải pháp khác 91
5 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 92
5.1 Kết luận 92
5.2 Kiến nghị 93
TÀI LIỆU THAM KHẢO 94
PHỤLỤC 98


1. ðẶT VẤN ðỂ
1.1. Tính cấp thiết của ñềtài
ðất ñai là nguồn tài nguyên quốc gia vô cùng quý giá, là tư liệu
sản xuất ñặc biệt Với sản xuất nông nghiệp, ñất ñai là tư li ệu sản xuất
không thểthay thế ñược, không có ñất thì không có sản xuất nông nghiệp.
Chính vì vậy sửdụng ñất là m ột ph ần hợp thành của chiến lược nông nghiệp
sinh thái và phát triển bền vững.
Hơn 20 năm qua nông nghiệp nước ta ñã ñạt ñược những thành tựu
quan trọng, góp phần thúc ñẩy phát triển kinh tế- xã hội của ñất nước. Nông
nghiệp cơbản ñã bước sang sản xuất hàng hoá, phát triển tương ñối toàn diện,
tăng trưởng khá (bình quân năm 5,5%/năm), sản lượng lương thực tăng
5%/năm. Tuy nhiên, xét tổng thểnông nghiệp Việt Nam vẫn ñang phải ñối
mặt với các vấn ñề: sản xuất nhỏ, manh mún, công nghệlạc hậu, năng suất
chất lượng hàng hoá thấp, khảnăng liên kết hợp tác cạnh tranh yếu, chuyển
dịch cơcấu chậm và sản phẩm nông nghiệp bịô nhiễm. Trong ñiều kiện các
nguồn tài nguyên ñểsản xuất có hạn, diện tích ñất sản xuất nông nghiệp ngày
càng bịthu hẹp do sức ép của quá trình công nghiệp hoá và ñô thịhoá cùng
với sựgia tăng dân sốngày càng tăng thì mục tiêu nâng cao hiệu quảsửdụng
ñất nông nghiệp là hết sức cần thiết, tạo ra giá trịlớn vềkinh tế ñồng thời tạo
ñà cho phát triển nông nghiệp bền vững. Vì thế, ñểkhai thác tiềm năng ñất ñai
sao cho hiệu quả nhất ñang là vấn ñề ñặt ra không chỉ cho từng cấp, từng
ngành mà là vấn ñềcủa toàn xã hội. Việc ñánh giá hiệu quảkinh tếsửdụng
ñất ñai nói chung và ñất canh tác nói riêng là m ột v ấn ñềcòn gặp không ít khó khăn.
Can Lộc là một huy ện nằm vềphía Bắc của tỉnh Hà Tĩnh, với diện tích
tựnhiên 30.173,50 ha. Nông nghiệp có tầm quan trọng trong sựphát triển
kinh tếcủa huyện. Sau công tác dồn ñiền ñổi thửa lần thứII, công tác chuyển
dịch cơ cấu cây trồng diễn ra ở hầu hết các xã, nhiều mô hình chuyển ñổi
ñược áp dụng nhưmô hình trang trại, tuy vậy xu hướng ñộc canh cây lúa vẫn
còn cao. Tuy nhiên sản xuất chỉmới dừng lại ởmức sản xuất nhỏ, mang tính
tựphát. Vì vậy ñể ñịnh hướng và phát triển nông nghiệp bền vững trên cơsở
ñánh giá hiệu quảsửdụng ñất là mục tiêu của ñềtài:
“ðánh giá hiệu quảvà ñịnh hướng sửdụng ñất canh tác trên ñịa bàn
huyện Can Lộc - tỉnh Hà Tĩnh”
1.2. Mục ñích và yêu c ầu
1.2.1. Mục ñích
- Xác ñịnh các loại hình sửdụng ñất canh tác trên ñịa bàn huyện Can
Lộc - tỉnh Hà Tĩnh và ñánh giá hiệu quảcác loại hình sửdụng ñất canh tác ñó.
- ðề xuất các loại hình sử dụng ñất canh tác bền vững cho sản xuất
nông nghiệp trên ñịa bàn nghiên cứu và các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả
sửdụng ñất canh tác.
1.2.2. Yêu cầu
- Nghiên cứu ñầy ñủcác ñiều kiện tựnhiên, kinh tếxã hội và các loại
hình sửdụng ñất của vùng nghiên cứu ñểxác ñịnh ñược các loại hình sửdụng
ñất canh tác hiệu quảvà bền vững.
- Phương pháp ñánh giá phải ñảm bảo tính khoa học và tính thực tiễn.
1.3. Ý nghĩa
1.3.1.Ý nghĩa khoa học
Góp phần bổsung lý luận về phương pháp ñánh giá các loại hình sử
dụng ñất.
1.3.2. Ý nghĩa thực tiễn
Góp phần xây dựng ñịnh hướng các loại hình sửdụng ñất có hiệu quả
ñểphục vụcho công tác ñánh giá ñất, quy hoạch và sửdụng ñất trên ñịa bàn
huyện Can Lộc - tỉnh Hà Tĩnh trong tương lai.
2. TỔNG QUAN CÁC VẤN ðỀNGHIÊN CỨU
2.1. Tổng quan vềtình hình nghiên cứu ñánh giá ñất
2.1.1.Các phương pháp ñánh giá ñất ñai trên thếgiới
Việc ñánh giá ñất ñai thực sựmới ra ñời từnhững thập niên 50 của thế
kỷXX và ñược nhìn nhận nhưlà một sựnỗlực quan trọng, ñúng lúc của con
người nhằm bảo vệnguồn tài nguyên ñất ñai quý báu và hướng ñến mục tiêu
phát triển bền vững cho sản xuất nông nghiệp. “ Việc ñánh giá sửdụng ñất ñã
xuất hiện khi mà những kết quảnghiên cứu có tính riêng rẽvềcác ñặc ñiểm,
tính chất ñất không cung cấp ñầy ñủnhững thông tin và không ñáp ứng ñược
một cách ñầy ñủ ñối với hình thức và hiệu quả trong sửdụng ñất” ( FAO,
1993) [19].
ðánh giá ñất ñai là quá trình so sánh, ñối chiếu những tính chất vốn có
của vạt ñất cần ñánh giá với những tính chất ñất ñai theo yêu cầu của ñối
tượng sửdụng( FAO, 1976) [3]. Có hai khuynh hướng ñánh giá ñất:
- ðánh giá ñất theo ñiều kiện tựnhiên có xem xét tới ñiều kiện kinh tế-
xã hội.
- ðánh giá kinh tế ñất chỉxem xét tới những ñiều kiện tựnhiên.
Có thểtóm tắt ñánh giá ñất bằng 3 phương pháp cơbản sau:
- ðánh giá vềmặt tựnhiên theo ñịnh tính, chủyếu dựa trên sựxét ñoán
chuyên môn.
- ðánh giá vềmặt tựnhiên dựa trên phương pháp thông số.
- ðánh giá ñất vềmặt tựnhiên theo ñịnh lượng dựa trên các mô hình
mô phỏng quá trình ñịnh lượng.
* ðánh giá ñất ñai ởLiên Xô
ðánh giá ñất dựa trên các ñặc tính khí hậu, ñịa hình, ñịa mạo, thổ
nhưỡng, nước ngầm và thực vật. Nguyên tắc ñánh giá mức ñộ sửdụng ñất
thích hợp là phân chia khảnăng sửdụng ñất ñai trên toàn lãnh thổtheo các
nhóm và các lớp thích hợp.
ðánh giá ñất ñai theo Liên Xô gồm 3 bước:


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1 VũThịBình (1993)."Hiệu quảkinh tếsửdụng ñất canh tác trên ñất phù
sa sông Hồng huyện MỹVăn, tỉnh Hải H ưng", Tạp chí Nông nghiệp và
Công nghiệp thực phẩm, số10, NXBNN, Hà Nội, trang 391-392.
2 Bùi Chí Bửu (2009). Phát triển nông nghiệp ởViệt Nam: thành tựu và
thách thức.
http://www.tapchicongsan.org.vn/details.asp?Object=4&news_ID=307
37962. Số14 (182), 2009
3 Tôn Thất Chiểu – Lê Thái Bạt – Nguy ễn Khang – Nguyễn Văn Tân.
1999, Sổtay ñiều tra, phân loại ñánh giá ñất, NXB Nông Nghiệp, Hà
Nội, trang 129 – 130.
4
Ngô ThếDân (2001)."Một sốvấn ñềkhoa học công nghệnông nghiệp
trong thời kỳ công nghiệp hoá- hiện ñại hoá nông nghiệp”. Tạp chí
Nông nghiệp và phát triển nông thôn, số1/2001, trang 3 - 4,13
5
ðường Hồng Dật (2008). Kỹthuật bón phân cân ñối và hợp lý cho cây
tr ồ ng. Nhà xuấ t b ả n Khoa h ọ c t ựnhiên và Công ngh ệ , Hà N ộ i, trang 20 - 21.
6
Hoàng ðạt (1995). Quản lý Marketing sản phẩm nông nghiệp trong
kinh tê thịtrường Việt Nam. NXB Nông nghiệp, Hà Nội.
7
Quyền ðình Hà (1993). ðánh giá kinh tế ñất lúa vùng ñồng bằng sông
Hồng. Luận án Tiến sĩNông nghiệp, ðHNN I, Hà Nội
8
Nguyễn Văn Hoan, Trần ðại Toàn, Trần ðình Sơn, Trần Xuân Ái
(1998). Báo cáo thẩm ñịnh khảo sát vềcanh tác lúa và giống lúa tại
vùng Trà Sơn huyện Can Lộc tỉnh Hà Tĩnh, tháng 5, 1998
9 Văn Học (2010). Nét mới sau chuyển ñổi ruộng ñất huyện Can Lộc –
tỉnh Hà Tĩnh. http://baohatinh.vn/home/kinh-te/dau-an-nam-dau-sauchuyen-doi-ruong-dat-o-can-loc/1k49757.aspx.
10
Huyện uỷCan Lộc - tỉnh Hà Tĩnh (2010). Báo cáo chính trịcủa ban
chấp hành ñảng bộhuyện Can Lộc khóa XXXIII trình ñại hội ñại biểu
ñảng bộhuyện lần thứXXXIV (nhiệm kỳ2010 - 2015), Hà Tĩnh.
11 ðinh Duy Khánh (2005). ðánh giá hiệu quảkinh tê sửdụng ñất canh
tác trên ñịa bàn huyện Gia Viễn – tỉnh Ninh Bình. Luận án thạc sĩ
nông nghiệp, ðHNN I, Hà Nội.
12 Nguy ễn Khang, Phạm Dương Ưng (1995), “Kết quảbước ñầu ñánh giá
tài nguyên ñất Việt Nam”, Hội thảo quốc gia về ðánh giá và quy hoạch
sửdụng ñất trên quan ñiểm phát triển sinh thái và phát triển lâu bền,
NXB Nông nghiệp, Hà Nội.
13 Ngô Trung Sơn (1998). Giáo trình Tài nguyên Môi trường và phát
triển bền vững.
14 Lê Hồng Sơn (1996). "Ứng dụng kết quả ñánh giá ñất vào ña dạng
hoá cây trồng vùng ñồng bằng sông Hồng". Hội thảo quốc gia ðánh
giá và quy hoạch sửdụng ñất trên quan ñiểm sinh thái và phát triển lâu
bền, NXB Nông nghiệp, Hà Nội
15 Nguyễn Tiến Mạnh (1995). Hiệu quảkinh tế ứng dụng kỹthuật tiến bộ
vào sản xuất cây lương thực và thực phẩm.NXB Nông nghiệp, Hà Nội
16 Vũ Cao Thái (1989). “ Phân hạng cho ñất một số cây trồng ở Tây
Nguyên”. Báo cáo khoa học chương trình 48C.
17 Nguyễn Chiến Thắng, Nguyễn Tất Cảnh (2002). Báo cáo ñánh giá
chương trình nông nghiệp của AAV tại Can Lộc, Hà Tĩnh 1997 - 2002.
Hà Nội, 2002.
18 ðình Thông (2010). Những mô hình kinh tếcho hiệu quảcao trên ñịa
bàn huyện Can Lộc. http://baohatinh.vn/home/phong-su-anh/can-locnhieu-mo-hinh-kinh-te-gia-dinh-cho-hieu-qua-cao/1k51928.aspx