Luận Văn Đánh giá hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh tại Nhà máy Bia Dung Quất thuộc Công ty Đường Quảng

Khóa luận tốt nghiệp
Đề tài: Đánh giá hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh tại Nhà máy Bia Dung Quất thuộc Công ty Đường Quảng Ngãi


1. S cần thiết của đề tài:
Trong xu hướng xã hội hiện nay, hội nhập kinh tế là một yêu cầu đặt ra trước
mắt đối với mỗi quốc gia. Đứng trước những cơ hội cũng nh những thách thức
trong vấn đề hội nhập đòi hỏi mỗi quốc gia phải có những chính sách điều tiết vĩ mô
thích hợp nhằm tận dụng thời cơ, đồng thời có những biện pháp khắc phục, đẩy lùi
các nguy cơ đe dọa. Chính vì thế bản thân các doanh nghiệp, các ngành trong nền
kinh tế quốc dân phải quan tâm hơn đến hiệu quả sản xuất kinh doanh, đó cũng
chính là đem lại những thuận lợi, những cơ hội cho nền sản xuất nước nhà.
Lịch sử đã chứng minh sự tồn tại và phát triển của xã hội loài người gắn liền
với sự phát triển của các hình thức kinh tế xã hội qua các giai đoạn khác nhau. Cho
dù tồn tại trong bất kì hình thái xã hội nào thì sản xuất ra của cải vật chất cũng được
coi trọng hàng đầu. Và do đó mục tiêu hướng tới hiệu quả kinh tế của sản xuất kinh
doanh là đích đến cho tất cả mọi phương diện sản xuất thuộc phạm vi kinh tế, phạm
vi từng ngành .
Nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh trong nền kinh tế thị
trường, phân tích đánh giá hiệu quả kinh doanh là một công việc cần thiết không thể
thiếu được đối với các doanh nghiệp hiện nay. Phân tích sẽ cho chúng ta thấy được
những u điểm cũng nh khuyết điểm trong những năm qua, đánh giá đúng đắn kết
quả kinh doanh và quá trình kinh doanh, vạch ra những nguyên nhân và những nhân
tố ảnh hưởng để từ đó đề xuất những biện pháp khai thác những tiềm năng bên
trong và bên ngoài doanh nghiệp cho phù hợp với thực tế. Dự trữ các nguồn lực
phải ở một mức hợp lý và phụ thuộc vào mức độ ổn định của các hoạt động kinh
doanh đang tiến hành và khả năng mà doanh nghiệp có thể hạ thấp tính bất định và
khắc phục các rủi ro, khả năng thu hút các nguồn lực khi gặp phải các bất trắc. Song
một yếu tố cơ bản đầu tiên là phải thu thập những thông tin cần thiết kịp thời và
chính xác, có cách xử lý đúng đắn cho phép đánh giá đúng tình hình thực tế.
Do tầm quan trọng của vấn đề và nhằm giúp cho Nhà máy Bia Dung Quất có
cái nhìn toàn diện về hoạt động của Nhà máy trong thời gian qua, thấy được những
điểm mạnh và những điểm yếu của mình để có kế hoạch tốt hơn trong hoạt động
sản xuất kinh doanh. Đó chính là lý do chính để em chọn hướng nghiên cứu : "Đánh
giá hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh tại Nhà máy Bia Dung Quất thuộc Công
ty Đường Quảng Ngãi".
2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu là hoạt động sản xuất kinh doanh của Nhà máy.
Phạm vi nghiên cứu là hiệu quả kinh tế, cụ thể là đi sâu phân tích và đánh giá
hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của Nhà máy Bia Dung Quất trong 3 năm
2002 - 2004. Trên cơ sở đó đ a ra một số biện pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu
quả hoạt động sản xuất kinh doanh của Nhà máy trong thời gian tới.


3. Phương pháp nghiên cứu:
Để tập trung nghiên cứu một vấn đề nào đó người ta có những phương pháp
khoa học khác nhau, những phương pháp này được lựa chọn tuỳ thuộc vào những
nội dung nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu. Do đề tài là: đánh giá hiệu quả hoạt
động sản xuất kinh doanh thì đối tượng nghiên cứu và nội dung phân tích bằng các
chỉ tiêu kinh tế chúng ta cần phải lý luận, sự kết hợp giữa các phương pháp tính
toán và lý luận sẽ làm cho vấn đề logic hơn. Tóm lại, để đạt hiệu quả cao trong phân
tích chúng ta cần áp dụng:
Nhìn nhận các hoạt động kinh tế tại doanh nghiệp đúng nh quá trình vận
động và phát triển của nó. Trong quá trình phân tích sẽ giúp cho người nghiên cứu
thấy được chiều hướng vận động và phát triển của nó để từ đó sẽ tìm được và những
giải pháp cho phù hợp.
Phân tích đi sâu vào nội tại bên trong của vấn đề cần nghiên cứu. Mục đích
để tìm ra những mối liên hệ bên trong, xem xét các mối liên hệ này tác động nh thế
nào đến doanh nghiệp.
Kết hợp các mối quan hệ lại với nhau để đ a ra những mối liên hệ tổng quát,
tìm ra những điểm phụ thuộc lẫn nhau . Qua đó tìm ra những điểm phù hợp cho sự
phát triển của Nhà máy, nh việc tăng doanh thu thường kéo theo việc tăng chi phí
và doanh nghiệp sẽ khắc phục nh thế nào để tốc độ tăng của chi phí thấp hơn tốc
độ tăng của doanh thu.
Cuối cùng đ a ra những kết luận, những nguyên nhân và giải pháp đối với
những vấn đề còn tồn tại.
Tóm lại, một phương pháp đánh giá cao phải được kết hợp giữa phương pháp
duy vật biện chứng và các phương pháp toán học một cách hài hoà, phương pháp
toán học là phương pháp tính toán đ a ra con số cụ thể để thuyết phục người đọc,
còn duy vật biện chứng làm tăng tính logic của vấn đề cần nghiên cứu .


4. Nội dung và kết cấu của đề tài:
Tên đề tài: "Đánh giá hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh tại Nhà máy
Bia Dung Quất thuộc Công ty Đường Quảng Ngãi".
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, mục lục, phụ lục biểu đồ,
biểu bảng thì nội dung đề tài gồm 3 chương :


Chương 1: Lý luận chung về hiệu quả kinh tế trong hoạt động sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp.


Chương 2: Đánh giá hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của Nhà
máy Bia Dung Quất trong thời gian qua.
Chương 3: Một số biện pháp góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động sản
xuất kinh doanh của Nhà máy trong thời gian tới


5. Những đóng góp khoa học của đề tài:
Hệ thống hoá được những vấn đề về lý luận hiệu quả hoạt động sản xuất kinh
doanh nh : nâng cao hiệu quả kinh doanh trên cơ sở cải tiến công nghệ kỹ thuật, cải
thiện công tác quản lý, sử dụng có hiệu quả t liệu sản xuất, lao động, vốn .
Đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của Nhà máy Bia Dung Quất trong
thời gian qua trên một số mặt: lợi nhuận, tỷ suất lợi nhuận, thị trường, tiêu thụ, tình
hình tài chính.
Đề tài mạnh dạn đề ra một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động
sản xuất kinh doanh của Nhà máy trong thời gian tới nh :


Biện pháp 1 : Huy động vốn cho Nhà máy.
Biện pháp 2 : Đầu t thiết bị tự động hoá công đoạn bốc xếp chai.
Biện pháp 3 : Hoạch định chiến lược thâm nhập thị trường.
Biện pháp 4 : Xây dựng phương án cổ phần hoá doanh nghiệp.
CHƯƠNG 1


LÝ LUẬN CHUNG VỀ HIỆU QUẢ KINH TẾ TRONG
HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP


1.1. MỘT SỐ QUAN ĐIỂM CƠ BẢN VỀ HIỆU QUẢ KINH TẾ.
Trong quá trình sản xuất kinh doanh hiệu quả kinh tế luôn là mối quan tâm
hàng đầu của các tổ chức đơn vị kinh tế và dịch vụ. Bởi lẽ nó là một chỉ tiêu tổng
quát và cũng là tiêu chuẩn quan trọng đánh giá tình hình hoạt động của các tổ chức
kinh tế, một đơn vị sản xuất kinh doanh hay một nền sản xuất xã hội nào đó. Trong
công tác quản lý kinh tế, phạm trù hiệu quả kinh tế lúc nào cũng phải được đặt ra
đúng với tầm quan trọng của nó. Vì trong một chế độ xã hội, tốc độ phát triển của
một nền kinh tế, nhịp độ nâng cao mức sống về tinh thần và vật chất của người dân
hoàn toàn phụ thuộc vào hiệu quả kinh tế xã hội. Tuy nhiên, trong thực tế để mang
lại hiệu quả kinh tế cao là một vấn đề hết sức khó khăn, bên cạnh đó hiệu quả không
phải là một vấn đề đã được giải quyết triệt để và được quan niệm một cách thống
nhất trong lý luận và trong công tác thực tiễn. Thật khó mà đánh giá mức độ đạt
được hiệu quả kinh tế hoàn thành mà bản thân phạm trù này ch a được định rõ bản
chất về những biểu hiện cụ thể.
Vì vậy, hiểu đúng hiệu quả kinh tế và việc xác định thực hiện các biện pháp
nâng cao hiệu quả kinh tế là vấn đề có ý nghĩa thiết thực không những về lý luận mà
còn rất cần thiết đối vối những hoạt động thực tiễn. Hiểu đúng hơn bản chất của
hiệu quả kinh tế sẽ làm tăng thêm nhận thức về tầm quan trọng của tính toán cũng
nh xác định yêu cầu đối với việc đề ra mục tiêu và biện pháp nâng cao hiệu quả
kinh tế.
Trong bất kì hoạt động sản xuất kinh doanh nào, khi đánh giá các hoạt động
ấy thì không chỉ dừng lại ở việc đánh giá kết quả đạt được mà còn đánh giá chất
lượng của kết quả đó, có nh vậy thì hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh mới
được đánh giá một cách toàn diện.
Cũng giống nh một số chỉ tiêu khác, hiệu quả kinh tế là một chỉ tiêu chất
lượng tổng hợp phản ánh trình độ tổng hợp các yếu tố của quá trình sản xuất, là
thước đo kết quả sản xuất kinh doanh, đồng thời là một phạm trù kinh tế gắn liền
với nền sản xuất hàng hoá. Sản xuất hàng hoá có phát triển hay không là nhờ vào
đạt hiệu quả cao hay thấp. Vấn đề cơ bản trong lĩnh vực quản lý là phải kết hợp hài
hoà giữa lợi ích trước mắt với lợi ích lâu dài, giữa lợi ích trung ương và lợi ích địa
phương, giữa lợi ích cá nhân, lợi ích tập thể và lợi ích cộng đồng, hay nói rộng hơn
nâng cao hiệu quả kinh tế trong đơn vị luôn gắn liền với hiệu quả của toàn xã hội,
góp phần tăng thu nhập quốc dân, bảo đảm hiệu quả kinh tế của ngành và của địa
phương.
Hiệu quả sản xuất kinh doanh vừa là một phạm trù cụ thể, vừa là một phạm
trù trừu tượng. Nếu là phạm trù cụ thể thì trong công tác quản lý phải định lượng
thành các chỉ tiêu con số để tính toán, so sánh. Nếu là phạm trù trừu tượng thì phải
được định tính thành mức độ quan trọng hoặc vai trò của nó trong lĩnh vực sản xuất
kinh doanh. Có thể nói rằng, phạm trù hiệu quả là sự quan tâm thường trực của cán
bộ quản lý được ứng dụng rộng rãi vào mọi khâu, mọi bộ phận trong quá trình sản
xuất kinh doanh .
Qua những nội dung đã được phân tích nêu trên ta chia hiệu quả kinh tế làm
2 loại:
+ Nếu đứng trên phạm vi từng yếu tố riêng lẻ thì có phạm trù hiệu quả kinh
tế hoặc hiệu quả sản xuất kinh doanh.
+ Nếu đứng trên phạm trù kinh tế xã hội và nền kinh tế quốc dân để xem xét
thì có hiệu quả chính trị và hiệu quả xã hội.
Cả hai hiệu quả này đều có vị trí quan trọng trong sự phát triển kinh tế - xã
hội của đất nước. Thường chỉ có doanh nghiệp nhà nước mới có điều kiện thực hiện
hai loại hiệu quả nói trên, còn các thành phần kinh tế khác hầu nh đều chạy theo
hiệu quả kinh tế. Do vậy sự tồn tại của doanh nghiệp nhà nước trong điều kiện hiện
nay là một tất yếu khách quan.
Nh vậy, hiệu quả kinh tế của sản xuất kinh doanh là một phạm trù vốn có
của các hình thái kinh tế xã hội. Nó nói lên hình thái sử dụng lao động xã hội hao
phí trong quá trình sản xuất và được định nghĩa bằng mối tương quan giữa kết quả
thu được và chi phí đã bỏ ra để đạt được kết quả đó.


Kết quả sản xuất kinh doanh đã đạt được
Hiệu quả kinh tế =
Chi phí đã chi ra để đạt được kết quả


Yêu cầu đặt ra đối với doanh nghiệp là phải tạo ra được hệ số hiệu quả sản
xuất kinh doanh lớn hơn một (Hiệu quả SXKD > 1). Muốn vậy, các hoạt động sản
xuất kinh doanh của doanh nghiệp phải thực hiện tốt 3 nhiệm vụ cơ bản sau :


+ Tăng kết quả sản xuất kinh doanh cả về hiện vật và giá trị.
+ Giảm chi phí đã chi ra cả về hiện vật và giá trị để đạt được kết quả đấy.
+ Giảm độ dài thời gian trong việc đạt được kết quả ấy của sản xuất kinh
doanh trong một đơn vị chi phí hay ta nói tạo ra tốc độ tăng kết quả nhanh hơn tốc
độ tăng chi phí bỏ ra để đạt được kết quả đó.
Trong thực tế hiệu quả sản xuất kinh doanh của một doanh nghiệp đạt được
qua hai trường hợp :


+ Kết quả tăng, chi phí giảm.
+ Kết quả tăng, chi phí tăng nh ng tốc độ tăng của chi phí tăng chậm hơn tốc
độ tăng của kết quả sản xuất kinh doanh .
Trường hợp thứ hai lại diễn ra khá phổ biến. Mặt khác trong sản xuất kinh
doanh có những lúc chúng ta phải chấp nhận thời gian đầu tốc độ tăng của chi phí
lớn hơn tốc độ tăng của kết quả sản xuất kinh doanh, nếu không thì doanh nghiệp
không thể tồn tại và phát triển. Trường hợp này thường diễn ra vào thời điểm khi
chúng ta đổi mới kỹ thuật, đổi mới công nghệ, đổi mới mặt hàng hoặc là phát triển
thị trường mới . Đây là bài toán phải cân nhắc giữa việc kết hợp lợi ích trước mắt
và lợi ích lâu dài.
Thông thường mục tiêu tồn tại của doanh nghiệp trong điều kiện tối thiểu
nhất là các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp phải tạo ra thu nhập về
tiêu thụ hàng hóa, bù đắp chi phí đã bỏ ra để sản xuất hàng hoá ấy. Còn mục tiêu
phát triển của doanh nghiệp là bảo đảm lấy quá trình tái sản xuất mở rộng đòi hỏi
quá trình sản xuất kinh doanh vừa bảo đảm chi phí bỏ ra vừa có tích luỹ để tiếp tục
quá trình tái sản xuất mở rộng. Sự phát triển tất yếu đòi hỏi các doanh nghiệp phải
phấn đấu nâng cao hiệu quả sản xuất, đây là mục tiêu cơ bản của doanh nghiệp.


1.2. KHÁI NIỆM VÀ BẢN CHẤT HIỆU QUẢ SẢN XUẤT KINH DOANH.
Từ trước đến nay, các nhà kinh tế đã đ a ra nhiều khái niệm khác nhau về
hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
* Quan điểm 1: Hiệu quả sản xuất kinh doanh là mức độ hữu ích của sản
phẩm sản xuất ra, tức là giá trị sử dụng của nó hoặc là doanh thu và nhất là lợi
nhuận thu được sau quá trình sản xuất kinh doanh.
* Quan điểm 2: Hiệu quả sản xuất kinh doanh là sự tăng trưởng kinh tế phản
ánh qua nhịp độ tăng của các chỉ tiêu kinh tế, cách hiểu này phiến diện, chỉ dùng
trên mức độ biến động theo thời gian.
* Quan điểm 3: Hiệu quả sản xuất kinh doanh là mức độ tiết kiệm chi phí và
mức tăng kết quả. Đây là biểu hiện của bản chất chứ không phải là khái niệm về
hiệu quả kinh tế.
* Quan điểm 4: Hiệu quả sản xuất kinh doanh là chỉ tiêu được xác định bằng
tỉ lệ so sánh giữa kết quả với chi phí. Định nghĩa nh vậy chỉ muốn đề cập đến cách
xác lập các chỉ tiêu chứ không toát lên ý niệm của vấn đề.
* Quan điểm 5: Hiệu quả sản xuất kinh doanh là mức tăng của kết quả sản
xuất kinh doanh trên mỗi lao động hay mức doanh lợi của vốn sản xuất kinh doanh .
Quan điểm này muốn quy về một chỉ tiêu tổng hợp cụ thể nào đó.
Bởi vậy cần có một khái niệm bao quát hơn : Hiệu quả sản xuất kinh doanh là
một phạm trù kinh tế biểu hiện tập trung của sự phát triển kinh tế theo chiều sâu,
phản ánh trình độ khai thác các nguồn lực đó trong quá trình tái sản xuất nhằm thực
hiện mục tiêu kinh doanh đề ra. Nó là thước đo ngày càng trở nên quan trọng của sự
tăng trưởng kinh tế và nó là chỗ dựa cơ bản để đánh giá việc thực hiện mục tiêu
kinh tế của doanh nghiệp trong từng thời kỳ.


Qua khái niệm trên ta nhận thấy để xem xét hiệu quả kinh tế của từng hoạt
động sản xuất kinh doanh cũng nh phân tích, không những chúng ta phải có tầm
nhìn bao quát trên góc độ khá nhau mà còn phải xem xét trên quan điểm toàn diện
về thời gian, không gian, định tính và định lượng.


1.2.1. Về mặt thời gian:
Hiệu quả đạt được của từng giai đoạn không được làm giảm hiệu quả kinh tế
trong thời gian dài hoặc hiệu quả của chu kỳ sản xuất sau . Do đó, chúng ta phải làm
thế nào để nâng cao hiệu quả kinh tế của từng giai đoạn mà vẫn bảo đảm hiệu quả
của giai đoạn dài. Trong thực tế không ít những trường hợp chỉ thấy lợi ích trước
mắt mà không thấy được lợi ích lâu dài. Những vi phạm này dễ xảy ra trong việc sử
dụng các yếu tố lâu dài của sản xuất nh : tài nguyên thiên nhiên và môi trường, tài
sản và con người. Chẳng hạn, nhập về một số máy móc, thiết bị cũ kỹ, lạc hậu hoặc
xuất ồ ạt các loại tài nguyên thiên nhiên; hoặc giảm một cách tuỳ tiện thiếu cân nhắc
toàn diện và lâu dài các khoản chi phí cải tạo môi trường tự nhiên, đảm bảo môi
trường sinh thái, bảo dưỡng, hiện đại hoá và đổi mới tài sản cố định, nâng cao hoàn
thiện trình độ chất lượng người lao động . nhờ đó làm cho mối tương quan thu chi
giảm đi, cho rằng nh thế là có hiệu quả. Nh ng thực ra hiệu quả nh thế không thể
coi là hiệu quả chính đáng và toàn diện được.
1.2.2. Về mặt không gian:
Có hiệu quả kinh tế hay không còn phụ thuộc vào chỗ hiệu quả của hoạt
động kinh tế cụ thể nào đó ảnh hưởng tăng hay giảm nh thế nào đến hiệu quả kinh
tế của hệ thống có liên quan, tức là giữa ngành này với ngành khác, giữa các doanh
nghiệp trong cùng ngành, giữa hiệu quả kinh tế với việc thực hiện các nhiệm vụ
khác ngoài kinh tế.
Nh vậy, với nỗ lực được tính từ giải pháp kinh tế tổ chức kỹ thuật nào đó
dự định áp dụng vào thực tiễn đều được đặt vào sự xem xét toàn diện. Điều đó đòi
hỏi các doanh nghiệp phải nâng cao hiệu quả kinh tế, phải đảm bảo phù hợp với
điều kiện của đất nước, địa phương, đảm bảo kết hợp hài hoà giữa các lợi ích.


1.2.3. Về mặt định lượng:
Hiệu quả kinh tế phải được thể hiện ở mối tương quan “thu - chi” theo hướng
tăng thu giảm chi. Điều đó có nghĩa là tiết kiệm đến mức tối đa chi phí sản xuất
kinh doanh mà thực chất là hao phí lao động (lao động sống và lao động vật hoá) để
tạo ra một đơn vị sản phẩm và hao phí lao động của toàn bộ nền kinh tế quốc dân
phải tăng chậm hơn mức tăng của tổng sản phẩm xã hội.


1.2.4. Về mặt định tính:
Hiệu quả sản xuất kinh doanh phải gắn liền với hoạt động chính trị - xã hội
và bị chi phối bởi mục tiêu về chính trị xã hội. Bản thân hai mặt chính trị - xã hội và
kinh tế có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, vì vậy hiệu quả kinh tế không được tách
rời với hiệu quả chính trị - xã hội. Dành được hiệu quả cao cho doanh nghiệp chưa
đủ mà còn đòi hỏi phải mang lại hiệu quả cho xã hội. Trong nhiều trường hợp hiệu
quả chính trị - xã hội là mặt có tính quyết định khi lựa chọn giải pháp kinh tế dù là
kinh tế nó ch a hoàn toàn được thoả mãn.


Vậy bản chất của hiệu quả kinh tế là gì ?
Bản chất của hiệu quả kinh tế chính là hiệu quả lao động xã hội được xác
định bằng cách so sánh kết quả hữu ích cuối cùng thu được với hao phí lao động xã
hội và tiết kiệm lao động xã hội. Đây là hai mặt có quan hệ mật thiết của vấn đề