Thạc Sĩ Đánh giá hiệu quả hoạt động của Doanh nghiệp nhà nước sau Cổ phần hóa trên địa bàn TP Cần thơ

MỤC LỤC
MỤC LỤC
CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN
LỜI MỞ ĐẦU 1

CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CỔ PHẦN HÓA DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC . 6
1.1. Cổ phần hóa doanh nghiệp . 6
1.1.1. Một số vấn đề về DNNN 6
1.1.2. Công ty cổ phần . 9
1.1.3. Cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước 10
1.1.4. Đặc điểm của công ty cổ phần . 10
1.2. Ý nghĩa và tính tất yếu của việc cổ phần hóa DNNN . 11
1.2.1. Công ty cổ phần là động lực của nền sản xuất hàng hóa 11
1.2.2. Cổ phần hóa DNNN là bước đi phù hợp
với yêu cầu phát triển kinh tế ở nước ta 14
1.3. Kinh nghiệm cổ phần hóa ở một số nước trên Thế giới . 17
1.4. Tình hình cổ phần hóa DNNN ở Việt Nam 19

CHƯƠNG II: ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT KINH DOANH CỦA DNNN SAU CPH TRÊN ĐỊA BÀN TP CẦN THƠ 23
2.1. Đặc điểm hoạt động của các DNNN trên địa bàn Cần Thơ 23
2.1.1. Giai đoạn từ trước năm 1992 23
2.1.2. Giai đoạn từ năm 1993 đến 2003 25
2.1.3. Giai đoạn từ năm 2004 đến nay 28
2.2. Thực trạng quá trình cổ phần hóa DNNN trên địa bàn Cần Thơ 31
2.2.1. Kết quả thực hiện cổ phần hóa trong thời gian qua 31
2.2.2. Những thuận lợi . 34
2.2.3. Những khó khăn tồn tại 36
2.3. Tình hình hoạt động của các DNNN sau CPH
trên địa bàn Cần Thơ 39
2.3.1. Giai đoạn trước thành lập TP Cần Thơ . 39
2.3.1.1. Những mặt làm được . 39
2.3.1.2. Những mặt còn hạn chế . 41
2.3.2. Giai đoạn sau thành lập TP Cần Thơ 41
2.3.2.1. Những mặt làm được . 41
2.3.2.2. Những mặt còn hạn chế . 43
2.4. Đánh gía hiệu quả hoạt động của
các DNNN sau CPH trên địa bàn TP Cần Thơ . 43
2.4.1. Những thành tựu . 45
2.4.1.1. Kinh tế – Chính trị 45
2.4.1.2. Kinh tế – Kỹ thuật 46
2.4.1.3. Kinh tế – Xã hội . 47
2.4.2. Những khó khăn tồn tại 48

CHƯƠNG III: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC DNNN SAU CPH TRÊN ĐỊA BÀN TP CẦN THƠ . 50
3.1. Những quan điểm xây dựng CTCP TP Cần Thơ 50
3.1.1. Những quan điểm xây dựng CTCP 50
3.1.2. Mục tiêu phát triển TP Cần Thơ . 51
3.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động
của các DNNN sau CPH trên địa bàn TP Cần Thơ 52
3.2.1. Nhóm giải pháp về hòan thiện môi trường
họat động của CTCP 52
3.2.1.1. Hoàn thiện môi trường pháp lýcho họat động của CTCP . 52
3.2.1.2. Nâng cao hiệu quả họat động quản trị tài chính
của DNNN sau CPH . 54
3.2.1.3. Phát triển thị trường cổ phiếu, trái phiếu
tiến tới việc mở rộng Thị Trường Chứng Khoán 56
3.2.2. Nhóm giải pháp về xây dựng đề án
sắp xếp DNNN và phát triển CTCP TP Cần Thơ . 58
3.2.2.1. Đẩy mạnh công tác sắp xếp và đổi mới DNNN . 58
3.2.2.2. Xây dựng phương án sắp xếp, đổi mới DNNN
TP Cần Thơ năm 2006 60
3.2.2.3. Tăng cường nội lực cho các DNNN đã được sắp xếp . 61
3.2.3. Nhóm giải pháp về chính sách Xã hội và lao động 63
3.2.3.1. Quan tâm phát triển nhân tố con người 63
3.2.3.2. Chính sách đối với Cán bộ quản lý 64
3.2.3.3. Chính sách đối với người lao động . 64
3.3. Những kiến nghị 65
3.3.1. Đối với trung ương 65
3.3.2. Đối với TP Cần Thơ . 67
KẾT LUẬN . 68


CÁC BIỂU BẢNG THỐNG KÊ
BẢNG 2.1 - Tình hình họat động của DNNN năm 1976 - 1980 . 23
BẢNG 2.2 - Tỉ lệ các chỉ tiêu phân theo khu vực kinh tế 24
BẢNG 2.3 - Bảng tỉ trọng gía trị sản xuất, gía trị tăng thêm
và thu Ngân sách của DNNN . 27
BẢNG 2.4 - Danh mục DNNN bàn giao cho tỉnh Hậu Giang 29
BẢNG 2.5 - Tổng hợp so sánh tình hình Tài sản và nguồn vốn
các CTCP Tỉnh Cần Thơ năm 2004-2005 35
BẢNG 2.6 - Tình hình SXKD của các CTCP
Tỉnh Cần Thơ năm 2003 40
BẢNG 2.7 - Tổng hợp so sánh kết quả họat động SXKD
của CTCP TP Cần Thơ năm 2004-2005 . 42
BẢNG 2.8 - Tổng hợp so sánh các chỉ tiêu kinh tế
của CTCP TP Cần Thơ năm 2005 . 44


CÁC BIỂU ĐỒ THỐNG KÊ
HÌNH 1.1 - Tỉ lệ các chỉ tiêu kinh tế của DNNN 19
HÌNH 2.1 - Tốc độ phát triển GDP phân theo khu vực kinh tế 30
CÁC PHỤ LỤC
PHỤ LỤC 1 – Những hình thức CPH DNNN 70
PHỤ LỤC 2 – Các văn bản pháp luật về đổi mới DNNN 72
PHỤ LỤC 3 – Bảng tổng hợp tình hình sắp xếp
DNNN Việt Nam đến năm 2005 . 79
PHỤ LỤC 4 – Đặc điểm, tình hình KT - XH TP Cần Thơ . 80
PHỤ LỤC 5 – Bảng tổng hợp tình hình CPH DNNN
TP Cần Thơ đến năm 2005 83
TÀI LIỆU THAM KHẢO 85


CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN
BCH Ban chấp hành
CĐ Cổ Đông
CP Cổ phần
CPH Cổ phần hóa
CNXH Chủ nghĩa xã hội
CNTB Chủ nghĩa tư bản
CNH Công nghiệp hóa
HĐH Hiện Đại hóa
CTCP Công ty Cổ phần
DN Doanh nghiệp
DNNN Doanh nghiệp Nhà Nước
ĐBSCL Đồng bằng Sông Cửu Long
HĐCĐ Hội đồng Cổ Đông
HĐQT Hội đồng Quản trị
HTX Hợp tác xã
KTXH Kinh tế xã hội
SXKD Sản xuất kinh doanh
TBCN Tư bản chủ nghĩa
TNHH Trách Nhiệm Hữu Hạn
TP Thành phố
TTCK Thị trường chứng khoán
UBND Uûy Ban Nhân Dân
XHCN Xã hội chủ nghĩa


LỜI MỞ ĐẦU

1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU:
Việt Nam đang trên đường hội nhập nền kinh tế khu vực và thế giới,
Việt Nam đã là thành viên chính thức của Hiệp Hội các nước Đông Nam Á
(ASEAN), đang thực hiện chương trình ưu đãi thuế quan có hiệu lực chung
(CEPT) trong khu vực mậu dịch tự do ASEAN (AFTA). Việt Nam tham gia
diễn đàn hợp tác kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương (APEC) và đang đàm
phán gia nhập tổ chức thương mại Thế giới (WTO). Ngoài ra, Việt Nam đã
ký nhiều hiệp định song phương và đa phương, đặc biệt là hiệp định thương
mại Việt Nam – Hoa Kỳ. Trong bối cảnh như vậy, Việt Nam có điều kiện
mở rộng thị trường, phát triển sản xuất, thu hút đầu tư, thúc đẩy tăng
trưởng kinh tế.
Phát triển nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần theo định hướng Xã
Hội Chủ Nghĩa (XHCN), là một chủ trương đúng đắn, đầy sáng tạo của
Đảng và Nhà nước ta, là bước đi lâu dài trong thời kỳ quá độ đi lên Chủ
Nghĩa Xã Hội (CNXH) ở Việt Nam. Trong đó, kinh tế Nhà Nước đóng vai
trò chủ đạo trong nền kinh tế nhằm hỗ trợ, dẫn dắt các thành phần kinh tế
đi đúng theo định hướng XHCN.
Đảng và Nhà nước ta đã thực hiện nhiều chủ trương, chính sách tích
cực nhằm đổi mới và nâng cao hiệu quả Doanh Nghiệp Nhà Nước (DNNN).
Thực tế đã chứng minh hơn 20 năm đổi mới, trong bối cảnh thế giới còn
nhiều diễn biến phức tạp và nền kinh tế còn nhiều khó khăn gay gắt,
DNNN đã vượt qua nhiều thử thách, đứng vững và không ngừng phát triển,
góp phần quan trọng vào thành tựu to lớn của sự nghiệp đổi mới và phát
triển đất nước, chuyển nhanh sang thời kỳ công nghiệp hóa (CNH), hiện
đại hóa (HĐH) đất nước.
Tuy nhiên, hoạt động SXKD của các DNNN chưa thật sự hiệu quả. Đa
phần kinh doanh thua lỗ trong nhiều năm liền, khả năng cạnh tranh thấp vì
phần lớn các DNNN sử dụng công nghệ lạc hậu, máy móc thiết bị lỗi thời,
thiếu đồng bộ và trình độ tổ chức quản lý rất yếu kém. Điều đó phần nào
đã làm giảm đi vai trò chủ đạo của khu vực kinh tế nhà nước bên cạnh sự
phát triển không ngừng của các thành phần kinh tế khác như kinh tế ngoài
quốc doanh và khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài. Chính vì vậy,
CPH được xem như là một giải pháp hữu hiệu, nhằm nâng cao hiệu quả
SXKD của các thành phần kinh tế trong toàn bộ nền kinh tế quốc dân.
CPH DNNN, nhằm chuyển một phần sở hữu Nhà nước sang sở hữu
nhiều thành phần, huy động vốn nhàn rỗi của toàn dân và cả xã hội, góp
phần thúc đẩy kinh tế Việt Nam phát triển, hội nhập vào kinh tế khu vực
và thế giới. Nhưng trong thực tế không phải DN nào sau CPH đều họat
động hiệu quả, đa phần chỉ có những DNNN kinh doanh có lãi được CPH
bước đầu đã có kết quả, hoạt động SXKD của các DN này được mở rộng
thể hiện qua sự tăng trưởng đều đặn của các chỉ tiêu doanh thu, lợi nhuận
so với trước khi CPHù. Phải chăng những thay đổi căn bản về mặt tổ chức
quản lý đã làm tăng hiệu quả SXKD của các DNNN sau CPH? Vấn đề này
một khi được làm rõ sẽ làm cơ sở thực tiễn cho các giải pháp hoàn thiện
hoạt động quản lý, góp phần nâng cao hiệu quả SXKD của DNNN sau CPH.
Thành phố Cần Thơ nằm ở vị trí trung tâm của Đồng Bằng Sông Cửu
Long (ĐBSCL), khu vực có nguồn cung cấp lương thực lớn của cả nước, có
nhiều loại cây ăn quả và thủy sản để cung cấp nguyên liệu cho sản xuất,
chế biến xuất khẩu; đồng thời đây cũng là thị trường tiêu thụ sản phẩm
đáng kể cho các DN sản xuất hàng tiêu dùng trong nước.
Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 20/01/2003 của Bộ Chính trị về phương
hướng, nhiệm vụ giải pháp phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm an ninh,
quốc phòng vùng ĐBSCL thời kỳ 2001-2010 có ghi: “Phát triển đô thị, xây
10
dựng TP Cần Thơ thành TP loại I trực thuộc Trung Ương, đóng vai trò
trung tâm kinh tế, văn hoá, khoa học kỹ thuật của vùng. Xây dựng trung
tâm thương mại cấp vùng ở Cần Thơ và các trung tâm cấp tỉnh ở các thị
xã, hình thành các hệ thống chợ nông sản, thuỷ sản trên toàn vùng”.
Vì vậy, TP Cần Thơ cần tìm ra khâu đột phá kinh tế, thúc đẩy nhanh
quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế và đặc biệt là đẩy mạnh quá trình
chuyển đổi sở hữu trong DNNN, từ sở hữu Nhà nước sang hình thức sở hữu
hỗn hợp bao gồm sở hữu Nhà nước và sở hữu tư nhân. Tuy nhiên trong thời
gian qua hiệu quả họat động SXKD DNNN sau CPH ở Cần thơ vẫn chưa
cao. Giải pháp quản lý nào có thể nâng cao và duy trì hiệu quả hoạt động
SXKD của các DNNN sau CPH? Đi tìm câu trả lời cho những câu hỏi vừa
nêu tôi chọn đề tài “Đánh giá hiệu quả hoạt động của DNNN sau Cổ phần
hóa trên địa bàn TP Cần thơ” để nghiên cứu và viết luận án cho bậc học
cao học của mình.
2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
— Mục tiêu chung: Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả họat động của
các DNNN sau CPH trên địa bàn TP Cần Thơ.
— Mục tiêu cụ thể:
+ Phản ánh thực trạng quá trình CPH DNNN trên địa bàn TP Cần
Thơ.
+ Phản ánh tình hình hoạt động SXKD của các DNNN sau CPH trên
địa bàn TP Cần Thơ.
+ Đánh gía hiệu quả hoạt động của DNNN sau CPH trên địa bàn TP
Cần Thơ.
3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Để thực hiện mục tiêu nghiên cứu như đã nêu trên, luận án tập trung
nghiên cứu lý luận về CTCP, tình hình tư nhân hoá ở các quốc gia đang
phát triển, tình hình CPHù ở nước ta và hoạt động của các DNNN sau CPH
của TP Cần Thơ hiện nay.
Về thời gian: tập trung phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động của
các DNNN sau CPH ở Cần Thơ trong thời gian trước và sau khi chia tách
tỉnh.
Về không gian: phân tích đánh giá hoạt động của các DNNN sau CPH
của TP Cần Thơ.
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
— Luận án này là một đề tài nghiên cứu ứng dụng, được thực hiện
bằng cách vận dụng phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của
chủ nghĩa Mác – Lênin, quán triệt chủ trương, đường lối của Đảng, chính
sách và pháp luật của Nhà nước.
— Các Nghị quyết của Đảng, văn bản pháp quy của Nhà nước về chiến
lược phát triển KTXH vùng ĐBSCL đến năm 2010, quy hoạch phát triển
tổng thể TP Cần Thơ thành TP loại I trực thuộc Trung Ương đến năm 2010,
kế hoạch thực hiện sắp xếp DNNN TP Cần Thơ đến năm 2010 đã được
tham khảo và có vận dụng khi phân tích các số liệu thống kê từ nhiều năm.
— Đồng thời, luận án sử dụng các phương pháp đặc thù trong nghiên
cứu kinh tế như:
+ Phương pháp mô tả, phân tích, thống kê, tổng hợp, phương pháp
diễn giải, đối chiếu so sánh trên cơ sở dữ liệu thống kê. Các nguồn số liệu
thứ cấp được tác giả sử dụng để phân tích bao gồm:
ã Niên giám thống kê của tỉnh Cần Thơ và số liệu KTXH TP Cần
Thơ và tỉnh Hậu Giang 2000 - 2005.
ã Báo cáo tổng kết, các chuyên đề, công văn, tài liệu của Bộ Tài
chính, Bộ Kế họach – Đầu tư, của cơ quan chuyên môn của các Bộ, Ban,
Ngành Trung ương, các tỉnh, TP trong cả nước.
ã Báo cáo quy hoạch, kế hoạch của UBND TP Cần Thơ và các
Sở, Ban, Ngành thuộc TP Cần Thơ hiện nay.
ã Các biểu số liệu điều tra, tài liệu tham khảo trong và ngoài
nước về CPH.
+ Phương pháp khảo sát điều tra thực tế, thu nhập số liệu:
ã Thực hiện qua các phiếu phỏng vấn tiến hành khảo sát DNNN
sau CPH trên địa bàn TP Cần thơ.
ã Kết quả tổng hợp từ phiếu phỏng vấn sẽ được dùng để tính
toán một số chỉ tiêu đánh giá lợi thế và đánh giá chất lượng hoạt động,
năng lực cạnh tranh của CTCP trên địa bàn TP Cần Thơ trong quá trình hội
nhập kinh tế Quốc tế.
+ Phương pháp chuyên gia: Tham dự các hội thảo khoa học có liên
quan đến đề tài nghiên cứu để học hỏi kinh nghiệm của các chuyên gia,
viết các bài tham luận có liên quan đến đề tài nghiên cứu để xin được các
chuyên gia đóng góp ý kiến, làm cơ sở khoa học cho nghiên cứu đề tài.
5. KẾT CẤU CỦA ĐỀ TÀI:
Ngoài phần lời nói đầu, kết luận, phụ lục và tài liệu tham khảo luận
án được chia làm 3 chương chính:
Chương I: Cơ sở lý luận về Cổ Phần Hóa DNNN.
Chương II: Đánh giá hiệu quả hoạt động SXKD của các DNNN sau Cổ
phần hóa trên địa bàn TP Cần Thơ.
Chương III: Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của DNNN sau Cổ
phần hóa trên địa bàn TP Cần Thơ.