Thạc Sĩ Đánh giá công tác quản lý nguồn vốn Chương trình 135 tại huyện Na Hang, tỉnh Tuyên Quang giai đoạn 2

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ii
LỜI CẢM ƠN

Tôi xin chân thành cảm ơn sự hướng dẫn nhiệt tình và trách nhiệm của
PGS.TS Lưu Ngọc Trịnh đã hướng dẫn, tạo điều kiện tốt nhất cho tôi trong
quá trình nghiên cứu để hoàn thành bản luận văn này.
Trân trọng cảm ơn Ủy ban nhân dân huyện Na Hang, các phòng, ban,
đơn vị thuộc Ủy ban nhân dân huyện Na Hang và các sở, ban, ngành của tỉnh
Tuyên Quang đã tạo điều kiện cung cấp tài liệu, thông tin trong quá trình khảo
sát, nghiên cứu đề tài.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến toàn thể giảng viên, cán bộ nhân viên
tham gia công tác giảng dạy, phục vụ khoá đào tạo QLKT đã giúp tôi hoàn
thành tốt khoá học.
Học viên


Nguyễn Việt Hùng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN i
LỜI CẢM ƠN . ii
MỤC LỤC iii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT . vi
DANH MỤC BẢNG, HÌNH, SƠ ĐỒ . vii
MỞ ĐẦU . 1
1. Tính cấp thiết của đề tài 1
2. Mục đích nghiên cứu . 3
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu . 4
4. Những đóng góp khoa học của đề tài 4
5. Kết cấu của luận văn . 5
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN . 6
1.1. Nghèo đói và những vấn đề đặt ra . 6
1.1.1. Việc xác định chuẩn nghèo . 7
1.1.2. Một số thành tựu trong công tác xóa đói, giảm nghèo . 7
1.1.3. Một số bất cập trong việc thực hiện chính sách xóa đói, giảm nghèo 9
1.2. Một số vấn đề về các xã đặc biệt khó khăn của chương trình 135 11
1.2.1. Tiêu chí đánh giá các xã đặc biệt khó khăn [2]
11
1.2.2. Đặc trưng của các xã đặc biệt khó khăn . 13
1.3. Mục tiêu và nhiệm vụ của chương trình 135 . 15
1.3.1. Mục tiêu tổng quát 15
1.3.2. Mục tiêu cụ thể 15
1.3.3. Nhiệm vụ của chương trình . 17
1.3.4. Một số chính sách chủ yếu bổ trợ thực hiện chương trình
[13]
17
1.3.5. Các dự án thành phần của chương trình 21
1.4. Cơ sở thực tiễn . 26
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iv
1.4.1. Khái quát quá trình thực hiện Chương trình 135 trên phạm vi
cả nước 26
1.4.2. Khái quát quá trình thực hiện Chương trình 135 của tỉnh
Tuyên Quang . 29
1.4.3. Kinh nghiệm triển khai Chương trình 135 ở một số huyện của
tỉnh và các tỉnh lân cận 34
Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 41
2.1. Câu hỏi nghiên cứu 41
2.2. Phương pháp nghiên cứu 41
2.2.1. Chọn điểm nghiên cứu: Chọn tất cả 07 xã thụ hưởng Chương
trình 135 trên địa bàn huyện để nghiên cứu 41
2.2.2. Phương pháp thu thập thông tin/số liệu/tài liệu 41
2.2.3. Phương pháp nghiên cứu . 43
2.2.4. Phương pháp phân tích thông tin 43
2.2.5. Phương pháp phân tích và tổng kết kinh nghiệm . 44
2.2.6. Phương pháp phân loại, hệ thống hóa lý thuyết. . 45
2.2.7. Phương pháp giả thuyết 45
2.2.8. Phương pháp lịch sử 46
2.2.9. Phương pháp đánh giá hiệu quả đầu tư của Chương trình 135 . 46
Chương 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NGUỒN VỐN CHƯƠNG
TRÌNH 135 TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NA HANG TRONG THỜI GIAN
2006-2013 . 47
3.1. Đặc điểm địa bàn huyện Na Hang 47
3.1.1. Điều kiện tự nhiên, tài nguyên . 47
3.1.2. Thực trạng phát triển kinh tế - xã hội huyện Na Hang . 50
3.1.3. Đánh giá thực trạng kinh tế - xã hội trên địa bàn huyện Na Hang . 69
3.2. Thực trang, quản lý, sử dụng nguồn vốn chương trình 135 trên
địa bàn huyện Na Hang trong thời gian 2006-2013 . 71
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

v
3.2.1. Về tổ chức, chỉ đạo chương trình 71
3.2.2. Kết quả thực hiện chương trình 75
3.2.3. Đánh giá về công tác quản lý, sử dụng nguồn vốn Chương
trình 135 trên địa bàn huyện Na Hang thời gian 2006-2013 84
Chương 4: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN, NÂNG CAO HIỆU QUẢ
QUẢN LÝ SỬ DỤNG NGUỒN VỐN CHƯƠNG TRÌNH 135 TRÊN ĐỊA
BÀN HUYỆN NA HANG THỜI GIAN TỚI . 99
4.1. Mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của huyện Na Hang . 99
4.1.1. Mục tiêu chung 99
4.1.2. Mục tiêu cụ thể đến năm 2020 99
4.2. Các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng nguồn vốn chương
trình 135 . 100
4.2.1. Giải pháp . 100
4.2.2. Điều kiện thực hiện các giải pháp nâng cao hiệu quả CT . 106
4.3. Kiến nghị, đề xuất 110
4.3.1. Kiến nghị đề xuất với Trung ương 110
4.3.2. Kiến nghị, đề xuất với tỉnh 111
4.3.3. Kiến nghị đề xuất với huyện . 112
4.3.4. Kiến nghị, đề xuất với các xã tham gia chương trình . 112
4.3.5. Kiến nghị với nhân dân. 112
KẾT LUẬN 114
TÀI LIỆU THAM KHẢO . 116

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

vi
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
BCĐ Ban Chỉ đạo
Chương trình 135
Chương trình phát triển kinh tế xã hội các xã đặc biệt khó
khăn miền núi, vùng sâu, vùng xa.
CSHT Cơ sở hạ tầng
CT Chương trình
CTMTQG Chương trình mục tiêu quốc gia
ĐBKK Đặc biệt khó khăn
GDP Tổng sản phẩm quốc nội
KCHT Kết cấu hạ tầng
KT - XH Kinh tế-xã hội
NSĐP Ngân sách địa phương
NSNN Ngân sách Nhà nước
PTSX Phát triển sản xuất
THCS Trung học cơ sở
THPT Trung học phổ thông
UBMTTQ Ủy ban Mặt trận Tổ quốc
UBND Ủy ban nhân dân
UNDP Liên Hiệp quốc
XDCS Xây dựng cơ sở hạ tầng





Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

vii
DANH MỤC BẢNG, HÌNH, SƠ ĐỒ

Bảng
Bảng 3.1: Cơ cấu kinh tế huyện Na Hang qua một số năm 51
Bảng 3.2: Giá trị sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản qua các năm 51
Bảng 3.3: Kết quả ngành chăn nuôi của huyện Na Hang qua một số năm . 53
Bảng 3.4: Tổng hợp kết quả thực hiện hỗ trợ sản xuất từ năm 2006-2013 . 82

Hình
Hình 3.1: Mật độ dân số các xã của huyện Na Hang năm 2013 . 59

Sơ đồ
Sơ đồ 3.1: Công tác lồng ghép các chương trình trên địa bàn huyện . 73


Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/


MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong những năm gần đây nhờ chính sách đổi mới của Đảng và Nhà nước,
nền kinh tế nước ta tăng trưởng nhanh, đời sống của đại bộ phận nhân dân đã được
cải thiện. Song bên cạnh đó vẫn còn một phần không nhỏ dân cư sống ở các vùng
nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa đời sống kinh tế - văn hoá - xã hội còn rất
nhiều khó khăn cả về vật chất lẫn tinh thần. Do vậy, đòi hỏi phải có một chương
trình phát triển kinh tế xã hội tổng hợp để giải quyết khó khăn, ổn định phát triển
kinh tế xã hội khu vực này. Ngày 31/7/1998 Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định
số 135 /1998/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình phát triển kinh tế xã hội các xã đặc
biệt khó khăn miền núi, vùng sâu, vùng xa nhằm ổn định và cải thiện đời sống, cơ
sở vật chất, hạ tầng đại bộ phận nhân dân, xoá đói, giảm nghèo. Quyết định đó mở
đầu cho Chương trình 135 chính thức đi vào thực hiện từ năm 1999, đến nay đã
được 13 năm với nhiều thành quả đáng kể.
Na Hang là một huyện vùng cao, nằm cách thành phố Tuyên Quang 90km về
phía Bắc của tỉnh Tuyên Quang. Cùng với sự phát triển của đất nước, đời sống kinh
tế - văn hoá - xã hội của nhân dân các dân tộc trong huyện đang ngày một nâng lên
và bước đầu ổn định.
Tuy vậy, là một huyện miền núi thuần nông và có xuất phát điểm thấp, nên
kinh tế của Na Hang vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Toàn huyện có 11 xã và 1 thị trấn,
43.700 nhân khẩu với 9.852 hộ. Mặc dù đã được đầu tư hỗ trợ nhiều, nhưng huyện
Na Hang vẫn gặp phải những trở ngại về ngành nghề, vốn, lao động, đất đai, cơ chế
và trình độ quản lý, nên số hộ nghèo trong huyện còn cao (năm 2013 tỷ lệ hộ nghèo
chiếm trên 38% tổng số hộ toàn huyện). Do vậy, xoá đói giảm nghèo là một yêu cầu
cấp thiết, đòi hỏi phải có sự phối hợp của các cấp, các ngành, sự phối hợp của chính
quyền và ý thức tự vươn lên của người dân.
Trong những năm qua, nhận được sự đầu tư hỗ trợ của Nhà nước từ Chương
trình 135, huyện Na Hang đã tổ chức chỉ đạo thực hiện chương trình trên địa bàn
huyện, xây dựng và triển khai thực hiện các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng (CSHT),
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

2
Dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, Chính sách Hỗ trợ các dịch vụ cải thiện và nâng
cao đời sống nhân dân, trợ giúp pháp lý để nâng cao nhận thức pháp luật, Dự án đào
tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực cán bộ cơ sở và cộng đồng .
Cho đến nay, nhiều dự án trong số này đã và đang được thực hiện và phát
huy tác dụng trên thực tế, đã tạo ra nhiều chuyển biến tích cực trong đời sống nhân
dân các xã 135 của huyện Na Hang.
Với mục đích thấy được những hiệu quả trong việc quản lý, sử dụng nguồn
vốn Chương trình 135 trong những năm qua, đồng thời tìm ra những mặt còn hạn
chế, tồn tại trong quá trình quản lý, sử dụng để từ đó có những giải pháp nâng cao
hơn nữa hiệu quả quản lý, sử dụng nguồn vốn Chương trình 135 trên địa bàn huyện
Na Hang nói riêng và tỉnh Tuyên Quang nói chung, tôi đã lựa chọn đề tài: “Đánh
giá công tác quản lý nguồn vốn Chương trình 135 tại huyện Na Hang, tỉnh
Tuyên Quang giai đoạn 2006-2013” để làm chủ đề nghiên cứu cho Luận văn cao
học của mình.
* Tổng quan về đề tài nghiên cứu
Chương trình 135 là một trong những chương trình đã thu hút sự quan tâm
của toàn cả cộng đồng và toàn xã hội. Với nguồn ngân sách khổng lồ mà Trung
ương cũng như ngân sách của từng địa phương dành cho chương trình, tổng kinh
phí giai đoạn I (1998-2005) ước tính 1870 tỷ đồng, và giai đoạn II (2006-2010) trên
14.000 tỷ đồng đã làm thay đổi đáng kể bộ mặt của các thôn, xã được thụ hưởng
chương trình với 1.715 xã được thụ hưởng chương trình trong giai đoạn I và 1.779
xã, 3.149 thôn, bản đặc biệt khó khăn thuộc 47 tỉnh được thụ hưởng chương trình.
Đời sống người dân dần dần được cải thiện với thu nhập bình quân đầu người ở các
xã trong CT đạt 4,2 triệu đồng/người/năm (so với mục tiêu của CT đến hết năm
2010 đạt trên 70% số hộ có thu nhập bình quân đầu người trên 3,5 triệu đồng/
người/ năm).
Những kết quả đạt được đã cho thấy những hiệu quả mà CT đã mang lại đối
với đời sống KTXH và người dân ở những vùng khó khăn.
Chính vì vậy, đã có rất nhiều Đề tài, bài viết nghiên cứu về kết quả của CT
135 đối với các tỉnh có các thôn, xã được thụ hưởng CT như bài viết của tác giả
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

3
Đức Bảo đăng trên wesbite của chương trình 135 với bài viết Nghệ An tổng kết
chương trình 135 giai đoạn II(2006-2010) hay bài viết của tác giả Lê Hương trên
website của báo Đăklăk với bài viết tổng kết chương trình 135 giai đoạn II tại Dak
Lak: “Đầu tư hiệu quả, đúng đối tượng” số ra ngày 22/03/2011 hay bài viết của tác
giả Hoàng Anh đăng trên website báo Thái Nguyên www.baothainguyen.org.vn
ngày 21/01/2011 với tiêu đề “Tổng kết việc thực hiện chương trình 135 giai đoạn
II” Các bài báo trên với nội dung chính là tổng kết việc thự hiện CT 135 được
tiến hành tại địa phương với tổng số vốn đầu tư, số công trình được xây dựng hay
việc tỷ lệ hộ nghèo giảm như thế nào sau khi CT được triển khai. Và còn rất nhiều
bài báo khác đăng trên rất nhiều các tạp chí khác nhau.
Nhưng các bài viết nói trên chỉ mang tính chất thống kê những con số chứ
chưa có một bài báo nào đánh giá những hiệu quả trong việc quản lý, sử dụng
nguồn vốn Chương trình 135 trong những năm qua, đồng thời tìm ra những mặt còn
hạn chế, tồn tại trong quá trình quản lý, sử dụng nguồn vốn CT 135 để từ đó có
những giải pháp nâng cao hơn nữa hiệu quả quản lý, sử dụng nguồn vốn Chương
trình 135 tại địa phương được thụ hưởng CT.
Đề tài “Đánh giá công tác quản lý nguồn vốn Chương trình 135 tại huyện Na
Hang, tỉnh Tuyên Quang giai đoạn 2006-2013” sẽ góp phần cung cấp những thông
tin cụ thể về công tác quản lý nguồn vốn Chương trình 135 và tác động của CT đối
với đời sống kinh tế văn hoá xã hội của người dân, những mong muốn, nguyện
vọng cũng như đề ra những giải pháp cụ thể trong việc quán lý nguồn vốn nhằm
giúp cho CT phát huy những hiệu quả tích cực mà nó mang lại đối với đời sống
kinh tế - xã hội và người dân trên địa bàn các xã CT 135.
2. Mục đích nghiên cứu
- Tìm hiểu hiện trạng cơ sở vật chất, hạ tầng của 07 xã ĐBKK thuộc Chương
trình 135 của Chính phủ, trong đó có 02 xã do tỉnh đầu tư áp dụng cơ chế Chương trình
135 tại huyện Na Hang qua 07 năm quản lý sử dụng nguồn vốn hỗ trợ đầu tư từ
Chương trình;
- Chỉ ra được những thuận lợi và khó khăn của huyện Na Hang trong công tác
quản lý, sử dụng nguồn vốn từ Chương trình 135 tại địa bàn các xã ĐBKK của huyện;
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

4
- Trình bày thực trạng quản lý và sử dụng nguồn vốn Chương trình 135 tại
huyện Na Hang cho đến nay, đánh giá và chỉ ra những kết quả đạt được, những hạn chế
và các vấn đề còn tồn tại cùng các nguyên nhân chủ yếu của chúng;
- Trên cơ sở đó, đề xuất những kiến nghị, giải pháp nhằm thực hiện tốt hơn
việc sử dụng và quản lý và nguồn vốn Chương trình 135 trên địa bàn huyện Na
Hang thời gian tới.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu là việc quản lý và sử dụng vốn Chương trình 135 tại
huyện Na Hang (Tuyên Quang) trong 07 năm từ năm 2006- 2013.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Nội dung nghiên cứu: Với sự hạn chế về kiến thức và thời gian, nên tôi chỉ
nghiên cứu việc quản lý và sử dụng vốn Chương trình 135 trên địa bàn 07 xã ĐBKK
của huyện Na Hang (hay gọi tắt là Xã 135), trong đó có 02 xã đầu tư từ nguồn vốn của
tỉnh và chỉ tập trung nghiên cứu tình hình và kết quả thực hiện.
- Thời gian nghiên cứu: Tập trung vào 07 năm thực hiện Chương trình 135
trên địa bàn huyện Na Hang từ năm 2006 đến năm 2013.
4. Những đóng góp khoa học của đề tài
- Hệ thống hoá lại một số khía cạnh lý luận và thực tiễn làm cơ sở cho việc
trình bày và phân tích thực trạng quản lý và sử dụng nguồn vốn Chương trình 135
của huyện Na Hang.
- Trình bày và phân tích rõ thực trạng quản lý và sử dụng nguồn vốn thuộc
Chương trình 135 tại huyện Na Hang cho đến nay, đánh giá kết quả đạt được, chỉ ra
những kết quả đạt được, những hạn chế và các vấn đề còn tồn tại cùng các nguyên
nhân chủ yếu của chúng.
- Trên cơ sở đó, đề xuất những kiến nghị, giải pháp nhằm thực hiện tốt hơn
việc sử dụng và quản lý và nguồn vốn Chương trình 135 trên địa bàn huyện Na
Hang thời gian tới.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

5
- Đề tài là một tài liệu tham khảo tốt cho những người nghiên cứu và học tập
quan tâm đến lĩnh vực phát triển kinh tế xã hội tại các địa bàn khó khăn; là cơ sở
khách quan giúp cho lãnh đạo của tỉnh, huyện có những căn cứ để đưa ra giải pháp
mới nhằm phát huy hiệu quả đầu tư Chương trình 135 trên địa bàn.
5. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, Danh mục các chữ viết tắt, Danh mục các Bảng biểu,
Kết luận, Phụ lục và Tài liệu tham khảo, Luận văn có các chương sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn.
Chương 2: Phương pháp nghiên cứu.
Chương 3: Thực trạng quản lý nguồn vốn Chương trình 135 trên địa bàn
huyện Na Hang trong thời gian 2006-2013.
Chương 4: Giải pháp hoàn thiện, nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng nguồn
vốn Chương trình 135 trên địa bàn huyện Na Hang thời gian tới.