Thạc Sĩ Đánh giá công tác bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng dự án đường Yên Lạc - Vĩnh Yên, địa phận hu

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

1
MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Đất đai là tài nguyên vô cùng quý giá của mỗi quốc gia, là điều kiện tồn tại và
phát triển của con người và các sinh vật khác trên trái đất. Đó là tư liệu sản xuất đặc
biệt, là thành phần quan trọng hàng đầu của môi trường sống, là địa bàn phân bố
dân cư, xây dựng các cơ sở kinh tế, văn hóa xã hội, an ninh quốc phòng.
Để cho các dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng nhằm phát triển kinh tế được
thực hiện đúng tiến độ, thì công tác bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng và tái
định cư đóng một vai trò hết sức quan trọng và mang tính quyết định. Trong những
năm qua việc bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng và tái định cư được thực hiện
theo các quy định như: Luật Đất đai 2003, Nghị định số 197/2004/NĐ-CP ngày
03/12/2004 của Chính phủ về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu
hồi đất, Nghị định số 84/2007/NĐ-CP ngày 25/5/2007 của Chính phủ quy định bổ
sung về việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thu hồi đất, thực hiện quyền
sử dụng đất, trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi
đất và giải quyết khiếu nại về đất đai; Nghị định số 69/2009/NĐ-CP quy định bổ
sung về quy hoạch sử dụng đất, giá đất, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định
cư khi Nhà nước thu hồi đất.
Tuy nhiên công tác bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng là một vấn đề nhạy
cảm, phức tạp, còn nhiều nội dung cần phân tích, đánh giá có cơ sở khoa học thông
qua việc khảo sát thực tế, điều tra xã hội học để bổ sung sửa đổi hoàn thiện chính
sách này đảm bảo lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất, người bị thu hồi đất, duy
trì trật tự kỷ cương pháp luật, hạn chế tối đa những tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về
đất đai của nhân dân trong công tác bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng khi Nhà
nước thu hồi đất.
Trong những năm gần đây, trên địa bàn huyện Yên Lạc có nhiều dự án thực hiện
thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ giải phóng mặt bằng và tái định cư như: Dự án nâng cấp
đê tả sông Hồng kết hợp đường giao thông, cụm công nghiệp làng nghề xã Đồng Văn,

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

2
Khu nhà ở dịch vụ xã Đồng Văn, cải tạo nâng cấp kéo dài kênh N 1-1 hệ thống tưới vùng
bãi trong đó có dự án đường Yên Lạc - Vĩnh Yên, đây là dự án trọng điểm, tuyến
đường giao thông quan trọng giữa huyện Yên Lạc và thành phố Vĩnh Yên. Trong
quá trình thực hiện dự án, bắt đầu từ năm 2009 đến năm 2013, mặc dù được sự quan
tâm của UBND tỉnh Vĩnh Phúc, UBND huyện Yên Lạc, UBND thành phố Vĩnh
Yên, các cấp, các ngành nhưng công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng của dự án
vẫn gặp rất nhiều khó khăn, bất cập làm chậm tiến độ của dự án so với kế hoạch đề
ra. Vì vậy, việc nghiên cứu công tác bồi thường giải phóng mặt bằng của dự án này
để thấy được những thuận lợi, khó khăn và đưa giải pháp góp phần xây dựng các
chính sách về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của tỉnh Vĩnh Phúc. Xuất phát từ
những vấn đề nêu trên và nhận thấy được tầm quan trọng của công tác bồi thường,
hỗ trợ giải phóng mặt bằng, tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Đánh giá công tác bồi
thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng dự án đường Yên Lạc - Vĩnh Yên, địa phận
huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc”.
2. Mục tiêu của đề tài
t
đườ –
, nhanh chóng và hiệu quả nhất.

- Đánh giá được kết quả công tác bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng dự án
đường Yên Lạc - Vĩnh Yên, địa phận huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc.
- Đánh giá được ảnh hưởng của công tác giải phóng mặt bằng đến đời sống của
người dân trong khu vực dự án.
- Đánh giá được những bất cập trong cơ chế chính sách về bồi thường, hỗ
trợ giải phóng mặt bằng. Đặc biệt là những tồn tại trong công tác bồi thường, hỗ
trợ giải phóng mặt bằng dự án đường Yên Lạc - Vĩnh Yên, địa phận huyện Yên
Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

3
- Đề xuất được một số giải pháp và kiến nghị đối với cơ quan nhà nước có thẩm
quyền để sửa đổi, bổ sung một số nội dung liên quan đến cơ chế chính sách của Đảng
và Nhà nước trong công tác bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng để thực hiện các dự
án cho phù hợp với thực tế của đất nước và địa phương.
3. Yêu cầu của đề tài
- Nắm vững Luật Đất đai 2003, các nghị định, thông tư có liên quan đến
công tác bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng và tái định cư cho người dân bị
thu hồi đất thực hiện dự án.
- Nắm chắc các quyết định, các văn bản khác có liên quan đến công tác bồi
thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng và tái định cư của Nhà nước, của địa phương.
- Nguồn số liệu, tài liệu, khảo sát, điều tra phải đảm bảo tính trung thực, chính
xác, phản ánh đúng hiện trạng và tình hình thực tế của dự án đã lựa chọn để nghiên
cứu. Các số liệu điều tra thu thập phải phân tích, đánh giá một cách khách quan
khoa học.
- Đánh giá được những tồn tại, khó khăn do nguyên nhân từ đâu? để đưa ra
những giải pháp nhằm tháo gỡ những khó khăn và đẩy nhanh tiến độ thực hiện
công tác bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, tái định cư áp dụng trên địa bàn
nghiên cứu.
4. Ý nghĩa của đề tài
- Đánh giá việc thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng có
ý nghĩa rất thiết thực góp phần tìm ra biện pháp nhằm hỗ trợ giải quyết các vấn đề
bất cập của người dân ở trên địa bàn nghiên cứu nói riêng và các địa phương khác
có điều kiện tương tự.
- Kết quả nghiên cứu làm cơ sở thực tiễn góp phần thực hiện tốt hơn chính
sách về bồi thường của Nhà nước, đảm bảo lợi ích của người dân có đất bị thu hồi.




Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iii
MỤC LỤC

MỞ ĐẦU 1
1. Tính cấp thiết của đề tài . 1
2. Mục tiêu của đề tài 2
3. Yêu cầu của đề tài 3
4. Ý nghĩa của đề tài 3
Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 4
1.1. Khái quát về công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư 4
1.1.1. Khái niệm về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư 4
1.1.2. Đặc điểm của quá trình giải phóng mặt bằng . 4
1.1.3. Những yếu tố ảnh hưởng đến công tác bồi thường, giải phóng mặt
bằng . 5
1.2. Cơ sở khoa học của đề tài 9
1.2.1. Cơ sở lý luận công tác bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng 9
1.2.2. Cơ sở thực tiễn công tác bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng . 10
1.2.3. Cơ sở pháp lý .18
1.2.4. Công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng của một số nước trên
thế giới và ở Việt Nam 20
1.3. Chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi
đất của Việt Nam .26
1.3.1. Thời kỳ trước khi có Luật Đất đai năm 1987 . 26
1.3.2. Từ khi có Luật Đất đai năm 1987 đến trước khi có Luật Đất đai
năm 1993 .28
1.3.3. Từ khi có Luật Đất đai năm 1993 đến trước khi có Luật Đất đai
năm 2003 .29
1.3.4. Từ sau Luật Đất đai năm 2003 32

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iv
1.4. Công tác bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng khi Nhà nước
thu hồi đất tại tỉnh Vĩnh Phúc 35
1.4.1. Kết quả thực hiện các dự án bồi thường, giải phóng mặt bằng trên
địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc 35
1.4.2. Sơ lược công tác giải phóng mặt bằng trên địa bàn tỉnh Vĩnh
Phúc .35
1.5. Nhận xét chung rút ra từ tổng quan các vấn đề nghiên cứu 36
Chương 2: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 38
2.1. Đối tượng, địa bàn nghiên cứu 38
2.2. Nội dung nghiên cứu 38
2.3. Phương pháp nghiên cứu . 38
2.3.1. Phương pháp điều tra thu thập tài liệu, số liệu thông tin 38
2.3.2. Phương pháp thống kê phân tích, xử lý số liệu . 39
2.3.3. Phương pháp chuyên gia . 39
2.3.4. Phương pháp kế thừa các tài liệu liên quan 39
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 40
3.1. Công tác bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng khi Nhà nước
thu hồi đất tại huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc 40
3.1.1. Kết quả thực hiện 40
3.1.2. Những vấn đề tồn tại, vướng mắc .41
3.2. Khái quát chung về dự án đường Yên Lạc - Vĩnh Yên 42
3.2.1. Sơ lược về dự án 42
3.2.2. Căn cứ pháp lý về dự án 44
3.3. Đánh giá kết quả công tác bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng
và tái định cư của dự án đường Yên Lạc - Vĩnh Yên, địa phận huyện Yên
Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc 47
3.3.1. Xác định điều kiện và đối tượng bồi thường, hỗ trợ .47

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

v
3.3.2. Đánh giá kết quả bồi thường, hỗ trợ về đất và các tài sản gắn liền
với đất 50
3.3.3. Đánh giá việc thực hiện chính sách hỗ trợ và chi phí lập, thẩm
định phương án bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng và tái định cư 54
3.3.4. Chính sách về tái định cư 56
3.3.5. Chính sách về đất dịch vụ . 59
3.3.6. Đánh giá của những người trực tiếp làm công tác bồi thường, hỗ
trợ giải phóng của dự án 61
3.4. Đánh giá tác động công tác bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng
và tái định cư đến đời sống của người dân khu vực dự án . 64
3.4.1. Đánh giá việc thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định
cư . 64
3.4.2. Đánh giá tình hình công việc của người dân sau bồi thường, giải
phóng mặt bằng và tái định cư 65
3.4.3. Đánh giá công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư qua ý kiến
người dân . 67
3.5. Những thuận lợi, khó khăn và giải pháp đẩy nhanh tiến độ trong
công tác bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng dự án . 68
3.5.1. Những thuận lợi, khó khăn trong bồi thường, hỗ trợ giải phóng
mặt bằng 68
3.5.2. Đề xuất một số giải pháp để đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt
bằng . 71
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 75
1. Kết luận 75
2. Kiến nghị 77
TÀI LIỆU THAM KHẢO 77
PHỤ LỤC .80