Tiến Sĩ Đánh giá công tác bồi thường giải phóng mặt bằng dự án tuyến đường vành đai phía Bắc thành phố Hạ Lo

1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Đất đai là tài sản quốc gia có giá trị lớn, có vị trí đặc biệt quan trọng
đối với đời sống của từng hộ gia đình, cá nhân; là tư liệu sản xuất đặc biệt; là
điều kiện tối thiểu đảm bảo cho quá trình tái sản xuất giúp xã hội không
ngừng phát triển. Trong quá trình đổi mới nền kinh tế - xã hội ở nước ta, cơ
chế kinh tế thị trường đã từng bước được hình thành, các thành phần kinh tế
phát triển mạnh mẽ và một xu hướng tất yếu về nguồn lực đầu vào cho sản
xuất và sản phẩm đầu ra đều phải trở thành hàng hoá, trong đó đất đai cũng
không phải là ngoại lệ.
Nước ta đang trong thời kỳ thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất
nước, nhiều dự án như các khu công nghiệp, các nhà máy, các khu đô thị mới,
các khu dân cư . đang được triển khai xây dựng một cách mạnh mẽ. Để thực
hiện được các nhiệm vụ trên và mang tính khả thi thì mặt bằng đất đai là một
trong những nhân tố quan trọng, nó quyết định đến hiệu quả trong công tác
đầu tư của các nhà đầu tư trong và ngoài nước cũng như ảnh hưởng đến cả
tiến trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá của đất nước.
Thực hiện đường lối đổi mới do Đảng ta khởi xướng, trong các năm
gần đây kinh tế tiếp tục tăng trưởng với tốc độ ổn định, các lĩnh vực văn hoá,
giáo dục, khoa học, xã hội . ngày càng được cải thiện. Sự phát triển chung
của hệ thống kinh tế - xã hội cũng như của đất nước trước hết đặt ra phải xây
dựng hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật, hệ thống giao thông đường bộ, hệ
thống thuỷ lợi, hệ thống lưới điện quốc gia . đây chính là điều kiện rất cơ bản
để phát triển nông nghiệp, công nghiệp, thương mại, dịch vụ và du lịch. Để
xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng, phát triển các ngành kinh tế, công
nghiệp, giao thông, xây dựng, thương mại dịch vụ, giáo dục, y tế . Nhà nước
phải thu hồi đất của người sử dụng đất và phải bồi thường cho người bị thu
hồi. Việc thực hiện bồi thường giữ vị trí hết sức quan trọng, là yếu tố có tính

2
quyết định trong toàn bộ quá trình bồi thường GPMB. Trong những năm vừa
qua công tác bồi thường GPMB gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc trong quá
trình triển khai và thực hiện (Giá đất biến động, tiêu cực, ý thức của người
dân chưa cao .). Và để khắc phục những tồn tại đó, Nhà nước đã từng bước
hoàn thiện hệ thống pháp luật về đất đai và ban hành các văn bản pháp lý
hướng dẫn thực hiện công tác bồi thường GPMB một cách có hiệu quả.
Cùng với sự phát triển của cả nước nói chung và thành phố Cẩm Phả
nói riêng, trong những năm gần đây trên địa bàn đã có nhiều dự án, công trình
được triển khai nhằm mục đích thúc đẩy nền kinh tế, nâng cao chất lượng
cuộc sống của người dân thành phố, góp phần không nhỏ vào sự nghiệp phát
triển chung của cả nước. Trong những dự án đó, có những dự án đã được đưa
vào sử dụng song bên cạnh đó vẫn còn nhiều dự án "treo" do công tác bồi
thường GPMB còn gặp nhiều khó khăn. Nhiều đơn thư, khiếu nại được gửi
tới cơ quan Nhà nước có thẩm quyền đề nghị giải quyết các vấn đề liên quan
đến bồi thường GPMB.
Xuất phát từ thực tế đó, được sự đồng ý của Ban giám hiệu trường Đại
học Nông Lâm Thái Nguyên; Ban chủ nhiệm Khoa sau đại học - Trường Đại
học Nông Lâm Thái Nguyên, dưới sự hướng dẫn trực tiếp của thầy giáo - TS.
Dư Ngọc Thành, tôi thực hiện nghiên cứu đề tài “Đánh giá công tác bồi
thường giải phóng mặt bằng Dự án Tuyến đường vành đai phía Bắc thành
phố Hạ Long đoạn Vũ Oai - Quang Hanh tại thành phố Cẩm Phả, tỉnh
Quảng Ninh”.
2. Mục tiêu của đề tài
- Mục tiêu tổng quát: Đánh giá công tác bồi thường GPMB của dự án
Tuyến đường vành đai phía Bắc thành phố Hạ Long đoạn Vũ Oai - Quang
Hanh tại thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh.
- Mục tiêu cụ thể: Đánh giá được những ảnh hưởng của công tác bồi
thường GPMB đến đời sống của người dân trong khu vực GPMB. Tìm ra
những thuận lợi, khó khăn trong công tác bồi thường GPMB của dự án. Từ đó

3
đề xuất các giải pháp có tính khả thi cho công tác bồi thường GPMB của địa
phương trong thời gian tới.
3. Yêu cầu của đề tài
- Nắm vững Luật Đất đai hiện hành, các Nghị định, Thông tư có liên
quan đến công tác thu hồi đất, bồi thường GPMB, hỗ trợ và tái định cư cho
người dân sau khi GPMB.
- Nắm vững các Quyết định và các Văn bản khác có liên quan đến công
tác bồi thường GPMB của Nhà nước và của địa phương.
- Các số liệu điều tra, thu thập phải đảm bảo đầy đủ, chính xác, trung
thực, khách quan.
- Phải biết phân tích, đánh giá các số liệu điều tra, thu thập.
- Đề xuất các giải pháp cụ thể mang tính khả thi cao dựa trên các kết
quả nghiên cứu.
4. Ý nghĩa của đề tài
- Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu: Bổ sung những kiến thức đã học
trên lớp; học hỏi, tiếp cận những kiến thức, kinh nghiệm thực tế nhằm hiểu rõ
hơn về công tác Quản lý Nhà nước về đất đai, cụ thể là công tác bồi thường,
hỗ trợ và tái định cư.
- Ý nghĩa trong thực tiễn: Từ quá trình nghiên cứu đề tài giúp tìm ra
được những thuận lợi, khó khăn trong công tác bồi thường GPMB của dự án
để từ đó rút ra những giải pháp khắc phục, góp phần đẩy nhanh tiến độ của dự
án ở hiện tại và trong tương lai.












MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN i
LỜI CẢM ƠN . ii
MỤC LỤC iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT vi
DANH MỤC CÁC BẢNG vii
MỞ ĐẦU 1
1. Tính cấp thiết của đề tài 1
2. Mục tiêu của đề tài 2
3. Yêu cầu của đề tài . 3
4. Ý nghĩa của đề tài 3
Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 4
1.1. Cơ sở khoa học của đề tài 4
1.1.1. Cơ sở lý luận của đề tài . 4
1.1.2. Cơ sở thực tiễn của đề tài 5
1.1.3. Cơ sở pháp lý của đề tài 5
1.2. Khái quát về công tác bồi thường giải phóng mặt bằng 8
1.2.1. Khái niệm về bồi thường giải phóng mặt bằng . 8
1.2.2. Đặc điểm của quá trình bồi thường giải phóng mặt bằng . 8
1.3. Thực trạng về công tác bồi thường giải phóng mặt bằng trên thế
giới, tỉnh thành trong nước 10
1.3.1. Công tác bồi thường giải phóng mặt bằng trên thế giới . 10
1.3.2. Tình hình thực hiện bồi thường giải phóng mặt bằng ở Việt Nam 12
1.4. Tình hình bồi thường giải phóng mặt bằng trên địa bàn tỉnh
Quảng Ninh . 17

iv
1.4.1. Quy trình của công tác bồi thường giải phóng mặt bằng trên địa
bàn tỉnh Quảng Ninh . 17
1.4.2. Bồi thường về đất 20
1.4.3. Bồi thường về cây cối, hoa màu, vật nuôi . 21
1.4.4. Hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp và tạo việc làm . 22
Chương 2: NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 24
2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 24
2.1.1. Đối tượng nghiên cứu 24
2.1.2. Phạm vi nghiên cứu . 24
2.2. Địa điểm và thời gian tiến hành . 24
2.3. Nội dung nghiên cứu 24
2.4. Phương pháp nghiên cứu 25
2.4.1. Điều tra số liệu thứ cấp . 25
2.4.2. Điều tra số liệu sơ cấp . 25
2.4.3. Phương pháp tổng hợp, phân tích và xử lý số liệu 25
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 26
3.1. Điều kiện tự nhiên - kinh tế - xã hội của thành phố Cẩm Phả . 26
3.1.1. Vị trí địa lí . 26
3.1.2. Địa hình, địa mạo 27
3.1.3. Khí hậu 27
3.1.4. Thuỷ văn và nguồn nước . 28
3.1.5. Thực trạng phát triển kinh tế . 28
3.1.6. Tình hình dân số giai đoạn 2011 - 2013 . 29
3.1.7. Thực trạng phát triển cơ sở hạ tầng . 30
3.1.8. Thực trạng sử dụng đất giai đoạn 2011 - 2013 . 32
3.2. Khái quát về dự án và đánh giá kết quả công tác bồi thường giải
phóng mặt bằng của dự án “Tuyến đường vành đai” 33

v
3.2.1. Khái quát về dự án “Tuyến đường vành đai” . 33
3.2.2. Đối tượng và điều kiện được bồi thường 34
3.2.3. Đánh giá kết quả công tác bồi thường giải phóng mặt bằng của
dự án “Tuyến đường vành đai” . 40
3.3. Kết quả điều tra, phỏng vấn các hộ dân về tình hình thu hồi đất,
bồi thường và hỗ trợ của “Dự án Tuyến đường vành đai” 54
. 54
3.3.2. Tình hình việc làm của người dân sau khi thu hồi đất 55
3.3.3. Tác động đến thu nhập 57
3.3.4. Tổng hợp kết quả từ phiếu điều tra của hộ gia đình, cá nhân . 58
3.3.5. Ảnh hưởng của công tác bồi thường GPMB đến các hộ dân
liên quan 60
3.3.6. Đánh giá chung kết quả đạt được của “Dự án Đường vành đai” 61
3.3.7. Tồn tại và hạn chế . 62
3.4. Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác bồi
thường GPMB “Dự án Tuyến đường vành đai” . 64
3.4.1. Các giải pháp chung 64
3.4.2. Các giải pháp cụ thể 66
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 68
1. Kết luận . 68
2. Kiến nghị . 69
TÀI LIỆU THAM KHẢO 70
PHỤ LỤC . 72