Luận Văn Đánh giá ảnh hưởng của việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật & phân bón hóa học trong canh tác cây lúa

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN

DANH MỤC CÁC BẢNG

DANH MỤC CÁC HÌNH

CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

PHẦN I: TỔNG QUAN Trang

CHƯƠNG 1

MỞ ĐẦU 1

1.1. Đặt vấn đề 1

1.2. Mục đích của đề tài .2

1.3. Thời gian, địa điểm và đối tượng nghiên cứu 2

1.4. Nội dung nghiên cứu 3

1.5. Phương pháp nghiên cứu .4

1.5.1. Phương pháp luận .4

1.5.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể 5

CHƯƠNG 2

KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU KIỆN Tự NHIÊN - KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG TỈNH TRÀ VINH .10

2.1. Vị trí địa lí 10

2.2. Điều kiện tự nhiên .10

2.2.1. Địa hình .10

2.2.2. Hệ thống sông rạch, chế độ thủy văn .10

2.2.3. Đặc điểm khí hậu 11

2.3. Đặc điểm dân cư và kinh tế - xã hội .11

2.4. Hiện trạng môi trường tỉnh Trà Vinh .13

2.4.1. Hiện trạng môi trường đô thị và khu công nghiệp 13

2.4.2. Hiện trạng môi trường nông nghiệp và nông thôn .18

2.4.3. Hiện trạng rừng và đa dạng sinh học 19

2.4.4. Thiên tai và sự cố môi trường .20

2.4.5. Những vân đề đe doạ đến sự phát triển bền vững tỉnh Trà Vinh .21

CHƯƠNG 3

ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN cứu .22

3.1. Tổng quan về thuốc bảo vệ thực vật .22

3.1.1. Sự ra đời và phát triển của thuốc BVTV 22

3.1.2. Khái niệm về thuốc BVTV .25

3.1.3. Phân loại thuốc BVTV 25

3.1.4. Đặc tính sinh, hóa học của một số nhóm thuốc BVTV 28

3.1.5. Tác động của thuốc BVTV đến cây trồng 36

3.1.6. Tác động của thuốc BVTV đến môi trường và sức khỏe con người 37

3.2. Tổng quan về phân bón hoá học .42

3.2.1. Tình hình sử dụng phân bón hóa học trong những năm qua .42

3.2.2. Phân loại phân bón .43

3.2.3. Tác động của phân bón đến cây trồng .45

3.2.4. Tác động của phân bón đến môi trường đất .46

3.2.5. Ánh hưởng của phân bón đến sức khỏe con người .47

3.3. Cây lúa .47

3.3.1 Vài nét về cây lúa 47

3.3.2. Lịch sử gieo trồng lúa .47

3.3.3. Sự sinh trưởng phát triển của cây lúa .48

3.3.4. Mùa vụ .48

3.4. Đất và môi trường đất 49

3.4.1. Một số khái niệm cơ bản về đất .49

3.4.2. 0 nhiễm và suy thoái môi trường đất trong sản xuất nông nghiệp 51

3.4.3. Cơ chế của thuốc trừ sâu trong môi trường đất 53

PHẦN II: KẾT QUẢ NGHIÊN cứu CHƯƠNG 4

KẾT QUẢ VÀ PHÂN TÍCH 60

4.1. Kết quả điều tra .60

4.1.1. Tập quán canh tác .60

4.1.2. Tinh hình sâu bệnh và cỏ dại trên cây lúa .61

4.1.3. Tình hình sử dụng phân bón .62

4.1.4. Tình hình sử dụng thuốc bảo vệ thực vật 64

4.2. Kết quả phân tích dư lượng phân bón và thuốc trừ sâu trong nước mặt - nước ngầm .67

4.2.1. Kết quả phân tích các chỉ tiêu lý, hóa học của thucíc BVTV trong nước mặt 67

4.2.2. Kết quả phân tích các chỉ tiêu lý hóa và thuốc trừ sâu trong nước ngầm 68

4.2.3. Đánh giá chất lượng nguồn nước mặt, nước ngầm .70

4.2.4. Đánh giá chung .72

4.3. Kết quả phân tích dư lượng phân bón và thuốc BVTV trong đất trồng lúa ở Trà

Vinh * .' .7 73

4.3.1. Dư lượng phân bón trong đất trồng lúa .73

4.3.2. Tồn dư thuốc BVTV trong đất 77

4.4. Ảnh hưởng của dư lượng thuốc BVTV trên hạt lúa .81

4.4.1. Lượng tích lũy thuốc BVTV trong nông sản .81

4.4.2. Đánh giá dưlượng thuốc BVTV trên hạt lúa ở Trà Vinh .82

4.5. Ảnh hưởng của dư lượng thuốc BVTV và PBHH đến sức khỏe người nông dân Trà

Vinh 83

4.5.1. Những biểu hiện cấp tính 83

4.5.2. Đánh giá ảnh hưởng của thuốc BVTV và phân bón đến sức khỏe người nông

dân trồng lúa .83

4.5.3. Những biểu hiện mãn tính 86

PHẦN III: KẾT LUẬN CHƯƠNG 5

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .88

5.1. Kết luận .88

5.2. Kiến nghị .91

5.3. Hạn chế của đề tài .92
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC HÌNH ANH

CHƯƠNG 1 MỞ ĐẦU

1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ

Thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) là một trong những yếu tố cần để đảm bảo cho việc tăng suất và làm cho cây trồng xanh tươi. Ngoài mặt tích cực của thuốc BVTV là tiêu diệt các sinh vật gây hại cho cây trồng, bảo vệ mùa màng, . thuốc BVTV còn gây nhiều hậu quả nghiêm trọng như gây hại đến các quần thể sinh vật trên đồng ruộng, tiêu diệt sâu bọ có ích, tiêu diệt tôm cá, phá vỡ cân bằng sinh thái . Dư lượng của hóa chất BVTV có thể tồn tại trong nông sản, có thể tồn tại trong nước mặt, ngấm vào đất, di chuyển vào mạch nước ngầm, phát tán theo gió . gây ô nhiễm môi trường.

Phần lớn người ta chỉ đánh giá ích lợi của thuốc BVTV theo kết quả thu hoạch mùa màng. Cách đánh giá như vậy không phản ánh đúng bản chất của nó vì chưa tính đến cái giá phải trả cho vấn đề suy thóai và ô nhiễm trường và tác động lên vấn đề kinh tế xã hội do việc sử dụng thuốc BVTV. Theo ước tính, chỉ 0,1% lượng thuốc BVTV đã phun là có hiệu quả trực tiếp đối với sâu bệnh và cỏ dại cần tiêu diệt, phần còn lại rất lớn (99,9%) sẽ tác động vào môi trường. Hơn nữa, thuốc BVTV còn ảnh hưởng tiêu cực đến sức khoẻ của con người và gây thiệt hại đáng kể cho môi trường sinh thái. Theo báo cáo của LHQ, hàng năm trên thế giới có khoảng 3 triệu vụ ngộ độc do thuốc BVTV, trong đó có khoảng 220.000 vụ tử vong. Việc sử dụng rộng rãi thuốc BVTV đã và đang làm chết cá, chim nước, những kẻ thù tự nhiên của sâu bọ có hại, những côn trùng thụ phấn cho cây trồng, làm cho hiện tượng kháng thuốc của sâu bệnh ngày càng gia tăng và gây ra nhiều vân đề nghiêm trọng cho môi trường sinh thái.

Chỉ tính riêng ở Mỹ, hàng năm thiệt hại cho môi trường sinh thái do thuốc BVTV gây ra ước tính là 8 tỷ USD. Trên toàn thế giới ước thiệt hại này có thể lên đến 100 tỷ USD.

Ở tất cả các nước, tần suất bị nhiễm thuốc BVTV lớn nhất là ở những người trực tiếp sử dụng thuốc BVTV trong canh tác nông nghiệp và tiếp theo là những người dân sống cạnh các vùng canh tác phun nhiều thuốc BVTV. Nông dân phải thao tác trực tiếp với đa số các loại thuốc BVTV nên nguy cơ bị nhiễm độc ở họ là cao nhât. Các nghiên cứu dịch tễ cho thây ở Mỹ và Châu Âu tỷ lệ ung thư trong nông dân cao hơn nhiều so với những người không làm nông nghiệp. Người ta cũng đã phát hiện ra mối liên quan rõ rệt giữa ung thư phổi với các thuốc trừ sâu có Clo. Mối liên quan giữa bệnh u bạch huyết và một sô' loại thuốc diệt cỏ cũng được dẫn chứng.

Tóm lại, bệnh tật do thuốc BVTV gây ra và các vụ ngộ độc thuốc BVTV ngày càng gia tăng và những ảnh hưởng nghiêm trọng về môi trường đang là một vấn đề cấp bách.

1.2 MỤC ĐÍCH CỦA ĐỀ tài

Nghiên cứu về mức độ tồn lưu các chất độc hại từ thuốc trừ sâu và phân bón hóa học trong môi trường đất, nước mặt, nước ngầm và nông sản (cây lúa) và ảnh hưởng của chúng đến sức khoẻ của người nông dântrồng lúa ở Trà Vinh Đề xuất các biện pháp khắc phục và phòng ngừa tác hại.

1.3 THỜI GIAN, ĐỊA ĐIEM và Đối tượng nghiên cứu

Thời gian nghiên cứu: từ tháng 10/2003 đến tháng 12/2003.

- Địa điểm nghiên cứu: trên địa bàn tỉnh Trà Vinh Đối tượng nghiên cứu:

■ Cây trồng: cây lúa ở huyện Càng Long và huyện Châu Thành

■ Đất: đất tầng canh tác (0 - 20, 25cm)

■ Nước: nước mặt; nước ngầm;

■ Sức khỏe người nông dân: Nông dân phun thuốc;

■ Thuốc bảo vệ thực vật: thuốc trừ sâu (gốc chlor hữu cơ và gốc lân hữu cơ); thuốc trừ bệnh; thuốc diệt cỏ. (đây là các loại thuốc BVTV có tính độc cao, tồn lưu lâu đã được chính quyền địa phương ban hành lệnh cấm sử dụng).

■ Phân vô cơ: N, p, K.