Thạc Sĩ Đảng lãnh đạo xây dựng hệ thống tổ chức Đảng trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp

3
MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU 1
Chương I: Xây dựng hệ thống tổ chức Đảng trong giai đoạn từ Cách
mạng tháng Tám đến Đại hội đại biểu lần thứ II của Đảng (9/1945 đến
2/1951)

12
1.1. Chủ trương của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh về xây dựng hệ
thống tổ chức của Đảng
12
1.2. Quá trình xây dựng hệ thống tổ chức của Đảng 32
Chương II: Xây dựng hệ thống tổ chức của Đảng trong giai đoạn từ
Đại hội đại biểu lần thứ II đến kháng chiến thắng lợi (3/1951 đến
7/1954)

66
2.1. Chủ trương của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh về xây dựng hệ
thống tổ chức Đảng từ Đại hội II đến cuối cuộc kháng chiến
66
2.2. Xây dựng hệ thống tổ chức Đảng trong giai đoạn đẩy mạnh cuộc
kháng chiến đến thắng lợi
86
Chương III: Thành tựu, hạn chế về xây dựng hệ thống tổ chức Đảng
trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp – Một số kinh nghiệm

101
3.1. Kết quả xây dựng hệ thống tổ chức Đảng trong cuộc kháng chiến
chống thực dân Pháp
101
3.2. Một số kinh nghiệm 108
KẾT LUẬN 116
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 120
PHỤ LỤC 134 4

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
1.1. Trải qua hơn 80 năm xây dựng và trưởng thành, lãnh đạo cách mạng
Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, Đảng ta thấy rõ tầm quan
trọng của công tác xây dựng Đảng. Trong thời kỳ cách mạng dân tộc dân chủ
nhân dân và cách mạng xã hội chủ nghĩa, công tác xây dựng Đảng luôn được
Đảng xác định là nhiệm vụ then chốt và sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là
nguồn gốc của mọi thắng lợi.
Ngay sau khi giành được chính quyền, Đảng và Nhà nước ta đã phải đương
đầu với cuộc xâm lược trở lại của thực dân Pháp. Trong bối cảnh lịch sử hết sức
phức tạp sau Cách mạng tháng Tám, Đảng ta tuyên bố tự giải tán, rút vào hoạt
động bí mật và tiếp tục lãnh đạo cuộc kháng chiến. Trong cuộc kháng chiến
chống thực dân Pháp xâm lược, Đảng đã đề ra đường lối chiến lược đúng đắn
đồng thời không ngừng xây dựng, củng cố hệ thống tổ chức của Đảng từ cấp
Trung ương đến cơ sở, là hạt nhân lãnh đạo cuộc kháng chiến toàn dân, toàn diện
đi tới thắng lợi. Từ khoảng 3000 đảng viên trong Cách mạng tháng Tám, số lượng
đảng viên đã tăng lên tới trên 76 vạn đảng viên đầu năm 1951, đi đầu trong mọi
hoạt động của sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc. Hệ thống tổ chức của Đảng
nhanh chóng phát triển rộng khắp trong cả nước. Năm 1951, Đảng ra công khai
với tên gọi Đảng Lao động Việt Nam, lãnh đạo nhân dân ta tiến lên giành thắng
lợi cuối cùng trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp với chiến thắng Điện
Biên Phủ lịch sử.
Mặc dù thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đã cách đây
hơn nửa thế kỷ, nhưng chúng ta vẫn chưa có điều kiện tổng kết lịch sử công tác
xây dựng Đảng. Bối cảnh khốc liệt của cuộc kháng chiến cùng với những phức
tạp, nhạy cảm của công tác xây dựng Đảng làm cho chúng ta nhiều khi không
đủ tư liệu để nghiên cứu và có được những kết luận thấu đáo. 5
Đảng Cộng sản Việt Nam mới chỉ có điều kiện tổng kết công tác xây dựng
Đảng trong giai đoạn 1975-1995 qua công trình Báo cáo tổng kết công tác xây
dựng Đảng 1975-1995 của Ban Tổ chức Trung ương Đảng, Nxb CTQG,
H.1995. Trong khi đó, lịch sử công tác xây dựng Đảng trong kháng chiến
chống thực dân Pháp, nhân tố quyết định dẫn tới thắng lợi của cuộc kháng
chiến vẫn chưa được nghiên cứu đầy đủ. Hàng loạt vấn đề về chính tri, tư tưởng
và đặc biệt là tổ chức cần được làm rõ như hệ thống tổ chức từ Ban Chấp hành
Trung ương, Trung ương Cục miền Nam, Xứ ủy Bắc Kỳ, Xứ ủy Trung Kỳ, Xứ
ủy Nam Bộ, các Liên khu ủy, các khu ủy, đặc khu uỷ .nhằm xây dựng một
bức tranh toàn cảnh về lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh và tôn
vinh những tập thể và cá nhân có đóng góp to lớn cho sự nghiệp kháng chiến,
kiến quốc.
1.2. Công tác xây dựng Đảng, sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng từng là
nguồn gốc, là nguyên nhân thắng lợi trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc và
chiến tranh giữ nước, ngày nay, nó vẫn là nguồn gốc, là yếu tố quyết định thắng
lợi của công cuộc đổi mới xây dựng đất nước.
Lịch sử xây dựng Đảng trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp để
lại một số kinh nghiệm quý báu. Việc tổng kết công tác xây dựng Đảng thời kỳ
này là một yêu cầu khách quan phục vụ sự lãnh đạo của Đảng trong giai đoạn
cách mạng hiện nay. Trong công cuộc đổi mới đất nước, Đảng ta xác định
nhiệm vụ xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng và tổ chức là nhiệm vụ then
chốt, có ý nghĩa sống còn đối với Đảng và sự nghiệp cách mạng của nhân dân
ta. Để thực hiện tốt nhiệm vụ nâng cao năng lực, sức chiến đấu của Đảng, cần
thiết phải nghiên cứu, đúc kết, vận dụng những kinh nghiệm lịch sử về xây
dựng Đảng.
Nghiên cứu quá trình Đảng lãnh đạo công tác xây dựng hệ thống tổ chức
Đảng trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1945 -1954), góp phần
làm sáng tỏ nhiều vấn đề về lịch sử xây dựng Đảng, đặc biệt là sức mạnh bất
diệt của Đảng và truyền thống đấu tranh quang vinh của Đảng. 6
Chính vì thế, nghiên cứu đề tài Đảng lãnh đạo xây dựng hệ thống tổ
chức Đảng trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1945-1954) là cần
thiết, có ý nghĩa lý luận và thực tiễn.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài:
Cho đến nay, đã có một số công trình nghiên cứu đề cập tới công tác xây
dựng Đảng nói chung và xây dựng hệ thống tổ chức Đảng nói riêng trong cuộc
kháng chiến chống thực dân Pháp (1945-1954).
2.1.Trước hết phải kể đến một số công trình của các cơ quan nghiên cứu
lịch sử ở Trung ương như: Ban Nghiên cứu lịch sử Đảng Trung ương (nay là
Viện Lịch sử Đảng, Học viện Chính trị-Hành chính quốc gia Hồ chí Minh):
Lịch sử Đảng cộng sản Việt Nam tập 1 (1920-1954), sơ thảo, Nxb. Sự Thật, Hà
Nội,1981; Viện Lịch sử quân sự Việt Nam: Lịch sử cuộc kháng chiến chống
thực dân Pháp 1945-1954, tập I và tập II, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội,
1994; Ban Chỉ đạo tổng kết chiến tranh trực thuộc Bộ Chính trị: Tổng kết cuộc
kháng chiến chống thực dân Pháp -Thắng lợi và bài học, Nxb Chính trị quốc
gia, Hà Nội, 1995; Ban Chỉ đạo tổng kết chiến tranh trực thuộc Bộ Chính trị:
Chiến tranh cách mạng Việt Nam 1945-1975- Thắng lợi và bài học, Nxb.
Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000; Ban nghiên cứu lịch sử quân đội trực thuộc
Tổng cục chính trị và Viện Lịch sử quân sự Việt Nam: Lịch sử quân đội nhân
dân Việt Nam, tập I, Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1994; Viện Lịch sử
quân sự Việt Nam: 60 năm Quân đội nhân dân Việt Nam, Nxb. Quân đội nhân
dân, Hà Nội, 2005; Bộ Công an: 60 năm công an nhân dân Việt Nam (1945-
2005), Nxb. Công an nhân dân, Hà Nội, 2005. Năm 2008, sau khi nghiệm thu
đề tài cấp Nhà nước Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, tập 1 (1930-1954), Học
viện chính trị-Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh - Viện Lịch sử Đảng đã xuất
bản Bộ Lịch sử biên niên Đảng Cộng sản Việt Nam, gồm 3 tập, trong đó tập 3
với tiêu đề Đảng lãnh đạo kháng chiến và kiến quốc (1945-1954), Nxb. Chính
trị quốc gia, Hà Nội, 2009. Đây là công trình tái hiện lịch sử xây dựng và lãnh 7
đạo của Đảng trong giai đoạn này, tuy nhiên, nhiều sự kiện về lịch sử xây dựng
Đảng vẫn chưa được phản ánh đầy đủ và khắc họa sâu sắc.
2.2. Một số công trình nghiên cứu về công tác tư tưởng và tổ chức của
Đảng như Sơ thảo lược sử công tác tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam
1930-2000 của Ban Tư tưởng- Văn hoá Trung ương, Nxb Chính trị quốc gia,
Hà Nội 2000; Ban Tư tưởng –Văn hóa Trung ương: Lịch sử biên niên công tác
tư tưởng- văn hóa của Đảng Cộng sản Việt Nam (1925-1954), Nxb. Chính trị
quốc gia, Hà Nội, 2005. Các cuốn sách trên chuyên nghiên cứu lịch sử công
tác tư tưởng của Đảng nhưng có trình bày một số vấn đề liên quan đến công tác
tổ chức của Đảng.
Cuốn Lịch sử công tác tổ chức của Đảng Cộng sản Việt Nam (1930-2000)
của Trung tâm nghiên cứu về tổ chức- Ban Tổ chức Trung ương, Nxb Chính trị
quốc gia, Hà Nội, 2005, trình bày về chủ trương, đường lối của Đảng đối với
công tác tổ chức của Đảng và nhất là lịch sử hình thành, xây dựng và phát triển
tổ chức của Đảng qua các thời kỳ cách mạng. Vấn đề tổ chức Đảng trong giai
đoạn kháng chiến chống thực dân Pháp cũng được đề cập, tuy nhiên vẫn dừng
ở mức khái quát.
Trong những năm qua, lịch sử Đảng bộ và lịch sử kháng chiến của các
khu, liên khu, tỉnh cũng đã được biên soạn. Đó là các cuốn Lịch sử Đảng bộ
miền Đông Nam Bộ lãnh đạo kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ
(1945-1975) của Hội đồng chỉ đạo biên soạn lịch sử Đảng bộ miền Đông Nam
Bộ, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2003; Miền Đông Nam Bộ kháng chiến
1945-1975, tập 1, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1990; Nam Trung Bộ kháng
chiến 1945-1975, Viện Mác-Lênin, Viện Lịch sử Đảng, xuất bản năm 1992; Bộ
Tư lệnh Quân khu 5, Khu 5 - 30 năm chiến tranh giải phóng, tập 1, cuộc kháng
chiến chống thực dân Pháp 1945-1954, xuất bản năm 1989; Bộ Tư lệnh Quân
khu 9, Quân khu 9 -30 năm kháng chiến (1945-1975), Nxb Quân đội nhân dân,
Hà Nội, 1996; Ban chỉ đạo và Ban biên tập truyền thống Tây Nam Bộ, Tây
Nam Bộ - 30 năm kháng chiến (1945-1975), xuất bản năm 2000; Đảng ủy- Bộ 8
Tư lệnh Quân khu 9, Quân khu 8 -30 năm kháng chiến (1945-1975), Nxb Quân
đội nhân dân, Hà Nội, 1998; Hội đồng chỉ đạo biên soạn công trình lịch sử
kháng chiến chống Pháp Khu Tả Ngạn Sông Hồng: Lịch sử kháng chiến chống
Pháp Khu Tả Ngạn Sông Hồng 1945-1954, Nxb, Chính trị quốc gia, Hà Nội,
2001; Học Viện chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh- Viện Lịch sử Đảng: Một số
vấn đề lịch sử kháng chiến chống thực dân Pháp ở Liên Khu IV (1945-1954),
Kỷ yếu Hội thảo khoa học, xuất bản năm 2000; Học viện chính trị Quốc gia Hồ
Chí Minh- Viện Lịch sử Đảng: Lịch sử kháng chiến chống thực dân Pháp của
quân và dân Liên khu IV, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002; Đảng ủy-Bộ
Tư lệnh Quân Khu V: Công tác Đảng, công tác chính trị trong lực lượng vũ
trang quân khu V, 1945-2000, biên niên, tập 1 (1945-1954), Nxb. Quân đội
nhân dân, Hà Nội, 2006 .Bên cạnh việc trình bày lịch sử kháng chiến là chủ
yếu, các cuốn sách trên cũng phần nào phản ánh công tác xây dựng đảng bộ ở
các địa phương.
2.3. Các bài nói, bài viết, hồi ký, biên bản tọa đàm về lịch sử Đảng của các
đồng chí đã từng là cán bộ các cơ quan lãnh đạo của Đảng các cấp từ Trung
ương đến cấp liên khu, khu, liên tỉnh như Lê Duẩn, Nguyễn Văn Linh, Phạm
Văn Xô, Võ Văn Kiệt, Trần Văn Trà, Võ Chí Công, Trương Chí Cương . và
các nhà khoa học chuyên nghiên cứu về các lãnh tụ của Đảng. Có thể kể đến
các cuốn Trương Chí Cương - trọn đời tiến công, Nxb CTQG, H. 2005 ; Võ
Chí Công, Trên những chặng đường cách mạng, Nxb Chính trị quốc gia, Hà
Nội, 2001 ; Hồi ức Mai Chí Thọ, Nxb Trẻ, Thành phố Hồ Chí Minh ; Miền
Nam-Thành đồng Tổ quốc đi trước về sau, NXB. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
2000 . Các tác phẩm nói trên là hồi ký của các đồng chí cán bộ lão thành
cách mạng, nhân chứng lịch sử, từng tham gia lãnh đạo, chỉ đạo cách mạng
trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.
Các tác phẩm: Trường Chinh -một nhân cách lớn, một nhà lãnh đạo kiệt
xuất của cách mạng Việt Nam, Hồi ký, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002; 9
Lê Duẩn - một nhà lãnh đạo lỗi lạc, một tư duy sáng tạo lớn của cách mạng
Việt Nam, Hồi ký, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 2002, Nguyễn Văn Linh -
hành trình cùng lịch sử, Nxb Trẻ, Thành phố Hồ Chí Minh, 1999; Đồng chí
Nguyễn Văn Linh và cách mạng Việt Nam, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
2001; Nguyễn Chánh, con người và sự nghiệp, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà
Nội, 1997; Lê Văn Lương - Trọn đời vì sự nghiệp của Đảng, Nxb. Chính trị
quốc gia, Hà Nội, 2000; Nguyễn Duy Trinh-Hồi ký và tác phẩm, Nxb. Chính trị
quốc gia, Hà Nội, 2003; Đại tướng Nguyễn Chí Thanh - Nhà chính trị quân sự
lỗi lạc, Nxb. QĐN D, Hà Nội, 2004; Phan Văn Đáng- Cuộc đời và sự nghiệp,
Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2006; Chân dung người cộng sản chân chính
Phạm Hùng, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2001; Ấn tượng Võ Văn Kiệt,
Nxb. Trẻ, TP Hồ Chí Minh, 2002; Đồng chí Phạm Văn Xô - người cán bộ lão
thành nhân hậu, giản dị, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2006 là các cuốn
sách tập hợp bài viết của nhiều nhà nghiên cứu lịch sử, nghiên cứu tiểu sử lãnh
tụ và các đồng chí cán bộ lão thành cách mạng từng công tác và hoạt động,
phản ánh về thân thế và sự nghiệp của các đồng chí, trong đó có những bài viết
làm rõ thêm một số chủ trương, đường lối của Đảng và quá trình xây dựng
Đảng về tổ chức mà các đồng chí chính là những nhân chứng lịch sử.
2.4. Năm 1996, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia xuất bản bộ sách Hồ Chí
Minh toàn tập, gồm 12 tập, trong đó từ tập 4 đến tập 7 phản ánh về hoạt động
của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong giai đoạn kháng chiến chống thực dân Pháp.
Bác đã có nhiều bài nói, bài viết về xây dựng Đảng.
Năm 2006 – 2007, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia xuất bản lần thứ hai
bộ sách Hồ Chí Minh- Biên niên tiểu sử, có sửa chữa và bổ sung. Từ tập 3 đến
tập 5 viết về hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong những năm từ 1945
đến 1955, phản ánh những hoạt động của Người, trong đó có những hoạt động
đóng góp đối với công tác xây dựng Đảng.
Năm 1993, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia xuất bản cuốn Hồ Chí
Minh : Về Đảng Cộng sản Việt Nam. Cuốn sách tập hợp một số bài viết, bài nói 10
và đoạn trích dẫn từ các bài viết khác trong toàn bộ di sản của Người về xây
dựng Đảng nói chung, về xây dựng tổ chức Đảng nói riêng.
Một số nhà khoa học đã nghiên cứu, biên soạn những công trình khoa
học trong tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác xây dựng Đảng. Tiêu biểu là một
số tác phẩm như Trần Đình Huỳnh (Chủ biên), Tìm hiểu tư tưởng Hồ Chí Minh
về xây dựng Đảng, Nxb, Chính trị quốc gia.,Hà Nội, 1993; Trần Đình Huỳnh –
Mạch Quang Thắng, Tư tưởng Hồ Chí Minh về Đảng của chúng ta, Nxb. Lao
động, Hà Nội, 1993; Nguyễn Quốc Bảo, Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng
Đảng, Nxb. Lao động, Hà Nội, 2001. . đề cập đến quan điểm, chủ trương của Chủ
tịch Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam, trong đó có xây dựng
Đảng trong giai đoạn cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.
Từ năm 1998, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia xuất bản bộ Văn kiện
Đảng toàn tập, trong đó từ tập 7 đến tập 15, xuất bản năm 2001, phản ánh về
hoạt động của Đảng trong giai đoạn 1945-1954. Đây là nguồn tài liệu gốc phản
ánh về hoạt động lãnh đạo và xây dựng tổ chức của Trung ương Đảng và một
số đảng bộ địa phương, cung cấp nhiều tư liệu quý cho công tác nghiên cứu
lịch Đảng. Những năm gần đây, Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng
thực hiện chương trình viết tiểu sử các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước và
trên cơ sở đó, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia đã xuất bản một số cuốn sách
như: Nguyễn Văn Linh tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2006; Lê Duẩn
tiểu sử, Trường Chinh tiểu sử, Phạm Văn Đồng tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc
gia, Hà Nội, 2007 .Các tác phẩm trên phản ánh cuộc đời hoạt động và những
đóng góp của các đồng chí trong các cương vị chủ chốt của Đảng đối với sự
nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, trong đó có quãng thời gian 9 năm
kháng chiến và kiến quốc (1945-1954).
2.5. Một số sách chuyên khảo về cuộc đấu tranh yêu nước và cách mạng
trong các nhà tù đã xuất bản cũng phản ánh về công tác xây dựng Đảng và lãnh
đạo đấu tranh trong tù, về mối quan hệ giữa tổ chức Đảng trong và ngoài nhà 11
tù. Tiêu biểu trong số các nhà tù, trại giam thời kỳ kháng chiến chống thực dân
Pháp là nhà tù Côn Đảo và nhà tù Hỏa Lò. Có thể kể đến một số cuốn sách về
Nhà tù Côn Đảo đã xuất bản như: Ban Chấp hành Đảng bộ Đảng Cộng sản Việt
Nam Đặc khu Vũng Tàu-Côn Đảo: Nhà tù Côn Đảo 1945-1954, Nxb. Sự Thật,
Hà Nội, 1991; Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu: Nhà tù Côn
Đảo (1862-1975), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2001; Sở văn hóa thông tin
Hà Nội - Viện Lịch sử Đảng: Đấu tranh của các chiến sĩ yêu nước và cách
mạng tại nhà tù Hỏa lò 1899-1954, Nxb. CTQG, Hà Nội, 1993.
2.6. Một số bài nghiên cứu về lịch sử Đảng thời kỳ kháng chiến chống
Pháp đăng trên Tạp chí Lịch sử Đảng, Tạp chí Nghiên cứu lịch sử, Tạp chí Lịch
sử quân sự thể hiện kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học liên quan đến
công tác xây dựng Đảng. Tuy nhiên những công trình nghiên cứu về hệ thống
tổ chức của Đảng trong kháng chiến chống Pháp thì hầu như chưa có. Liên
quan trực tiếp đến đề tài có bài “Sự ra đời của Trung ương Cục miền Nam
trong kháng chiến chống thực dân Pháp” của tác giả Đoàn Thị Hương, đăng
trên Tạp chí Lịch sử Đảng, số tháng 8-2009, từ trang 58 đến trang 62. Bài báo
đề cập đến sự ra đời và hoạt động của Trung ương Cục miền Nam từ 6/ 1951
đến 1954 và xem đó là một sáng tạo, một thành công về tổ chức của Đảng trong
kháng chiến chống Pháp.
2.7. Các luận án thạc sĩ, phó tiến sĩ, tiến sĩ lịch sử nghiên cứu về giai
đoạn lịch sử 1945-1954 thường chỉ tập trung nghiên cứu về thời kỳ đầu, từ
tháng 9 -1945 đến tháng 12 -1946, tập trung làm rõ sách lược mềm dẻo và tài
thao lược của Đảng, của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đưa cách mạng Việt Nam vượt
qua những năm tháng khó khăn của tình thế “nghìn cân treo sợi tóc”. Trong khi
đó, những luận văn, luận án nghiên cứu có liên quan đến công tác xây dựng hệ
thống tổ chức Đảng trong giai đoạn từ tháng 12-1946 đến tháng 7 năm 1954
chưa nhiều. Có thể kể đến luận án phó tiến sĩ của tác giả Ngô Đăng Tri (Đại
học khoa học xã hội và nhân văn) và luận án phó tiến sĩ của tác giả Đào Trọng
Cảng (Viện Lịch sử Đảng thuộc Viện nghiên cứu Chủ nghĩa Mác-Lênin và tư 12
tưởng Hồ Chí Minh). Trên cơ sở luận án của mình, tác giả Ngô Đăng Tri xuất
bản cuốn Vùng tự do Thanh -Nghệ-Tĩnh trong kháng chiến chống Pháp (1946-
1954), Nxb,Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2001. Cuốn sách nói về công cuộc xây
dựng và bảo vệ, phân tích vai trò của vùng tự do Thanh-Nghệ-Tĩnh trong kháng
chiến chống Pháp, trong đó từ trang 50 đến trang 78, tác giả đề cập đến công
tác xây dựng Đảng, xây dựng các đoàn thể quần chúng trên địa bàn này.
Tất cả những công trình nêu trên là nguồn tài liệu quan trọng, phong phú
để tác giả tham khảo và kế thừa trong việc thu thập, xử lý nguồn sử liệu và
phương pháp luận vào quá trình thực hiện đề tài.
Tuy vậy, chưa có công trình nào đi sâu nghiên cứu một cách có hệ thống
và toàn diện về công tác xây dựng hệ thống tổ chức Đảng trong kháng chiến
chống thực dân Pháp (1945- 1954) và vận dụng kinh nghiệm trong sự nghiệp
đổi mới hiện nay.
3. Mục tiêu của đề tài
- Làm rõ chủ trương và sự chỉ đạo của Trung ương Đảng, của Chủ tịch Hồ
Chí Minh đối với công tác xây dựng hệ thống tổ chức Đảng.
- Tái hiện quá xây dựng hệ thống tổ chức của Đảng để đáp ứng yêu cầu
nhiệm vụ kháng chiến, kiến quốc và phù hợp với hoàn cảnh lịch sử cụ thể trong
các giai đoạn của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.
- Đúc kết một số kinh nghiệm về xây dựng, bảo vệ hệ thống tổ chức Đảng
trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1945-1954) và ý nghĩa của nó
trong sự nghiệp đổi mới hiện nay.
4. Nội dung nghiên cứu
4.1. Bối cảnh lịch sử tác động đến công tác xây dựng hệ thống tổ chức
Đảng trong các giai đoạn của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.
4.2. Chủ trương của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh về xây dựng hệ thống tổ
chức Đảng, thể hiện qua các chỉ thị, Nghị quyết của Đảng, qua các Hội nghị 13
cán bộ Trung ương Đảng, qua các bài nói, bài viết của Hồ Chí Minh từ tháng 9
năm 1945 đến tháng 7 năm 1954.
4.3. Quá trình Đảng lãnh đạo xây dựng, phát triển hệ thống tổ chức và phát
triển đảng viên từ tháng 9 -1945 đến tháng 7-1954.
4.4. Khái quát thành tựu và hạn chế xây dựng hệ thống tổ chức Đảng trong
cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.
4.5. Một số kinh nghiệm về xây dựng hệ thống tổ chức của Đảng và phát
triển đảng viên trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp 1945-1954.
5. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu quá trình Đảng lãnh đạo xây dựng, phát triển hệ thống
tổ chức và phát triển đảng viên tại Việt Nam từ tháng 9 năm 1945 đến tháng 7
năm 1954.
6. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài sử dụng phương pháp lịch sử và logic, thống kê, so sánh, đối chiếu,
tổ chức hội thảo khoa học, toạ đàm lấy ý kiến chuyên gia .để tái hiện sự lãnh
đạo sáng tạo của Đảng trong quá trình xây dựng hệ thống tổ chức Đảng trong
cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.
Đề tài chú trọng sử dung phương pháp đặc trưng của khoa học Lịch sử
Đảng là lấy các chỉ thị, nghị quyết của Đảng làm cơ sở để soi rọi, đánh giá về
công tác tổ chức, nhân sự của Đảng từ năm 1945 đến năm 1954.
7. Lực lượng nghiên cứu
Để thực hiện mục tiêu đề ra, chủ nhiệm đề tài đã tập hợp một số cán bộ
nghiên cứu của Viện Lịch sử Đảng là lực lượng nghiên cứu chính. Ngoài ra, đề
tài một số nhà khoa học nghiên cứu chuyên sâu thời kỳ 1945 - 1954 tham gia
viết chuyên đề và góp ý bản thảo.
8. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài - Đề tài góp phần hệ thống hóa quan điểm, chủ trương của Ban Chấp
hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các cấp ủy Đảng về xây
dựng hệ thống tổ chức của Đảng và tái hiện quá trình xây dựng hệ thống tổ
chức của Đảng trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1945-1954), góp
phần tổng kết công tác xây dựng Đảng trong thời kỳ cách mạng dân tộc đồng
chí nhân dân.
- Kết quả nghiên cứu góp phần gợi mở một số kinh nghiệm trong công
tác xây dựng Đảng về mặt tổ chức, cung cấp thêm những luận cứ bổ sung lý
luận về xây dựng Đảng trong tình hình hiện nay.
- Sản phẩm của đề tài góp phần vào việc nghiên cứu, tuyên truyền và
giảng dạy Lịch sử Đảng toàn diện và sâu sắc hơn.
9. Sản phẩm của đề tài
- Báo cáo tổng hợp kết quả nghiên cứu đề tài, 156 trang.
- Bản kiến nghị của đề tài, 9 trang.
- Kỷ yếu khoa học của đề tài, 212 trang.
- Đĩa CD chứa toàn bộ nội dung đề tài.
10. Kết cấu báo cáo tổng hợp kết quả nghiên cứu
Ngoài phần mở đầu, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, Báo cáo tổng
hợp kết quả nghiên cứu gồm 3 chương và kết luận.