Thạc Sĩ Đặc điểm dịch tễ bệnh sán lá gan lớn ở trâu, bò tỉnh Quảng Ninh, biện pháp phòng và trị bệnh

MỤC LỤC
Trang LỜI CAM ĐOAN . i LỜI CẢM ƠN ii MỤC LỤC iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT vii
DANH MỤC CÁC BẢNG . viii
DANH MỤC CÁC HÌNH ix
MỞ ĐẦU 1
ĐẶT VẤN ĐỀ .1
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 2
Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI .2
Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 3
1.1. ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC CỦA SÁN LÁ FASCIOLA .3
1.1.1. Vị trí của sán lá Fasciola trong hệ thống phân loại động vật học .3
1.1.2. Đặc điểm hình thái của sán lá Fasciola .3
1.1.3. Đặc điểm vòng đời của sán lá Fasciola .4
1.2. ĐẶC ĐIỂM CỦA BỆNH DO SÁN LÁ FASCIOLA GÂY RA Ở TRÂU, BÒ 7
1.2.1. Cơ chế sinh bệnh của bệnh sán lá Fasciola .7
1.2.2. Đặc điểm dịch tễ bệnh sán lá Fasciola ở trâu bò .9
1.2.3. Triệu chứng bệnh sán lá gan ở trâu bò 12
1.2.4. Bệnh tích của trâu, bò mắc bệnh sán lá gan 13
1.2.5. Chẩn đoán bệnh sán lá Fasciola ở trâu bò .14
1.2.6. Phòng và trị bệnh sán lá Fasciola ở trâu bò 15
1.3. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRONG VÀ NGOÀI NƯỚC .16
1.3.1. Tình hình nghiên cứu trong nước 16
1.3.1.1. Tình hình nhiễm sán lá gan lớn ở trâu, bò trong nước .16
1.3.1.2. Vật chủ trung gian của Fasciola spp 18
1.3.1.3. Tình hình nghiên cứu nang sán lá gan ở thực vật thủy sinh 19
1.3.1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự lưu tồn và phát triển Fasciola spp .20
1.3.2. Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài 21
1.3.2.1. Thiệt hại do sán lá gan lớn gây ra 21


1.3.2.2. Phân bố và tình hình nhiễm của sán lá gan lớn ở gia súc trên thế giới 22
1.3.2.3. Vật chủ trung gian của Fasciola spp 24
1.3.2.4. Vai trò của thực vật thủy sinh đối với sự lưu tồn và phát triển Fasciola spp .30
1.3.2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự lưu tồn và phát triển Fasciola spp .31
Chương 2: ĐỐI TƯỢNG, ĐỊA ĐIỂM, NỘI DUNG, VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 33
2.1. ĐỐI TƯỢNG VÀ ĐỊA ĐIỂM NGHIÊN CỨU .33
2.1.1. Đối tượng nghiên cứu 33
2.1.2. Địa điểm nghiên cứu .33
2.1.3. Thời gian nghiên cứu 33
2.2. VẬT LIỆU NGHIÊN CỨU .34
2.2.1. Mẫu vật nghiên cứu .34
2.2.2. Dụng cụ và hoá chất 34
2.3. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 34
2.3.1. Điều tra về điều kiện tự nhiên, xã hộ và tình hình phát triển chăn nuôi
trâu, bò ở tỉnh Quảng Ninh trong 5 năm gần đây .34
2.3.1.1. Điều kiện tự nhiên 34
2.3.1.2. Tình hình phát triển chăn nuôi trâu, bò ở tỉnh Quảng Ninh .34
2.3.2. Điều tra các yếu tố ảnh hưởng đến sự lưu tồn và phát triển của Fasciola
spp. ở các địa điểm nghiên cứu .34
2.3.2.1. Các yếu tố xã hội 34
2.3.2.2. Các yếu tố tự nhiên 35
2.3.3. Nghiên cứu tình nhiễm sán lá gan lớn ở trâu bò ở 4 huyện, thành của tỉnh
Quảng Ninh .35
2.3.4. Tỷ lệ, cường độ nhiễm sán lá gan lớn ở 4 huyện, thành tỉnh Quảng Ninh 35
2.3.4.1. Tỷ lệ và cường độ nhiễm sán lá gan lớn ở trâu, bò theo tuổi 35
2.3.4.2. Tỷ lệ nhiễm sán lá gan lớn ở trâu bò theo vùng. 35
2.3.4.3. Tỷ lệ và cường độ nhiễm sán lá gan lớn theo phương thức chăn nuôi 35
2.3.4.4. Tỷ lệ và cường độ nhiễm sán lá gan lớn theo mùa vụ .35
2.3.5. Nghiên cứu vật chủ trung gian của sán lá Fasciola spp 35
2.3.5.1. Thành phần loài của 2 loài ốc giống Limnaea 35
2.3.5.2. Kết quả xét nghiệm ốc Limnaea tìm ấu trùng sán lá gan lớn .35


2.3.5. Nghiên cứu các biện pháp phòng, trừ .35
2.3.5.1. Thử nghiệm xác định hiệu lực của một số thuốc tẩy sán lá gan cho trâu, bò .35
2.3.5.2. Xác định độ an toàn của thuốc tẩy sán lá gan cho trâu, bò 35
2.3.5.3. Đề xuất biện pháp phòng trị sán lá gan lớn cho trâu, bò 35
2.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 35
2.4.1. Điều tra về điều kiện tự nhiên, xã hộ và tình hình phát triển chăn nuôi
trâu, bò ở tỉnh Quảng Ninh trong 5 năm gần đây .35
2.4.1.1. Điều kiện tự nhiên 35
2.4.1.2. Tình hình phát triển chăn nuôi trâu, bò của tỉnh Quảng Ninh năm 2006-2010 .35
2.4.2. Điều tra các yếu tố ảnh hưởng đến sự lưu tồn và phát triển của Fasciola
spp. ở các địa điểm nghiên cứu .36
2.4.2.1. Các yếu tố xã hội 36
2.4.2.2. Các yếu tố tự nhiên 36
2.4.3. Nghiên cứu tình nhiễm sán lá gan lớn ở trâu bò ở 4 huyện, thành của tỉnh
Quảng Ninh 36
2.4.3.1. Phương pháp thu thập mẫu sán lá gan lớn trưởng thành 36
2.4.3.2. Phương pháp xử lý và bảo quản tạm thời mẫu sán lá gan lớn .37
2.4.3.3. Phương pháp làm tiêu bản cố định sán lá gan lớn .37
2.4.3.4. Định loại loài sán lá gây bệnh Fasciolasis ở trâu, bò .37
2.4.4. Tình hình nhiễm sán lá gan lớn ở trâu, bò một số huyện, thị thuộc tỉnh
Quảng Ninh 38
2.4.4.1. Phương pháp lấy mẫu phân 38
2.4.4.2. Phương pháp xét nghiệm phân .38
2.4.4.3. Phương pháp xác định cường độ nhiễm .38
2.4.5. Nghiên cứu tình hình nhiễm ấu trùng sán lá gan lớn ở ốc Limnaea .39
2.4.5.1. Phương pháp lấy mẫu .39
2.4.5.2. Phương pháp định loại ốc .39
2.4.5.3. Phương pháp ép ốc xét nghiệm mẫu: .39
2.4.5.4. Phương pháp định loại ấu trùng sán .40
2.4.6. Biện pháp phòng và trị SLGL cho trâu, bò .40
2.4.7. Phương pháp xử lý số liệu .41
Chương 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN .44


3.1. ĐIỀU TRA VỀ ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, XÃ HỘI VÀ TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN CHĂN NUÔI TRÂU, BÒ Ở TỈNH QUẢNG NINH .44
3.1.1. Điều kiện tự nhiên .44
3.1.2. Tình hình phát triển chăn nuôi trâu, bò của tỉnh Quảng Ninh 48
3.2. ĐIỀU TRA CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ TỒN TẠI VÀ PHÁT TRIỂN SÁN LÁ FASCIOLA VÀ BỆNH DO CHÚNG GÂY RA 49
3.2.1. Các yếu tố xã hội .49
3.2.2. Các yếu tố tự nhiên .54
3.3. NGHIÊN CỨU TÌNH HÌNH NHIỄM SÁN LÁ GAN LỚN Ở TRÂU BÒ Ở
4 HUYỆN, THÀNH CỦA TỈNH QUẢNG NINH .54
3.3.1. Tỷ lệ và cường độ nhiễm sán lá gan lớn ở trâu bò (Qua mổ khám) .54
3.3.2. Tỷ lệ và cường độ nhiễm sán lá gan lớn ở 4 huyện, thành tỉnh Quảng
Ninh (Qua xét nghiệm phân) 56
3.3.2.1. Tỷ lệ và cường độ nhiễm sán lá gan lớn ở trâu, bò theo tuổi .56
3.3.2.2. Tỷ lệ nhiễm sán lá gan lớn ở trâu bò theo vùng .58
3.3.2.3. Tỷ lệ và cường độ nhiễm sán lá gan lớn theo phương thức chăn nuôi 60
3.3.2.4. Tỷ lệ và cường độ nhiễm sán lá gan lớn theo mùa vụ .61
3.4. NGHIÊN CỨU VẬT CHỦ TRUNG GIAN CỦA SÁN LÁ FASCIOLA SSP .63
3.4.1. Thành phần loài của 2 loài ốc giống Limnaea .63
3.4.2. Kết quả xét nghiệm ốc Limnaea tìm ấu trùng sán lá gan lớn 63
3.5. NGHIÊN CỨU BIỆN PHÁP PHÒNG TRỪ BỆNH SÁN LÁ GAN LỚN. 65
3.5.1. Thử nghiệm xác định hiệu lực của một số thuốc tẩy sán lá gan cho trâu, bò 65
3.5.2. Xác định độ an toàn của thuốc tẩy sán lá gan cho trâu, bò .68
3.5.3. Đề xuất biện pháp phòng trị sán lá gan lớn cho trâu, bò .70
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ .73
1. KẾT LUẬN .73
2. ĐỀ NGHỊ 74
TÀI LIỆU THAM KHẢO 76
PHỤ LỤC