Chuyên Đề đặc điểm chế độ khí tượng - thủy văn vùng đồng bằng sông cửu long

1. GIỚI THIỆU
Mọi sự tồn tại và phát triển của sinh giới đều phụ thuộc vào nước. Các vùng tập
trung nước, chủ yếu dọc theo các hệ thống sông ngòi, ao hồ, cửa sông, . đều là những
chiếc nôi phát triển của lịch sử loài người. Dọc theo hệ thống sông Mekong là các khu
vực hoạt động nông nghiệp, công nghiệp cũng như chính trị, kinh tế, vắn hóa xã hội, dân
cư, . của bán đảo Đông Dương.

Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) hiện nay và tương lai sẽ là một trung tâm nông
nghiệp lớn nhất của nước ta. Sông Cửu Long đã mở ra một tiềm năng khai thác to lớn
trong tất cả các ngành khác nhau. Tuy vậy tình trạng mất cân đối về nguồn nước vẫn phổ
biến, mùa lũ nước quá thừa và mùa kiệt nước thiếu nghiêm trọng, cộng thêm nạn nhiễm
mặn do thủy triều biển Đông và vịnh Thái lan gây ra làm hạn chế việc sản xuất nông
nghiệp.

Việc nghiên cứu chế độ Khí tượng - Thủy văn vùng ĐBSCL nhằm mục đích nắm được
các qui luật và diễn biến của thời tiết, khí hậu và tính chất dòng chảy của hệ thống
Mekong theo không gian và thời gian. Kết quả này sẽ làm tiền đề giúp cho việc qui hoạch
và tổ chức sản xuất các ngành kinh tế trong xã hội một cách hợp lý và việc sử dụng nứớc
đạt hiệu quả kinh tế cao.

2. HỆ THỐNG MEKONG
Mekong có nguồn gốc từ chữ "Mè Nảm Khoỏng" (tiếng Lào/Thái), có nghĩa là
"sông Mẹ" (ở Việt nam có từ dân gian tương tự là "sông Cái"). Đây là hệ thống sông lớn
nhất Đông Nam Á và cũng là hệ thống sông phức tạp nhất nước ta. Mekong đứng hàng
thứ 10 trên thế giới về lưu lượng nước, thứ 15 về chiều dài và thứ 25 về diện tích lưu vực.
Hệ thống sông Mekong trải dài qua nhiều quốc gia như: Trung Quốc, Mianmar, Thái
Lan, Lào, Campuchia và Việt Nam.

Do dòng sông chảy qua nhiều quốc gia nên nó mang tính quan hệ quốc tế. Năm 1957,
dưới sự bảo trợ của tổ chức Liên hiệp quốc, 4 quốc gia duyên hà dọc theo hạ lưu hệ thống
Mekong bao gồm Thái Lan, Lào, Campuchia và Việt Nam đã thỏa thuận ký kết hiệp ước
thành lập "Ủy ban sông Mekong", lúc đó có trụ sở đặt tại Thái Lan, hiện nay trụ sở đặt tại
Phnom Penh. Ủy ban có nhiệm vụ phối hợp khảo sát và khai thác sông Mekong một cách
hợp lý và kinh tế nhất. Ủy ban được sự đỡ đầu của 11 cơ quan của Liên hiệp quốc như
FAO, UNESCO, OMS, . , được sự ủng hộ và tài trợ của nhiều quốc gia cũng như nhiều
tổ chức quốc tế khác ngoài khu vực.

Sông Mekong có diện tích lưu vực vào khoảng 795.000 - 810.000 km2
, chiều dài dòng
chính là 4.350 km, tổng lượng dòng chảy năm xấp xỉ trên 500 tỷ m3
nước. Năng lượng có
thể khai thác lên đến hàng tỷ KWH điện hàng nă