Tài liệu Cung và cầu về gạo ở việt nam

TIỂU LUẬN MÔN KINH TẾ VI MÔ

CUNG VÀ CẦU VỀ GẠO Ở VIỆT NAM
1. Mở đầu
Thị trường xuất khẩu gạo cũng như tình hình cung cầu về gạo luôn là một vấn đề đáng quan tâm của toàn xã hội. Việt Nam là một nước nông nghiệp đang trên đà phát triển cùng với công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước. Dạo gần đây tình hình giá cả mặt hàng gạo đang rất được quan tâm. Do giá gạo liên tục biến động cũng như do những tin đồn xung quanh vấn để thiếu, đủ gạo. Những tác động đó làm ảnh hưởng đến tâm lý cũng như hành vi của người tiêu dùng. Điều đó góp phần không nhỏ trong việc giá gạo biến động mạnh.
Ngoải ra, việc hạn chế xuất khẩu gạo cũng làm cho người tiêu dùng tin rằng sức cung gạo không đủ cung ứng cho thị trường trong nước nên mới phải hạn chế xuất khẩu ra thị trường thế giới.
Do đó ta cũng nhận thấy rằng quan hệ cung cầu về gạo hiện nay đang là vấn đề nóng bỏng được bàn luận nhiều trong các chương trình thời sự trong nước cũng như quốc tế và trên cả những bài báo thường nhật.
2. Nguyên nhân
Xét trên góc độ cung - cầu thì về mặt dài hạn, hoàn toàn không có chuyện thiếu hụt gạo khi mà sản lượng lúa của đồng bằng lớn nhất VN không hề suy giảm. Việc cấm xuất khẩu gạo của chính phủ sẽ góp phần đảm bảo an ninh lương thực của Việt Nam. Về mặt ngắn hạn thì đã xảy ra việc cầu tăng vọt trong khi nguồn cung vẫn giữ mức ổn định.
Khi cầu lớn hơn cung gấp nhiều lần thì chắc chắn giá buộc phải tăng để cân bằng cung - cầu. Nguyên nhân cầu gạo tăng vọt bởi vì tin đồn đã tích tụ đủ năng lượng cần thiết: những thông tin về khủng hoảng lương thực trên thế giới được báo chí đăng tải liên tục trong thời gian vừa qua đã khiến cho người dân tin rằng thế giới bị thiếu gạo. Ta có thể thấy điển hình là khi hai siêu thị của Mỹ phải hạn chế lượng gạo bán ra thì “niềm tin thiếu gạo” mới thật sự bùng nổ, nói cách khác đó là năng lượng dể tin đồn xảy ra đã vượt ngưỡng cần thiết. Điều đó dẫn đến lượng không nhỏ các bà nội trợ biến nỗi lo sợ thiếu gạo thành hành động tích trữ gạo bằng cách đổ xô đi mua gạo ở các siêu thị khiến cho cầu về gạo tăng vọt buộc các siêu thị phải hạn chế lượng gạo mỗi người được mua. Tin đồn gạo tăng giá, thiếu gạo lập tức lan truyền với tốc độ chóng mặt. Về quy luật cung - cầu của kinh tế học thì không có gì ngạc nhiên khi những người bán gạo liên tục tăng giá. Vì việc tăng giá sẽ giúp hạn chế cầu và khuyến khích cung. Thử giả sử nếu không tăng giá thì ngay lập tức lượng gạo trong kho sẽ bị vét sạch sành sanh.
Do đó trên mặt bằng giá cả gạo thế giới, đặc biệt là giá lúa gạo trên thị trường châu Á tiếp tục tăng mạnh, tại Thái Lan, giá chào bán gạo ngày 21/3/2008 lúc mở cửa đạt 575 USD/tấn, FOB (10% tấm); 562 USD/tấn, FOB (5% tấm), tăng 13-14% so với tuần trước đó. Tại Việt Nam, giá chào bán gạo tăng 10-17% (50-75 USD/tấn), lên 550 USD/tấn, FOB (5% tấm); 520 USD/tấn, FOB (25% tấm). So với cùng kỳ năm trước gạo Thái Lan tăng 71-73%; gạo Việt Nam tăng 77-82%. Ngày 19/3, tại Tp.HCM và ĐBSCL, loại gạo 5% chất lượng cao giá 610 USD/tấn, tăng so với 550 USD/tấn tuần trước, loại 25% tấm tăng từ 520 USD/tấn lên 560 USD/tấn. Giá gạo xuất khẩu của Việt Nam trong hai tuần đầu tháng 3/2008, tăng từ 150 đến 170 USD/tấn so với đầu tháng 1/2008. Đây là mức tăng nhanh kỷ lục trong một thời gian ngắn và liên tiếp trong 3 tháng qua, giá gạo xuất khẩu luôn phá vỡ kỷ lục của chính mình.
Dự báo trong năm 2008, thị trường thế giới sẽ khan hiếm khoảng 2 triệu tấn gạo, đây là điều kiện để đẩy giá gạo xuất khẩu tăng lên mức giá mới. Giá gạo thế giới gần đây tăng vọt, một xu hướng có thể không phải tạm thời, do sự leo thang giá xăng dầu và chi phí phân bón, nhu cầu thực phẩm tăng, hạn hán, và sự thu hẹp đất đai dùng cho trồng trọt. Thứ Trưởng Bộ Thương Mại Việt Nam tiên đoán giá gạo thế giới sẽ tăng đến $1,500 một tấn vào tháng tới, và giá sẽ tiếp tục tăng đến năm 2010

Trước bối cảnh cuộc khủng hoảng lương thực thế giới cùng với sự kiện Ngân Hàng Thế Giới cảnh giác tình trạng giá lúa gạo tăng trên toàn cầu có thể sẽ đẩy 100 triệu người nghèo ở các quốc gia kém phát triển vào tình thế thảm thương hơn, Việt Nam chỉ có thuận lợi là không phải lo thiếu gạo, nhưng giá vẫn tăng. Việt Nam là nước xuất khẩu gạo lớn thứ nhì thế giới. Chỉ tính riêng trong quý đầu của năm 2008, Việt Nam xuất khẩu 930 nghìn tấn gạo, tăng 14% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong vụ thu hoạch lúa đông xuân vừa qua, năng suất của ĐBSCL đạt khá cao, trung bình là 60 tạ/ha, cao nhất có nơi đạt 80-85 tạ/ha, sản lượng khoảng 9,3 triệu tấn. Chỉ tính riêng sản lượng một vụ này, sau khi trừ đi nhu cầu cả năm cho tiêu dùng, nuôi gia súc, và làm giống, thì ĐBSCL vẫn còn dư ra khoảng 3,8 triệu tấn gạo.
Ở miền Bắc, mặc dù bị lùi lịch thời vụ, đến giữa tháng 3 các địa phương đã cơ bản gieo cấy xong lúa đông xuân. Theo đánh giá của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thông (NN-PTNT), năng suất cũng như sản lượng lúa gạo của miền Bắc trong vụ này không bị ảnh hưởng lớn. Giá cứ liên tục tăng như thế do cầu quá nhiều mà sức cung thì không đủ để đáp ứng.

Hơn nữa, Giá lúa gạo trong nước được điều chỉnh hoàn toàn theo cơ chế thị trường, quyết định bởi quan hệ cung - cầu trong và ngoài nước. Ngay từ khâu đầu tiên của chuỗi giá trị gạo, quan hệ mua bán gạo giữa nông dân trồng lúa với thương lái đã được tạo dựng trên cơ sở thuận mua vừa bán. Giá cả hiện nay có nhiều yếu tố tác động của giá gạo thị trường thế giới, tác động tâm lý, cũng có yếu tố đầu cơ, vừa qua có cơn sốt giá, gạo thị trường thế giới, tác động tâm lý, cũng có yếu tố đầu cơ, vừa qua có cơn sốt giá, Chính phủ đã có những biện pháp quyết liệt, giá gạo đã giảm nhẹ, mặc dù nhiều nơi còn cao hơn trước 1-3 ngàn đồng/kg, tùy chất lượng. Một lý do dễ nhận thấy nữa là các doanh nghiệp tư nhân và những người đầu cơ ém hàng để đầu cơ với hy vọng giá cả hôm sau sẽ tăng so với hôm trước và mang lợi nhuận cao hơn về tay mình.
Vì thế trên thị trường một mặt bằng giá mới cao hơn vừa được xây dựng sau cơn sốt vừa qua. Thị trường của ta cũng bị tác động hàng ngày của thị trường thế giới, điều chỉnh xuống thế nào phải thực hiện theo thị trường và công cụ của thị trường. Nguyên nhân của cơn sốt gạo vừa qua chủ yếu là do tâm lý. Tâm lý thì lại xuất phát từ việc giá gạo thế giới tăng và lương thực thế giới có vấn đề. Điều này thì có thực và đã được các phương tiện thông tin đại chúng đăng tải và các nhà lãnh đạo thế giới cũng đã đăng đàn để bàn về vấn đề này. Thông tin báo chí đưa lại thiếu một vấn đề quan trọng, đó là chưa làm rõ thông tin trong nước. Báo chí chỉ đưa thông tin thế giới một cách đơn thuần dẫn đến việc người dân trong nước hiểu sai về tình hình lương thực của Việt Nam. Việc ai cũng muốn có lợi nên xảy ra những hành động tuy nhỏ nhưng xâu chuỗi lại thì sẽ có tác động đến nguồn cung gạo trên thị trường.