Tiểu Luận CTXH với người nghiện ma túy có HIV – Thực trạng, nguyên nhân và hậu quả

BÀI TIỂU LUẬN CUỐI KỲ
HỌC PHẦN: CTXH VỚI MẠI DÂM – MA TÚY – NGƯỜI CÓ HIV


Đề bài: (Đề số 8) CTXH với người nghiện ma túy có HIV – Thực trạng, nguyên nhân và hậu quả. Kinh nghiệm/ mô hình can thiệp giảm tác hại đối với đối tượng này. Là những nhân viên CTXH khi làm việc với thân chủ là đối tượng trên cần có những kiến thức, kĩ năng gì? Áp dụng những phương pháp nào?

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
Hiện nay nền kinh tế xã hội đang từng ngày phát triển mạnh mẽ, thế giới đang đi lên trong kỷ nguyên của khoa học công nghệ. Nền kinh tế thị trường đã mang lại cho nhân loại những bước tiến kinh ngạc về tất cả mọi mặt. Tuy nhiên chính sự phát triển mạnh mẽ đó lại kéo theo nhiều những mặt trái của xã hội, một trong số đó là tệ nạn xã hội, mà trong đó phải nói đến đại dịch HIV/AIDS. Điều này đã gây ra rất nhiều khó khăn cản trở quá trình phát triển của các quốc gia trên toàn thế giới.
HIV/AIDS là một đại dịch nguy hiểm, là mối hiểm họa đối với tính mạng, sức khoẻ con người và tương lai nòi giống của các quốc gia, các dân tộc trên toàn cầu, tác động trực tiếp đến sự phát triển kinh tế, văn hóa, trật tự và an toàn xã hội, đe dọa sự phát triển bền vững của đất nước. Kể từ khi loài người phát hiện trường hợp nhiễm HIV đầu tiên trên thế giới, không lâu sau Việt Nam không phải là một nước ngoại lệ đối với đại dịch này, cho đến nay Việt Nam đã hơn 20 năm đương đầu và đối phó với một đại dịch HIV/AIDS, theo số liệu thống kê của “Ủy ban Quốc gia phòng chống HIV/AIDS và phòng chống tệ nạn ma túy mại dâm” đến cuối năm 2010 cả nước có 183.938 người nhiễm HIV đang còn sống, trong đó có 44.022 người ở giai đoạn AIDS và kể từ đầu vụ dịch đến nay đã có 49.477 người tử vong do HIV/AIDS. Qua các số liệu giám sát cho thấy dịch HIV/AIDS đã xuất hiện ở 100% tỉnh, thành phố từ năm 1998, đến cuối năm 2010, 97,9% số quận, huyện và trên 75,23%, số xã, phường có người nhiễm HIV/AIDS được báo cáo.




























PHẦN II: NỘI DUNG
I. TỔNG QUAN VỀ HIV/AIDS.
1. HIV/AIDS là gì?
Qua nhiều năm thế giới đấu tranh phòng chống đại dịch HIV/AIDS, thuật ngữ này được hiểu như sau:
- HIV (human immunodeficiency virus) là virus gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người. HIV gây tổn thương hệ thống miễn dịch của cơ thể và làm cho cơ thể không còn khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh dẫn đến chết người.

Hình 1: Hình ảnh virus HIV
- AIDS (Acquired Immuno Deficiency Syndrom ) là giai đoạn cuối cùng của quá trình nhiễm HIV được thể hiện bởi các bệnh nhiễm trùng cơ hội, ung thư và các bệnh liên quan đến rối loạn miễn dịch dẫn đến tử vong. Thời gian từ khi nhiễm HIV đến biến chuyển thành bệnh AIDS tùy thuộc vào hành vi và đáp ứng miễn dịch của từng người nhưng tựu chung lại trong khoảng thời gian trung bình là 5 năm
2. Tình hình dịch HIV/AIDS trên thế giới và khu vực châu Á.
Kể từ ca nhiễm HIV được phát hiện đầu tiên từ năm 1981, cho đến nay loài người đã trải qua hơn 30 năm đối phó với một đại dịch quy mô lớn, phức tạp, tính đến cuối năm 2009, có 33,3 triệu người đang bị nhiễm HIV, tỷ lệ người nhiễm HIV trong nhóm tuổi 15-49 là 0,8%. Riêng năm 2009 ước tính có 2,6 triệu người nhiễm mới HIV và 1,8 triệu người tử vong do AIDS. So sánh với năm 1999, số người nhiễm mới HIV đã giảm 21%. Báo cáo UNAIDS cũng ghi nhận tính cuối năm 2009 đã có 33 nước có số ca nhiễm mới giảm, trong đó 22 nước khu vực cận Saharan, Châu Phi. Tuy nhiên hiện vẫn còn 7 nước tỷ lệ nhiễm mới tăng trên 25% khi so sánh giữa năm 1999 và 2009.

Tại châu Á, ước tính có khoảng 4,9 triệu người đang bị nhiễm HIV trong năm 2009. Hầu hết dịch tại các quốc gia đã có dấu hiệu chững lại. Không có quốc gia nào trong khu vực có dịch toàn thể. Thái Lan là nước duy nhất trong khu vực có tỷ lệ hiện nhiễm gần 1% và xét một cách tổng thể, dịch ở nước này cũng có dấu hiệu chững lại. Tỷ lệ hiện nhiễm HIV trong số người trưởng thành là 1,3% trong năm 2009, và tỷ lệ nhiễm mới đã giảm xuống còn 0,1%. Tại Cam-pu-chia, tỷ lệ hiện nhiễm ở người trưởng thành giảm xuống còn 0,5% trong năm 2009, giảm từ 1,2% trong năm 2001. Song tỷ lệ hiện nhiễm HIV lại đang gia tăng ở những quốc gia vốn có tỷ lệ hiện nhiễm thấp như Bangladesh, Pakistan (nơi tiêm chích ma túy là hình thái lây truyền HIV chính) và Philippin. Về hình thái nhiễm mới HIV ở châu Á, năm 2009 có 360.000 người mới nhiễm HIV, thấp hơn 20% so với 450.000 người năm 2001. Tỷ lệ nhiễm mới giảm hơn 25% tại các nước Ấn Độ, Nepal và Thái Lan trong các năm từ 2001 đến 2009. Dịch cũng chững lại tại Malaysia và Sri Lanka trong khoảng thời gian này. Tỷ lệ nhiễm mới tăng 25% ở Bangladesh và Philippin từ 2001 đến 2009 dù dịch tại các nước này vẫn ở mức thấp. Hình thái lây truyền HIV tại châu Á vẫn chủ yếu tập trung ở nhóm người tiêm chích ma túy, người bán dâm, khách làng chơi, và nam quan hệ tình dục đồng giới. Các hình thái nhiễm mới có thể rất khác nhau tại những quốc gia rộng lớn như Ấn Độ. Khoảng 90% số người nhiễm mới HIV tại Ấn Độ được cho là đã lây nhiễm từ việc quan hệ tình dục không an toàn, song việc thường xuyên có 2 hoặc hơn 2 người sử dụng chung bơm kim tiêm mới là hình thái lây truyền HIV chính tại các bang đông bắc của quốc gia này.
II. THỰC TRẠNG HIV/AIDS Ở VIỆT NAM
1. Tổng quan về tình hình HIV/AIDS ở Việt Nam
Dịch HIV/AIDS đã xẩy ra ở phần lớn các khu vực địa lý khác nhau trên toàn quốc, thời gian xuất hiện và hình thái dịch ở các khu vực địa lý cũng khác nhau rất lớn. Dịch HIV có thể xẩy ra ở Việt Nam cuối những năm 1980, lây qua những người nước ngoài đến Thành phố Hồ Chí Minh hoặc đến những tỉnh biên giới khu vực tây nam, sau đó dịch xảy ra rất nhanh ở các tỉnh khu vực đông nam bộ, tiếp đến các tỉnh khu vực đông bắc. Trong thập kỷ qua, dịch phát triển nhanh nhất ở các tỉnh miền núi phía bắc như các tỉnh Thái Nguyên, Điện Biên, Sơn La và Yên Bái. Trước năm 2000 dịch chủ yếu tập trung ở các khu vực thành thị, nhưng hiện nay dịch đã xẩy ra hầu hết cả nước, kể cả ở cả các khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng núi, vùng dân tộc thiểu số. Tuy nhiên dịch HIV/AIDS vẫn chủ yếu tập trung trung trong nhóm nghiện chích ma túy, phụ nữ bán dâm và nhóm người tình dục đồng giới nam. Trong tổng số người được xét nghiệm phát hiện HIV dương tính, người nghiện chích ma túy chiếm khoảng 70%, phụ nữ bán dâm chiếm khoảng 5%, còn lại là đối tượng khác. Đường lây truyền HIV/AIDS ở Việt Nam chủ yếu lây truyền qua tiêm chích chung ma túy, hình thái nguy cơ lây nhiễm HIV/AIDS ở mỗi vùng khu vực cũng có sự khác biệt nhau, trong khi phần lớn các khu vực trong cả nước dịch chủ yếu lây truyền do tiêm chích chung ma túy, các tỉnh khu vực đồng bằng sông cửu long sự lây truyền HIV chủ yếu do truyền qua đường tình dục, đặc biệt là các tỉnh khu vực biên giới tỷ lệ người nhiễm HIV cho biết lây truyền qua đường tình dục cao nhất. Tuy nhiên, xu hướng do lây truyền qua đường tình dục có nguy cơ gia tăng trong những năm gần đây, tỷ lệ người nhiễm HIV trong tổng số người nhiễm HIV phát hiện hằng năm cho biết bị lây truyền qua đường tình dục tăng từ 12% năm 2004 lên 29% năm 2010. Nhiều bằng chứng cho thấy tỷ lệ phụ nữ bán dâm nghiện chích ma túy và tỷ lệ nam quan hệ tình dục đồng giới nghiện chích ma túy gia tăng làm tăng nguy cơ lây truyền qua đường tình dục từ nhóm này sang các loại bạn tình của họ, do đó số người nhiễm HIV do lây truyền qua đường tình ngày càng chiếm tỷ trọng cao hơn so với các năm trước đây.
Đánh giá chung về tình hình dịch HIV/AIDS cho thấy dịch HIV/AIDS không tăng nhanh như trước những năm 2005, về cơ bản đã khống chế tình hình dịch HIV/AIDS ở đa số địa phương và các nhóm dễ bị cảm nhiễm HIV/AIDS, số người nhiễm HIV/AIDS mới phát hiện đã giảm liên tục 3 năm gần đây, phần lớn người nhiễm HIV mới phát hiện chủ yếu tập trung trong nhóm nguy cơ cao. Tuy nhiên dịch HIV/AIDS vẫn còn diễn biến phức tạp, hành vi nguy cơ lây nhiễm HIV trong nhóm dễ bị cảm nhiễm HIV vẫn ở mức độ cho phép khả năng tạo ra mức độ lây nhiễm HIV cao, tuy số người nhiễm HIV phát hiện được giảm liên tiếp 3 năm gần đây, nhưng chưa đủ thời gian đảm bảo bền vững.


2. Thực trạng HIV/AIDS ở Việt Nam
Tính đến ngày 31/8/2008, tổng số trường hợp nhiễm HIV trên toàn quốc là 132.048 người; số bệnh nhân đã chuyển sang giai đoạn AIDS là 27.579 người; số ca tử vong do nhiễm HIV là 40.717 người. Dịch đã lan rộng 100% tỉnh/thành phố, 97,37% quận/huyện và 67,48% xã/phường, trong đó, các tỉnh/thành phố có tỷ lệ người nhiễm HIV hiện đang còn sống cao nhất là Thành phố Hồ Chí Minh có 31.917 người, Hà Nội có 13.447, Hải Phòng 6.161 người, Sơn La 5.080 người. Hiện nay, diễn biến dịch ngày càng phức tạp hơn, số người chuyển sang giai đoạn AIDS và sẽ tử vong có xu hướng tăng nhanh. Tỷ lệ nhiễm trung bình trên toàn quốc là 28,6% với các tỷ lệ khác nhau ở các tỉnh/thành phố. Một số tỉnh có tỷ lệ nhiễm trung bình cao như Quảng Ninh 54,5%; Thành phố Hồ Chí Minh 47,6%; Hải Phòng 46,25%; Cần Thơ 45,0%; Thái Nguyên 40,75% và Điện Biên 36,83%
Phần lớn trường hợp nhiễm HIV ở Việt Nam nằm trong độ tuổi trẻ từ 20-39 tuổi chiếm 83,39%, trong đó số người nhiễm HIV từ 20-29 tuổi chiếm 52,20%; từ 30-39 chiếm 31,19%. Tỷ lệ nhiễm ở độ tuổi từ 40-49 tuổi chiếm 8,05% và trên 50 tuổi chiếm 1,75%. Nhiễm HIV ở lứa tuổi vị thành niên từ 14-19 tuổi chiếm 4,22%, các trường hợp nhiễm ở trẻ em dưới 13 tuổi chiếm 1,78%. ở nước ta, HIV chủ yếu qua con đường tiêm chích ma tuý không an toàn. Đầu những năm 90, có tới 80% người nhiễm HIV là do tiêm chính ma tuý, đến cuối những năm 90 tỷ lệ này tuy có giảm xuống song vẫn còn khoảng 70%. Đến nay, số người nhiễm HIV do tiêm chính ma tuý giảm xuống còn 44,35%.
Tuy nhiên theo số liệu thống kê tính đến ngày 30/06/2012 số lượng người có HIV còn sống trên cả nước là 204.019 người trong đó có đến 58.569 người là đang trong giai đoạn AIDS chiếm 28,7%.
Tính riêng trong 6 tháng đầu năm 2012 cả nước ta đã phát hiện số trường hợp nhiễm HIV mới là 5.927 người, số bệnh nhân chuyển sang giai đoạn AIDS là 2.118 người.
Có sự khác biệt lớn về thời gian xuất hiện dịch HIV tại các địa phương. Dịch HIV xuất hiện đầu tiên ở Thành phố Hồ Chí Minh và một số nơi thuộc vùng Đông Bắc, trong khi các vùng miền khác của đất nước, dịch mới xuất hiện gần đây. Sự khác biệt này đã đưa đến thực tế là các ca nhiễm HIV tập trung theo vùng địa lý, tại một số tỉnh và các thành phố lớn, nơi có dịch chủ yếu xảy ra trong các nhóm tiêm chích ma tuý, mại dâm, tình dục đồng giới. Lây nhiễm có liên quan đến sử dụng ma tuý tập trung chủ yếu tại các tỉnh thành lớn phía Bắc như: Quảng Ninh, Hải Phòng, Lạng Sơn và Hà Nội. Tại các tỉnh phía Nam, lây nhiễm HIV lan nhanh theo 2 đường lây song hành: lây nhiễm qua đường tình dục khác giới và tiêm chích ma tuý. Các tỉnh gần hoặc giáp biên giới với Campuchia như An Giang, Kiên Giang và Cần Thơ có tỉ lệ lây nhiễm HIV qua quan hệ tình dục khác giới rất cao. Có thể đưa ra một vài dẫn chứng cụ thể như sau:
ã Tại tỉnh Nghệ An:
Tính đến hết tháng 7 năm nay, Nghệ An có 6.329 người nhiễm HIV, trong đó có 3.457 trường hợp đã chuyển sang giai đoạn AIDS. Trong 5 năm trở lại đây, toàn tỉnh có trên 1.990 trường hợp đã tử vong do căn bệnh thế kỷ này. Các trường hợp nhiễm HIV được phát hiện nhiều nhất thuộc nhóm tiêm chích ma tuý chiếm 85,67%, nhóm tuổi nhiễm HIV nhiều nhất từ 20 - 39 tuổi. TP Vinh và một số huyện miền núi như Quế Phong, Tương Dương, Quỳ Châu . là những địa phương có số người nhiễm HIV/AIDS nhiều nhất.
ã Tại tỉnh Tây Ninh:
Theo thống kê của Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS tỉnh Tây Ninh, tính đến tháng 6 năm 2012, luỹ tích số người nhiễm HIV tại Tây Ninh là 2.778 người, trong đó có 2.045 nam, 733 nữ. Hình thái lây nhiễm HIV ở Tây Ninh vẫn tập trung vào nhóm người nghiện chích ma tuý và nhóm hoạt động mại dâm.
ã Tại tỉnh Đồng Tháp
Tính đến nay, số người nhiễm HIV tại tỉnh Đồng Tháp được phát hiện khoảng 5.243 người. Trong đó, có 1.899 trường hợp chuyển sang AIDS, có 843 người bị tử vong vì căn bệnh thế kỷ. Con số này cho thấy tình trạng lây nhiễm HIV/AIDS vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ trong cộng đồng.
ã Tại TP Hải Phòng
Tình hình nhiễm HIV/AIDS: Tính đến ngày 30/7/2012, số trường hợp nhiễm HIV hiện còn sống là 10.174 người, số bệnh nhân AIDS hiện tại là 5.872 người, số bệnh nhân AIDS đã tử vong là 3.244 trường hợp. So với tháng 7/2011: Số người nhiễm HIV giảm 12, số bệnh nhân AIDS giảm 10, số tử vong do AIDS giảm 01 trường hợp.
ã Tại tỉnh Thái Nguyên:
Tính đến ngày 31/10/2012, luỹ tích số người nhiễm HIV được quản lý là 8.657 trường hợp , đã tử vong do AIDS 1.808 trường hợp. Hiện tại còn 6.849 người đang sống chung với HIV ở cộng đồng trong tỉnh, ngoài tỉnh và trong các cơ sở giáo dưỡng nhân phẩm; trong đó có 3.968 người đã chuyển sang giai đoạn AIDS. Người nhiễm chủ yếu ở lứa tuổi 20 - 40 (chiếm 83,4%) và nguyên nhân chủ yếu do tiêm chích ma tuý (chiếm gần 60%). Thái Nguyên hiện là một trong 10 tỉnh, thành phố có số người nhiễm HIV/AIDS đứng đầu của cả nước, tỷ lệ hiện nhiễm của tỉnh là 565 trường hợp/100.000 dân.
ã Tại Tỉnh Quảng Ninh:
Tính đến nay, tỉnh Quảng Ninh có khoảng hơn 3.300 người có HIV, với tỉ lệ nhiễm thuộc vào các địa phương có tỉ lệ cao nhất cả nước 332/100.000 dân. Thống kê, tất cả các huyện thị trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đều có người nhiễm HIV.
ã Tại tỉnh Yên Bái:
Với hơn 4.200 trường hợp, Yên Bái là một trong 5 tỉnh có tỷ lệ người nhiễm HIV/AIDS cao nhất cả nước – khoảng 442/100.000 dân