Luận Văn Công tác kiểm soát rủi ro trong hoạt động tín dụng của ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Chi

1. Sự cần thiết của nghiên cứu
Trong nền kinh tế thị trường, hệ thống ngân hàng được ví như hệ thần kinh của nền kinh tế. Hệ thống ngân hàng quốc gia hoạt động thông suốt lành mạnh và hiệu quả là tiền đề để các nguồn lực tài chính luân chuyển, phân bổ và được sử dụng hiệu quả. Bên cạnh đó hệ thống ngân hàng còn kích thích tăng trưởng kinh tế, ổn định giá trị đồng tiền và tạo công ăn việc làm. Tuy nhiên trong nền kinh tế thị trường, việc gặp phải các rủi ro trong hoạt động của các tổ chức nói chung là không thể tránh khỏi và hệ thống ngân hàng càng không thể nằm ngoài quy luật ấy. Và vì sự ảnh hưởng đặc biệt như đã nêu trên, sự sụp đổ của hệ thống ngân hàng ảnh hưởng rất tiêu cực đến toàn bộ đời sống kinh tế chính trị, xã hội của một nước và có thể lan rộng sang quy mô quốc tế.
Trong hệ thống ngân hàng quốc gia, NHTM [1] là định chế tài chính trung gian quan trọng vào loại bậc nhất của nền kinh tế thị trường. Nhờ hệ thống định chế tài chính trung gian này mà các nguồn tiền nhàn rỗi nằm rải rác trong xã hội sẽ được huy động, tập trung lại, đồng thời sử dụng số vốn đó để cấp tín dụng cho các tổ chức kinh tế, cá nhân để phát triển kinh tế - xã hội. Hệ thống ngân hàng tại Việt Nam khi chuyển qua cơ chế thị trường cũng đã có những thành tựu và lớn mạnh không ngừng nhưng cũng vấp phải những rủi ro và tổn thất nặng nề. Năm 2008, ngành ngân hàng Việt Nam đã trải qua nhiều biến động khó khăn đó là trải qua các “cơn bão” lạm phát, sụp đổ tài chính ở Mỹ, cạnh tranh với các ngân hàng nước ngoài, cạnh tranh với thị trường chứng khoán Tuy vậy đến năm 2009, dấu hiệu về tình hình tài chính của ngân hàng đã có nhiều khả quan.
Nổi bật về các thành tựu to lớn trong hệ thống NHTM ở Việt Nam, không thể không nhắc đến NHTM cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Viết tắt là VCB [2]). Với kinh nghiệm hoạt động trải qua 45 năm, VCB đã khẳng định vị thế là Ngân hàng hàng đầu tại Việt Nam. Trong thời gian tiếp theo, VCB sẽ tiếp tục kiên trì thực hiện các giải pháp chiến lược để từng bước thực hiện Tầm nhìn 2015 đứng trong hàng ngũ 70 định chế tài chính hàng đầu Châu Á với phạm vi hoạt động cả trong nước và quốc tế. Những giải pháp chủ đạo bao gồm đa dạng hoá hình thức sở hữu nhằm nâng cao năng lực quản lý và hiệu quả hoạt động; tăng cường năng lực quản trị điều hành và hiện đại hoá công nghệ ngân hàng; tăng cường năng lực tài chính, nâng cao sức cạnh tranh của VCB trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế; phát triển nguồn nhân lực thông qua các giải pháp đào tạo, tuyển dụng nguồn nhân tài trong và ngoài nước cũng như thu hút chất xám từ các khu vực kinh tế phát triển .
Như chúng ta đã biết, tín dụng luôn được đánh giá là một trong những loại nghiệp vụ ngân hàng phức tạp và có độ rủi ro cao, đòi hỏi các cán bộ liên quan phải am hiểu toàn diện mọi lĩnh vực, có đạo đức nghề nghiệp và phải tuân thủ cùng lúc nhiều loại chính sách và chế độ khác nhau. VCB đang trong quá trình chuyển đổi, hướng tới mô hình một NHTM đạt tiêu chuẩn quốc tế, hiện đại và vững mạnh. Muốn vậy yêu cầu kiểm soát tốt rủi ro phải được đặt lên hàng đầu, trong đó tất yếu phải có RRTD [3]. Chính vì lý do rằng quy mô HĐTD [4] chiếm phần lớn trong tài sản Có của NHTM và thu nhập từ HĐTD chiếm tỉ trọng lớn trong tổng thu nhập. Cụ thể là dù danh nghĩa là hoạt động đa năng, nhưng thu nhập từ HĐTD hiện vẫn chiếm trên/dưới 70% tổng thu nhập của từng NHTM ở Việt Nam. Quy trình cấp tín dụng đòi hỏi kĩ thuật phức tạp; sản phẩm tín dụng đa dạng; khách hàng vay vốn thuộc nhiều ngành kinh tế khác nhau, loại hình DN [5] khác nhau, điều kiện kinh doanh khác nhau, trình độ và phẩm chất đạo đức của các nhà quản trị khác nhau. Từ đó dẫn đến HĐTD ẩn chứa rất nhiều rủi ro.

[1] NHTM.

[2] Vietcombank.

[3] RRTD.

[4] Hoạt động tín dụng.

[5] DN.