Tiểu Luận Công nghệ và quy trình sản xuất chất màu vô cơ dùng trong công nghiệp gốm sứ

MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU 6
1. Tổng quan. 7
1.1. Sơ lược về chất màu vô cơ dùng trong sản xuất gốm sứ. 7
1.2. Tình hình sản xuất, tiêu thụ, định hướng phát triển của công nghiệp sản xuất gốm sứ 7
1.3. Các sản phẩm gốm sứ của các làng nghề gốm sứ tiêu biểu ở Việt Nam 9
2. Lý thuyết về chất màu vô cơ dùng trong công nghiệp gốm sứ. 10
2.1. Đặc trưng và ứng dụng chất màu vô cơ trong công nghiệp gốm sứ. 10
2.1.1. Tính chất quang - lý. 11
2.1.2. Tính chất hóa học. 11
2.1.3. Cấu trúc tinh thể. 11
2.1.4. Khả năng phối màu. 12
2.1.5. Úng dụng. 12
2.2. Nguyên nhân gây màu của các khoáng vật dùng sản xuất men gốm 12
2.2.1. Sự chuyển electron nội 12
2.2.2. Sự chuyển electron giữa các nguyên tố lân cận nhau hay sự chuyển điện tích 13
2.2.3 Sự chuyển electron cảm ứng do các khuyết tật trong mạng lưới tinh thể. 13
2.2.4. Sự chuyển các dải năng lượng 14
2.3. Các nguyên tố gây màu trong men gốm 14
3. Nguyên liệu và tiêu chuẩn chất màu trong công nghiệp gốm sứ. 15
3.1. Một số oxit gây màu thông dụng trong sản xuất men gốm 15
3.1.1. Cr[SUB]2[/SUB]O[SUB]3[/SUB] 16
3.1.2. Cu[SUB]2[/SUB]O 17
3.1.3. CuO 17
3.1.4. Fe[SUB]2[/SUB]O[SUB]3[/SUB] 17
3.1.5. MnO 18
3.1.6. MnO[SUB]2[/SUB] 18
3.1.7. SnO[SUB]2[/SUB] 19
3.1.8. NiO 19
3.2. Tiêu chuẩn chất màu dùng trong công nghiệp gốm sứ. 21
4. Quy trình sản xuất chất màu trong gốm sứ. 23
4.1. Các phương pháp sản xuất pigment 23
4.1.1. Phương pháp ướt 23
4.1.2. Phương pháp khô. 24
4.2. Công nghệ sản xuất chung. 25
4.2.1.Sơ đồ công nghệ sản xuất chung. 25
4.2.2. Quy trình chế tạo màu. 26
4.3. Sản xuất các pigment và màu trên men. 27
4.3.1. Khái niệm và phân loại 27
4.3.2. Chất trợ dung. 27
4.3.3. Sản xuất các chất màu trên men. 28
4.4. Sản xuất các chất màu dưới men. 31
5. Tác động của chất màu vô cơ dùng trong công nghiệp gốm sứ đối với môi trường và con người. Tiêu chuẩn cho phép của các chất độc hại dùng trong gốm sứ. Xu hướng nghiên cứu trong tương lai 34
5.1. Tác động của chất màu vô cơ dùng trong công nghiệp gốm sứ đối với môi trường và con người 34
5.2. Tiêu chuẩn cho phép của các chất độc hại dùng trong gốm sứ. 35
5.2.1. Tiêu chuẩn về hàm lương chì và Cadmi dùng trong gốm sứ ở Mỹ và châu Âu 35
5.2.2. Tiêu chuẩn về hàm lượng chì và Cadmi trong gốm sứ của Việt Nam đối với thị trường Nhật 35
5.3. Xu hướng nghiên cứu bột màu vô cơ thân thiện với môi trường dùng trong công nghiệp gốm sứ. 37
6. Tài liệu tham khảo. 37

LỜI MỞ ĐẦU

Cuộc sống con người ngày càng được nâng cao, nhu cầu về thẩm mỹ vì thế cũng phát triển không ngừng. Việc mua sắm các sản phẩm có kiểu dáng đẹp và bắt mắt được chú trọng nhiều hơn. Chất màu ra đời cùng với nhu cầu của xã hội và việc nghiên cứu, phát triển đa dạng chất màu đã trở nên quan trọng đối với các trường kỹ thuật chuyên ngành Công nghệ Hóa học. Song song với chương trình môn học Công nghệ sản xuất các chất màu vô cơ tại trường Đại học Bách Khoa Tp Hồ Chí Minh, chúng em được tham gia tìm hiểu kỹ hơn về các hướng ứng dụng của chất màu vào thực tiễn cuộc sống thông qua các bài tiểu luận về chất màu. Đề tài tìm hiểu về công nghệ chất màu dùng trong công nghiệp gốm sứ là một đề tài thực tiễn bởi Việt Nam là một trong những nước xuất khẩu các sản phẩm gốm sứ hàng đầu thế giới nhưng cũng vấp phải sự cạnh tranh gay gắt của các nước khác, nhất là Trung Quốc. Các doanh nghiệp Việt Nam muốn sản phẩm gốm sứ của mình có khả năng cạnh tranh cao, họ phải không ngừng nâng cao chất lượng và phải biết tạo ra các sản phẩm với những hoa văn, màu sắc độc đáo riêng. Điều đó được thể hiện thông qua men màu là lớp phủ bên ngoài các sản phẩm gốm sứ.
Thông qua bài tiểu luận tìm hiểu về chất màu dùng trong công nghiệp gốm sứ này, với sự tìm tòi và tích lũy kiến thức thông qua các tài liệu tham khảo trong sách cũng như Internet, chúng em đã có một cái nhìn cụ thể hơn về chất màu và giá trị của nó mang lại cho gốm sứ. Cùng với đó là việc tìm hiểu về nguyên liệu dùng để tạo màu và học hỏi các công đoạn tạo men màu như thế nào. Chúng em hy vọng bài tiểu luận này cũng sẽ giúp các bạn trong lớp có được những hiểu biết nhất định về chất màu dùng trong công nghiệp gốm sứ.
Và chúng em cũng xin chân thành cảm ơn thầy Ngô Văn Cờ đã tạo điều kiện để chúng em được tham gia bài tiểu luận này cũng như những kiến thức thầy đã truyền thụ cho chúng em về chất màu vô cơ.
Nội dung

1. Tập trung tìm hiểu về tình hình, xu hướng phát triển của ngành công nghiệp chất màu dùng trong công nghiệp gốm sứ.
2. Lý thuyết chất màu vô cơ dùng trong công nghiệp chất màu gốm sứ bao gồm các đặc trưng của chất màu trong gốm sứ & tìm hiểu nguyên nhân gây màu của các hợp chất tạo màu trong gốm sứ.
3. Nguyên liệu (tìm hiểu cụ thể các hợp chất tạo màu dùng trong công nghiệp gốm sứ) và tiêu chuẩn nguyên liệu dùng để sản xuất chất màu dùng trong công nghiệp gốm sứ.
4. Quy trình sản xuất chất màu gốm sứ như phương pháp khô và phương pháp ướt đối với chất màu trên men cugnx như dưới men. Ví dụ các quy trình sản xuất cho từng loại cụ thể.
5. Tìm hiểu về độc tính đối với môi trường và con người (bệnh tật .) cũng như tiêu chuẩn về hàm lượng các chất như hàm lượng chì, cadimi, crom, sắt, hay Coban . trong chất màu ở Mỹ , châu Âu cũng như ở Việt Nam. Cung cấp thêm xu hướng bột màu đất hiếm thân thiện với môi trường trong tương lai.

Tài liệu tham khảo

[1] TS. Lê Văn Thanh & KS. Nguyễn Minh Phương, Công nghệ sản xuất chất màu gốm sứ, NXB Xây dựng.
[2] Trần Phương Thảo, Luận văn tốt nghiệp đại học “Ứng dụng pigment MgFe[SUB]2[/SUB]O[SUB]4[/SUB] ở nhiệt độ thấp lên sản phẩm gốm sứ”.
[3] Huỳnh Kỳ Phương Hạ & Ngô Văn Cờ, Giáo trình “Công nghệ sản xuất chất màu vô cơ”, Đại học Bách Khoa Tp. Hồ Chí Minh.
[4] Cùng các tài liệu tham khảo có nguồn trên Internet.