Luận Văn Công cụ kinh tế quản lý chất thải rắn

Công cụ kinh tế quản lý chất thải rắn
1. Thuế và phí môi trường
1.1 Thuế ô nhiễm môi trường:
Về mặt lý thuyết, thuế là một khoản chuyển giao thu nhập bắt buộc từ các thể nhân và pháp nhân cho nhà Nước theo mức độ và thời hạn được pháp luật quy định, nhằm sử dụng cho mục đích công cộng. Thuế ô nhiễm môi trường là loại thuế thu được từ các hoạt động sản xất kinh doanh gây ra ô nhiễm môi trường. Loại công cụ này được sử dụng nhằm: một mặt tăng nguồn thu cho ngân sách Nhà nước, mặt khác hạn chế hoặc ngăn chặn tác nhân gây ô nhiễm môi trường tại các đô thị và khu công nghiệp và đảm bảo công bằng xã hội. Đây là công cụ hữu hiệu có tác dụng điều hoà trực tiếp các quan hệ lợi ích giữa xã hội và doanh nghiệp. Từ đó làm lành mạnh các quan hệ xã hội, đồng thời khuyến khích ý thức tiết kiệm, giảm bớt sự lãng phí trong quá trình khai thác sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên và tăng cường biện pháp bảo vệ môi trường. Để phát huy tối đa công cụ tính thuế chúng ta cần coi trọng hai hình thức thu gián tiếp và thu trực tiếp. Việc tính thuế phải dựa trên cơ sở xác định các yếu tố đầu vào hoặc dựa trên các yếu tố đầu ra. Xác định các yếu tố đầu vào của sản xuất hoặc dịch vụ, nguyên nhân có thể gây ô nhiễm môi trường để tính thuế có tác dụng điều chỉnh các hoạt động sản xuất kinh doanh theo hướng tích cực, tạo ra sự hài hoà giữa lợi ích của xã hội và các doanh nghiệp.
Cho tới nay trên thế giới đã xuất hiện một số loại thuế ô nhiễm môi trường hoặc các loại thuế liên quan đến bảo vệ môi trường. Loại thuế đầu tiên là thuế Pigou đưa ra năm 1920. Với mục đích của việc thu thuế là nhằm thu hẹp khoảng cách giữa chi phí cá nhân (MC) biên và chi phí xã hội (MSC) biên. Phương pháp chủ yếu là đánh thuế vào từng đơn vị sản phẩm gây ô nhiễm môi trường.
Gọi T là mức thuế đánh vào 1 đơn vị chất thải rắn
T=MSC-MC
Theo Pigou, mức thuế ô nhiễm môi trường phải được xác định theo sản lượng hàng hoá, nó có liên quan đến quy mô sản xuất và lợi nhuận của mỗi doanh nghiệp. Do vậy, để đảm bảo tối đa hoá lợi ích xã hội, doanh nghiệp phải điều chỉnh quy mô sản xuất ở mức tối đạt sản lượng tối ưu (doanh nghiệp phải tính tới chi phí môi trường). Nếu một doanh nghiệp nào đó sản xuất ra một sản lượng sản phẩm hảng hoá nhỏ hơn mức sản lượng tối ưu, thì doanh nghiệp không thu được lợi nhuận tối đa. Ngược lại nếu mức sản lượng của doanh nghiệp lớn hơn mức tối ưu, khi đó lợi nhuận của cận biên mà hãng thu được do việc sản xuất thêm đó sẽ nhỏ hơn mức thuế t* mà doanh nghiệp phải trả cho đơn vị sản phẩm thêm đó và việc này làm cho lợi nhuận doanh nghiệp giảm xuống. Do đó để tối đa hoá lợi ích, doanh nghiệp phải tự điều chỉnh tới quy mô sản lượng ở mức sản xuất tối ưu.
Thu phí là việc thu lại khoản chi phí mà xã hội phải bỏ ra để khắc phục các hậu quả về môi trường do chi phí ngoại ứng biên gây ra sẽ có tác dụng không chỉ tăng thu cho ngân sách mà còn kích thích các doanh nghiệp tìm kiếm các giải pháp hạn chế tối đa các nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường.