Thạc Sĩ Cơ sở lý luận và thực tiễn xây dựng mục tiêu, nội dung, quy trình và phương thức tiền kiểm trong hoạ

2

Lời nói đầu

1. ý nghĩa của Đề tài
Trong những năm qua, Kiểm toán Nhà n-ớc thực hiện hai hình thức
kiểm toán chủ yếu là kiểm toán tuân thủ và kiểm toán báo cáo tài chính. Các
hình thức kiểm toán này đ-ợc thực hiện chủ yếu sau khi các nghiệp vụ kinh tế
phát sinh và thực sự hoàn thành đ-ợc phản ánh trên sổ, báo cáo kế toán và các
tài liệu có liên quan (hay còn gọi là kiểm toán sau). Nh- vậy, việc phát hiện
gian lận, sai sót sau khi các hành vi này đã đ-ợc thực hiện, đồng nghĩa với
việc đã làm mất đi một số l-ợng tiền, tài sản của Nhà n-ớc, khó có khả năng
thu hồi đầy đủ; các hình thức kiểm toán này hạn chế một phần hiệu quả trong
công tác ngăn ngừa lãng phí, gian lận trong quản lý, điều hành và sử dụng
kinh phí ngân sách nhà n-ớc và tài sản công. Để nâng cao hiệu quả hoạt động
của kiểm toán nói chung và hoạt động của Kiểm toán Nhà n-ớc nói riêng,
ngoài việc kiểm toán sau chúng ta phải tiến hành kiểm toán tr-ớc (hay còn gọi
là tiền kiểm) để phát hiện, ngăn chặn kịp thời không để phát sinh sai sót, gian
lận sẩy trong quá trình sử dụng kinh phí, công quỹ quốc gia, vừa nâng cao
hiệu quả trong công tác quản lý kinh tế, tài chính bảo đảm an toàn tài sản,
công quỹ quốc gia, vừa bảo vệ đ-ợc cán bộ.
Tiền kiểm là một biện pháp khắc phục những hạn chế của hậu kiểm
nhằm nâng cao chất l-ợng, hiệu quả của kiểm toán trong đấu tranh chống lãng
phí, thất thoát ngân sách nhà n-ớc, do đó cần sớm nghiên cứu đ-a vào áp dụng
trong hoạt động của Kiểm toán Nhà n-ớc. Vì vậy, việc nghiên cứu những vấn
đề lý luận và thực tiễn để xây dựng mục tiêu, nội dung, quy trình và ph-ơng
thức tiền kiểm trong hoạt động của Kiểm toán Nhà n-ớc là yêu cầu bức thiết
nhằm làm sáng tỏ những vấn đề lý luận và thực tiễn làm cơ sỏ cho xây dựng
quy trình và tổ chức thực hiện quy trình thống nhất trong hoạt động của toàn
ngành. Do đó việc nghiên cứu đề tài này không những có ý nghĩa về thực tiễn
tr-ớc mắt mà còn có ý nghĩa cả về mặt lý luận lâu dài. 3

2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
Nghiên cứu đề tài "Cơ sở lý luận và thực tiễn xây dựng mục tiêu, nội
dung, quy trình và ph-ơng thức tiền kiểm trong hoạt động của Kiểm toán
Nhà n-ớc” với các mục tiêu cơ bản sau:
- Hệ thống hoá và phân tích những vấn đề lý luận liên quan đến công
tác tổ chức thực hiện tiền kiểm toán trong hoạt động của Kiểm toán Nhà n-ớc,
làm cơ sở cho việc xây dựng quy trình tiền kiểm toán và tổ chức thực hiện quy
trình tiền kiểm.
- Nghiên cứu, đánh giá thực trạng về công tác tiền kiểm toán của Kiểm
toán Nhà n-ớc và một số kinh nghiện của n-ớc ngoài, từ đó đ-a ra những bài
học kinh nghiệm trong việc xây dựng và hoàn thiện quy trình tiền kiểm toán.
- Đề xuất các giải pháp chủ yếu xây dựng mục tiêu, nội dung, quy trình
và ph-ơng thức tổ chức thực hiện tiền kiểm trong hoạt động Kiểm toán Nhà
n-ớc.
3. Đối t-ợng, phạm vị nghiên cứu
3.1. Đối t-ợng nghiên cứu: Để giải quyết nội dung của đề tài, chúng tôi
đi sâu nghiên cứu các vấn đề cơ bản về cơ sở lý luận và các giải pháp xây
dựng quy trình tiền kiểm toám, nh-: mục tiêu, nội dung, quy trình và ph-ơng
thức tổ chức thực hiện tiền kiểm trong hoạt động Kiểm toán Nhà n-ớc.
3.2. Phạm vi nghiên cứu: Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu các vấn đề lý
luận và thực tiễn liên quan đến hoạt động tiền kiểm trong lĩnh vực lập dự toán
ngân sách nhà n-ớc.
4. Ph-ơng pháp nghiên cứu
Đề tài sử dụng ph-ơng pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử,
những nguyên lý cơ bản trong quản lý kinh tế nói chung và kiểm tra kiểm soát
nói riêng. Đồng thời đề tài cũng sử dụng các ph-ơng pháp nghiên cứu cụ thể
nh- : Ph-ơng pháp tổng hợp, ph-ơng pháp phân tích, kiểm chứng, thống kê,
hệ thống hoá . Từ đó đ-a ra các giải pháp kiến nghị về : Mục tiêu, nội dung,
quy trình và ph-ơng thức tiền kiểm trong hoạt động của Kiểm toán Nhà n-ớc
phù hợp với điều kiện cụ thể và môi tr-ờng pháp lý hiện nay ở Việt Nam.
5. Những đóng góp của đề tài
Trên cơ sở nghiên cứu, hệ thống hoá những vấn đề lý luận và thực tiễn
đề tài có những đóng góp sau :
- Làm sáng tỏ những vấn đề lý luận và thực tiễn về việc xây dựng quy
trình tiền kiểm
- Đánh giá thực trạng về hoạt động kiểm toán trong những năm qua, từ
đó rút ra những kết quả đã đạt đ-ợc và những tồn tại cần khắc phục.
- Đề xuất giải pháp xây dựng mục tiêu, nội dung, quy trình và ph-ơng
thức tiền kiểm trong hoạt động Kiểm toán Nhà n-ớc
6. Nội dung của đề tài
Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung của đề tài bao gồm 3 ch-ơng :
Ch-ơng 1. Cơ sở lý luận về quy trình tiền kiểm trong hoạt động kiểm
toán nhà n-ớc đối với lĩnh vực ngân sách nhà n-ớc
Ch-ơng 2. Thực trạng về tiền kiểm và yêu cầu tiền kiểm trong quản lý
kinh tế , tài chính hiện nay
Ch-ơng 3. Những giải pháp xây dựng mục tiêu, nội dung, quy trình và
ph-ơng thức tiền kiểm trong hoạt động của Kiểm toán Nhà n-ớc.