Chuyên Đề Cơ sở hình thành và phát triển nghệ thuật quân sự việt nam

Việt Nam có truyền thống đấu tranh dựng nước và giữ nước vô cùng oanh liệt. Trong suốt chiều dài lịch sử, dân tộc ta luôn phải liên tục chống lại kẻ thù xâm lược và thường ở trong tình thế chiến đấu không cân sức, nhất là vào thời kỳ đầu của cuộc khởi nghĩa hoặc chiến tranh. So với lực lượng đối kháng, nói chung chúng ta thua kém trên nhiều phương diện, ngoại trừ tinh thần yêu nước, tinh thần đoàn kết và ý chí độc lập tự do của nhân dân. Chính trong cuộc chiến không cân sức kéo dài ấy mà dân tộc ta đã hình thành nên rất nhiều loại hình nghệ thuật quân sự đặc sắc như nghệ thuật chiến tranh nhân dân, nghệ thuật chiến tranh du kích, nghệ thuật chiến dịch và chiến thuật, nghệ thuật khởi nghĩa vũ trang Nhìn lại lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc, chúng ta càng tự hào về truyền thống hào hùng ấy. Nghệ thuật chiến tranh nhân dân đã được hình thành rất sớm trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc ta. Chiến tranh nhân dân Việt Nam đã trải qua những bước phát triển trong lịch sử đấu tranh vũ trang của dân tộc từ thấp đến cao và đạt đến đỉnh cao trong thời đại Hồ Chí Minh dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Trong giai đoạn hiện nay, khi mà các cuộc chiến tranh không kéo dài như các cuộc chiến tranh trước đây, nhưng hậu quả lại vô cùng khủng khiếp, nặng nề, nó vừa là cơ hội để các nước tham chiến có điều kiện thử nghiệm, sử dụng các phương tiện, vũ khí mới hiện đại; đồng thời là cái cớ để một số nước nhảy vào can thiệp công việc nội bộ với những động cơ và mục đích riêng, vì vậy việc nghiên cứu nguyên nhân, điều kiện làm phát sinh chiến tranh và các chiến lược quốc phòng là rất quan trọng, luôn được các nước quan tâm, đưa lên hàng đầu. Với mục tiêu trước hết là nhằm bảo vệ Tổ quốc, chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ, và quan trọng nhất là không để xảy ra chiến tranh.
Lịch sử Nghệ thuật quân sự Việt Nam là lịch sử của quá trình hình thành và phát triển các nghệ thuật chỉ đạo, tổ chức và thực hành toàn quân đánh giặc, lấy lực lượng vũ trang ba thứ quân làm nòng cốt trên cả ba quy mô của đấu tranh vũ trang là chiến lược quân sự, nghệ thuật chiến dịch và chiến thuật trong từng cuộc chiến tranh và trong suốt tiến trình lịch sử Việt Nam. Dân tộc Việt Nam có truyền thống đánh giặc độc đáo, mang bản sắc riêng, đó là nghệ thuật quân sự của chiến tranh nhân dân, toàn dân, toàn diện, lấy nhỏ thắng lớn, lấy ít địch nhiều, lấy yếu chống mạnh, quyết đánh, biết đánh và biết đánh thắng những kẻ thù xâm lược lớn mạnh hơn mình.
Với tư cách là một bộ môn khoa học, lịch sử quân sự Việt Nam có nhiệm vụ nghiên cứu đến cơ sở hình thành và phát triển các sự vật hiện tượng trong lĩnh vực quân sự từ cổ đại đến hiện đại về chiến tranh và các lực lượng vũ trang kinh nghiệm hoạt động của các giai cấp và chính đảng nhằm rút ra những bài học thiết thực trong chuẩn bị, thực hành xây dựng lực lượng vũ trang; chuẩn bị đưa đất nước sẵn sàng chống lại sự xâm lăng của kẻ thù. Việc nghiên cứu lịch sử quân sự của một cuộc chiến tranh không chỉ dừng lại ở sự thắng thua hay đơn thuần là sự khảo sát thuần túy về mặt quân sự mà phải đặt nó trong mối quan hệ kinh tế, chính trị, văn hoá ứng với từng điều kiện hoàn cảnh cụ thể, để từ đó trong từng cuộc chiến tranh có một nghệ thuật quân sự khác nhau.
I- KHÁI LƯỢC VỀ NGHỆ THUẬT QUÂN SỰ VÀ CÁC GIAI ĐOẠN HÌNH THÀNH, PHÁT TRIỂN
1- KHÁI NIỆM