Thạc Sĩ Cơ sở địa lý học phát triển du lịch sinh thái cao nguyên đá Đồng Văn, tỉnh Hà Giang

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ii
LỜI CẢM ƠN
Sau thời gian được học tập chương trình Cao học chuyên ngành Địa lý tự
nhiên tại Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên. Đến nay tác giả đã hoàn thành luận
văn “Cơ sở địa lý học phát triển du lịch sinh thái Cao nguyên đá Đồng Văn, tỉnh
Hà Giang”. Để hoàn thành luận văn thạc sỹ này, tôi đã nhận được sự giúp đỡ của
nhiều tập thể và cá nhân.
Trước hết, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến các thầy cô giáo
trong Ban Giám Hiệu, Phòng sau đại học, Khoa Địa lý của Trường Đại học sư
phạm - Đại học Thái nguyên đã tận tình giảng dạy và giúp đỡ trong suốt quá trình
học tập và nghiên cứu thời gian qua. Tôi xin trân trọng bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc
đến PGS.TS.Trần Viết Khanh công tác tại Đại học Thái Nguyên, đã tận tình
hướng dẫn giúp đỡ tôi trong việc định hướng về nội dung đề tài, phương pháp
nghiên cứu khoa học cũng như tận tình giúp đỡ trong suốt quá trình nghiên cứu để
tôi hoàn thành được luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hà Giang, Ban
quản lý Công Viên Địa Chất Toàn Cầu Cao Nguyên Đá Đồng Văn đã tạo điều kiện
thuận lợi và nhiệt tình giúp đỡ tôi có được các thông tin cần thiết để phục vụ cho đề tài
nghiên cứu của mình.
Với thời gian nghiên cứu còn hạn chế, thực tiễn công tác là vô cùng phong
phú, sinh động và có nhiều vấn đề cần giải quyết; bản thân dù đã cố gắng rất nhiều,
song chắc chắn luận văn này không thể tránh khỏi những thiếu sót, kính mong các
thầy giáo, cô giáo và các bạn đồng nghiệp thông cảm, giúp đỡ, đưa ra những chỉ dẫn
quý báu cho tôi.
Thái Nguyên, ngày 10 tháng 5 năm 2015
Người viết cam đoan



Nguyễn Thị Thu Hương

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iii
MỤC LỤC
Trang
Trang bìa phụ
LỜI CAM ĐOAN i
LỜI CẢM ƠN . ii
MỤC LỤC . iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN . iv
DANH MỤC CÁC BẢNG . v
DANH MỤC CÁC HÌNH vi
MỞ ĐẦU 1
1. Tính cấp thiết của đề tài 1
2. Mục đích nghiên cứu 2
3. Nhiệm vụ nghiên cứu 2
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu đề tài . 3
5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn 3
6. Lịch sử nghiên cứu 3
7. Quan điểm và phương pháp nghiên cứu . 4
8. Cấu trúc luận văn 7
Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN NGHIÊN CỨU TÀI NGUYÊN DU LỊCH
SINH THÁI ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG 8
1.1. Những khái niệm chung . 8
1.1.1. Định nghĩa về du lịch 8
1.1.2. Định nghĩa về du lịch sinh thái . 8
1.1.3. Định nghĩa về du lịch nhân văn 10
1.1.4. Định nghĩa Công viên địa chất (Geopark) 10
1.1.5. Định nghĩa về phát triển bền vững 11
1.2. Cơ sở địa lí học để phát triển du lịch sinh thái 12
1.2.1. Điều kiện tự nhiên để phát triển du lịch sinh thái . 12
1.2.2. Các tài nguyên du lịch nhân văn để phát triển du lịch sinh thái . 16
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iv
1.3. Phương pháp đánh giá . 17
1.3.1. Phương pháp đánh giá theo từng dạng tài nguyên du lich 17
1.3.2. Phương pháp đánh giá tổng hợp . 19
1.4. Ý nghĩa của du lịch sinh thái . 22
Tiểu kết chương 1 . 23
Chương 2. CƠ SỞ ĐỊA LÝ HỌC ĐỂ PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH
THÁI TRÊN CAO NGUYÊN ĐÁ ĐỒNG VĂN, TỈNH HÀ GIANG 24
2.1. Điều kiện tự nhiên để phát triển DLST trên Cao nguyên đá Đồng Văn,
tỉnh Hà Giang 24
2.1.1. Vị trí địa lý 24
2.1.2. Đặc điểm địa chất 25
2.1.3. Đặc điểm địa hình . 32
2.1.4. Đặc điểm khí hậu 38
2.1.5. Đặc điểm thủy văn 39
2.1.6. Đặc điểm thổ nhưỡng 40
2.1.7. Đa dạng sinh học . 41
2.2. Điều kiện dân cư - xã hội để phát triển du lịch sinh thái trên Cao nguyên
đá Đồng Văn, tỉnh Hà Giang 42
2.2.1. Tình hình kinh tế . 42
2.2.2. Đặc điểm dân cư - xã hội 43
2.2.3. Đặc điểm văn hóa nổi bật 46
Tiểu kết chương 2 . 48
Chương 3. HIỆN TRẠNG VÀ ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH
SINH THÁI TRÊN CAO NGUYÊN ĐÁ ĐỒNG VĂN, TỈNH HÀ GIANG . 49
3.1. Thực trạng phát triển du lich sinh thái trên Cao Nguyên Đá Đồng Văn . 49
3.1.1. Khách du lịch 49
3.1.2. Thu nhập trong hoạt động du lịch . 50
3.1.3. Lao động trong ngành du lịch . 51
3.1.4. Hệ thống cơ sở vật chất phục vụ phát triển du lịch . 51
3.1.5. Hệ thống quản lý du lịch và bảo tồn . 52
3.1.6. Hiện trạng đầu tư liên quan đến du lịch ở Cao nguyên đá Đồng Văn 53
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

v
3.2. Đánh giá các tiềm năng phát triển du lịch sinh thái trên Cao nguyên đá
Đồng Văn, tỉnh Hà Giang . 54
3.2.1. Đánh giá tài nguyên du lịch tự nhiên 54
3.2.2. Đánh giá tài nguyên du lịch nhân văn . 61
3.3. Đánh giá tổng hợp điều kiện địa lí để phát triển du lịch sinh thái . 66
3.3.1. Hiện trạng du lịch Cao Nguyên Đá . 66
3.3.2. Lựa chọn đối tượng đánh giá 67
3.3.3. Xây dựng thang đánh giá 68
3.3.4. Đánh giá các điểm du lịch sinh thái Cao nguyên đá Đồng Văn . 69
3.4. Định hướng phát triển du lịch sinh thái bền vững . 72
3.4.1. Du lịch sinh thái gắn với phát triển bền vững . 72
3.4.2. Du lịch sinh thái gắn với nghiên cứu của các nhà khoa học . 79
3.5. Các tuyến du lịch . 79
3.5.1. Tuyến du lịch xuyên quốc gia . 79
3.5.2. Tuyến du lịch liên vùng miền núi và trung du Bắc Bộ . 80
3.5.3. Tuyến du lịch trong Cao nguyên đá Đồng Văn 81
3.6. Một số giải pháp cơ bản để phát triển du lịch sinh thái bền vững trên Cao
nguyên đá Đồng Văn, tỉnh Hà Giang 83
3.6.1. Bảo tồn và tôn tạo các di sản địa chất . 84
3.6.2. Bảo tồn các di sản văn hóa 85
3.6.3. Bảo tồn đa dạng sinh học 86
Tiểu kết chương 3 . 88
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 89
TÀI LIỆU THAM KHẢO 92

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iv
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN
Viết tắt Viết đầy đủ
BVHTTDL : Bộ Văn hóa thể thao du lịch
CVĐCTCCNĐ : Công Viên Địa Chất Toàn Cầu Cao Nguyên Đá
DLST : Du lịch sinh thái
DLSTBV : Du lịch sinh thái bền vững
KT-XH : Kinh tế - xã hội
QL : Quốc lộ
UBND : Ủy ban nhân dân

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

v
DANH MỤC CÁC BẢNG
Trang
Bảng 1.1. Mức độ đánh giá điều kiện phát triển DLST . 22
Bảng 2.1. Cơ cấu kinh tế bốn huyện vùng Cao nguyên đá Đồng Văn qua
các năm 43
Bảng 3.1. Dự báo khách du lịch đến Cao Nguyên Đá Đồng Văn 49
Bảng 3.2. Dự báo thu nhập từ hoạt động du lịch 50
Bảng 3.3. Dự báo nhu cầu lao động . 51
Bảng 3.4. Mức độ đánh giá điều kiện phát triển DLST Cao Nguyên Đá 70
Bảng 3.5. Đánh giá các điểm DLST Cao Nguyên Đá 71



Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

vi
DANH MỤC CÁC HÌNH
Trang
Hình 2.1. Bản đồ hành chính Cao nguyên đá Đồng Văn, tỉnh Hà Giang . 25
Hình 2.2. Bản đồ địa chất Cao nguyên đá Đồng Văn . 28
Hình 3.1. Bản đồ các điểm du lịch Cao nguyên đá Đồng Văn . 65
Hình 3.2. Bản đồ các tuyến, điểm du lịch Cao nguyên đá Đồng Văn 83
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Ngày nay, du lịch - ngành kinh tế được ví là “công nghiệp không khói” - đang
trở thành hoạt động kinh tế sôi động hàng đầu thế giới. Du lịch là một ngành kinh tế
tương đối nhạy cảm và có trách nhiệm với môi trường, vì vậy phát triển du lịch góp
phần khai thác có hiệu quả cũng như bảo vệ, tôn tạo tài nguyên thiên nhiên và văn hóa
của đất nước, bảo vệ môi trường tự nhiên. Cùng với xu hướng đó, Việt Nam có tiềm
năng du lịch rất phong phú, đa dạng tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động du lịch phát
triển và đóng góp một phần không nhỏ vào tổng thu nhập quốc dân của cả nước.
Du lịch sinh thái (DLST) là một loại hình du lịch đã và đang phát triển
nhanh chóng trên phạm vi toàn cầu cũng như ở Việt Nam.
Hà Giang là một tỉnh miền núi biên giới phía Bắc của Tổ Quốc, đây là một
trong những khu vực có địa hình cao nhất cả nước, có vị trí chiến lược quan trọng
trong phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng và đối ngoại. Hà Giang là một
vùng đất có tiềm năng rất lớn về du lịch, đặc biệt là phát triển các loại hình du lịch
sinh thái như: Du lịch tham quan nghỉ dưỡng, du lịch mạo hiểm, du lịch cộng đồng
Cao nguyên đá Đồng Văn một địa điểm du lịch nổi tiếng nhất Hà Giang, với
nhiều dạng địa hình độc đáo, được thế giới công nhận là Công Viên Địa Chất Toàn
Cầu. Đây sẽ là tiền đề hết sức quan trọng trong phát triển du lịch sinh thái bền vững
(DLSTBV) của tỉnh trong thời gian tới.
Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đã xác định DLSTBV là một trong
những loại hình du lịch được ưu tiên phát triển. Vì đây là loại hình du lịch có đóng
góp tích cực cho bảo tồn và phát triển bền vững nói chung, cho phát triển cộng đồng
địa phương nói riêng đặc biệt ở các vùng sâu vùng xa nơi còn nhiều khó khăn trong
phát triển kinh tế, tuy nhiên lại có nhiều tiềm năng phát triển DLSTBV.
Do đó DLSTBV ở Cao nguyên đá Đồng Văn như là một xu thế phát triển được
sự quan tâm của nhiều người, nhiều ngành, bởi nó là một dạng du lịch dựa vào tự
nhiên, gợi ra nhiều triển vọng nâng cao việc bảo tồn các giá trị tự nhiên và phát triển
cộng đồng địa phương.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

2
Cao nguyên đá Đồng Văn giàu tiềm năng về phát triển DLSTBV. Trong
những năm qua, tiềm năng DLSTBV đã và đang được khai thác mang lại nhiều
kết quả đáng ghi nhận như: Ngày càng có nhiều người quan tâm tới nơi đây,
lượng khách đến đây ngày càng tăng, có nhiều công trình nghiên cứu về DLST ở
Cao nguyên đá Đồng Văn
Tuy nhiên, cho đến nay tiềm năng DLSTBV ở Cao nguyên đá Đồng Văn chưa
được đánh giá một cách có hệ thống làm cơ sở cho việc khai thác có hiệu quả để phát
triển loại hình du lịch quan trọng này. Chính vì vậy, cần phải phát triển DLST gắn với
phát triển bền vững.
Để đảm bảo cho sự phát triển du lịch bền vững của Cao nguyên đá Đồng Văn
nói riêng và công cuộc phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Hà Giang nói chung,
DLSTBV là loại hình cần được đẩy mạnh phát triển trên cơ sở khai thác hợp lý các
thế mạnh của vùng.
Xuất phát từ những lý do trên tôi đã chọn đề tài: “Cơ sở địa lý học phát triển du
lịch sinh thái Cao nguyên đá Đồng Văn, tỉnh Hà Giang” nhằm phát triển du lịch một
cách bền vững trong những năm tới để cải thiện và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần
của các cộng đồng dân cư địa phương. Đồng thời đề tài có ý nghĩa đóng góp vào việc
xây dựng tài liệu cho việc nghiên cứu, giảng dạy môn địa lý ở phổ thông sau này
2. Mục đích nghiên cứu
Vận dụng cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển DLSTBV trên thế giới và ở
Việt Nam vào Cao nguyên đá Đồng Văn nhằm đánh giá tiềm năng phát triển
DLSTBV, thực trạng hoạt động DLSTBV của Cao nguyên đá Đồng Văn, trên cơ sở
đó đưa ra những định hướng phát triển DLSTBV Cao nguyên đá Đồng Văn.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Để thực hiện mục đích trên, đề tài tập trung nghiên cứu những nội dung
chính sau:
+ Tổng quan những vấn đề cơ bản về lý luận và thực tiễn phát triển DLST và
tài nguyên du lịch của Cao nguyên đá Đồng Văn, trên cơ sở phát triển DLSTBV.
+ Đánh giá tiềm năng và hiện trạng phát triển DLSTBV Cao nguyên đá Đồng Văn.
+ Định hướng phát triển DLSTBV Cao nguyên đá Đồng Văn.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

3
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu đề tài
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đề tài tài tập trung nghiên cứu các đặc điểm tự nhiên: Địa hình, khí hậu, thủy
văn, sinh vật làm cơ sở phát triển du lịch Cao nguyên đá Đồng Văn, tỉnh Hà Giang
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Giới hạn không gian: Khu vực Cao Nguyên Đá Đồng Văn gồm 4 huyện
(Quản Bạ, Yên Minh, Mèo Vạc, Đồng Văn). Huyện Đồng Văn gồm 8 xã và 1 thị trấn.
Huyện Mèo Vạc gồm 3 xã. Huyện Yên Minh gồm 4 xã. Huyện Quản Bạ gồm có 5 xã.
Với tổng diện tích là: 2368,6km
2 Đây là khu vực nằm ở phía Bắc của tỉnh Hà Giang,
phía Bắc và Tây Bắc giáp với Trung Quốc, phía Đông giáp với Bảo Lâm (Cao Bằng)
- Thời gian: Từ tháng 7, năm 2014 đến nay
5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn
- Làm rõ vai trò các hợp phần tự nhiên, xây dựng cơ sở địa lý cho việc phát
triển DLST của Cao nguyên đá Đồng Văn Hà Giang.
- Trên cơ sở phân tích địa lý đề xuất giải pháp phát triển DLST Cao nguyên đá
Đồng Văn Hà Giang, từ đó phát triển kinh tế xã hội và bảo vệ môi trường ở Cao
nguyên đá Đồng Văn Hà Giang.
6. Lịch sử nghiên cứu
6.1. Trên thế giới
Từ khi du lịch xuất hiện và khẳng định vai trò, vị trí của mình trong đời sống
kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia, khu vực; du lịch, DLSTBV và ngành địa lý du lịch
đã trở thành đối tượng nghiên cứu của nhiều nhà khoa học trên thế giới dưới nhiều
góc độ và mức độ khác nhau.
Các chương trình nghiên cứu về DLST đã trở lên rất phổ biến trong những năm
gần đây. Công trình nghiên cứu loại hình du lịch sinh thái của Chương trình môi trường
Liên Hợp Quốc (1979), Hội du lịch sinh thái (1992), Tổ chức du lịch Thế giới (WTO
1994). Đặc biệt năm 2002 là năm du lịch sinh thái quốc tế với Hội nghị thượng đỉnh
thế giới về DLST được tổ chức tại thành phố Quebec của Canada.Hội nghị này là sáng
kiến của WTO và Chương trình Môi trường của Liên Hợp Quốc (UNEP). Tiêu biểu là
các công trình nghiên cứu về cơ sở lí luận phát triển DLST của Wright (1993), Glaser
(1996), Holden (1999). Những đề tài nghiên cứu về DLST nói trên là cơ sở quan trọng
cho việc đánh giá, khai thác, quản lí và định hướng phát triển DLSTBV.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

4
6.2. Ở Việt Nam
Lịch sử ngành du lịch Việt Nam được đánh dấu bắt đầu từ năm 1960, từ đó đến
nay các công trình nghiên cứu địa lý du lịch nhìn chung vẫn chưa nhiều. Phần lớn tập
trung vào các vấn đề về tổ chức không gian du lịch, cơ sở lí luận và phương pháp
nghiên cứu du lịch với một số tác giả tiêu biểu như: PGS.TS Vũ Tuấn Cảnh, GS.TS Lê
Thông, PGS.TS Nguyễn Minh Tuệ, PGS.TS Đặng Duy Lợi Nhiều công trình nghiên
cứu có giá trị trong lĩnh vực này đã được thực hiện như: Đề tài “Tổ chức lãnh thổ du
lịch Việt Nam” do Vũ Tuấn Cảnh chủ trì (1991); “Cơ sở lý luận phương pháp nghiên
cứu các điều kiện tự nhiên và tài nguyên du lịch biển Việt Nam” do Nguyễn Trần Cầu
và Lê Thông chủ trì (1993); “Quy hoạch quốc gia và vùng , phương pháp luận và
phương pháp nghiên cứu” do Vũ Tuấn Cảnh và Lê Thông thực hiện (1994); sách Địa
lý du lịch (1996) và Địa lý du lịch Việt Nam (2010) do Nguyễn Minh Tuệ chủ biên .
DLST là một khái niệm còn mới mẻ nhưng đã được chú ý. Trong những năm
gần đây, có rất nhiều khách du lịch quốc tế đến với Việt Nam với mục đích về với tự
nhiên. Năm 1995 Viện nghiên cứu phát triển du lịch Việt Nam đã thực hiện đề tài
“Hiện trạng và định hướng cho công tác quy hoạch phát triển du lịch vùng Đồng Bằng
Sông Cửu Long”. Năm 1998, công trình nghiên cứu của PGS-TS Phan Huy Xu và
ThS. Trần Văn Thành: “Đánh giá Tài Nguyên Du Lịch tự nhiên và định hướng khai
thác DLST của vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long”. Năm 2002, PGS-TS Phạm Trung
Lương với công trình nghiên cứu “DLST những vấn đề về lí luận và thực tiễn phát
triển ở Việt Nam”. “Tổ chức lãnh thổ du lịch Hòa Bình trên quan điểm bền vững” của
Phạm Lê Thảo năm 2006 Ngoài ra, đã có một số công trình nghiên cứu về du lịch
của Hà Giang của Tổng cục Du Lịch hay Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch Hà Giang.
7. Quan điểm và phương pháp nghiên cứu
7.1. Quan điểm nghiên cứu
7.1.1. Quan điểm hệ thống
Hệ thống là tập hợp các thành tố tạo nên một chỉnh thể toàn vẹn, tương đối ổn
định và vận động theo quy luật tổng hợp. Mỗi hệ thống bao giờ cũng có một cấu trúc
gồm nhiều thành tố, mỗi thành tố lại có những cấu trúc nhỏ hơn. Như vậy hệ thống
nhỏ bao giờ cũng nằm trong hệ thống lớn hơn. Mỗi thành tố của hệ thống là một bộ
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

5
phận độc lập, có chức năng riêng và luôn vận động theo quy luật của toàn hệ thống.
đối với địa hình cũng vậy. Các dạng địa hình đều nằm trong một hệ thống nhất định,
chi phối và tác động qua lại với nhau.
Phát triển DLSTBV ở bất kỳ một vùng hoặc trung tâm nào cũng đòi hỏi sự cấu
thành chặt chẽ trong hệ thống du lịch toàn quốc.
7.1.2. Quan điểm tổng hợp
Đây là quan điểm rất quan trọng nhằm nghiên cứu một cách tổng hợp tất cả các
nhân tố ảnh hưởng đến DLST Cao nguyên đá Đồng Văn, nghiên cứu mối quan hệ tác
động của các điều kiện tự nhiên, tài nguyên du lịch, các nhân tố kinh tế - xã hội và sự
biến động của chúng đối với DLST ở Cao nguyên đá Đồng Văn. Từ đó có thể đưa ra
những định hướng và những giải pháp để phát triển DLSTBV Cao nguyên đá Đồng Văn.
7.1.3. Quan điểm lịch sử viễn cảnh
Đây là quan điểm xem xét phát triển du lịch Cao nguyên đá Đồng Văn trong
quá khứ, thực trạng phát triển hiện tại và đề ra những định hướng phát triển DLST
trong tương lai.
7.1.4. Quan điểm lãnh thổ
Đối tượng nghiên cứu của DLSTBV được xây dựng trên một lãnh thổ để phân
tích, nghiên cứu, tìm thấy những sự khác biệt trong một mối quan hệ tương hỗ lẫn nhau.
7.1.5. Quan điểm sinh thái
DLST bản chất là dựa trên môi trường tự nhiên. Trong quá trình nghiên cứu chúng
ta phải hết sức chú ý đến mối tương tác giữa hoạt động của du lịch và môi trường sinh thái.
Phải xem xét một cách toàn diện tác động của môi trường đến hoạt động DLST và ảnh
hưởng của hoạt động du lịch đến môi trường sinh thái. Dự báo được những nguy cơ, tác
hại của hoạt động du lịch có thể gây ra cho môi trường để từ đó có những biện pháp bảo vệ
môi trường đảm bảo cho hoạt động du lịch Cao nguyên đá Đồng Văn phát triển.
7.1.6. Quan điểm phát triển du lịch bền vững
Du lịch bền vững thường được đánh giá ngang bằng với DLST. Song ở đây
trong quá trình nghiên cứu ta phải xem du lịch bền vững còn có ý nghĩa rộng hơn
cả việc bảo vệ môi trường thiên nhiên, ta phải xem xét một cách hợp lý nhất, thỏa
đáng nhất về yếu tố con người, cộng đồng dân cư, văn hóa, phong tục tập quán, lối
sống đảm bảo du lịch phát triển cả trong hiện tại và tương lai.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

6
7.2. Phương pháp nghiên cứu
7.2.1. Phương pháp phân tích, đánh giá tổng hợp
Là phương pháp nghiên cứu quan trọng của khoa học Địa Lí, việc phát triển
DLSTBV có liên quan mật thiết với các điều kiện tự nhiên và kinh tế xã hội. Vì thế
đề tài chú trọng đến việc áp dụng phương pháp này để có cách nhìn, cách đánh giá
toàn diện và đầy đủ.
Thu thập tài liệu liên quan đến tài nguyên DLST Cao Nguyên Đá là vấn đề
quan trọng đã được đặt ra ở mỗi đề tài, đây là bước đầu tiên xem xét trước khi triển
khai công tác nghiên cứu điều tra thực địa, các tài liệu số liệu này giúp người thực
hiện nhiệm vụ có những khái quát mang tính tổng quan về thực tế địa hình khu vực
cần nghiên cứu để phục vụ cho phát triển DLST. Đó là cơ sở định hướng nội dung về
các bước tiến hành nghiên cứu. Các tài liệu thu thập từ các cơ sở ban ngành địa
phương, các tài liệu lưu trữ ở các bộ ngành quản lý trung ương.
Từ việc tổng hợp các tài liệu ta có thể đánh giá được các tài nguyên DLST trên
khu vực Cao Nguyên Đá.
Nghiên cứu mỗi quan hệ giữa các loại tài nguyên và DLST ở khu vực Cao
Nguyên Đá.
Đánh giá từng loại tài nguyên du lịch ứng dụng cho phát triển DLST trong khu vực.
7.2.2. Phương pháp khảo sát ngoài thực địa
Đây là phương pháp mang tính đặc trưng và truyền thống của ngành địa lý.
Qua khảo sát trực tiếp, quan sát, điều tra để thu thập nguồn tư liệu về DLST Cao
nguyên đá Đồng Văn.
Việc đi thực địa sẽ giúp thu thập những tài liệu về tiềm năng phát triển DLST
Cao nguyên đá Đồng Văn như: Đặc điểm địa hình, các dạng địa hình, các kiểu khí
hậu . việc đi thực địa được tiến hành đồng thời với việc sử dụng các phương pháp
phân tích chuyên ngành để thu được kết quả tốt nhất cho nội dung nghiên cứu.
7.2.3. Phương pháp thu thập, xử lý tài liệu
Phương pháp này nhằm có được nguồn tư liệu, số liệu hữu ích phục vụ cho
việc nghiên cứu. Đặc biệt, các tài liệu liên quan đến hoạt động DLST nói chung,
DLSTBV nói riêng ở Cao nguyên đá Đồng Văn Hà Giang.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

7
Trong nghiên cứu thực địa việc thu thập thông tin từ địa phương, người dân
bản xứ về các tài nguyên DLST như: Các dạng địa hình đặc biệt, các kiểu khí hậu đặc
trưng . rất được coi trọng. Đây là những tư liệu quý giúp khám phá về sự đa dạng của
địa hình trên Cao Nguyên Đá Đồng Văn.
7.2.4. Phương pháp bản đồ
Trên cơ sở phân tích, tổng hợp các bản đồ chuyên ngành có liên quan như :
bản đồ địa hình, bản đồ rừng, bản đồ động vật của Tây Bắc ,bản đồ kinh tế xã hội Cao
nguyên đá Đồng Văn Hà Giang để xây dựng bản đồ tài nguyên DLSTBV.
Phương pháp bản đồ phản ánh những đặc điểm không gian, sự phân bố các nguồn
tài nguyên du lịch, cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kĩ thuật phục vụ du lịch.
Là cơ sở để phân tích và phát hiện quy luật hoạt động của hệ thống lãnh thổ du lịch,
trên cơ sở đó đưa ra định hướng phát triển và tổ chức hoạt động du lịch trong tương lai.
7.2.5. Phương pháp điều tra xã hội học
Phương pháp này có ý nghĩa quan trọng trong việc nghiên cứu nhu cầu của du khách,
nắm bắt được sở thích thi hiếu của du khách qua hình thức phỏng vấn hoặc phiếu điều tra.
7.2.6. Phương pháp dự báo
Là công cụ hữu hiệu giúp cho việc tổ chức, khai thác DLSTBV, có tầm nhìn
đúng đắn về hiện trạng, xu hướng thay đổi của các dạng tài nguyên du lịch, đặc biệt là
các kiểu địa hình độc đáo trên Cao Nguyên Đá. Các yếu tố trực tiếp, gián tiếp có ảnh
hưởng đến tổ chức không gian DLSTBV cần được dự báo chính xác trong thời gian tới.
Đây là phương pháp có vai trò quan trọng trong nghiên cứu đề xuất định hướng phát
triển DLSTBV của Cao nguyên đá Đồng Văn Hà Giang (Việt Nam) trong tương lai.
7.2.7. Phương pháp đánh giá kỹ thuật
Phương pháp này nhằm đánh giá mức độ thích hợp, thuận lợi của các tài nguyên du
lịch, từ đó làm cơ sở cho việc phát triển DLST trên Cao nguyên đá Đồng Văn.
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận thì nội dung đề tài bao gồm ba chương.
 Chương 1: Cơ sở lí luận nghiên cứu tài nguyên DLST đối với sự phát triển
bền vững.
 Chương 2: Cơ sở địa lý học để phát triển DLST trên Cao nguyên đá Đồng
Văn, tỉnh Hà Giang.
 Chương 3: Hiện trạng và định hướng phát triển DLST trên Cao nguyên đá
Đồng Văn, tỉnh Hà Giang.