Chuyên Đề Cổ phần hóa Doanh nghiệp Nhà nước

Cổ phần hóa Doanh nghiệp Nhà nước
​LỜI NÓI ĐẦU

Công cuộc Đổi mới mà Đảng và Nhà nước ta đã đề ra từ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI (1986) đã và đang diễn ra tốt đẹp. Trong công cuộc đổi mới này, vấn đề phát triển một nền Kinh tế thị trường với sự tham gia của nhiều thành phần kinh tế theo định hướng xã hội chủ nghĩa trong đó kinh tế Nhà nước đóng vai trò chủ đạo là một mục tiêu hết sức quan trọng. Thực tế cho thấy, qua hơn 16 năm phát triển kinh tế theo đường lối này, nền kinh tế nước ta đã bước đầu thu được nhiều thành tựu rất đáng khích lệ, mang dấu hiệu của một nền kinh tế thị trường. Tuy nhiên, nền kinh tế thị trường của chúng ta vẫn còn là một nền kinh tế thị trường ở dạng sơ khai và trước mắt còn phải đối mặt với rất nhiều khó khăn và thử thách.
Một trong những khó khăn, bất ổn mà chúng ta cần phải nói tới đó là sự yếu kém của khu vực kinh tế Nhà nước nói chung, mà nói riêng là là hệ thống các doanh nghiệp Nhà nước.
Có thể nói trong điều kiện cơ chế quản lý thay đổi, khi hiệu quả sản xuất kinh doanh trở thành yếu tố sống còn của mỗi doanh nghiệp thì các doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế Nhà nước đã thực sự bộc lộ những yếu kém của mình như: công nghệ lạc hậu, tài sản manh mún, cơ chế quản lý cứng nhắc, trình độ quản lý thấp kém, tinh thần người lao động sa sút Nói chung phần lớn các doanh nghiệp Nhà nước đều lâm vào tình trạng khủng hoảng, trì trệ, làm ăn cầm chừng.
Nhận thức được điều đó, trong những năm qua Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của Khu vực kinh tế Nhà nước như: cổ phần hoá một bộ phận doanh nghiệp Nhà nước, sắp xếp lại các doanh nghiệp Nhà nước, bán khoán, cho thuê, hay giải thể các doanh nghiệp làm ăn không hiệu quả . trong đó cổ phần hoá được coi là giải pháp hàng đầu, có khả năng mang lại lợi ích hài hoà cho Nhà nước cũng như cho nhiều bộ phận xã hội khác.
Hơn nữa, theo kinh nghiệm của một số nước phát triển, việc cổ phần hoá đã đem lại những lợi ích to lớn cho nền kinh tế - xã hội, bởi nó gắn liền trách nhiệm với lợi ích của những chủ thể kinh tế, làm cho họ cần cù hơn, năng động, sáng tạo hơn, có trách nhiệm hơn với công việc kinh doanh của mình. Từ đó hiệu quả kinh tế - xã hội được nâng cao rõ rệt.
Đứng trước xu thế toàn cầu hoá diễn ra ngày càng mạnh mẽ như hiện nay, đòi hỏi Việt nam phải có những chuyển biến mạnh mẽ cả về kinh tế và chính trị, như vậy sẽ chủ động trong vấn đề hội nhập và quan hệ quốc tế với các nước trong khu vực và trên thế giới.
Chính vì vậy việc nghiên cứu về cổ phần hoá trong thời điểm hiện nay tuy không phải là mới mẻ nhưng lại rất cần thiết. Thông qua việc tìm hiều nội dung của chính sách cổ phần hoá và các vấn đề có liên quan, chúng ta sẽ có những đánh giá khách quan hơn về hiệu quả cũng như những khó khăn hạn chế của cổ phần hoá, từ đó có thể đưa ra một số giải pháp nhằm tháo gỡ những hạn chế đó.
Với lý do trên, mặc dù trình độ bản thân còn nhiều hạn chế, nhưng tôi xin mạnh dạn lấy đề tài “Cổ phần hóa Doanh nghiệp Nhà nước” cho chuyên đề thực tập tốt nghiệp của mình.
Chuyên đề của tôi được chia làm 3 phần chính như sau:
Phần thứ nhất: Lý luận chung về cổ phần hoá và sự cần thiết phải tiến hành cổ phần hoá ở Việt Nam.
Phần thứ hai: Thực trạng cổ phần hoá - Những kết quả tích cực và những khó khăn cần tháo gỡ.
Phần thứ ba: Một số giải pháp nhằm thúc đẩy cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước ở Việt nam
Trong khuôn khổ bài viết có hạn, nên không tránh khỏi sai sót. Tôi rất mong nhận được sự chỉ bảo, hướng dẫn của các thầy cô giáo, để bài viết của tôi được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cám ơn !



MỤC LỤC

LỜI NÓI ĐẦU 1
PHẦN THỨ NHẤT 3
LÝ LUẬN CHUNG VỀ CỔ PHẦN HOÁ VÀ SỰ CẦN THIẾT 3
PHẢI TIẾN HÀNH CỔ PHẦN HOÁ Ở VIỆT NAM 3
I. Những vấn đề lý luận về Cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước và công ty Cổ phần 3
1. Khái niệm và đặc điểm của công ty Cổ phần 3
1.1. Quan niệm về cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước 3
1.2. Khái niệm 4
2. Đặc điểm của Cổ phần hoá và của công ty Cổ phần 5
2.1. Đặc điểm của cổ phần hoá 5
2.2. Đặc điểm của công ty cổ phần 6
3. Nội dung của cổ phần hoá 7
3.1. Về đối tượng cổ phần hoá 8
3.2. Về lựa chọn hình thức tiến hành Cổ phần hóa 8
3.3. Trên cơ sở đã lựa chọn hình thức Cổ phần hoá, khâu tiếp theo đó là xác định giá trị doanh nghiệp 9
3.4. Về việc xác định đối tượng mua cổ phần và cơ cấu phân chia cổ phần 9
4. Tổ chức quản lý của công ty Cổ phần 10
5. Thuận lợi và khó khăn của công ty Cổ phần 11
II. Tính tất yếu của việc thực hiện Cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước 13
1. Tình hình hoạt động của các doanh nghiệp Nhà nước tại Việt Nam hiện nay 13
2. Những ưu điểm của Cổ phần hoá và sự cần thiết phải tiến hành CPH doanh nghiệp Nhà nước 15
3. Mục tiêu Cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước 16
PHẦN THỨ HAI 18
THỰC TRẠNG CỦA QUÁ TRÌNH CỔ PHẦN HOÁ - NHỮNG KẾT QUẢ BAN ĐẦU VÀ NHỮNG KHÓ KHĂN CẦN THÁO GỠ 18
I. Chủ trương của Chính phủ trong tiến trình thực hiện cổ phần hoá trong những năm vừa qua 18
1. Giai đoạn thí điểm (1992 - 1995) 18
2. Giai đoạn mở rộng (5/1996 - 6/1998) 19
3. Giai đoạn đẩy mạnh Cổ phần hoá (từ 29/6/1998 đến nay) 20
II. Thực trạng Cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước từ năm 1992 đến nay 21
1. Một số thành công ban đầu mà cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước đem lại 21
1.1. Đối với doanh nghiệp 21
1.2. Đối với Nhà nước 22
1.3. Đối với người lao động 23
2. Đánh giá những kết quả đạt được bước đầu của tiến trình Cổ phần hoá 24
III. Nguyên nhân chậm trễ trong việc Cổ phần hoá và Những khó khăn cần được tháo gỡ 26
1. Những hạn chế của công tác cổ phần hoá 26
1.1. Những vướng mắc về pháp luật và cơ chế chính sách 26
1.2. Nguyên nhân có nguồn gốctừ phía chính quyền TW và chính quyền các cấp 27
1.3. Nguyên nhân về vấn đề tốc độ cổ phần hoá 27
1.4. Nguyên nhân từ phía doanh nghiệp 27
1.5. Về mặt tài chính và tư tưởng 28
1.6. Soạn thảo phương án kinh doanh và điều lệ của công ty Cổ phần 28
1.7. Những nguyên nhân khác 29
2. Đánh giá nguyên nhân 29
PHẦN THỨ BA 31
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM THÚC ĐẨY QUÁ TRÌNH 31
CỔ PHẦN HOÁ DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC Ở VIỆT NAM 31
I. Xu hướng phát triển của các công ty Cổ phần hiện nay trên thế giới 31
II. Phương hướng cho tiến trình Cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước ở Việt nam trong thời gian tới 34
III. Một số giải pháp cụ thể nhằm thúc đẩy quá trình Cổ phần hoá các doanh nghiệp Nhà nước ở Việt Nam 35
1. Hoàn thiện việc xác định giá trị doanh nghiệp và giải quyết những tồn đọng về mặt tài chính 35
2. Hoàn thiện chính sách ưu đãi đối với người lao động trong doanh nghiệp cổ phần hoá 37
3. Đổi mới tổ chức chỉ đạo thực hiện quá trình cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước 39
3.1. Xác định đối tượng thực hiện CPH 39
3.2. Xây dựng và chỉ đạo thực hiện kế hoạch CPH doanh nghiệp Nhà nước 39
4. Tạo môi trường pháp lý đầy đủ, ngày càng đồng bộ hơn cho tổ chức và hoạt động của công ty Cổ phần 40
IV. Một số kiến nghị 41
KẾT LUẬN 44
TÀI LIỆU THAM KHẢO 45