Thạc Sĩ Chuyển dịch cơ cấu kinh tế (CDCCKT) vùng ven biển Bắc Bộ (VBBB) theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU 1
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI . 1
2. MỤC TIÊU VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU . 2
3. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU 3
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . 3
5. NHỮNG ĐIỂM MỚI CỦA LUẬN ÁN 4
6. BỐ CỤC CỦA LUẬN ÁN . 4
CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU . 5
1.1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU Ở NGOÀI NƯỚC . 5
1.1.1. Một số công trình nghiên cứu về định hướng CDCCKT theo hướng
CNH, HĐH . 5
1.1.2. Một số công trình nghiên cứu về các yếu tố tác động đến CDCCKT theo
hướng CNH, HĐH . 6
1.1.3. Tổng quan về kinh nghiệm quốc tế về CDCCKT của vùng ven biển theo
hướng CNH, HĐH . 9
1.2. TỔNG QUAN NHỮNG NGHIÊN CỨU TRONG NƯỚC . 18
1.2.1. Tổng quan nghiên cứu về vấn đề CCKT và CDCCKT ở Việt Nam 18
1.2.2. Tổng quan nghiên cứu về vấn đề CDCCKT theo hướng CNH, HĐH . 20
1.2.3. Một số nghiên cứu về CDCCKT ở cấp vùng và CDCCKT vùng ven biển 21
1.2.4. Một số văn bản pháp quy về CDCCKT và các định hướng phát triển
vùng VBBB . 23
CHƯƠNG 2 CƠ SỞ KHOA HỌC CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ
VÙNG THEO HƯỚNG CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA 26
2.1. KHÁI NIỆM CƠ CẤU KINH TẾ, CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ VÀ
CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA . 26
2.1.1. Khái niệm, phân loại CCKT . 26
2.1.2. Khái niệm CDCCKT . 30
2.1.3. Khái niệm CNH, HĐH . 32
2.1.4. CDCCKT theo hướng CNH, HĐH . 33
2.2. ĐÁNH GIÁ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ THEO HƯỚNG CÔNG
NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA . 34
2.2.1. Yêu cầu về phương pháp đánh giá CDCCKT theo hướng CNH, HĐH . 34
2.2.2. Tổng hợp các chỉ tiêu cơ bản về đánh giá CDCCKT theo hướng CNH, HĐH . 35
2.2.3. Lựa chọn những chỉ tiêu cơ bản đánh giá CDCCKT theo hướng CNH, HĐH 40
2.3. CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ VÙNG THEO HƯỚNG CÔNG
NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA . 42
2.3.1. CDCCKT vùng 42
2.3.2. CDCCKT vùng theo hướng CNH, HĐH 46
2.3.3. Đặc trưng của CDCCKT vùng theo hướng CNH, HĐH . 48
2.3.4. Những nhân tố ảnh hưởng đến CDCCKT vùng theo hướng CNH, HĐH 50
2.4. CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ VÙNG VEN BIỂN THEO HƯỚNG
CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA . 56
2.4.1. CDCCKT của vùng ven biển theo hướng CNH, HĐH . 56
2.4.2. Đánh giá CDCCKT của vùng ven biển theo hướng CNH, HĐH 57
CHƯƠNG 3 ĐÁNH GIÁ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ VÙNG
VEN BIỂN BẮC BỘ THEO HƯỚNG CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI
HÓA . 61
3.1. TỔNG QUAN VỀ VÙNG VEN BIỂN BẮC BỘ . 61
3.1.1. Diện tích, dân số và các tỉnh trong vùng VBBB . 61
3.1.2. Định hướng phát triển không gian vùng VBBB 64
3.1.3. Định hướng phát triển mạng lưới giao thông vùng VBBB 67
3.2. LỰA CHỌN BỘ CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH
TỀ VÙNG VEN BIỂN BẮC BỘ 70
3.2.1. Nhóm chỉ tiêu phản ánh các yếu tố đầu vào trực tiếp ảnh hưởng đến
CDCCKT vùng VBBB theo hướng CNH, HĐH 70
3.2.2. Nhóm chỉ tiêu phản ánh động thái và trình độ CDCCKT vùng VBBB
theo hướng CNH, HĐH . 71
3.2.3. Nhóm chỉ tiêu phản ánh kết quả CDCCKT theo hướng CNH, HĐH 72
3.2.4. Nhóm chỉ tiêu bổ trợ đánh giá CDCCKT theo hướng CNH, HĐH . 72
3.3. ĐÁNH GIÁ CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU
KINH TẾ VÙNG VEN BIỂN BẮC BỘ THEO HƯỚNG CÔNG NGHIỆP HÓA,
HIỆN ĐẠI HÓA 72
3.3.1. Điều kiện thuận lợi cho CDCCKT vùng VBBB theo hướng CNH, HĐH . 72
a. Nhóm yếu thuận lợi từ bên ngoài tác động đến CDCCKT vùng VBBB 72
b. Nhóm các yếu tố nội tại thuận lợi cho CDCCKT vùng VBBB . 75
3.3.2. Những hạn chế, khó khăn đối với CDCCKT theo hướng CNH, HĐH 77
a. Những khó khăn từ bên ngoài tác động đến CDCCKT vùng VBBB 77
b. Những khó khăn nội tại tác động đến CDCCKT vùng VBBB 78
3.4. ĐÁNH GIÁ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ THEO HƯỚNG CÔNG
NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA VÙNG VEN BIỂN BẮC BỘ . 82
3.4.1. Đánh giá theo nhóm chỉ tiêu phản ánh các yếu tố đầu vào trực tiếp ảnh
hưởng đến CDCCKT vùng VBBB theo hướng CNH, HĐH . 82
a. Đánh giá về cơ cấu đầu tư để CDCCKT theo hướng CNH, HĐH . 82
b. Đánh giá chuyển dịch cơ cấu lao động cho phát triển công nghiệp và dịch vụ . 85
c. Đánh giá theo các chỉ tiêu ảnh hưởng đến CDCCKT vùng VBBB: Tỷ lệ lao
động qua đào tạo, mức độ tiếp cận thông tin và hiệu suất sử dụng vốn 86
3.4.2. Đánh giá theo nhóm chỉ tiêu phản ánh động thái và trình độ CDCCKT vùng
VBBB theo hướng CNH, HĐH 88
a. Đánh giá CDCCKT theo hướng phát triển công nghiệp hiện đại 88
b. Đánh giá CDCCKT theo hướng phát triển dịch vụ hiện đại . 91
c. Sự thay đổi về quy mô GDP vùng VBBB so với GDP vùng ĐBSH và GDP
của cả nước . 94
3.4.3. Đánh giá theo nhóm chỉ tiêu phản ánh kết quả CDCCKT vùng VBBB
theo hướng CNH, HĐH . 95
a. Chuyển dịch cơ cấu giữa hai khối ngành nông nghiệp và phi nông nghiệp 95
b. Chuyển dịch cơ cấu lao động giữa hai khối ngành nông nghiệp và phi nông nghiệp 96
c. Một số chỉ tiêu kinh tế phản ánh kết quả CDCCKT theo hướng CNH, HĐH . 97
d. Đánh giá chỉ tiêu phát triển kinh tế biển vùng VBBB . 99
3.4.4. Đánh giá theo nhóm chỉ tiêu bổ trợ phản ánh CDCCKT vùng VBBB theo
hướng CNH, HĐH . 101
3.5. ĐÁNH GIÁ NHỮNG THÀNH CÔNG, HẠN CHẾ CỦA QUÁ TRÌNH
CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ THEO HƯỚNG CÔNG NGHIỆP HÓA,
HIỆN ĐẠI HÓA VÙNG VEN BIỂN BẮC BỘ . 103
3.5.1. Đánh giá những thành công cơ bản của CDCCKT theo hướng CNH, HĐH . 103
3.5.2. Đánh giá những hạn chế cơ bản của CDCCKT vùng VBBB theo hướng CNH, HĐH . 106
CHƯƠNG 4 NHỮNG ĐỊNH HƯỚNG, GIẢI PHÁP CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU
KINH TẾ VÙNG VEN BIỂN BẮC BỘ THEO HƯỚNG CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN
ĐẠI HÓA . 113
4.1. ĐỀ XUẤT MỘT SỐ ĐỊNH HƯỚNG CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ
VÙNG VEN BIỂN BẮC BỘ . 113
4.1.1. Xác định các ngành nghề có khả năng cạnh tranh 113
4.1.2. Các định hướng phát triển liên vùng cơ bản . 116
4.1.3. Đẩy mạnh phát triển kinh tế biển vùng VBBB . 123
4.2. NGHIÊN CỨU GIẢI PHÁP CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ VÙNG
VEN BIỂN BẮC BỘ THEO HƯỚNG CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA 126
4.2.1. Những giải pháp CDCCKT theo hướng CNH, HĐH 126
a. Những giải pháp huy động yếu tố đầu vào phục vụ quá trình CDCCKT theo
hướng CNH, HĐH . 126
b. Những giải pháp về động thái và trình độ CDCCKT theo hướng CNH, HĐH 128
c. Những giải pháp cơ bản nâng cao kết quả CDCCKT theo hướng CNH, HĐH . 131
4.2.2. Những giải pháp phát huy nội lực và khắc phục những hạn chế nội tại 132
a. Phát triển nguồn nhân lực cho CNH, HĐH 132
b. Một số giải pháp huy động vốn phục vụ quá trình CNH, HĐH 135
c. Những giải pháp cơ bản về cơ chế, chính sách đối với quá trình CDCCKT
theo hướng CNH, HĐH . 137
d. Phát triển cơ sở hạ tầng phục vụ CDCCKT theo hướng CNH, HĐH 138
e. Phát triển công nghiệp phụ trợ phục vụ quá trình CNH, HĐH 139
f. Những giải pháp phát huy lợi thế về vị trí địa lý đối với quá trình CDCCKT
theo hướng CNH, HĐH . 140
g. Giải pháp quản lý và sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên . 140
4.2.3. Những giải pháp liên vùng và tận dụng các yếu tố bên ngoài để phát triển
và CDCCKT theo hướng CNH, HĐH 141
a. Giải pháp về hợp tác quốc tế, thu hút đầu tư nước ngoài 141
b. Tăng cường năng lực cạnh tranh để CDCCKT theo hướng CNH, HĐH . 142
c. Kết hợp giữa CDCCKT theo hướng CNH, HĐH với đảm bảo quốc phòng -
an ninh và trật tự, an toàn xã hội 143
d. Các biện pháp chung bảo vệ môi trường vùng VBBB và các vùng lân cận 144
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ . 147
1. KẾT LUẬN . 147
2. KIẾN NGHỊ . 149