Luận Văn Chuỗi giá trị thực trạng và giải pháp chiến lược cho ngành mía đường tỉnh Đồng Nai

Đề tài thực hiện năm 2012
Chuỗi giá trị: thực trạng và giải pháp chiến lược cho ngành mía đường tỉnh Đồng Nai




C C
PHẦN Ở ĐẦU . 1
1. Lý do chọn đề tài 1
2. Mục tiêu nghiên cứu . 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu . 2
4. Phương pháp nghiên cứu . 2
5. Ý nghĩa của nghiên cứu 3
6. Kết cấu nội dung nghiên cứu . 3
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ Ý UẬN CHUNG VỀ CHUỖI GIÁ TRỊ . 4
1.1 Khái niệm về chuỗi giá trị . 4
1.2 Các cách tiếp cận chuỗi giá trị . 5
1.2.1 Phương pháp Filière . 5
1.2.2 Khung phân tích của Porter . 6
1.2.3 Phương pháp tiếp cận toàn cầu 8
1.3 Công cụ phân tích chuỗi giá trị 9
1.3.1 Lựa chọn chuỗi giá trị để phân tích . 9
1.3.2 Lập sơ đồ chuỗi giá trị 10
1.3.3 Chi phí và lợi nhuận . 10
1.3.4 Phân tích công nghệ . 10
1.3.5 Phân tích các thu nhập trong chuỗi giá trị 11
1.3.6 Quản trị trong chuỗi giá trị 11
1.3.7 Sự liên kết trong chuỗi giá trị 12
1.4 Ma trận SWOT trong việc hình thành chiến lược . 12
1.4.1 Quy trình phân tích ma trận SWOT . 12
1.4.2 Ma trận SWOT . 13
Kết luận chương 1 . 13
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VỀ CHUỖI GIÁ TRỊ NGÀNH ÍA
ĐƯỜNG TỈNH ĐỒNG NAI . 14
i 2
2.1 Tổng quan về ngành mía đường Việt Nam 14
2.1.1 Đặc điểm và những tồn tại của ngành mía đường Việt Nam 15
2.1.2 Nguyên nhân của những tồn tại 22
2.1.3 Mục tiêu và triển vọng phát triển của ngành mía đường Việt Nam 23
2.1.3.1 Mục tiêu của ngành mía đường Việt Nam . 23
2.1.3.2 Triển vọng phát triển của ngành mía đường Việt Nam . 23
2.2 Thực trạng về ngành mía đường tỉnh Đồng Nai . 24
2.2.1 Tổng quan về ngành mía đường tỉnh Đồng Nai . 24
2.2.2 Những tồn tại của ngành mía đường tỉnh Đồng Nai 27
2.3 Thực trạng chuỗi giá trị ngành mía đường tỉnh Đồng Nai 29
2.3.1 Chuỗi giá trị 29
2.3.2 Đặc điểm các mắc xích của chuỗi giá trị ngành mía đường tỉnh Đồng
nai 31
2.3.3 Phân tích ma trận SWOT chuỗi giá trị 33
Kết luận chương 2 . 35
CHƯƠNG 3: ỘT SỐ GIẢI PHÁP CHIẾN ƯỢC CHO NGÀNH ÍA
ĐƯỜNG TỈNH ĐỒNG NAI . 37
3.1 Định vị và phát triển doanh nghiệp mía đường . 37
3.2 Một số giải pháp chiến lược cho ngành mía đường tỉnh Đồng Nai 37
3.2.1 Giải pháp 1: Giải pháp chiến lược đối với toàn bộ chuỗi giá trị . 37
3.2.2 Giải pháp 2: Quy hoạch vùng mía thâm canh 38
3.2.3 Giải pháp 3: Tổ chức liên kết người sản xuất mía và nhà máy đường
. 39
3.2.4 Giải pháp 4: Xây dựng chương trình khoa học cho ngành mía đường
. 40
Kết luận chương 3 . 41
KẾT UẬN . 42
KIẾN NGHỊ 43




PHẦN MỞ ĐẦU
Phần này sẽ giới thiệu tổng quan về lý do chọn đề tài, mục tiêu cần đạt
được trong vấn đề nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu của đề tài , phương
pháp nghiên cứu và ý nghĩa do kết quả nghiên cứu mang lại.
1. Lý do chọn đề tài
Thế giới ngày nay đang sôi động trong một xu thế tất yếu là toàn cầu
hoá, hội nhập kinh tế quốc tế và Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế
chung đó. Sau hơn ba mươi năm tiến hành công cuộc đổi mới toàn diện,
nước ta đã có một diện mạo mới đặc biệt là nền kinh tế. Chúng ta đã có
một nền kinh tế với sự phát triển tương đối ổn định, tốc phát triển cao -đây là tiền đề quan trọng đưa chúng ta tiến những bước tiến vững chắc vào
hội nhập nền kinh tế thế giới. Muốn hội nhập có hiệu quả chúng ta phải trở
thành một nước công nghiệp. Để thực hiện mục tiêu đó chúng ta đã xây
dựng và thực hiện nhiều chương trình phát triển kinh tế và trong đó không
thể không nhắc đến vai trò của chương trình mía đường trong việc chuyển
dịch cơ cấu kinh tế, giải quyết việc làm cho nhiều lao động, góp phần thực
hiện mục tiêu dài hạn đến năm 2020. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân
khách quan và chủ quan, ngành công nghiệp mía đường của nước ta mới
chỉ đạt được những thành tựu còn nhỏ bé so với tiềm năng, còn bộc lộ
những mặt hạn chế.
Xuất phát từ những yêu cầu khách quan về hội nhập kinh tế quốc tế
cùng với những nhân tố chủ quan của ngành mía đường Việt Nam nói
chung và ngành mía đường tỉnh Đồng Nai nói riêng, việc nghiên cứu
“Chuỗi giá trị: Thực trạng và giải pháp chiến lược cho ngành mía
đường tỉnh Đồng Nai” là hết sức cần thiết. Kết quả nghiên cứu sẽ cho
thấy được những cơ hội, những thách thức, để từ đó các cơ quan hữu quan
chủ động đưa ra những giải pháp thiết thực để phát huy lợi thế, khắc phục
2
những yếu kém còn tồn tại góp phần đưa ngành mía đường Việt Nam nói
chung và ngành mía đường tỉnh Đồng Nai nói riêng có những bước tiến
vững chắc trên lộ trình hội nhập kinh tế quốc tế.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Phân tích chuỗi giá trị mía đường và các vấn đề có liên quan nhằm giúp
các nhà quản lý, nhà tạo lập chính sách có thêm cơ sở để hoạch định và
thiết kế những chính sách phù hợp hơn nhằm gia tăng hiệu quả sản xuất và
tiêu thụ mía đường cũng như nâng cao việc liên kết giữa các mắc xích
trong chuỗi, góp phần phát triển bền vững chuỗi giá trị mía đường tỉnh
Đồng Nai.
Mục tiêu cụ thể như sau:
- Phân tích, đánh giá thực trạng chuỗi giá trị mía đường tỉnh Đồng Nai.
- Đề xuất một số giải pháp mang tính chiến lược nhằm nâng cao hiệu quả
của chuỗi giá trị mía đường tỉnh Đồng Nai.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Chuỗi giá trị mía đường tỉnh Đồng Nai.
- Thời gian nghiên cứu: từ 12/2011 đến 4/2012.
4. Phương pháp nghiên cứu
- Dùng lý thuyết chuỗi giá trị của Kaplinsky và Morris (2000), chuỗi giá
trị của Recklies (2001) và phương pháp tiếp cận chuỗi giá trị của
Eschborn GTZ (2007) và M4P (tiếp cận thị trường tốt hơn cho người
nghèo) để nghiên cứu và phân tích, cùng với dữ liệu thứ cấp phân tích
các tác nhân tham gia chuỗi giá trị mía đường.
- Dùng phương pháp thống kê, mô tả, phân tích, so sánh để đánh giá
chuỗi giá trị mía đường tỉnh Đồng Nai.
- Phân tích các cơ hội, nguy cơ, điểm mạnh, điểm yếu, phân tích ma trận
SWOT, từ việc phân tích này làm cơ sở đề xuất một giải pháp mang
3
tính chiến lược nhằm nâng cao hiệu quả của chuỗi giá trị mía đường
tỉnh Đồng Nai.
5. Ý nghĩa của nghiên cứu
Kết quả nghiên cứu giúp:
- Hệ thống hoá các cơ sở lý luận chung về chuỗi giá trị.
- Tìm hiểu những mặt tồn tại của chuỗi giá trị mía đường tỉnh Đồng Nai.
- Đề xuất giải pháp nhằm tối ưu hóa chuỗi giá trị.
- Làm tài liệu tham khảo cho các doanh nghiệp mía đường, đ ề xuất với
UBND tỉnh Đồng Nai cần có các chế độ chính sách cho các doanh
nghiệp mía - đường, hỗ trợ quy hoạch và phát triển vùng mía, cũng như
các chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp mía – đường phát triển.
6. Kết cấu nội dung
Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị. Nội dung của nghiên cứu
gồm có 3 chương:
Chương 1: Cơ cở lý luận chung về chuỗi giá trị
Chương 2: Thực trạng về chuỗi giá trị ngành mía đường tỉnh Đồng Nai
Chương 3: Một số giải pháp chiến lược cho ngành mía đường tỉnh Đồng
Nai.