Tài liệu Chứng khóan chính phủ

CHỨNG KHÓAN CHÍNH PHỦ


I. TÍN PHIẾU KHO BẠC


1. Định nghĩa


Tín phiếu kho bạc là loại giấy nợ do chính phủ phát hành cĩ kỳ hạn dưới một năm để bù đắp
thiếu hụt tạm thời của Ngân sách Nhà nước và là một cơng cụ trong những cơng cụ quan
trọng để Ngân hàng Trung ương điều hành chính sách tiền tệ. (tại Việt Nam, tín phiếu kho
bạc do Bộ Tài chính phát hành). Tín phiếu kho bạc thường cĩ kỳ hạn 1 tháng, 3 tháng, 6
tháng hay 9 tháng với một hay nhiều mức mệnh giá. Tín phiếu kho bạc thường được coi là
khơng cĩ rủi ro tín dụng (rủi ro phá sản).


2. Quá trình phát hành tín phiếu


Tín phiếu kho bạc được phát hành trên thị trường sơ cấp trên cơ sởđấu thầu.


Tại Việt Nam, các tổ chức tham gia đấu thầu thường là các tổ chức tín dụng, cơng ty bảo hiểm
thỏa mãn một số quy định trong đĩ quan trọng nhất là phải cĩ vốn pháp định bằng hoặc cao
hơn mức quy định của Ngân hàng Nhà nước (Xem Khung 1).


Các phiếu đặt thầu bao gồm thơng tin về lãi suất và khối lượng tín phiếu đặt thầu. Việc xác
định khối lượng và lãi suất trúng thầu của tín phiếu kho bạc được dựa vào khối lượng và lãi
suất đặt thầu của các thành viên, và khối lượng tín phiếu kho bạc chính phủ muốn huy động.1


Khối lượng tín phiếu kho bạc trúng thầu được tính theo thứ tự tăng lên của lãi suất đặt thầu.
Tại mức lãi suất đặt thầu cao nhất, mà khối lượng tín phiếu đặt thầu vượt quá khối lượng dự
kiến huy động, thì khối lượng tín phiếu trúng thầu sẽđược phân chia cho mỗi phiếu đặt thầu,
tỷ lệ thuận với khối lượng tín phiếu đặt thầu của từng phiếu tại mức lãi suất đĩ. Lãi suất phát
hành tín phiếu là lãi suất trúng thầu cao nhất được áp dụng chung cho tất cả các đối tượng
trúng thầu.


Khung 1: Quy chếđấu thầu tín phiếu kho bạc (02 tháng 02 năm 2001)


Các đối tượng được phép tham gia thị trường đấu thầu tín phiếu kho bạc tại Ngân hàng Nhà nước
phải là doanh nghiệp cĩ tư cách pháp nhân, cĩ vốn pháp định từ 20 tỷđồng trở lên, cĩ tài khoản
tiền đồng mở tại Ngân hàng Nhà nước hoặc tổ chức tín dụng được chỉđịnh. Ngồi ra, Ngân hàng
Nhà nước cũng quy định rằng mỗi thành viên tham gia thị trường đấu thầu tín phiếu kho bạc phải
ký quỹ tại Ngân hàng Nhà nước tối thiểu 5% giá trịđăng ký đấu thầu.


1 Ở một số quốc gia (trong đĩ cĩ Việt Nam), chính phủđưa ra lãi suất chỉđạo trong quá trình đấu thầu và lãi


suất trúng thầu khơng được vượt quá lãi suất chỉđạo này. Lãi suất chỉđạo được áp dụng để giới hạn mức lãi tối
đa mà chính phủ phải trả cho tín phiếu kho bạc huy động, nhưng khi áp dụng biện pháp này thì chính phủ cĩ thể
khơng huy động được đủ khối lượng tín phiếu mong muốn.


Nguyễn Xuân Thành 1