Tài liệu Chùa Dư Hàng ( Phúc Lâm Tự ) _ Ngôi chùa di tích lịch sử

Chùa Dư Hàng ( Phúc Lâm Tự ) _ Ngôi chùa di tích lịch sử

I. Giới thiệu chung
Việt Nam là đất nước có lịch sử hơn bốn nghìn năm dựng nước, giữ nước. Trong suốt những năm tháng ấy là quá trình hình thành, xây dựng và vun đắp một nền văn hóa mang đậm bản săc dân tộc cũng như gìn giữ nếp sống từ thế hệ này sang thế hệ khác. Nền văn hóa ấy, nếu là phi vật thể được thể hiện qua lối sống, qua phong tục tập quán, qua cách ứng xử giữa con người với thiên nhiên, giữa con người với con người. Còn nếu là vật thể, nét văn hóa ấy được thể hiện trong các công trình kiến trúc mỹ thuật của người Việt Nam.
Với một lịch sử phát triển lâu dài, cha ông ta đã để lại một hệ thống các di sản kiến trúc mỹ thuật rất phong phú và đặc sắc, thể hiện rõ những nét văn hóa truyền thống của dân tộc. Tuy nhiên, bên cạnh những nét chung, những công trình này vẫn thể hiện được những nét riêng trong phong cách mỹ thuật, trong sự phát triển của từng thời kỳ lịch sử.
Một trong những hệ thống các công trình kiến trúc còn lại nhiều nhất và thể hiện rõ nét những đặc trưng của kiến trúc mỹ thuật Việt Nam truyền thống đó là hệ thống các đền chùa.
Chùa Việt Nam thường không phải là một công trình mà là một quần thể kiến trúc, gồm những ngôi nhà sắp xếp cạnh nhau hoặc nối vào nhau. Tùy theo cách bố trí những ngôi nhà này mà người ta chia thành những kiểu chùa khác nhau. Kiến trúc chùa Việt Nam được xây dựng và phát triển khá đa dạng qua các thời kỳ lịch sử khác nhau và không gian khác nhau, ở các phong cách kiến trúc địa phương.
Chùa Dư Hàng _ Hải Phòng là một trong những ngôi chùa cổ và nổi tiếng, có phong cách kiến trúc độc đáo ở phía Bắc Việt Nam. Chùa hàng năm thu hút rất đông các tín đồ phật tử từ khắp các nơi trong cả nước cũng như khách du lịch, đặc biệt là trong dịp lễ hội chùa.
II. Lịch sử chùa Dư Hàng
Chùa Dư Hàng có tên chữ là Phúc Lâm Tự, là một ngôi chùa cổ kính, có qui mô vào loại lớn ở Hải Phòng. Trước kia, chùa Dư Hàng thuộc xã Dư Hàng Kênh ( huyện An Dương ) nay thuộc địa bàn phường Hồ Nam, quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng. Chùa xưa kia là một thảo am ( lều cỏ ), chỉ được dựng bằng tre lá.
Nếu căn cứ vào bản ghi chép trên bia ký của chùa Dư Hàng thì chùa có nguồn gốc từ thời Tiền Lê (980- 1009). Vào cuối thời vua Lê Đại Hành thường có vị sư tổ đến đây thuyết pháp, khai sáng giáo lý nhà Phật. Đến thời Trần (1225- 1400), các vị sư tổ thiền phái Trúc Lâm do vua Trần Nhân Tông sáng lập ở Yên Tử Sơn, đã có mối quan hệ với bản chùa Dư Hàng. Vì vậy, từ xưa đến nay, chùa Dư Hàng vẫn truyền lệ kỷ niệm huý nhật vị sư tổ đệ nhất Điền Ngự giác hoàng tinh tuệ thiền sư, tức vua Trần Nhân Tông vào ngày 2- 11 Âm lịch, vị tổ thứ 3 của phái Trúc Lâm là thiền sư Huyền Quang Lý Đạo Tái vào ngày 3-11 Âm lịch.
Đến đời vua Lê Gia Tông ( 1672 ), quan Đô úy Nguyễn Đình Sách từ quan xuất gia, lấy pháp hiệu Chân Huyền đã xuất tiền và kêu gọi nhân dân đóng góp tiền để tậu ruộng đất, làm chùa to rộng, có đủ gác chuông, nhà thờ tổ, nhà tăng . Đến đời Thành Thái, vào năm 1899, Hòa thượng Thông Hạnh đã trùng tu ngôi chùa, xây gác chuông. Năm 1917, chùa được sửa chữa lại to đẹp hơn và còn lại đến nay. Thượng tọa trụ trì Thích Quảng Tùng đang tổ chức đại trùng tu ngôi chùa. Quy mô của chùa hiện nay được hoàn thiện và xây dựng thêm thư các, vườn tượng, sửa sang vườn tháp trong những năm gần đây theo phong cách nghệ thuật thời Nguyễn.
Năm 1962, tại chùa đã diễn ra một sự kiện quan trọng, gắn liền với phong trào đấu tranh yêu nước, đòi quyền dân sinh, dân chủ của tăng ni, phật tử cùng đông đảo học sinh, thầy giáo, thợ thuyền lao động. Họ đã tập trung tại chùa Dư hàng làm lễ truy điệu nhà yêu nước Phan Chu Trinh, khi cả nước được tin cụ mất tại Sài Gòn.
Sau Cách mạng tháng Tám (1945), Hội Tăng già cứu quốc Hải Phòng đã làm lễ ra mắt tại chùa, điểm tổ chức Tuần lễ vàng, đồng thời các đoàn thể quần chúng cách mạng họp bàn việc đón tiếp Chủ tịch Hồ Chí Minh trên đường từ Pháp trở về Việt nam, ghé thăm đồng bào, chiến sĩ Hải Phòng.
Suốt 9 năm kháng chiến, chùa Dư Hàng đã mở rộng cửa thiền nuôi giấu cán bộ, ủng hộ kháng chiến qua phong trào áo ấm mùa Đông cho binh sĩ, lương thực nuôi quân. Có nhiều vị tu hành ở chùa đã hăng hái tòng quân cứu nước, tiêu biểu có cố hòa thượng Đinh Quang Lạc đã được Chính phủ trao tặng Huân chương kháng chiến hạng Ba. Cho đến nay, dù phải trải qua nhiều thăng trầm lịch sử, ngôi chùa đã được các thế hệ hòa thượng, tăng ni, tín đồ phật tử sở tại chung sức, chung lòng sửa sang, gìn giữ, trông coi để chùa ngày thêm khang trang, đẹp đẽ.