Báo Cáo Chính sách khoa học và công nghệ nông nghiệp trung quốc

Chương I: Những điểm chính trong chính sách khoa học công nghệ trong nông nghiệp


Trung Quốc là một nước nông nghiệp, hay nói cách khác nông nghiệp là nền tảng của nền kinh tế quốc dân. Sự sống còn của nông nghiệp phụ thuộc chủ yếu vào sự phát triển của khoa học công nghệ. Việc tăng cường phát triển khoa học công nghệ trong nông nghiệp và việc đưa nông nghiệp lên mức độ phát triển cao trên thế giới là những đường hướng chiến lược chủ yếu trong quá trình hoàn thành kế hoạch 5 năm lần thứ 9 và chương trình mở rộng năm 2010. Sự phát triển của khoa học công nghệ cũng là một yếu tố chủ yếu bảo đảm cuộc sống của người dân, sự phát triển bền vững của nền kinh tế, sự độc lập và sáng tạo của Trung Quốc. Đó là những lý do khiến chúng tôi quyết định phác thảo chính sách về khoa học công nghệ trong nông nghiệp.


Phần I: Tăng cường cuộc cách mạng trong ngành nông nghiệp dựa trên cơ sở cách mạng khoa học công nghệ nông nghiệp

Trung Quốc đã gặt hái được những thành công đáng kể trong quá trình phát triển nông nghiệp, đưa 1,2 tỉ người thoát khỏi cảnh nghèo đói. Đến giữa thế kỷ 21, dân số Trung Quốc sẽ xấp xỉ 1,6 tỉ người. Thế nhưng, đất canh tác và nguồn nước bình quân đầu người hàng năm đang suy giảm mạnh. Chính vì vậy, việc phát triển khoa học công nghệ là rất cần thiết để giúp nhân dân Trung Quốc trở nên ngày càng thịnh vượng. Để mang lại bước nhảy vọt về chất trong khoa học công nghệ nông nghiệp, cần phát động ngay lập tức một cuộc cách mạng mới về khoa học công nghệ trong nông nghiệp và đẩy mạnh cuộc cách mạng công nghiệp trong nông nghiệp.

Nền nông nghiệp Trung Quốc đang chứng kiến một sự đổi thay mang tính chất lịch sử thật sâu sắc. Hệ thống kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa đang được hoàn thiện cũng như thị trường nông nghiệp đang được mở rộng. Cơ cấu trong nước đang trải qua những điều chỉnh lớn. Tỉ lệ chăn nuôi gia súc, ngành sản xuất sản phẩm thịt tươi sống, ngành chế biến nông sản cũng đang được tăng cường đáng kể. Mức độ tiếp thị đang phát triển và trình độ quản lý được công nghiệp hoá cũng đang được cải thiện nhanh chóng. Tuy nhiên, khác biệt lớn giữa cung và cầu cũng như cạnh tranh quốc tế trong nông sản chất lượng cao đang ngày càng trở nên khắc nghiệt hơn khi mà vấn đề ăn mặc của người dân đã được giải quyết. Hơn thế nữa, mô hình tăng trưởng nông nghiệp còn quá thô sơ và vấn đề chất thải nguồn tài nguyền và sự ô nhiễm môi trường vẫn đang rất nghiêm trọng. Chính vì vậy, khoa học công nghệ nông nghiệp cần phải đi đôi với việc phát triển ngành nông nghiệp trong nước và quốc tế cũng như khoa học công nghệ mới trong nông nghiệp. Những nguyên tắc cơ bản và hướng phát triển chính sẽ được làm rõ hơn nữa ở những phần sau.

1. Những nguyên tắc cơ bản về sự phát triển của khoa học công nghệ nông nghiệp:

Thực hiện chiến lược “trẻ hoá nền nông nghiệp thông qua khoa học và giáo dục”. Cuộc cách mạng khoa học công nghệ trong nông nghiệp sẽ giúp đẩy mạnh cuộc cách mạng công nghiệp trong ngành nông nghiệp. Sự tiến bộ của khoa học công nghệ và việc cải thiện chất lượng lao động là những biện pháp chủ yếu tăng cường sự phát triển bền vững của nông nghiệp và khu vực nông thôn.

Làm sao để có thể đưa khoa học công nghệ phát triển ngang bằng với trình độ chung trên thế giới. Điều này bị tác động bởi dân số rất đông của Trung Quốc, bởi nguồn tài nguyên hạn hẹp dành cho mỗi người và nhu cầu ngày càng tăng đối với chất lượng và khối lượng các sản phẩm nông nghiệp.

Coi việc giải quyết những vấn đề khoa học công nghệ chủ chốt trong quá trình phát triển nông nghiệp là mục tiêu chủ yếu của sự phát triển khoa học công nghệ nông nghiệp. Những vấn đề công nghệ có tính chiến lược quan trọng và mang tính toàn cầu cần được ưu tiên trước hết và cần được giải quyết bằng những lực lượng khoa học công nghệ ưu tú.

Đảm bảo thực hiện chiến lược tăng trưởng bền vững. Khi chiến lược khoa học công nghệ nông nghiệp được thực hiện, cần lưu ý đến nghiên cứu và phát triển đất canh tác và đất rừng, mặt khác cần chú ý nhiều hơn đến việc phát triển, quản lý và bảo vệ đất phi nông nghiệp. Ngoài ra cũng cần đặc biệt coi trọng việc nghiên cứu công nghệ hữu hiệu về mặt xã hội, sinh thái và kinh tế. Những công nghệ và trang thiết bị nào tác động tiêu cực đến môi trường và hệ sinh thái cần phải được hạn chế và loại bỏ,

Phải thực hiện song song mục tiêu ngắn hạn và dài hạn. Công nghệ nào mang tính chất toàn cầu và đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của sản xuất nông nghiệp cần được coi như mục tiêu chính và cần được áp dụng ngay. Phải đẩy mạnh nghiên cứu công nghệ cao và công nghệ mới, những công nghệ có tác động quan trọng đến sản xuất nông nghiệp trong tương lai.

Phối hợp công nghệ truyền thống với công nghệ cao và mới. Việc tích luỹ và phát triển công nghệ tiến bộ và phù hợp cần được tiến hành song song với việc tạo những đột phá mới trong công nghệ cao và mới.

Chính phủ cần nỗ lực phát triển cơ chế thị trường. Vì Trung Quốc vẫn ở trong giai đoạn đầu xã hội chủ nghĩa (XHCN) nên những vấn đề công nghệ có tính chất sống còn đối với cả đất nước và có ảnh hưởng xã hội lớn cần được giải quyết thông qua những nỗ lực của chính phủ, trong khi đó, sự phát triển công nghệ và những chuyển biến trong các lĩnh vực mang lại lợi nhuận kinh tế và giá trị thương mại cao phải do những lực lượng xã hội tiến hành, chủ yếu thông qua sự điều tiết của thị trường.

Tiến hành nghiên cứu và làm việc độc lập, trong khi đó giới thiệu và du nhập công nghệ tiến tiến từ nước ngoài. Những công nghệ này cần được đưa vào một cách chọn lọc, nói cách khác, chỉ đưa vào những công nghệ và thiết bị quan trọng. Nên cấm việc nhập khẩu nhiều lần một loại công nghệ, và nhập khẩu công nghệ phải đi đôi với cải tiến và nghiên cứu.

Khuyến khích và phát huy những lực lượng khoa học công nghệ trong toàn xã hội và những nguyên tắc khác nhau để cung cấp dịch vụ cho nông nghiệp và xây dựng kinh tế nông thôn. Cần ủng hộ các hoạt động khoa học công nghệ do những tổ chức khoa học công nghệ có trình độ khác nhau tiến hành, với nhiều trình độ như vậy có thể rất có ích cho tốc độ tăng năng suất nông nghiệp và cải thiện khoa học công nghệ nông nghiệp.

Gắn tiến bộ với thực tế. Chú trọng nghiên cứu và phát triển những công nghệ có thể được áp dụng và cần thiết đối với ngành sản xuất, đặc biệt là khi nhà nước ưu tiên phát triển khoa học công nghệ tiến tiến trong và ngoài nước.

Thực hiện nguyên tắc “giải quyết dứt khoát những việc cần làm ngay”. Tiến hành những nghiên cứu cơ bản và tầm cao trong những lĩnh vực quan trọng và có tính chiến lược. Ngoài ra cần tăng cường trình độ nghiên cứu nông nghiệp cơ bản.

Nhấn mạnh khoa học công nghệ nông nghiệp cơ bản và dài hạn. Việc thu thập, bảo vệ, xác định, tăng cường và đa dạng hoá nguồn cây trồng và vật nuôi cần được ủng hộ mạnh mẽ. Bên cạnh đó cần thường xuyên ủng hộ cho sách báo, tài liệu và những thông tin về nông nghiệp.