Thạc Sĩ Chiến lược phát triển dịch vụ nội dung số tại các doanh nghiệp kinh doanh truyền thông trực tuyến

LUẬN VĂN THẠC SĨ
NĂM 2011

MỤC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC HÌNH VẼ VÀ BẢNG BIỂU
LỜI MỞ ĐẦU . 1
CHƯƠNG I : TỔNG QUAN VỀ NGÀNH CÔNG NGHIỆP DỊCH VỤ NỘI DUNG
SỐ VÀ CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN KINH DOANH DỊCH VỤ NỘI DUNG SỐ 6
1.1. TỔNG QUAN VỀ NGÀNH CÔNG NGHIỆP DỊCH VỤ NỘI DUNG SỐ . 6
1.1.1. Khái niệm về ngành dịch vụ nội dung số . 6
1.1.2. Đặc điểm ngành dịch vụ nội dung số 7
1.1.3. Sự cần thiết phát triển ngành công nghiệp nội dung số . 8
1.2. KHÁI QUÁT VỀ CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN KINH DOANH DỊCH VỤ
NỘI DUNG SỐ 8
1.2.1. Khái niệm chiến lược phát triển kinh doanh dịch vụ nội dung số 8
1.2.2. Phân loại chiến lược kinh doanh dịch vụ nội dung số 10
1.2.3. Vai trò của chiến lược phát triển dịch vụ nội dung số đối với sự phát triển
của các doanh nghiêp kinh doanh truyền thông trực tuyến . 11
1.3. PHƯƠNG PHÁP KHẢO SÁT THỰC TRẠNG CHIẾN LƯỢC KINH DOANH
DỊCH VỤ NỘI DUNG SỐ 12
1.3.1. Phân tích môi trường vĩ mô (Mô hình PEST) . 13
1.3.2. Phân tích môi trường ngành . 14
1.3.3. Phân tích môi trường bên trong doanh nghiệp (SWOT) . 15
1.4. PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN
KINH DOANH DỊCH VỤ NỘI DUNG SỐ 16
1.4.1. Mục tiêu của việc kiểm tra, đánh giá . 16
1.4.2. Nguyên tắc trong việc đánh giá chiến lược phát triển . 17
1.4.3. Nội dung kiểm tra, đánh giá chiến lược phát triển. 19
1.4.4. Xây dựng các tiêu chuẩn kiểm tra đánh giá chiến lược . 20
1.4.5. Các tiêu chí đánh giá hiệu quả thực hiện chiến lược phát triển kinh doanh
dịch vụ nội dung số . 22

CHƯƠNG II: ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN KINH
DOANH DỊCH VỤ NỘI DUNG SỐ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TRUYỀN
THÔNG TRỰC TUYẾN VTC (VTC ONLINE) . 27
2.1. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN NGÀNH CÔNG NGHIỆP DỊCH VỤ NỘI
DUNG SỐ TẠI VIỆT NAM 27
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ngành công nghiệp dịch vụ nội dung
số tại Việt Nam 27
2.1.2. Cạnh tranh ngành kinh doanh dịch vụ nội dung số tại Việt Nam 29
2.1.3. Đánh giá thực trạng chiến lược phát triển dịch vụ nội dung số tại VN 30
2.2. ĐÁNH GIÁ CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN KINH DOANH DỊCH VỤ NỘI
DUNG SỐ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TRUYỀN THÔNG TRỰC TUYẾN (VTC
ONLINE) . 35
2.2.1. Khái quát về công ty VTC Online 35
2.2.2. Phân tích thực trạng chiến lược phát triển kinh doanh dịch vụ nội dung
số tại VTC Online . 43
2.2.3. Đánh giá thực trạng các chiến lược phát triển điển hình tại VTC Online 58
2.3. MỘT SỐ VẤN ĐỀ RÚT RA TỪ QUÁ TRÌNH ĐÁNH GIÁ CHIẾN LƯỢC
PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ NỘI DUNG SỐ TẠI CÔNG TY VTC ONLINE . 68

CHƯƠNG III: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CHIẾN LƯỢC KINH DOANH DỊCH
VỤ NỘI DUNG SỐ TẠI CÁC CÔNG TY KINH DOANH TRUYỀN THÔNG
TRỰC TUYẾN . 70
3.1. XÂY DỰNG QUAN ĐIỂM VÀ ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN . 70
3.1.1. Quan điểm phát triển ngành dịch vụ nội dung số 70
3.1.2. Mục Tiêu phát triển 71
3.2. CÁC GIẢI PHÁP ĐỐI VỚI QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC . 72
3.2.1. Giải pháp hoàn thiện môi trường pháp lý cho lĩnh vực công nghiệp
nội dung số . 72
3.2.2. Nâng cao phát triển thị trường nội dung số . 74
3.2.3. Phát triển sản phẩm và dịch vụ . 77
3.2.4. Huy động nguồn lực và thu hút đầu tư cho công nghiệp nội dung số 79
3.2.5. Phát triển hạ tầng truyền thông, Internet 81
3.3. CÁC GIẢI PHÁP ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TRUYỀN THÔNG TRỰC
TUYẾN . 83
3.3.1. Đào tạo, phát triển nguồn nhân lực . 83
3.3.2. Đẩy mạnh nghiên cứu phát triển . 84
3.3.3. Đổi mới và hoàn thiện cơ cấu tổ chức quản lý kinh doanh . 86
3.3.4. Nâng cao hiệu quả Marketing 88
3.3.5. Xây dựng và phát triển thương hiệu doanh nghiệp . 90
3.4. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP THỰC HIỆN TỚI CÁC BỘ,
NGÀNH LIÊN QUAN . 91
KẾT LUẬN . 95
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
DANH MỤC CÁC TRANG WEB THAM KHẢO

LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài:
Ngành Công nghiệp nội dung số là một ngành kinh tế mới, có nhiều tiềm năng
phát triển, đem lại giá trị gia tăng cao, thúc đẩy sự phát triển của xã hội thông tin và
kinh tế tri thức, góp phần quan trọng vào sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá
đất nước. Nhà nước đặc biệt khuyến khích, ưu đãi đầu tư và hỗ trợ phát triển ngành
công nghiệp này thành một ngành kinh tế trọng điểm.
Thị trường dịch vụ nội dung số ở Việt Nam và thế giới nói chung hiện đang
tập trung ở bốn mảng lớn đó là: Thông tin, liên lạc, giải trí và giáo dục trực truyến.
Có thể nói dịch vụ nội dung số là sự kết hợp của kỹ thuật và nội dung, và ở cả hai
mảng này, doanh nghiệp nước ngoài chiếm ưu thế tuyệt đối so với doanh nghiệp
trong nước. Về mặt nội dung, thị trường phim ảnh và âm nhạc đã phản ánh phần
nào khả năng cạnh tranh về mặt nội dung của doanh nghiệp Việt Nam so với các
doanh nghiệp quốc tế. Ngoại trừ yếu tố “thuần Việt” là lợi thế duy nhất, các doanh
nghiệp còn rất chật vật trong việc tạo ra nội dung hấp dẫn, chuyên nghiệp và với
khối lượng lớn.
Mặc dù đã cố gắng phát triển để chiếm lĩnh thị trường với nhiều dịch vụ đa
dạng, song với đặc điểm các công ty trong nước hoạt động trong lĩnh vực nội dung
số hiện nay còn non trẻ, mới chỉ tham gia công nghiệp nội dung số trong vòng 3-4
năm trở lại đây, nên khả năng cạnh tranh của các công ty kinh doanh trực tuyến với
các đối thủ ngoại rất hạn chế.
Xuất phát từ những yêu cầu thực tiễn mang tính cấp thiết và ý nghĩa quan
trọng là cần phải nghiên cứu một cách khoa học và có hệ thống, từ đó rút ra những
giải pháp nhằm phát triển dịch vụ nội dung số cho các doanh nghiệp ngành truyền
thông trực tuyến tại Việt Nam, do vậy nội dung: "Chiến lược phát triển dịch vụ
nội dung số tại các doanh nghiệp kinh doanh truyền thông trực tuyến" đã được
lựa chọn làm đề tài nghiên cứu luận văn tốt nghiệp thạc sĩ quản trị kinh doanh.

2. Tình hình nghiên cứu:
Trong những năm gần đây ngành công nghiệp nội dung số và ngành truyền
thông trực tuyến tại Viêt Nam đã có bước đà phát triển mạnh mẽ. Đặc biệt, được sự
quan tâm của nhà nước, định hướng phát triển ngành công nghệ truyền thông như
một ngành kinh tế mũi nhọn. Việc ra đời Viện công nghệ phần mềm và nội dung số
Việt Nam là một trong những bước ngoặt lớn đánh dấu việc mục tiêu nghiên cứu và
phát triển dịch vụ nội dung số tại Việt Năm. Kèm theo đó là quyết định của thủ
tướng chính phủ số 56/2007/QĐ-TTg ngày 03 tháng 05 năm 2007 phê duyệt
chương trình phát triển công nghiệp nội dung số Việt Nam đến năm 2010, đã tạo đà
cho sự phát triển mạnh mẽ của ngành dịch vụ nội dung số trong những năm qua.
Trong những năm qua, đã có rất nhiều các bài nghiên cứu, tham luận và các
cuộc hội thảo được mở ra với mục đích xây dựng chiến lược phát triển ngành dịch
vụ số, đồng thời đã đánh giá thực trạng một cách sơ bộ và đề xuất một số giải pháp
hợp lý nhằm phát triển và quản lý ngành truyền thông trực tuyến tại nước ta. Tuy
nhiên, các báo cáo đó mới chỉ được thực hiện một cách riêng lẻ và cục bộ tại một số
địa phương, do vậy chưa hệ thống hoá được toàn bộ các hoạt động trong lĩnh vực
nội dung số tại các công ty kinh doanh truyền thông trực tuyến tại Việt Nam.

3. Đối tượng nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là chiến lược phát triển dịch vụ nội dung số
tại các công ty kinh doanh truyền thông trực tuyến.
Phạm vi nghiên cứu của đề tài là tập trung nghiên cứu, phân tích thực trạng
chiến lược kinh doanh các dịch vụ nội dung số tại các doanh nghiệp truyền thông
trực truyến, và đánh giá điển hình quá trình thực hiện chiến lược phát triển dịch vụ
nội dung số tại công ty cổ phần truyền thông trực tuyến VTC (VTC Online) trong
những năm gần đây.

4. Mục đích nghiên cứu:
Mục đích nghiên cứu của đề tài: Khái quát về ngành công nghiệp dịch vụ số tại
Việt Nam, thông qua quá trình khảo sát thực tế tình hình phát triển dịch vụ nội dung số
tại các doanh nghiệp truyền thông trực truyến Việt Nam, và đánh giá thực trạng chiến
lược phát triển dịch vụ nội dung số tại công ty VTC Online, từ đó đề xuất một số giải
pháp nhằm hoàn thiện chiến lược phát triển kinh doanh dịch vụ nội dung số tại các
công ty kinh doanh trong lĩnh vực truyền thông trực tuyến tại Việt Nam.

Để đạt được các mục tiêu đã đề ra của đề tài, cần thực hiện các nhiệm vụ cụ
thể như sau:
Nhiệm vụ thứ nhất, khái quát khái niệm tổng quan về dịch vụ nội dung số và
chiến lược phát triển kinh doanh dịch vụ nội dung số trong lĩnh vực truyền thông
trực tuyến tại Việt Nam;
Nhiệm vụ thứ hai, phân tích, đánh giá tình hình phát triển dịch vụ nội dung số
tại các doanh nghiệp truyền thông trực truyến Việt Nam, khảo sát và đáng giá điển
hình thực trạng chiến lược phát triển dịch vụ nội dung số tại công ty cổ phần truyền
thông trực tuyến VTC (VTC Online);
Nhiệm vụ thứ ba, đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện chiến lược phát
triển dịch vụ nội dung số cho các doanh nghiệp kinh doanh truyền thông trực tuyến
tại Việt Nam