Luận Văn Chất lượng công tác tư tưởng của các Đảng bộ tỉnh đồng bằng miền Trung nước Cộng hoà dân chủ nhân dâ

1. Tính cấp thiết của đề tài
1. Với xuất phát từ vai trò của công tác tư tưởng (CTTT) của Đảng là
một trong những nhiệm vụ quan trọng và then chốt của công tác xây dựng
Đảng. Nó đảm bảo cho Đảng không ngừng phát triển về mặt lý luận, hoàn
thiện đường lối, nâng cao bản lĩnh chính trị; xây dựng phương pháp khoa học,
tuyên truyền và vận động quần chúng thực hiện các mục tiêu của Đảng; giáo
dục phẩm chất chính trị cho cán bộ, đảng viên; dự báo xu hướng phát triển
của tình hình diễn biến tư tưởng trong Đảng và các vấn đề lý luận sẽ nảy sinh
ở từng giai đoạn phát triển.
CTTT còn trở nên bức thiết trong điều kiện Đảng lãnh đạo công cuộc
đổi mới đất nước ngày càng đi vào chiều sâu và thực hiện chính sách mở cửa,
hội nhập với thế giới. ở trong nước Đảng Nhân dân cách mạng (NDCM) Lào
vừa chỉ đạo thực tiễn, đúc kết thành lý luận để làm rõ hơn con đường và bước
đi của đất nước; động viên toàn Đảng, toàn dân tổ chức thực hiện thắng lợi
từng bước công cuộc đổi mới, đồng thời mở rộng quan hệ với bên ngoài để
tranh thủ vốn, kỹ thuật, kinh nghiệm quản lý.
2. Dựa vào đặc điểm và điều kiện của các tỉnh đồng bằng miền Trung
nước CHDCND Lào, là các tỉnh đông dân cư, chiếm 32,9% dân số toàn quốc,
là vùng trọng điểm có thế mạnh và tiềm năng phát triển kinh tế - xã hội để
góp phần xây dựng đất nước phát triển theo con đường mà Đảng và nhân dân
ta đã lựa chọn. Kế hoạch phát triển kinh tế theo từng vùng đề ra trong Đại hội
VIII (2006) là phấn đấu làm cho miền Trung phát huy vai trò trung tâm phát
triển kinh tế lớn của cả nước, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại,
sản xuất hàng hoá nhiều loại và đủ về số lượng; làm cho tăng trưởng kinh tế ở
miền Trung dạt 8,5-9%, làm cho tổng sản phẩm quốc nội (GDP) ở miền
Trung chiếm 50-52% của GDP cả nước.
3. Thực tế quá trình thực hiện lãnh đạo toàn xã hội của các đảng bộ tỉnh
đồng bằng miền Trung Lào trong những năm qua cho thấy, bên cạnh những
thành tựu đã đạt được trong quá trình sự nghiệp đổi mới, nội bộ Đảng đã bộc
lộ một số yếu kém trong CTTT cần được khắc phục như: nhận thức chưa sâu,
chưa đầy đủ những chủ trương, quan điểm đổi mới của Đảng, trước hết là trên
lĩnh vực kinh tế nên tuy tiềm năng, thế mạnh rất phong phú, đa dạng nhưng
nhịp độ phát triển chưa tưng xứng. Trên lĩnh vực văn hoá - xã hội còn nhiều
vấn đề bức xúc chưa được giải quyết có hiệu quả, trong Đảng còn có tình
trạng phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí chiến đấu ở một bộ phận cán bộ,
đảng viên; một số đảng viên là cán bộ có chức, quyền thoái hoá biến chất, vi
phạm kỷ luật của Đảng, pháp luật của Nhà nước phải xử lý kỷ luật, trong khi
đó CTTT của một số đảng bộ còn nhiều lúng túng, tổ chức thực hiện chính
sách chưa được đề cao đúng mức. Tình hình đó càng trở nên lo ngại hơn khi
tình hình thế giới và khu vực diễn biến phức tạp và tiềm ẩn những bất trắc
khó lường như hiện nay.
2
4. Liên quan đến an ninh chính trị, ở ngoài nước bọn phản động Lào
sinh sống ở Thái Lan và các nước khác luôn tìm cách xuyên tạc đường lối,
chính sách của Đảng, chia rẽ khối đoàn kết giữa các bộ tộc, giữa Đảng với
quần chúng bằng cách móc nối bọn phản động trong nước, chuyển tiền về
nước mua chuộc những người có thu nhập thấp, chưa hiểu biết rõ chủ trương,
đường lối của Đảng, lôi kéo và lợi dụng những người có uy tín với nhân dân
và những phần tử bất mãn tham gia hoạt động phá hoại. Hơn nữa, bọn chúng
lôi kéo, mua chuộc một số cán bộ, đảng viên có chức, quyền trong các tổ
chức đảng, cơ quan nhà nước làm suy thoái phẩm chất đạo đức cách mạng,
giảm sút lòng tin của nhân dân đối với Đảng. Bên cạnh đó các tệ nạn xã hội
như: buôn lậu, ma tuý, mại dâm, mê tín dị đoan . có chiều hướng gia tăng.
Với biên giới phía tây dài từ bắc đến nam giáp với Thái Lan là một nước khác
nhau về chế độ chính trị nhưng có chung ngôn ngữ, lời nói giống nhau và có
hệ thống thông tin đại chúng nhất là đài phát thanh và đài truyền hình nhiều
hơn, hiện đại hơn, có chương trình nội dung phong phú, đa dạng hơn đã làm
ảnh hưởng tác động không ít đến quần chúng nhân dân, nhất là thanh thiếu
niên. Tất cả những vấn đề trên là không thể xem thường đang tác động hàng
ngày, hàng giờ vào đội ngũ cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, đòi
hỏi CTTT phải có những câu trả lời thích đáng.
Trước những yêu cầu bức thiết của thực tiễn CTTT nói trên, tôi chọn đề
tài: "Chất lượng công tác tư tưởng của các Đảng bộ tỉnh đồng bằng miền
Trung nước Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào trong giai đoạn hiện nay"
làm luận án tốt nghiệp của mình với hy vọng góp phần lý giải một số vấn đề
lý luận và thực tiễn CTTT của các đảng bộ tỉnh đồng bằng miền Trung nước
CHDCND Lào trong giai đoạn hiện nay.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Những quan điểm, chủ trương, biện pháp lớn về CTTT, chất lượng
CTTT và nâng cao chất lượng CTTT của Đảng nói chung đã được thể hiện
trong các Văn kiện, chỉ thị, nghị quyết của Đảng; trong một số đề tài khoa
học, luận án tiến sĩ, thạc sĩ nghiên cứu, các tạp chí; các bài viết, bài báo của
Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng NDCM Lào, mà các quan điểm, chủ
trương, biện pháp và một số đề tài khoa học đó đều làm rõ những căn cứ khoa
học trên cơ sở các nguyên lý của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh về xây dựng Đảng về CTTT, với khai thác các Văn kiện, chỉ thị, nghị
quyết, quan điểm đường lối của Đảng, đặc biệt là các đề tài sau:
"Chất lượng công tác tư tưởng của tổ chức cơ sở đảng (cấp xã) vùng
đồng bào dân tộc ít người ở các tỉnh Bắc Trung Bộ trong giai đoạn hiện nay",
luận án tiến sĩ lịch sử Cao Văn Định, năm 2000 đã làm rõ quan niệm về
CTTT, chất lượng CTTT của tổ chức cơ sở đảng (cấp xã); phân tích bối cảnh
đất nước, những vấn đề đặt ra trong CTTT, những đặc điểm tự nhiên, kinh tế,
văn hoá, xã hội liên quan đến tình hình tư tưởng và chất lượng CTTT vùng
đồng bào dân tộc dân tộc ít người của các tỉnh Bắc Trung bộ, làm cho thấy
mặt ưu, khuyết điểm, những nguyên nhân và những bài học kinh nghiệm, qua
đó đề xuất những mục tiêu, phương hướng chính và các giải pháp chủ yếu
3
nhằm nâng cao chất lượng CTTT của các tổ chức cơ sở đảng (cấp xã) vùng
đồng bào dân tộc ít người ở các tỉnh Bắc Trung bộ.
"Nâng cao chất lượng công tác tư tưởng trong Đảng bộ tỉnh Kiên Giang
hiện nay", luận văn thạc sĩ khoa học lịch sử Phan Trường Chiến, năm 2000 đã
làm rõ quan niệm về tư tưởng, CTTT và nâng cao chất lượng CTTT trong các
Đảng bộ tỉnh Kiên Giang; phân tích những tình hình tư tưởng, chất lượng
CTTT, những vấn đề đặt ra và một số nét cơ bản về kinh tế, chính trị, văn hoá,
xã hội và an ninh quốc phòng liên quan đến nhận thức tư tưởng và chất lượng
CTTT; khái quát một số vấn đề ưu điểm, những tồn tại yếu kém, nguyên nhân
và kinh nghiệm ban đầu để làm cơ sở cho việc đề xuất những phương hướng
và các giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng CTTT trong Đảng bộ tỉnh
Kiên Giang hiện nay.
"Chất lượng công tác tư tưởng của các Đảng bộ quận mới thành lập ở
thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn hiện nay", luận văn thạc sĩ khoa học chính
trị Nguyễn Hoàng Năng năm 2005. Trước hết luận văn đã phân tích vị trí, vai
trò, đặc điểm của quận mới thành lập tác động đến tình hình tư tưởng và
CTTT của các Đảng bộ cũng như vai trò của các Đảng bộ quận tăng cường
lãnh đạo thực hiện CTTT và đặc điểm về tổ chức đảng, tổ chức chính quyền,
tổ chức quần chúng và các tổ chức bộ máy làm CTTT của các Đảng bộ quận
mới thành lập ở thành phố Hồ Chí Minh. Sau đó làm rõ quan niệm chung về
tư tưởng, CTTT và đi vào quan niệm chất lượng CTTT, các tiêu chí đánh giá
và sự cần thiết phải nâng cao chất lượng CTTT; phân tích tình hình tư tưởng,
chất lượng về ưu điểm, khuyết điểm, những nguyên nhân tác động cũng như
một số kinh nghiệm ban đầu và những vấn đề đặt ra, qua đó dự báo xu hướng
diễn biến tư tưởng, để làm cơ sở cho việc đề ra mục tiêu, phương hướng và
các giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng CTTT của các Đảng bộ
quận mới thành lập ở thành phố Hồ Chí Minh.
Ngoài ra đã có nhiều bài viết được công bố trong các tạp chí như sau:
"Công tác tư tưởng cần bám sát thực tiễn, dự báo đúng chiều hướng phát
triển để định hướng tư tưởng đúng" của Lê Xuân Tùng, Tạp chí Công tác tư
tưởng, tháng 1/2001; "Cuộc đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận hiện
nay" của TS Hồ Văn Chiểu, Tạp chí Thông tin những vấn đề chính trị - xã
hội, số 52/2003; "Công tác tư tưởng với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội"
của TS Đào Duy Quát, Tạp chí Công tác lý luận - chính trị, tháng 11/2002;
"Nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu quả công tác tư tưởng văn hoá" của
đồng chí Phan Diễn, Tạp chí Công tác tư tưởng - văn hoá, tháng 3/2003; "Đổi
mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với công tác tư tưởng hiện nay" của
Nguyễn Văn Cần, Tạp chí Lý luận chính trị, tháng 7/2003; "Xu thế mới của
cuộc đấu tranh về hệ tư tưởng trong tiến trình toàn cầu hoá" của Trương Kiến
Thiết, Tạp chí Thông tin tư liệu, số 12/2003; "Tổng kết thực tiễn, một số
nhiệm vụ trọng yếu của công tác tư tưởng lý luận hiện nay" của GS. TS
Nguyễn Phú Trọng, Tạp chí Thông tin những vấn đề lý luận, tháng 10/2003,
4
Nghị quyết Trung ương 5 khoá IX của Đảng Cộng sản Việt Nam, ngày 18
tháng 3 năm 2002 về nhiệm vụ chủ yếu của công tác tư tưởng lý luận trong
tình hình mới và các tài liệu khác liên quan đến công tác tư tưởng, văn hoá.
"Công tác lý luận của Đảng NDCM Lào trong thời kỳ mới", luận án
tiến sĩ lịch sử của Phăn Đuông Chit Vông Sa năm 2002, đã làm rõ khái niệm
lý luận, lý luận chính trị theo quan điểm của học thuyết Mác - Lênin và tư
tưởng Hồ Chí Minh, khái quát tính khoa học, được chứng minh trong thực
tiễn, sau khi được truyền bá và vận dụng vào thực tiễn nó được củng cố, bổ
sung, phát triển trở nên phong phú, sâu sắc và phản ánh chuẩn xác qua các
quy luật vận động của tự nhiên, xã hội và con người"; những đặc trưng cơ bản
có sự phát triển nhờ kế thừa có chọn lọc các thành quả lý luận của nhân loại
và thực hiện sự phủ định biện chứng của lý luận đã có; có tính độc lập tương
đối và vai trò xã hội của lý luận ngày càng tăng lên. Nêu rõ sự tiến bộ và vai
trò của lý luận Mác - Lênin trong vận dụng vào thực tiễn của các Đảng cộng
sản trong quá trình đấu tranh giải phóng dân tộc và phát triển đất nước để tiến
tới chủ nghĩa xã hội. Làm rõ các mối quan hệ giữa lý luận với thực tiễn; giữa
lý luận với đường lối của Đảng, với khoa học và chính trị; giữa lý luận với sự
lãnh đạo của Đảng và giữa lý luận Mác - Lênin với các khoa học khác, nhất là
ngành khoa học xã hội và nhân văn. Qua đó luận án đã làm rõ thêm công tác
lý luận của Đảng NDCM Lào trong từng giai đoạn tiến hành cách mạng; từ
quá trình truyền bá vào Lào tiến tới thành lập Đảng NDCM Lào; quá trình
lãnh đạo cách mạng giải phóng đất nước, nắm chính quyền và lãnh đạo đổi
mới; nêu lên những mặt ưu, khuyết điểm, nguyên nhân, bài học kinh nghiệm;
đánh giá bối cảnh trong nước và thế giới, tìm cho thấy những yêu cầu, đổi
mới đối với công tác lý luận, qua đó đề xuất mục tiêu, phương hướng, các
giải pháp chủ yếu và một số kiến nghị để làm cho công tác lý luận của Đảng
NDCM Lào từng bước sát thực tiễn và hoàn thiện hơn.
"Công tác tư tưởng của Đảng NDCM Lào hiện nay", luận án tiến sĩ lịch
sử Xác Xa Vát Xuân Thêp Phim Ma Son năm 2003, đã làm rõ khái niệm tư
tưởng và CTTT của Đảng NDCM Lào với khái quát những đặc trưng cơ bản
của tư tưởng, các mối quan hệ, các loại hình tư tưởng, qua đó đi sâu vào phân
tích quan niệm của Đảng về CTTT trong đường lối của Đảng NDCM Lào
như: CTTT là một bộ phận cấu thành rất quan trọng quan hệ trực tiếp đến sự
thất bại và thành công của sự nghiệp cách mạng của nhân dân Lào do Đảng
NDCM Lào lãnh đạo; là yếu tố quyết định trực tiếp đến năng lực lãnh đạo và
sức chiến đấu của Đảng NDCM Lào; đối tượng của CTTT của Đảng NDCM
Lào là con người Lào; là ý thức xã hội với bao vấn đề đa dạng phong phú
phức tạp; CTTT của Đảng NDCM Lào gắn với xây dựng Đảng, làm cho Đảng
thành đội tiên phong của giai cấp công nhân và nhân dân lao động Lào, làm
cho tư tưởng của các tổ chức chính trị, xã hội và mọi tầng lớp nhân dân ổn
định, không thể tạo ra những biến động tiêu cực về mặt tư tưởng.
Luận án còn nêu lên cơ sở lý luận của CTTT. Phân tích các nguyên tắc
cơ bản và nêu lên ba bộ phận cơ bản của CTTT. Làm rõ vị trí, vai trò, tầm
5
quan trọng của tư tưởng và CTTT của Đảng NDCM Lào hiện nay; đánh giá
bối cảnh đất nước trong thời kỳ mới đặt ra với tư tưởng và CTTT; đặc biệt
CTTT của Đảng phải phục vụ cho việc củng cố, tăng cường sự lãnh đạo của
Đảng đối với toàn xã hội; CTTT của Đảng phải tăng cường động viên toàn
Đảng, toàn quân và toàn dân phát huy ý chí tự lực tự cường, vượt qua khó
khăn, thử thách, thực hiện thành công sự nghiệp đổi mới trong giai đoạn hiện
nay; CTTT của Đảng NDCM Lào phải tích cực góp phần nâng cao trình độ
hiểu biết cho cán bộ, đảng viên và nhân dân về bản chất của nền dân chủ dưới
chế độ dân chủ nhân dân ở Lào.
Luận án còn làm rõ tình hình tư tưởng của cán bộ, đảng viên và nhân
dân, tìm thấy những nguyên nhân ưu, khuyết điểm, tiến tới phân tích thực
trạng CTTT trong từng mặt hoạt động. Trên cơ sở làm rõ những quan niệm,
quan điểm đường lối của Đảng và thực tiễn tiến hành CTTT của Đảng NDCM
Lào và tìm ra những căn cứ khoa học để làm cơ sở cho việc đề ra mục tiêu,
phương hướng và đề xuất những giải pháp chủ yếu như sau:
Tăng cường sự lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối, trực tiếp của Đảng NDCM
Lào, phát huy mạnh mẽ vai trò tích cực của các tổ chức khác trong hệ thống
chính trị đối với CTTT; xây dựng chương trình và kế hoạch CTTT phải phù
hợp với yêu cầu thực tiễn của từng thời kỳ; xây dựng bộ máy tổ chức và đội
ngũ cán bộ làm CTTT; tăng cường sự kết hợp, phối hợp thống nhất hành động
trong CTTT; mở rộng dân chủ, phát huy tự do tư tưởng, CTTT, lý luận của
Đảng hiện nay; đổi mới phương thức CTTT của Đảng; tăng cường công tác
văn hoá, văn nghệ; đổi mới nội dung CTTT; tăng cường cơ sở vật chất của
CTTT và tăng cường hợp tác quốc tế trong CTTT.
Ngoài ra, đã được đề cập trong nhiều chỉ thị, nghị quyết và các văn kiện
của Đại hội Đảng NDCM Lào, đặc biệt Hội nghị công tác tổ chức toàn quốc
lần thứ 7, tháng 12/1991; Nghị quyết số 13/BCTTW ngày 31 tháng 3 năm 1995
về "Công tác tư tưởng trong giai đoạn mới"; Hội nghị CTTT toàn quốc lần thứ
ba năm 1997 về "Phấn đấu nâng cao chất lượng CTTT - lý luận đáp ứng yêu
cầu của sự nghiệp đổi mới"; Giáo trình tập huấn cán bộ lãnh đạo năm 1999 về
"Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố quyết định sự tồn tại của chế độ
dân chủ nhân dân"; Văn kiện Đại hội VII (2001) của Đảng NDCM Lào về
"Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, xây dựng Đảng vững mạnh biết lãnh đạo
toàn diện; Nghị quyết số 60/BCTTW Đảng tháng 7 năm 2003 về "Phương
hướng chung và nhiệm vụ cơ bản của công tác tư tưởng trong giai đoạn mới" và
các bài viết, bài báo khác được công bố trên các tạp chí của Lào.
Tuy nhiên ở CHDCND Lào hiện nay chưa có công trình nào nghiên cứu
tương đối cơ bản, toàn diện và bám sát thực tiễn về chất lượng CTTT của các Đảng
bộ tỉnh đồng bằng miền Trung nước CHDCND Lào trong giai đoạn hiện nay.