Tài liệu Chẩn đoán xquang gan và đường mật

CHẨN ĐOÁN XQUANG GAN VÀ ĐƯỜNG MẬT


Nhờ sự phát triển không ngừng của khoa học-công nghệ nhiều phương pháp hình ảnh


đã ra đời và ngày càng hoàn thiện, như: siêu âm, chụp cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ có giá


trị cao trong chẩn đoán các bệnh lý của gan-đường mật nói riêng và bệnh lý toàn thân nói


chung. Mặc dù vậy, Xquang cổ điển vẫn là cơ bản có giá trị nhất định và là chìa khóa để tiếp


cận những phương pháp chẩn đoán mới này.


Vì vậy qua bài này, chúng tôi giúp sinh viên Y4 đa khoa bước đầu nhận biết được


các hình ảnh có thể gặp c ủa bệnh lý gan và đường mật trên Xquang thường qui.


I. CÁC PHƯƠNG PHÁP THĂM KHÁM GAN VÀ ĐƯỜNG MẬT:


1.1. Chụp gan và đường mật không chuẩn bị :


Khoảng cánh từ bóng đến phim trên 1.5 m, nên còn gọi là chụp gan xa, lấy được hai vòm


hoành.


* Mục đích :


- Đánh giá kích thước gan qua hai đường kính : đk hoành-đỉnh (bình thường : 14-16.5 cm) và


đk hoành-cột sống ( 9-12 cm).


- Phát hiện các hình cản quang bất thường ở vùng gan và đường mật : sỏi cản quang, vôi hoá


thành túi mật, hơi trong đường mật và túi mật.


1.2. Chụp túi mật có thuốc cản quang:


* Nguyên lý : cho bệnh nhân uống một hợp chất chứa Iode, chất này được hấp thu qua niêm


mạc ruột vào máu, sau đó thải trừ chọn lọc qua gan và được tích trữ ở túi mật làm hiện hình


túi mật trên phim Xquang.


* Mục đích :


- Đánh giá hình dạng, kích thước và sự liên quan của túi mật với các tạng lân cận.


- Thấy khuyết của sỏi cản quang, không cản quang và của các khối u choán chỗ trong lòng túi


mật.


* Chỉ định : sỏi, u, viêm túi mật


* Kỹ thuật :


- Chuẩn bị bệnh nhân : từ 2-3 ngày trước khi chụp, không được ăn các thức ăn dễ sinh hơi


hoặc uống các thuốc có tính chất cản quang.


- Cho bệnh nhân uống 5-8gr hợp chất chứa Iode từ hôm trước, sáng hôm sau đến chụp. Nếu


túi mật hiện hình trên phim (H.1), thì tiếp đó làm nghiệm pháp đào thải túi mật bằng cách cho


ăn lòng đỏ trứng (bữa ăn Boyden) hoặc uống hỗn hợp A. oleic 0,1g + Leucithin 0,5g. Sau 30-