Tài liệu Chẩn đoán, bảo dưỡng, kiểm định ô tô

PHẦN 1

KỸ THUẬT CHẨN ĐOÁN Ô TÔ

Chương 1: KHÁI QUÁT CHUNG VỀ CHẨN ĐOÁN ÔTÔ

1.1. KHÁI NIỆM

1.1.1. Trạng thái kỹ thuật và chẩn đoán trạng thái kỹ thuật ô tô

Trạng thái kỹ thuật của xe ô tô được hiểu là tình trạng kỹ thuật của các chi tiết, cụm chi tiết và

hệ thống của xe. Nó được thể hiện thông qua một tập hợp các thông số trạng thái (gồm thông số

cấu trúc, thông số làm việc - thể hiện đặc tính làm việc) các bộ phận của xe. Đánh giá trạng thái

kỹ thuật của xe tức là đánh giá tình trạng kỹ thuật của các hệ thống, cụm chi tiết và chi tiết của

xe.

Trạng thái kỹ thuật của xe thay đổi thường xuyên theo hướng xấu đi trong quá trình sử dụng do

mòn, mỏi, lão hóa của các chi tiết, cụm chi tiết và hệ thống. Nếu xe ở tình trạng kỹ thuật kém,

không đảm bảo các yêu cầu về khả năng làm việc và tính năng an toàn sẽ không đạt các tiêu

chuẩn kiểm định và sẽ không được phép lưu hành. Nếu có chi tiết hay cụm chi tiết, hệ thống nào

đó hoạt động không bình thường , bị hư hỏng không thể làm việc được thì xe ở trạng thái sự cố,

hỏng hóc cần được bảo dưỡng, khắc phục, sửa chữa.

Trong quá trình khai thác sử dụng ô tô chúng ta thường xuyên phải theo dõi tình trạng hoạt

động của ô tô, xác định trạng thái kỹ thuật hiện thời của ô tô (xác định trực tiếp hoặc chẩn đoán

trạng thái ô tô), chăm sóc, bảo dưỡng kỹ thuật cho ô tô và sửa chữa ô tô. Xác định trạng thái kỹ

thuật hiện thời của ô tô có ý nghĩa quan trọng đối với việc bảo đảm kỹ thuật tốt cho xe, đảm bảo

an toàn và kinh tế vận hành của xe, kéo dài tuổi thọ của xe. Việc này thường được thực hiện

trước khi xe được phép lưu hành hoặc quyết định các nội dung sửa chữa.

Xác định trạng thái kỹ thuật ô tô được thực hiện theo hai phương pháp. Phương pháp trực tiếp,

tức là tháo rời ô tô và các cụm chi tiết, kiểm tra, đo đạc,thử nghiệm (test), . và đánh giá trạng

thái kỹ thuật. Phương pháp chẩn đoán, tức không tháo rời mà thông qua thử nghiệm, thăm dò,

phân tích các hiện tượng, biểu hiện thu thập được để đánh giá, xác định tình trạng kỹ thuật của ô

tô.

Chẩn đoán trạng thái kỹ thuật ô tô là hoạt động đánh giá tình trạng kỹ thuật của các chi tiết, cụm

chi tiết và hệ thống của xe. Chẩn đoán kỹ thuật ô tô nhằm mục đích: dự báo khả năng làm việc,

khẳng định khả năng làm việc tốt, an toàn của xe; phát hiện các chi tiết hay hệ thống ở tình

trạng kỹ thuật kém, cần phải bảo dưỡng; phát hiện sự cố, hỏng hóc để khắc phục sửa chữa. Kết

quả của chẩn đoán là tình trạng kỹ thuật của xe và các khuyến cáo kèm theo để đảm bảo tình

trạng kỹ thuật tốt cho xe.

2

Đánh giá tình trạng kỹ thuật của xe là phân tích các thông tin về sự hoạt động của xe và các bộ

phận của nó, sử dụng các suy luận lô gíc để đưa ra các kết luận về tình trạng kỹ thuật của xe.

Kết luận này nói chung là có độ sai, vì nó được xác định bằng cách “đoán”.

Để có thể đánh giá tình trạng kỹ thuật của xe, trước hết cần phải có nhiều thông tin về sự làm

việc của xe và các bộ phận của nó. Do vậy trong quá trình chẩn đoán cần thực hiện nhiều thử

nghiệm, dùng các thiết bị hỗ trợ để có được đủ thông tin (hoặc càng nhiều càng tốt). Các thiết bị

chẩn đoán là một phần không thể thiếu của quá trình chẩn đoán. Nếu có nhiều thông tin về sự

làm việc của xe nhưng thiếu khả năng suy luận lô gíc thì kỹ thuật viên cũng không thể chẩn

đoán trạng thái của xe. Kỹ thuật viên chỉ có thể có được suy luận lô gíc sắc bén, hiệu quả cao

trên cơ sở hiểu biết về cấu tạo, quá trình làm việc và các yếu tố ảnh hưởng đến sự làm việc của

các bộ phận của xe. Vì vậy kiến thức chuyên gia và kinh nghiệm về xe cũng là yếu tố không thể

thiếu của quá trình chẩn đoán.

Trước đây, và cho đến hiện nay, người ta thường dùng ba phương pháp chẩn đoán là chẩn đoán

bằng kinh nghiệm (phân tích các biểu hiện bên ngoài), chẩn đoán bằng phân tích dấu vết (phân

tích dầu bôi trơn, đo nhiệt độ nước làm mát, .) và chẩn đoán bằng cách mô hình hóa (dùng các

lô gíc để mô hình hóa và suy luận). Ngày nay ô tô bao gồm các cụm, hệ thống cơ điện tử trên ô

tô hiện đại rất phức tạp nên kỹ thuật chẩn đoán cũng rất phức tạp. Ô tô hiện đại đều có hệ thống

tự theo dõi phát hiện sự cố hỏng hóc, cảnh báo trình trạng sự cố và báo nội dung sự cố để việc

theo dõi, đánh giá tình trạng kỹ thuật và xác định nguyên nhân hỏng hóc được thuận lợi, nhanh

chóng (chức năng tự chẩn đoán và cảnh báo tình trạng sự cố).

.