Tài liệu Cập nhật chẩn đoán và điều trị đau đầu căng cơ

CẬP NHẬT CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ ĐAU ĐẦU CĂNG CƠ
Vũ Anh Nhị1


GIỚI THIỆU


Thuật ngữ “đau đầu căng cơ” trước đậy được dùng với định nghĩa là: “cảm giác đau
hoặc cảm giác bó chặt, đè nén, co thắt, với cường độ, tần suất và thời gian rất thay
đổi, diễn tiến lâu dài, chủ yếu xảy ra ở vùng chẩm, có liên quan đến sự co cơ vân
kéo dài, và thường là một phần phản ứng của cơ thể với các stress trong cuộc sống”.
Định nghĩa này cho đến nay nhiều tác giả cho là mơ hồ và không rõ ràng, bởi nó
không chỉ chứa các đặc điểm lâm sàng, yếu tố kích khởi, mà còn đề xuất cơ chế
bệnh sinh (do co cơ vân) và gán ghép căn nguyên cho tâm lý, thể hiện một quan
điểm có tính định kiến, chưa được chứng minh. Năm 1988, Hiệp Hội Đau Đầu
Quốc Tế (IHS) đã chỉnh sửa lại hệ thống phân loại đau đầu và sử dụng thuật ngữ
“đau đầu dạng căng” (TTH – tension-type headache) để chỉ những loại đau đầu
trước đây gọi là “đau đầu căng cơ” (tension headache), “đau dầu do co cơ” (muscle
constraction headache) hay “đau đầu do căn nguyên tâm lý” (psychogenic
headache). Trong nhiều năm ở Việt Nam sử dụng “đau đầu căng cơ” khi phiên âm
từ mới “TTH – tension-type headache”chúng tôi chưa tìm thấy danh từ nào cho
thích hợp nên trong bài viết chúng tôi dùng “đau đầu căng cơ” và nó bao hàm với
nội dung trên.Với phân loại này, dạng đau đầu này được IHS định nghĩa chính xác
hơn và phân biệt thành hai loại: đau đầu dạng căng cơ cơ từng cơn và đau đầu dạng
căng cơ cơ mạn tính. Trong bảng phân loại này, IHS dùng thuật ngữ “đau đầu dạng
căng cơ mạn tính” thay cho “đau đầu mạn tính hằng ngày” (CHD - chronic daily
headache) là thuật ngữ dùng trước kia. IHS nhận thấy đau đầu mạn tính hằng ngày
(CHD) và đau đầu dạng căng cơ mạn tính (chronic TTH) không giống nhau. Đau
đầu mạn tính hằng ngày là 1 thuật ngữ không chuyên biệt, dùng để chỉ một nhóm
rộng các rối loạn đau đầu xảy ra thường xuyên (ít nhất 15 ngày mỗi tháng) và kéo
dài trung bình từ 4 giờ trở lên. Đau đầu mạn tính hằng ngày bao gồm bốn loại: đau
đầu dạng căng cơ mạn tính (chronic TTH), migrane mạn tính (CM), đau đầu hằng
ngày kéo dài mới xảy ra (new daily persistent headache - NDPH) và đau nửa đầu
liên tục (hemicrania continua - HC) và bao gồm cả các dạng đau đầu do lạm dụng
thuốc. CM, NDPH và HC hiện cũng được đưa vào bảng phân loại của IHS.


Đau đầu dạng căng cơ mạn tính và từng đợt hiện được phân chia tiếp dựa trên triệu
chứng nhạy ấn đau quanh sọ thành đau đầu có hay không liên quan với rối loạn cơ


1 PGS TS, Bộ môn TK ĐHYD TPHCM


17