Thạc Sĩ Các yếu tố tác động đến kết quả thi học sinh giỏi môn tin học cấp thành phố của học sinh Tiểu học

LUẬN VĂN THẠC SĨ
NĂM 2013

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .
LỜI CẢM ƠN 2
MỤC LỤC .3
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .6
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ .7
DANH MỤC CÁC BẢNG .8
MỞ ĐẦU 9
Chương 1: TỔNG QUAN, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA
VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .16
1.1. Tổng quan các nghiên cứu liên quan .16
1.1.1. Các tài liệu nghiên cứu về điểm số .16
1.1.2. Các tài liệu nghiên cứu về các yếu tố .17
1.1.3. Các tài liệu nghiên cứu về mối quan hệ 19
1.2. Cơ sở lý luận 21
1.2.1. Các lý thuyết nghiên cứu liên quan 21
1.2.1.1. Mô hình hiệu quả giáo dục của Walberg (1981) 21
1.2.1.2. Mô hình đầu vào – Ngoại cảnh – Đầu ra của Astin (1991) 23
1.2.1.3. Quá trình dạy và học theo lý thuyết điều khiển học .24
1.2.1.4. Mô hình ứng dụng của Dickie .25
1.2.2. Các khái niệm liên quan .25
1.2.2.1. Các yếu tố thuộc về gia đình .25
1.2.2.2. Các yếu tố thuộc về nhà trường .27
1.2.2.3. Các yếu tố thuộc về người học 28
1.2.3. Các giả thuyết nghiên cứu 29
1.2.3.1. Các yếu tố thuộc về gia đình .29
1.2.3.2. Các yếu tố thuộc về nhà trường .30
1.2.3.3. Mục tiêu học tập .31
1.2.3.4. Thời gian dành cho môn tin học 32
1.2.3.5. Phương pháp học tập 33
1.2 4. Phát triển Mô hình lý thuyết cơ bản của đề tài .35
1.3. Cơ sở thực tiễn .36
1.3.1. Sơ lược về địa bàn nghiên cứu .36
1.3.2. Chương trình giảng dạy Tin học cấp tiểu học .37

Chương 2: THIẾT KẾ VÀ ĐÁNH GIÁ THANG ĐO .39
2.1. Quy trình nghiên cứu đề tài 39
2.2. Phương pháp tiếp cận nghiên cứu .40
2.2.1. Nghiên cứu định tính .40
2.2.2. Nghiên cứu định lượng 40
2.2.2.1. Kích thước mẫu 40
2.2.2.2. Cách thức chọn mẫu .41
2.3. Thiết kế bảng hỏi và xây dựng thang đo .42
2.4. Phân tích và đánh giá thang đo .43
2.4.1. Kiểm định Hệ số tin cậy Cronbach Alpha đối với các thang đo .43
2.4.1.1. Thang đo: Các yếu tố thuộc về gia đình: 44
2.4.1.2. Thang đo: Các yếu tố thuộc về nhà trường: 45
2.4.1.3. Thang đo: Mục tiêu học tập .46
2.4.1.4. Thang đo: Thời gian dành cho môn tin học: .47
2.4.1.5. Thang đo: Phương pháp học tập: 48
2.4.1.6. Thang đo: Mức độ đáp ứng kỳ vọng kết quả thi Tin học cấp
thành phố .48
2.4.2. Phân tích nhân tố khám phá EFA (Exploratory Factor Analysis) .49
2.4.2.1. Phân tích nhân tố EFA lần 1 .50
2.4.2.2. Phân tích nhân tố EFA lần 2 .51
2.4.2.3. Phân tích nhân tố EFA lần 3 .52
2.4.3. Thang đo mức độ đáp ứng kỳ vọng kết quả thi HSG Tin học cấp
thành phố .53
2.4.4. Tóm tắt các hệ số 54
2.4.5. Hiệu chỉnh mô hình nghiên cứu 54
Chương 3: KIỂM ĐỊNH MÔ HÌNH VÀ PHÂN TÍCH KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 56
3.1. Kiểm định mô hình nghiên cứu bằng phân tích hồi quy bội 56
3.1.1. Xem xét ma trận tương quan giữa các biến 56
3.1.2.Phân tích hồi quy bội 58
3.1.2.1. Đánh giá độ phù hợp của mô hình .58
3.1.2.2. Kiểm định độ phù hợp của mô hình 58
3.1.2.3. Ý nghĩa các hệ số hồi quy riêng phần trong mô hình .59
3.2. Mô hình hiệu chỉnh lần 2 60
3.3. Phân tích kết quả nghiên cứu 61
3.3.1. Nhân tố thuộc về gia đình 62
3.3.2. Nhân tố Mục tiêu học tập .63
3.3.3. Nhân tố Thời gian dành cho môn Tin học 64
3.3.4. Nhân tố phương pháp học môn Tin học .64
3.3.5. Mức độ đáp ứng kỳ vọng kết quả thi Tin học cấp thành phố 65
KẾT LUẬN 67
TÀI LIỆU THAM KHẢO .71
PHỤ LỤC .72

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ngày nay, trong bối cảnh phát triển chung của nhân loại, Việt Nam
không thể nằm ngoài xu thế mang tính toàn cầu đang diễn ra trong những năm
đầu của thế kỷ XXI. Đó là xu thế của cuộc cách mạng khoa học và đổi mới
công nghệ đang thúc đẩy việc tổ chức lại một cách cơ bản đời sống xã hội từ
vật chất đến tinh thần. Để chuyển đổi từ một xã hội với nền sản xuất nông
nghiệp là cơ bản sang một xã hội công nghiệp hiện đại, Đảng và Nhà nước ta
chủ trương tiến hành công cuộc đổi mới, mà quan trọng trước hết là đổi mới
về tư duy lý luận cũng như về hành động thực tiễn với việc chấp nhận nền
kinh tế hàng hoá nhiều thành phần hoạt động theo cơ chế thị trường trong
định hướng xã hội chủ nghĩa.
Toàn cầu hoá có sức tác động mạnh mẽ trước hết đến thế hệ trẻ tuổi vì
lý do đây là nhóm người có những đặc trưng phổ biến, là đại diện đảm nhiệm
sứ mệnh cho một thế giới tương lai. Đặc điểm nổi trội của lực lượng trẻ là
tính tiên phong và nhạy cảm, hướng tới những điều mới mẻ và tốt đẹp, là sứ
giả tích cực trong việc giao lưu, hội nhập với thế giới bên ngoài.
Để nền giáo dục Việt Nam phát triển và hội nhập với nền giáo dục tiên
tiến thế giới, yêu cầu đặt ra phải phát triển con người Việt Nam hội nhập.
Trong đó, phải tăng cường các môn học tự chọn mà các em yêu thích, hoạt
động ngoại khoá, khám phá ngoài trời để các em sáng tạo, tư duy, tự khám
phá tri thức
Từ năm học 2006-2007, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã chính
thức đưa Tin học vào chương trình phân ban cho khối Trung học phổ thông
(THPT), việc triển khai môn học này bắt buộc trên phạm vi toàn quốc. Đồng
thời Bộ GD&ĐT đã ban hành chương trình dạy học các môn tự chọn (Tin
học, Tiếng Anh) cho HS cấp TH và THCS với mục tiêu: HS có hiểu biết ban
đầu về Tin học và ứng dụng Tin học trong đời sống và học tập; Giúp HS có
khả năng sử dụng máy tính điện tử trong việc học những môn học khác, trong
hoạt động, trong vui chơi giải trí nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và tạo
điều kiện để trẻ em thích ứng với đời sống xã hội hiện đại.
Thực hiện Chỉ thị số 55/2008/CT-BGDĐT ngày 30/9/2008 của Bộ
trưởng Bộ GD&ĐT về “Tăng cường giảng dạy, đào tạo và ứng dụng công
nghệ thông tin trong ngành Giáo dục giai đoạn 2008-2012”, Chỉ thị số 13/CTUBND
ngày 05/11/2009 của UBND thành phố Đà Nẵng về “Tập trung đẩy
mạnh hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong các cơ quan Nhà nước”;
đồng thời, chuẩn bị tốt các điều kiện cho đội tuyển của thành phố Đà Nẵng
tham dự Hội thi Tin học trẻ toàn quốc lần thứ XVIII- 2012, Sở GD&ĐT, tổ
chức kỳ thi học sinh giỏi (HSG) môn Tin học cấp thành phố năm 2012 dành
cho HS Tiểu học, THCS, THPT thành phố Đà Nẵng.
Vấn đề bồi dưỡng người tài đã được nhiều triều đại Việt Nam coi là
công việc hàng đầu của đất nước và đúc rút thành kinh nghiệm quý báu:
“Hiền tài là nguyên khí quốc gia”. Khi cách mạng tháng Tám thành công,
ngày 20/11/1946, trong bài viết “Tìm người tài đức”, Hồ Chủ Tịch khẳng
định: “Nước nhà cần phải kiến thiết, kiến thiết phải có người tài, trong số 20
triệu đồng bào chắc không thiếu gì người có tài, có đức ” Kế thừa truyền
thống hiếu học, trọng giáo dục, trọng nhân tài của dân tộc Việt Nam, Đảng và
Nhà nước ta luôn coi trọng sự nghiệp GD&ĐT, quan tâm đến nhân tố con
người và bồi dưỡng người tài. Với quan điểm “Giáo dục là quốc sách hàng
đầu”, chất lượng GD có nhiều chuyển biến và đội ngũ HS giỏi Việt Nam ngày
càng được phát triển qua số lượng HS giỏi đạt giải cao trong kỳ thi thế giới.
Đối với các nhà quản lý giáo dục, ngoài nhiệm vụ giáo dục toàn diện
cho HS, còn có nhiệm vụ phát hiện và bồi dưỡng HS giỏi, đó là những học
sinh có năng khiếu, có tư chất và kết quả học tập tốt, tạo điều kiện cho các em
được phát triển tài năng, đồng thời tạo nguồn HS giỏi cho các bậc học cao
hơn. Chính vì thế hoạt động bồi dưỡng HS giỏi ở các trường có ý nghĩa vô
cùng quan trọng trong chiến lược đào tạo nhân tài và nguồn nhân lực chất
lượng cao trong xu thế hội nhập và phát triển đất nước.
Trong quá trình đào tạo, đánh giá kết quả học tập là một khâu quan
trọng. Việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập không chỉ nhằm mục đích đánh
giá kết quả quá trình học tập của HS mà còn là nguồn thông tin ngược (phản
hồi) giúp giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục, phụ huynh HS nắm bắt được
chất lượng, phương pháp của việc giảng dạy và quản lý để từ đó xem xét,
khảo sát những vấn đề tác động đến kết quả học tập của HS và điều chỉnh để
cải tiến chất lượng.
Tuy nhiên, chúng ta cần nhìn nhận lại vấn đề và khảo sát xem những
yếu tố nào đã ảnh hưởng đến kết quả học tập của HS để từ đó có những giải
pháp và định hướng phát triển hơn trong tương lai. Vì vậy mà tôi chọn đề tài
“Các yếu tố tác động đến kết quả thi học sinh giỏi môn Tin học cấp thành
phố của học sinh tiểu học” để nghiên cứu.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu có mục tiêu xác định, đo lường và phân tích các yếu tố
tác động đến kết quả thi học sinh giỏi môn Tin học của HS tiểu học trên địa
bàn thành phố Đà Nẵng.
Mục tiêu quan trọng của nghiên cứu này là đo lường tác động của các yếu
tố về điều kiện học Tin học ở trường (máy vi tính, phần mềm học tập, internet
của nhà trường), điều kiện học Tin học ở nhà (mua thêm sách tham khảo Tin
học, gia đình hướng dẫn học Tin học ở nhà và đưa đi học bồi dưỡng) và người
học (mục tiêu học tập, thời gian dành cho môn Tin học và phương pháp
học) .tác động đến kết quả thi học sinh giỏi môn Tin học của HS tiểu học.