Thạc Sĩ Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động nghiên cứu khoa học của giảng viên trường đại học Bách Khoa Đại h

Luận văn thạc sĩ năm 2012
Đề tài: Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động nghiên cứu khoa học của giảng viên trường đại học Bách Khoa Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU 7
1. Lý do chọn đề tài 7
2. Mục đích nghiên cứu . 9
3. Phạm vi nghiên cứu . 9
4. Phương pháp nghiên cứu . 9
5. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 10
Chương 1: TỔNG QUAN . 11
1.1. Tổng quan các nghiên cứu trong nước 11
1.2. Tổng quan các nghiên cứu ngoài nước 13
Chương 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN . 17
2.1. Khái niệm . 17
2.2. Khung lý thuyết của đề tài . 22
2.3. Mô hình lý thuyết của đề tài . 25
Chương 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 28
3.1. Các bước thực hiện nghiên cứu . 28
3.2. Thực hiện nghiên cứu . 29
3.3. Xây dựng thang đo 31
3.4. Thiết kế nghiên cứu định lượng . 35
Chương 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 37
4.1. Mẫu khảo sát 37
4.2. Kiểm định thang đo 38
4.3. So sánh mức độ đánh giá của giảng viên về các yếu tố theo thành quả nghiên
cứu: . 46
4.4. Đánh giá của giảng viên về các yếu tố theo lĩnh vực nghiên cứu: 52
4.5. Thảo luận kết quả nghiên cứu: 53
KHUYẾNNGHỊ VÀ KẾT LUẬN . 57
 Khuyếnnghị: 57
 Kết luận: 59
 Hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tiếp theo: . 60
TÀI LIỆU THAM KHẢO . 61
PHỤ LỤC . 63
Phụ lục 1: NỘI DUNG PHỎNG VẤN GẢNG VIÊN . 63
Phụ lục 2: BẢNG TỔNG HỢP KẾT QUẢ PHỎNG VẤN 64
Phụ lục 3: PHIẾU KHẢO SÁT . 69
Phụ lục 4: CÁC BẢNG PHÂN TÍCH DỮ LIỆU . 72
Phụ luc 5: KẾT QUẢ PHÂN TÍCH NHÂN TỐ TỔNG HỢP 76
Phụ lục 6: KẾT QUẢ KIỂM ĐỊNHĐỘ TIN CẬYCỦA CÁC THANGĐO 78
Phụ lục 7: KẾT QUẢ PHÂN TÍCH ANOVA PHÂN NHÓM THEO THÀNH QUẢ
NGHIÊN CỨU . 82
Phụ lục 8: KẾT QUẢ PHÂN TÍCH ANOVA –PHÂN NHÓM THEO LĨNH VỰC
NGHIÊN CỨU . 91

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Cùng với xu hướng hội nhập vàphát triển của đất nước ngày càng sâu rộng với thế
giới, giáo dục đại học Việt Nam cũng đang đứng trước những thời cơ và thách thức không
nhỏ. Chúng ta có nhiều cơ hội để tiếp cận với những thành tựu trong lĩnh vực giáo dục của
các nước trên thế giới và đó cũng là thách thức đòi hỏi giáo dục Việt Nam phải đổi mới để
đáp ứng ngày càng cao yêu cầu của xã hội v à quá trình hội nhập.
Trong những năm gần đây, giáo dục Việt Nam luôn đưa ra các mục tiêu phát triển
ngang tầm với các nước trong khu vực và thế giới, đã có nhiều trường đại họcđượcxây
dựng mới và các chính sách nhằm phát triển một số trường đại học đẳng cấp quốc tế. Theo
hệ thống xếp hạng trường đại học trên thế giới, hai hệ thống được nhiều người biết đến
nhất là Bảng xếp hạng học thuật các trường đại h ọc trên thế giới (tiếng Anh là Academic
Ranking of World Universities, viết tắt là ARWU) của Viện Giáo dục đại học thuộc
Trường Đại học Giao thông Thượng Hải (tiếng Anh là Shanghai Jiao Tong University,
viết tắt là SJTU) và bảng xếp hạng các trường đại học quốc tế của THES. Cả 2 hệ thống
này đều có đặt vấn đề về chỉ số nghiên cứu khoa học. Một trường đại học phải có các công
trình nghiên cứu công bố trên tạp chí quốc tế có uy tín, đư ợc nhiều người trích dẫn.
Theo giải pháp chiến lược giáo dục đại học Việt Nam có nêu: “T ổ chức một số
trư ờng đại học theo định hướng nghiên cứu. Đến năm 2020 có khoảng 30 trường đại học
theo định hướng nghiên cứu cơ bản. Tăng cường gắnkết giữa nghiên cứu khoa học với
nhu cầu xã hội thông qua việc hình thành các liên k ết giữacác viện nghiên cứu, trường đại
học với các doanhnghiệp. Nguồn thu từ các hoạt động khoa học công nghệ sẽ chiếm giữ
một tỉ lệ quan trọng trong tổng nguồn thu của một cơ sở giáo dục đại học, đạt 20% vào
năm 2020”.
Như vậy, một trong những yếu tố quan trọng hàng đầu của trường đại học là hiệu
quả hoạt động nghiên cứu khoa học. Từ đó vấn đề được đặt ra là đội ngũ giảng viên của
nhà trường phải thực sự đủ mạnh, là những người có năng lực chuyên môn tốt để giúp nhà
trư ờng nâng cao chất lượng đào tạo. Một học viện được xếp vào hàng các trường đạihọc
mạnh về nghiên cứu khoa học thường được cho rằng có chất lượng chương trình, ban
giảng huấn v à sinh viên tốt (Hu & Gill , 2000).
Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Hoàng Văn Phong thì hoạt động khoa học công
nghệ là một trong những lĩnh vực quan trọng của bất kỳ quốc gia nào, đặc biệt trong
giai đoạn quan trọng, có tính bước ngoặt của dân tộc. Những năm qua, đội ngũ tham
gia nghiên cứu khoa học khá đông đảo, chất lượng khá đảm bảo. Tuy nhiên, so với
nhịp độ phát triển nhanh như hiện nay, lực lượng làm công tác khoa học tuy đông
nhưng vẫn chưa đủ. Đội ngũ làm công tác khoa học chưa được thống kê và chăm lo,
thúc đẩy phát triển như mong muốn. Muốn đưa được khoa học công nghệ vào cuộc
sống, tác động vào nền kinh tế, đây phải là lực lượng quan trọng, là chủ thể và trung
tâm của công tác nghiên cứu khoa học.
Trường Đại học Bách Khoa –ĐHQG-HCM là trường đại học thuộc khối ngành k ỹ
thu ật. Mục tiêu của nhà trường là “trở thành một trong các trường hàng đầu của cả nước
theo định hướng nghiên cứu, ngang tầm các trường đại học tiên tiến trong khu vực Châu
Á ở các mặt: Môi trường làm việc, học tập v à nghiên cứu; Chương trình và chất lượng đào
tạo, hoạt động nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ”. Do đó, hoạt động nghiên
cứu khoa họcluôn là m ục tiêu quan trọng của nhà trường trong quá trình phát tri ển. Điều
đó cũng đồng nghĩa với việc nhà trường cần khuyến khích các giảng viên tham gia thực
hiện nhiều công trình NCKH có giá trị.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy hoạt động nghiên cứu khoa học của trường còn nhiều
bất cập. Theo kết quả tự đánh giá của nhà trường thì tiêu chuẩn về Nghiên cứu khoa học
được đánh giá là thấp so với các tiêu chuẩn khác. Bìnhquân số bài đăng tạp chí trong
nước và ngoài nước trên giảng viên cơ hữu trong 5 năm gần đây khoảng 1,27. Một trong
những tồn tại nhà trường đưa ra là giảng viên chưachú trọng công tác nghiên cứu khoa
học. Đó cũng là thực trạng chung đối với các trường đại học tại Việt Nam.
Việc thực hiện nghiên cứukhoa học còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó
bản thân người nghiên cứu là yếu tố quan t rọng nhất để có thể có một công trình
nghiên cứu khoa học tốt. Vì vậy, việc tìm ra nguyên nhân thúc đẩy các cá nhân này
trong việc nghiên cứu khoa học là rất cần thiết. Đề tài nghiên cứu “các yếu tố ảnh
hưởngđến hoạt độngnghiên cứu khoa học của giảng viên trường đại học Bách Khoa –
Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh” được thực hiện nhằm tìm ra các yếu tốtác
động đến giảng viên tham gia nghiên cứu khoa học và đề xuất các kiến nghị nhằm
nâng cao hiệu quả hoạt động nghiên cứu khoa học của nhà trường.
2. Mục đích nghiên cứu:
Đề tài nhằm nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến giảng viên Trường đại học
Bách Khoa – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minhthực hiện nghiên cứu khoa
học, thông qua đó so sánh đánh giá của giảng viên giữa các nhóm ngành khoa học khác
nhau, giảng viên giữa các nhóm có năng suấtnghiên cứu khác nhau; từ đó đề xuất các
giải pháp nhằm cải tiến công tác nghiên cứu khoa học tại trường.
3. Phạm vi nghiên cứu:
Nghiên cứu này tiến hành khảo sát các giảng viên có học vị tiến sĩ đanggiảng dạy
ở các lĩnh vực khoa học: cơ bản, kỹ thuật và quản lý tại trường đại học Bách Khoa –
ĐHQG-HCM.
4. Phương pháp nghiên cứu:
4.1. Câu hỏi nghiên cứu:
Đề tài nghiên cứu sẽ giúp trả lờicho các câu hỏi sau:
(1) Các yếu tố nào ảnh hưởng đến giảng viên Trường Đại học Bách Khoa TP.HCM
thực hiện nghiên cứu khoa học ?
(2) Có hay không sự khác biệt về đánh giá của giảng viên giữa các nhóm ngành
khoa học cơ bản, khoa học kỹ thuật và khoa học quản lý ?
(3) Có hay không sự khác biệt về đánh giá của giảng viên giữa các nhóm có thành
quả nghiên cứu khoa học khác nhau ?
4.2. Phương pháp nghiên cứu:
Nghiên cứu được tiến h ành thông qua nghiên cứu sơ bộ v à nghiên cứu chính thức.
Nghiên cứu sơ bộ được thực hiện bằng phương pháp định tính thông qua
phương pháp phỏng vấn sâu với 6 giảng viên và phương pháp phỏng vấn chuyên gia
để điều chỉnh các thuật ngữ trong thang đo.
Nghiên cứu chính thức được thực hiện bằng phương pháp định lượng thông qua
phương pháp khảo sát bằng bảng hỏi với các giảng viên có trình độ tiến sĩ trở lên tại
6 Khoa của trường.
Các dữ liệu được thu thập, mã hóa và thực hiện các thống kê dựa trên phần mềm
SPSS. Kiểm định thang đo sử dụng phương pháp phân tích nhân tố khám phá, hệ số tin
cậy Cronbach alpha. Thực hiện phân tích ANOVA g ồm: phân tích phương sai 1 yếu tố
(One –way ANOVA), thực hiện phân tích sâu ANOVA (Post Hoc).
5. Khách thể và đối tượng nghiên cứu:
Khách thể nghiên cứu: Do thời gian có hạn nên nghiên cứu chỉ tập trung vào
xem xét ý kiến của các giảng viên có học vị tiến sĩ đang giảng dạy tại trường Đại học
Bách Khoa –ĐHQG-HCM.
Đối tượng nghiên cứu:Đề tài tập trung xác định các yếu tố ảnh hưởng đến giảng
viên nghiên cứu khoa học.

Chương1: TỔNG QUAN
Chương này tác giả sẽ trình bày các công trình nghiên cứu,bài báo, hội nghị/hội
thảo, các nhận định của chuyên gia về các vấn đề có liên quan đến đề tài luận văn.
Để có thể khuyến khích cán bộ giảng dạy tích cực tham gia vào hoạt động
NCKH cần phải nhận biết các nhân tố tạo động lực thúc đẩy việc thực hiện nghiên
cứu. Các nhân tố này có thể là nhân tố bên ngoài như thu nhập, thăng ti ến, học hàm
, cũng có thể là các yếu tố ảnh hưởng từ bên trong mỗi cá nhân như sự yêu thích
nghiên cứu, sự tò mò muốn tìm hiểu tri thức mới, nhu cầu đượcsự tôn trọng, ngưỡng
mộ từ sinh viên, đồng nghiệp.
Cho đến nay, tại Việt Nam có rất ít các nghiên cứu liên quan đến vấn đề này.
Trên thế giới đã có một số nghiên cứu liên quan như: Behymer (1974), Finkelstein
(1984) đã khẳng định tác động của các yếu tố bên ngoài và bên trong đến năng suất
nghiên cứu trong các khoa giảng dạy, Bulter và Cantrell (1991) đã chứng minh tác
động của 6 yếu tố bên ngoài đến việc thực hiện NCKH, hay Chen, Gupta và Hoshower
(2006) cũngđã công bố nghiên cứu của mình về những yếu tố thúc đẩy đến từ môi
trườngbên ngoài và từbên trong cá nhân trong việc thực hiện nghiên cứu khoa học.
1.1.Tổng quan các nghiên cứu trong nước:
Một số nghiên cứu trong nước về vai tròNCKH trong trường đại học như nghiên
cứu của Nguyễn Thúy Nga (2005)với đề tài“Nghiên cứu khoa học trong giảng viên
nhằm nâng cao chất lượng dạy và học”.Mục đích nghiên cứu nhằm khảo sát ý kiến
của giảng viên về các vấn đề liên quan đến nghiên cứu khoa học. Kết quả nghiên cứu
cho thấy: Ða số các giảng viên đều cho rằng việc nghiên cứu khoa học có tác động đến
giảng viên: 10/16 ý kiến cho là nhiều và rất nhiều cho câu hỏi Việc nghiên cứu khoa
học có tác động như thế nào đến quá trình giảng dạy? 62.5% giáo viên trả lời rằng
chúng ta rất cần phải nghiên cứu tìm hiểu về sinh viên và việc học tập của họ trong quá
trình giảng dạy. 47.5% đồng ý ở mức độ cần. Nhận thức được tầm quan trọng của công
tác nghiên cứu, các giảng viên có thực sự có kinh nghiệm đối với việc nghiên cứu hay

TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tiếng Việt:
1. Hoàng Trọng và Chu Mộng Ngọc, 2005, Phân tích dữ liệu nghiên cứu với SPSS,
NXB Thông Kê.
2. Hồ Tú Bảo, 2008, Nghĩ về nghiên cứu và giáo dục ở Việt Nam.
3. Nguyễn Hữu Lam, 2007, Hành vi tổ chức –NXB Thống kê.
4. Nguyễn Văn Tuấn và Nguyễn Đình Nguyên, 2007, Chất lượng nghiên cứu khoa
học tại Việt Nam qua một số trích dẫn.
5. Trung tâm Khảo thí và đánh giá chất lượng đào tạo, ĐHQG TP.HCM - Tìm hiểu
về nghiên cứu tác động trong giáo dục, 2011.
6. Vũ Thị Phương Anh, 2007, Các Hệ Thống Xếp Hạng Trường đại Học
(university Ranking) Phổ Biến Trên Thế Giới.
Tiếng Anh:
7. Azad, A.N., & Seyyed, F.J. (2007). Factor influencing faculty research
productivity: Evidence from AACSB accredited schools in the GCC countries.
8. Azjen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational behavior and
human decision processes.
9. Chen, Y. và các tác giả (2006). Factors that motivate Business Faculty to
conduct research: An expectancy Theory Analysis.
10. Dundar, H., & Lewis, D.R. (1998). Determinants of research productivity in
Higher Education. Research in higher Education.
11. Hirsch, Jorge E., (2005), An index to quantify an individual's scientific research
output.
12. Lertputtarak, S. (2008). An Investigation of factors related to research
productivityin a public university in Thailand: A case study.
13. Lawani SM. Citation analysis and the quality of scientific productivity.
BioScience 1977; 27:26-31.
14. Molecular Pain, 2008, Z factor: a new index for measuring academic research
output.
15. Print, M. & Hattie, J. (1997). Measuring quality in universities: An Approach to
weighting research productivity.
16. Sax, L.J và các tác giả(2002). Faculty research productivity: Explorin g the role
of gender and Family-related factor .
17. Faculty of General Dental Pratice (2007). Research Competency framework.
The Royal College of Surgeon of England.